به گزارش ایرنا، این نشست روز سه‌شنبه در ادامه طرح مطالعاتی تدوین الگوی طراحی خدمات برای کتابخانه‌های عمومی به میزبانی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با حضور جمعی از مسئولان، ناشران و فعالان فرهنگی و حضور مجازی کتابداران منتخب و مربیان از استان‌های سمنان، قم، یزد و خراسان رضوی برگزار شد.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این نشست با گرامیداشت چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و یاد و نام شهدا به خصوص شهدای مظلوم اما مقتدر مدافع حرم و برادران مجاهد افغانستانی اظهارداشت: بحث مجموعه‌های فرهنگی به صورت عام و در کتابخانه‌های عمومی به صورت خاص مهم، تاثیرگذار و تعیین کننده است.
«امین متولیان» با اشاره به تغییر الگوی کلاسیک خدمات در کتابخانه‌های عمومی و دستیابی به الگویی جدید گفت: خدمت یکی از تعیین‌کننده‌ترین عناصری است که هویت کتابخانه‌های عمومی را تعریف می‌کند، در الگوی جدید، به دنبال شناسایی نیازها و مسائل جامعه هدف هستیم تا به طرز فکر همدلانه با او دست یافته و درک و فهم عمیقی از او داشته باشیم.
وی افزود: این رویکرد شاید در نگاه اول، آرمانی باشد اما اگر در مسیر این آرمان حرکت نکنیم، شاید حیات کتابخانه‌های عمومی در دوران جدید، پرمخاطره باشد.
متولیان با اشاره به تدوین طرح پژوهشی «طراحی خدمت در کتابخانه‌های عمومی» با همکاری دانشگاه تهران گفت: ضمن مطالعاتی در این حوزه، مدلی برای خدمت طراحی شد و در اختیار مدیران نهاد به عنوان تصمیم سازان قرار گرفت و مقرر شد در این راستا، ابتدا در جلسه‌ای خدمات، نیازها و مسائل هموطنان افغانستانی مورد بررسی قرار گیرد.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور افزود: بیش از ۲۰هزار نفر از هموطنان افغانستانی عضو کتابخانه‌های عمومی کشور هستند و در استان‌های تهران، یزد و سمنان، خراسان رضوی و قم شاهد بیشترین پراکندگی و عضویت هستیم اما متاسفانه تاکنون براساس الگوهای طراحی خدمت، یک بسته خدمتی به‌روز و متناسب با نیازهای آنان ارائه نشده است که در تلاشیم در این جلسات بتوانیم بسته خدمات ویژه‌ای را برای آنان طراحی کنیم.
پیشنهادهایی برای ارائه خدمات در کتابخانه‌ها به هموطنان افغانستانی
«مهدی حسینی» معاون مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در این جلسه با اشاره به فعالیت ۳هزار و ۵۰۴ کتابخانه در سراسر کشور اظهارداشت: از این تعداد، ۲هزار و ۶۰۶ کتابخانه متعلق به نهاد عمومی کتابخانه‌هاست، ۸۷۵ کتابخانه به صورت مشارکتی و ۲۳ کتابخانه به صورت مستقل فعالیت می‌کنند.
وی گفت: با توجه به پراکندگی جمعیت مهاجران افغانستانی در کشور به خصوص در تهران که ۵۱۵ هزار مهاجر افغانستانی ساکن هستند، تاکنون تعداد کتابخانه‌ها و تعداد برنامه‌هایی که اجرا شده، جوابگوی این تعداد جمعیت نبوده است،
حسینی افزود: براساس آمار سالنامه مهاجرتی ایران، ۶۷درصد مهاجران افغانستانی کمتر از ۲۹ سال سن دارند که آنان مخاطب بالقوه کتابخانه‌ها محسوب می‌شوند و از نظر محل سکونت، ۸۰درصد مهاجران افغانستانی در مناطق شهری و ۲۰ درصد در مناطق روستایی ساکن هستند، استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان میزبان بیشترین اتباع افغانستانی در کشور هستند.
معاون مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بیان کرد: ۵۳ درصد اتباع افغانستانی مردان و ۴۷ درصد آنان زنان هستند، در هدف‌گذاری خدمات کتابخانه‌های عمومی جنسیت می‌تواند مولفه مهمی باشد، از یک میلیون و ۲۷۳ هزار و ۲۱۱ نفر، ۷۹۴ هزار مهاجر افغانستانی، ۶۲ درصد باسواد هستند و می‌توانند از خدمات کتابخانه‌ها استفاده کنند و ۴۷۴ هزار نفر یعنی ۳۷ درصد بی‌سواد هستند و می‌توانیم در قالب خدمات، آموزش سواد برای آنان داشته باشیم.
وی، برگزاری نشست «کتابخوان» در خمینی شهر، سوادآموزی دو خواهر نابینای افغانستانی در کتابخانه مرکزی میبد، اهدای ۲۵ بسته کتاب به کتابخانه‌ها، اجرای نمایش عروسکی برگرفته از قصه‌های بومی افغانستان در کتابخانه‌ای در خمینی شهر، نشست نقد و بررسی کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس را از جمله برنامه‌های اجرا شده ویژه مهاجران افغانستانی عنوان کرد.
حسینی، ایجاد صفحه ویژه مهاجران در پرتال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای ساماندهی و اطلاع رسانی مناسب در این حوزه، درنظرگرفتن بخش بین‌الملل در کتابخانه مرکزی استان‌ها در راستای شکل‌گیری گفتمان بین فرهنگی، ارائه خدمات پژوهشی و تحقیقاتی به زبان محلی، مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خواندن، ایجاد شبکه‌ای از اعضا و خبرگان اتباع در کتابخانه را به عنوان پیشنهادهایی برای ارائه خدمات به مهاجران افغانستانی مطرح کرد.
معاون مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اظهارداشت: برگزاری برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و مهارت‌اندوزی خاص، برنامه‌های فرهنگی با هدف تقویت و حفظ فرهنگ ملی به خصوص برای نسل جدید، برگزاری دوره‌های زبان‌آموزی، برنامه‌هایی با هدف آشنایی با فرهنگ و سبک زندگی و اختصاص منابع ویژه به زبان محلی و برنامه‌های مناسبتی از دیگر پیشنهادها برای ارائه خدمات به مهاجران افغانستانی است.
رئیس اداره ترویج و تبلیغ اداره کل فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در این نشست، فرهنگ را از موضوع‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی دانست و گفت: گستره مفهوم انقلاب اسلامی زمانی محقق خواهد شد که مرزبندی‌های سن، جنسیت، قشر، نژاد، مذهب و حتی در بعضی موارد زبان و ملیت درنوردیده شود، چه بهتر که در این مسیر مواردی نیز همراه و هماهنگ باشد.
«سعید مجیدی» افزود: زبان، دین و آداب و رسوم مشترک از جمله مواردی است که نسبت به این موضوع در میان کشورهای فارسی زبان منطقه، سبب تقویت بنیه‌های فرهنگی و فراگیری انقلاب می‌شود و نهادهای فرهنگی در این مسیر نقش مهمی دارند.
وی اظهارداشت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در راستای ارتقای سطح دانش اجتماعی و شکوفایی استعدادهای افراد جامعه از ارکان توسعه فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی محسوب می‌شود و در مسیر فعالیت‌های خود این رویکرد را دنبال کرده است، نگاهی که در آن اصل تساوی برای تمامی مخاطبان بدون درنظرگرفتن سن، جنسیت، نژاد، مذهب، ملیت و زبان ملاک عمل باشد.
مجیدی ادامه داد: حتی در موارد بسیاری توجه خاص به برخی اقشار و قومیت‌ها در برنامه‌ها و فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌ها بیشتر مشهود می‌شودو در این میان توجه به مهاجران و اتباع خارجی به ویژه خانواده بزرگ افغانستانی جایگاه ویژه‌تری پیدا می‌کند و این موضوع هم برخاسته از مشترکات فرهنگی است.
رئیس اداره ترویج و تبلیغ اداره کل فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بیان کرد: تاکنون محافل شعر مدافعان حرم ویژه شهدای تیپ فاطمیون در پنج استان، برگزاری جلسات نقد و رونمایی کتاب و نشست‌های تخصصی به صورت ویژه از کتاب‌های «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، «جانستان کابلستان»، «ابوباران» در حوزه ستادی برگزار شده است.
مجیدی، برگزاری حدود یکصد نشست ادبی در سطح استان‌ها، جشنواره‌ها و مسابقه‌های مختلف به ویژه جشنواره کتابخوانی رضوی و اختصاص سهمیه خاص به اتباع به ویژه مهاجران افغانستانی و ایجاد ساز و کار خاص برای شرکت آنان در جشنواره و تجلیل از نویسندگان و شاعران پیشکسوت افغانستانی را از دیگر برنامه‌های نهاد کتابخانه‌ها ویژه مهاجران افغانستانی عنوان کرد.
تاکید بر حل مشکلات اقامتی مهاجران افغانستانی
«محمدکاظم کاظمی» شاعر، نویسنده و منتقد ادبی افغانستانی مقیم ایران نیز در این نشست با اشاره به مشکلات اقامتی مهاجران افغانستانی در ایران گفت: اجازه داشتن اقامت ما در ایران، برعهده اداره امور اتباع وزارت کشور است، دوستان فرهنگی در وزارت ارشاد، فرهنگ و ارتباطات و نهاد کتابخانه‌ها، با ما همراهی کردند اما همه این همراهی‌ها با یک نه وزارت کشور به فنا می‌رود، کاش در این جلسه مسئولانی از پلیس، استانداری حضور داشتند، بودن ما در ایران و فعالیت ما در این کشور، دست آنهاست.
وی افزود: وزارت ارشاد نمی‌تواند به من اقامت و گواهی نامه بدهد، اگر اداره اتباع بخواهد پاسپورت مرا باطل کنند، من مجبورم از این کشور بروم، اگر ما مشکل اقامتیمان حل شود و از آن حالت تهدیدگونه به یک فرصت تبدیل شویم، آن زمان کنار شما هستیم، در کنار شما خواهیم بود، چنان که در بزنگاه‌های مختلف در کنار شما بودیم.
کاظمی با اشاره به اشتراکات فرهنگی ایران و افغانستان اظهارداشت: ما فرهنگ، زبان، جغرافیا، دین مشترک، خون و مذهب مشترک و اشتراک‌های زیادی داریم که با این اشتراکات با وجود اینکه مرزهای جغرافیایمان را به رسمیت می‌شناسیم به عنوان یک ملت هستیم و خواهیم بود.
این شاعر و نویسنده گفت: متاسفانه در گذشته، در کتابخانه‌های عمومی شهرهایی همچون گلشهر، خمینی شهر، شهر قائم در قم، از ۱۰۰ درصد مراجعه‌کنندگان، ۹۹درصد افغانستانی بودند اما آنان را به دلیل نداشتن کارت ملی به عضویت نمی‌پذیرفتند، در بعضی از کتابخانه‌ها منابع مناسبی برای این قشر وجود ندارد و یا مهاجران افغانستانی تکریم نمی‌شوند که این عوامل موجب استقبال نکردن آنان از کتابخانه‌ها می‌شود، ابتدا باید چنین مسائلی حل شوند.
کاظمی افزود: ما از مسئولان فرهنگی درخواست می‌کنیم که از مهاجران افغانستانی حمایت کنند تا در مواردی از بار روانی که به ما وارد می‌شود، کاسته و اتحاد و همدلی تقویت شود، شعار بس است باید تمدنی و فرهنگی کار کنیم سپس ایدئولوژی فکر کنیم.