تهران- ایرنا- رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به قابلیت‌های زبان فارسی که حکمت‌های فراوانی را در خود جای داده است، گفت: گرچه این زبان طی سالیان تغییر کرده، همچنان اساس و پایه آن ثابت و زمینه‌ای برای انتقال آموزه‌های انسانی به نسل‌های بعد بوده است.

به گزارش روز سه‌شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، هفتمین گردهمایی سالانه مؤسسه‌های فعال آموزش زبان فارسی در جهان که از سال ۹۳ هرساله به همت بنیاد سعدی و با همراهی نهادهای مرتبط مانند بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار می‌شد، به صورت مجازی میزبان علاقه‌مندان بود.

ابوذر ابراهیمی‌ترکمان در این نشست مجازی درباره ویژگی‌های زبان فارسی گفت: زبان فارسی مانند سایر زبان‌ها دریچه بزرگ فرهنگ یک ملت است؛ ملتی که فرهنگی کهن و دیرینه دارد و شعرا و فیلسوفان بزرگ آن، مطالب و آموزه‌های ارزشمند انسانی را در قالب زبان و ادبیات فارسی و شعر به بشریت عرضه کردند.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: زبان فارسی توانسته حکمت‌های فراوانی را در خود جای دهد. ایرانیان با وجود گذشت چندصدساله از درگذشت حافظ و سعدی، با خواندن اشعار این شاعران همچنان ارتباط خوبی با اشعار آن‌ها برقرار می‌کنند و این نشان می‌دهد گرچه زبان فارسی در طول سالیان گذشته تغییر کرده است، همچنان اساس و پایه آن ثابت و زمینه‌ای برای انتقال آموزه‌های انسانی به نسل‌های بعد بوده است. 

قابلیت ترکیب‌پذیری زبان فارسی و افزودن واژه‌های جدید 

وی افزود: از راه آموزش زبان فارسی، میراث فرهنگی و مکتوب موجود در کشورهای مختلف برای زبان آموزان قابل دسترسی است و می‌توانند به آن‌ها مراجعه و از منابع اصلی استفاده کنند.

امروزه به دلیل قابلیت ترکیب‌پذیری زبان فارسی، واژه‌های جدیدی به این زبان اضافه شده که در قالب آن‌ها مفاهیم بسیار ارزشمندی به ما منتقل می‌شود. واژگانی که در زبان فارسی خلق شدند، قابلیت فراوانی برای انتقال مفاهیم انسانی دارند.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خاطر نشان کرد: مطمئنم کسانی که زبان فارسی را می‌آموزند، تدریس می‌کنند یا در آن به تحقیق می‌پردازند، زبان فارسی را یکی از زبان‌های علمی می دانند که با آن امکان انتقال احساسات مثبت و انسان دوستانه بشری وجود دارد.

آموزش زبان فارسی؛ گونه‌ای از ارتباط بین‌فرهنگی

رئیس دانشگاه علامه‌طباطبایی نیز در این نشست آموزش زبان فارسی در جهان کنونی را امری برجسته و شریف دانست و گفت: دو نگاه به آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان می‌توان داشت؛ اول نگاهی جامعه‌شناختی و دیگری نگاهی مهارت‌محور.

وی ادامه داد: از نگاه جامعه شناختی زبان فارسی فقط یک ابزار ارتباطی نیست، بلکه جهانی متفاوت و مملو از معانی و نمادهای اندیشگی است و با آموزش زبان فارسی درهای این جهان و اندیشه‌ها و معانی آن را به روی دیگران می‌گشاییم. 

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی افزود: زبان پدیده جامعه شناختی متفاوتی است و باید زمینه‌های اجتماعی، محیط فکری و فرهنگی و ساخت اجتماعی و فضای ذهنی متفاوت غیرفارسی‌زبانان را برای آموزش آن به آنها بشناسیم تا بتوانیم یافته‌ها و معانی این جهان متفاوت را به آنها منتقل کنیم. 

وی آموزش زبان فارسی را گونه‌ای از ارتباط بین فرهنگی خواند و تاکید کرد: این امر از نوع گفت‌وگو و تعاملات بین‌فرهنگی است و می‌تواند رهایی‌بخش باشد. 

سلیمی با اشاره به نگاه مهارت‌محور به آموزش زبان فارسی افزود: از این منظر آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان فن خاص و مهارت ویژه ای است که در دوره ای به آن بی‌توجه بودیم و بسیاری از موقعیت‌های خود را برای آموزش زبان فارسی از دست دادیم. 

بعد از این دوره متوجه شدیم با شعرخوانی محض و نشان دادن زیبایی‌های نثر و نظم فارسی نمی‌توانیم به درستی زبان فارسی را به غیرفارسی‌زبانان آموزش دهیم. با فعالیت های بیناد سعدی و دانشگاه علامه و دیگر مراکز در سال‌های اخیر آموزش زبان فارسی به تدریج به عنوان یک مهارت و فن شناخته شده و ادبیات آموزشی در این زمینه یا تولیدشده یا در حال تولید است.  

وی ادامه داد: با تلفیق نگرش جامعه‌شناختی و فن‌محور به آموزش زبان فارسی می‌توانیم ضمن بازیابی موقعیت‌های از دست رفته در جهان، شرایط گسترش بیشتر آموزش زبان فارسی را فراهم و آن را تبدیل به سکویی برای گسترش مناسبات دانشگاهی، فرهنگی و روشنفکرانه کنیم.

زبان فارسی، زبان یک قومیت خاص نیست

سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه نیز در پیامی تصویری که برای این نشست فرستاده بود با اشاره به وجود نشانه‌هایی از رواج زبان فارسی در مناطق مختلف جهان و طی قرون مختلف گفت: زبان فارسی هم زبان زیبایی‌های شکلی و هم ترنم در کلمات با آهنگ محتوایی و قالب‌های شعری است، یعنی هم زیبایی‌هایی که به معارف بشری متصل است و هم از خلاقیت فارسی‌گویان سرچشمه می‌گیرد.

وی افزود: گنجینه ادبیات فارسی برای تمام سلیقه‌های بشری جذابیت دارد و نظیر آن در ادبیات حماسی فردوسی، ادبیات تعلیمی سعدی، عارفه‌های رومی، عاشقانه‌های حافظ، داستان‌های نظامی،  رباعیات خیام، حکمت‌های فارابی و ابن‌سینا دیده می‌شود. این زیبایی‌ها محدود به جغرافیایی نیست.

خطیب زاده ادامه داد: زبان فارسی به تدریج در طول چند قرن نیمی از تمدن بشری را به تسخیر خود درآورد و بین اقوام از سواحل جنوبی چین تا شرق اروپا و زنگبار و سواحل دریای سرخ گسترش یافت.

بعد از ورود اسلام به ایران در دوره های متعدد زبان فارسی روند رشد خود را طی کرد و هر بار به ایران حمله شد، این زبان تازه‌واردان را عاشق خود کرد انها ایران را تصرف کردند و زبان فارسی قلب آنها را.

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: امروز باعث افتخار است که ملت‌ها و دولت‌هایی با زبان غیرفارسی به بزرگان زبان و ادب فارسی مباهات می‌کنند و هویت فرهنگی و ملی خود را به آن نسبت می‌دهند؛ اما هیچ‌کس نباید حقیقت فارسی‌سرایی او را کتمان کند و یا واژگون جلوه دهد. 

سعید خطیب‌زاده ادامه داد: زبان فارسی زبان ایران فرهنگی و اقوام مختلف است. این زبان نه زبان یک قومیت خاص بلکه زبان بین‌اقوامی و زبان تمدن زنده و چندهزارساله ایران و زبان فرهنگ انسان‌دوستی، طبیعت دوستی و خدادوستی است. 

زبان فارسی، میراث مشترک بشری و مفاخر ایران تمدنی مفاخر بشری و هویت آنها هویت بشری است.

این نشست که با هدف هم‌افزایی آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان، با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی و بنیاد سعدی به صورت مجازی برگزار شده، غیر از سخنرانی ریاست سازمان‌های مرتبط بود، شامل نشست‌های تخصصی با حضور اساتید، کارشناسان و رایزنان فرهنگی ایران در کشورهای مختلف نیز می شود.
بنیاد سعدی از سال ۱۳۹۳ تاکنون به صورت متوالی گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی را برگزار کرده است و در اکثر موارد با همکاری نهادها و مؤسسات فعال در این حوزه؛ از آن جمله سومین گردهمایی به میزبانی بنیاد ایرانشناسی، پنجمین گردهمایی به میزبانی جامعة‌المصطفی در شهر قم و ششمین گردهمایی به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شده و اکنون هفتمین گردهمایی به میزبانی اینترنتی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار می‌شود.
غلامعلی حدادعادل، رئیس بنیاد سعدی، حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، ابوذر ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه بهادر باقری، معاون اجرایی و گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور از دیگر سخنرانان این نشست هستند. 
همچنین، معرفی و رونمایی از مهم‌ترین آثار بنیاد سعدی در حوزه تألیف کتاب و آموزش زبان فارسی در فضای مجازی و تحت وب و نیز تألیف‌های سایر موسسه‌ها و نهادها در داخل و خارج از کشور، از دیگر فعالیت‌های این همایش مجازی خواهد بود.