به گزارش ایرنا، کاک "حسین" در دوران جوانی راننده تراکتور یکی از اربابها بود، ماهها می گذشت و او نمی توانست به خانواده اش که در روستای دیگری ساکن بودند سر بزند، روزهایش به سختی می گذشت و دلتنگی برای ۲ دختر کوچکش زندگی را برایش سخت کرده بود.
چند ماه قبل که به روستایشان رفته بود تا به خانواده اش سر بزند، دخترکان کوچکش در کوچه او را نشناخته بودند و چه دردی بر دلش نشسته بود، به آنها پول داده بود و خودش رفته بود تا مایحتاج خانه را بگیرد و بعد به خانه برود، دخترها هم خود را به خانه رسانده و به مادرشان گفته بودند که مردی غریبه در کوچه به آنها پول داده است.
مرد، از کودکی زندگی سختی را داشت و با کار کردن بر سر زمین اربابها، چهره اش بسیار پیرتراز سن و سالش بود، زمستان سخت یکی از سالها دخترکش تب داشت او را پیاده تا شهر برد تا به دکتر برساند، نه ماشینی در کار بود و نه جاده مناسبی؛ تازه روستایشان خانه بهداشت هم نداشت.
نگران سقف خانه هم بود، در نبود او برف و باران مهمان خانواده اش میشد و میترسید روزی این سقف آوار شود، وضعیت مالی اجازه نمی داد تا خانه اش را نوسازی کند، تیرهای چوبی با هر بارانی خیس آب می شد.
یکی از روزها دختر بزرگش باید به مدرسه می رفت، مادر موهای بلند دخترش را زیر روسری گذاشت و او را روانه مدرسه کرد، وقتی برگشت، موهایش کوتاه شده و روبان سفیدی داشت و لباس تنگ و کوتاهی تنش کرده بودند، محیط مذهبی همان زمان باعث شد تا پدر قید مدرسه رفتن دخترش را بزند.
۲ سال بعد زمستان بهاری ایران از راه رسید و دخترک با خیال راحت راهی مدرسه شد، حالا با خواهر کوچکترش همکلاسی بودند و او و خیلی دیگر از دخترها با اختلاف حدود سه سال در کنار هم درس می خواندند، دختر بزرگ شد و او و خواهر و خیلی از همکلاسی های دیگرش حالا خانم معلم هستند، خانم معلمهایی که اولین دختران تحصیلکرده روستایشان هستند و پدر و مادرهایشان هم کاملا بیسواد هستند.
روستایشان بعد از انقلاب شهر شد و گاز شهری گرمابخش خانه هایشان شده است، روستایشان که جادهای خاکی داشت، حالا جاده آسفالته دارد و مرکز درمانی آن ۲۴ ساعته به بیماران خدمترسانی میکند.
روستایشان رنگ و بوی شهر گرفته و دیگر از گرد و خاک کوچهها خبری نیست و حتی بخاری نفتی از خانهها کوچ کرده و هر چند دیگر بوی نان تازه از خانهها به مشام نمیرسد اما با وجود همه اینها باز هم روستا زیبایی خود را از دست نداده است.
این داستان واقعی زندگی "کاک حسین" از اهالی یکی از روستاهای کردستان است که بخشی از سرگذشت آن در چند خط آمد و خانواده ای که از نعمت سواد برخوردار نبود، حالا سه دخترشان معلم و پسرشان کارمند یکی از ادارات است و پدر که روزی کارگر خانه ارباب بود حالا بازنشسته تامین اجتماعی است و روزهای پیری را می گذارند.
۴۲ سال بعد از انقلاب
۴۲ سال از انقلاب اسلامی می گذرد، انقلابی که برای پابرهنگان و مستضعفان بود و حالا دیگر کمتر روستایی را می شود حتی در استانهای محرومی مثل کردستان دید که چهارستون خانه های مردم، محکم نباشد و یا پزشک و زیرساختهای لازم را نداشته باشند.
۴۶ هزار و یکصدمین واحد مقاوم سازی شده مسکن روستایی کردستان در دهه فجر ۱۳۹۹ افتتاح و ۸۴ هزار و ۸۱۲ جلد سند مالکیت روستایی هم به متقاضیان روستایی این استان واگذار شد.
این خبر خوب را مدیرکل بیناد مسکن کردستان در دیداری که با وی داشتم گفت و افزود: طرح هادی برای یک هزار و ۳۵۳ روستای استان تهیه و در ۱۷۷ روستا بازنگری این طرح انجام و در حال حاضر این طرح در ۵۴۵ روستا اجرا شده است.
رضا قادری اضافه کرد: از یک هزار و ۶۹۵ روستای استان، یک هزار و ۳۱۵ روستا جمعیت بالای ۲۰ خانوار دارد که تا پایان برنامه پنجم توسعه باید مطالعه طرح هادی آن به پایان میرسید که بیش از برنامه محول شده اجرایی شده است.
۲ هزار و ۸۶۲ واحد مسکن شهری برای قشار کمدرآمد، چهار هزار و ۵۱۱ واحد مسکونی مهر در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۵ هزار نفر و ۴۶ هزار و ۱۰۰ واحد مسکن روستایی ساخته شده است
مدیرکل بنیاد مسکن افزود: تاکنون ۲ هزار و ۸۶۲ واحد مسکن شهری برای قشار کمدرآمد، چهار هزار و ۵۱۱ واحد مسکونی مهر در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۵ هزار نفر و ۴۶ هزار و ۱۰۰ واحد مسکن روستایی ساخته شده است.
قادری به طرح اقدام ملی مسکن در کردستان هم اشاره کرد و افزود: هزار و ۳۰۷ واحد مسکن در قالب این طرح در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در دست اجرا است.
وی افزود: تاکنون ۶ هزار و ۲۴۴نفر در استان در این طرح ثبتنام کردهاند که در فاز نخست یک هزار و ۳۰۷ نفر سهمیه دریافت کردهاند و تاکنون زمین مورد نیاز برای هزار و ۳۰۰ واحد تامین شده است.
گرمای گاز در روستاها
این روزها بخاریهای دوده گرفته نفتی در خانه های روستایی، کمتر دیده می شود، خانه هایی که نوساز هستند و حتی قدیمی ها با گاز طبیعی گرم می شود و گاز را از هزاران کیلومتر آن دورتر از دل خاکهای گرم جنوب تا کوههای سرد کردستان آورده اند تا هیچ خانهای خالی از گرما نباشد.
مدیرعامل شرکت گاز کردستان گفت: روستاهای بالای ۲۰ خانوار شهرستانهای قروه و دهگلان از گاز طبیعی بهرهمند و گازرسانی به این مناطق پایان یافت.
احمد فعلهگری افزود: اکنون شهرستانهای کامیاران و سروآباد نیز از لحاظ شاخض گازرسانی روستایی بیش از ۹۵ درصد جمعیت آنها از گاز طبیعی بهرهمند بوده و جزو مناطق سبز محسوب میشود.
با برخورداری ۵۸ روستای استان از گاز طبیعی در دهه فجر امسال، میزان بهرهمندی جمعیت روستایی از این سوخت پاک به ۹۵ درصد افزایش یافت
وی اضافه کرد: با برخورداری ۵۸ روستای استان از گاز طبیعی در دهه فجر امسال، میزان بهرهمندی جمعیت روستایی از این سوخت پاک به ۹۵ درصد افزایش یافت.
وی یادآور شد: به مناسبت چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب، ۵۸ روستای کردستان با ۲ هزار و ۹۸۳ نفر جمعیت به شبکه سراسری گاز طبیعی متصل شدند.
رییس شرکت گاز کردستان با بیان اینکه تعداد روستاهای بهرهمند از گاز طبیعی در استان به یک هزار و ۳۹۳ مورد رسید، اضافه کرد:
مدیرعامل شرکت گاز کردستان به اشاره به اینکه شهرستان کامیاران نیز به دلیل بهرهمندی بیش از ۹۵ درصدی جمعیت روستایی از گاز در رده شهرستانهای سبز قرار دارد، افزود: کار گازرسانی در روستاهای استان به دلیل کوهستانی و سختگذر بودن، دشوار و هزینه بردار است و برای اتصال هر خانوار روستایی به شبکه سراسری گاز، بیش از ۲۰۰ میلیون ریال هزینه میشود.
فعلهگری تعداد روستاهای دارای قابلیت گازرسانی را در کردستان، یک هزار و ۵۶۰ روستا اعلام کرد و گفت: در حال حاضر عملیات گازرسانی در ۳۰ روستای استان در حال انجام است و براساس برنامهریزی صورت گرفته، تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار جمعیت استان، تا پایان سال ۱۴۰۰ از گاز طبیعی بهرهمند خواهد شد.
توسعه بهداشت روستایی
زمانی نگران این بودند که همسرشان را سر زایمان "آل" ببرد، "آلی" که نبود و تنها یک نام بود که در پوشش نبود بهداشت و درمان مناسب، زنان باردار را روانه سینه قبرستان می کرد تا حسرت در آغوش گرفتن نوزادشان برای همیشه زیر خاک برود، حالا اما در کنار همه پیشرفتها، بخش بهداشت و درمان کردستان حتی در روستاها هم توسعه زیادی دارد.
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: بعد از گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولی عظیم در حوزه بهداشت و درمان استان ایجاد شده است و امکانات و شاخص های موجود این حوزه با دوران قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست.
آرزو فلاحی با بیان اینکه کردستان از جمله استانهایی است که قبل از انقلاب از لحاظ بهداشت، درمان، تجهیزات پزشکی و بیمارستانی در رده بسیار پایینی قرار داشت و از هیچگونه امکانات تشخیصی با تکنولوژی بالا برخوردار نبود، اضافه کرد: اکنون به برکت انقلاب اسلامی امکانات مختلفی از جمله ام آر آی، سی تی اسکن، دستگاه شتاب دهنده خطی و آزمایشگاههای متعدد و مجهز به امکانات روز در کردستان وجود دارد و شهرها و روستاهای استان در حوزه بهداشت و درمان در وضعیت مطلوبی قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه با نگاه مقایسهای به وضعیت بهداشت و درمان قبل و بعد از انقلاب مشاهده میشود که این بخش در استان بعد از انقلاب با چه پیشرفتهای قابل توجهی روبرو شده است افزود: افرایش تعداد بیمارستانها و مراکز درمانی، توسعه بهداشتی، افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ و میر کودکان زیر یک سال سال و کاهش مرگ و میر مادران، رشد تعداد پزشکان و متخصصان حوزه سلامت، رشد دانشگاههای علوم پزشکی، ارتقای تجهیزات پزشکی و درمانی بخشی از دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه سلامت محسوب میشود.
قبل از انقلاب ۸۴ درصد از پزشکان عمومی و ۸۵ درصد از پزشکان متخصص شاغل در کردستان خارجی بودند
وی تعداد پزشکان عمومی استان قبل از انقلاب را ۹۴ نفر و تعداد پزشکان متخصص را ۳۲ نفر اعلام کرد و گفت: در آن زمان ۸۴ درصد از پزشکان عمومی و ۸۵ درصد از پزشکان متخصص استان خارجی بودند.
وی با بیان اینکه امروز ۳۹۱ پزشک عمومی در استان فعالیت دارند تصریح کرد: تعداد پزشکان متخصص استان نیز به ۵۷۱ نفر رسیده و ۱۰۰ درصد این پزشکان ایرانی هستند.
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کردستان تاکید کرد: در دوران قبل از انقلاب یک پزشک فوق تخصص در استان وجود نداشت اما امروز به برکت نظام جمهوری اسلامی ۶۱ پزشک فوق تخصص در استان مشغول خدمت هستند.
فلاحی تعداد دندانپزشکان کردستان در دوران قبل از انقلاب را پنج نفر اعلام کرد و گفت: هم اکنون ۲۰۵ دندانپزشک در استان مشغول خدمت هستند.
وی تعداد خانههای بهداشت قبل از انقلاب را ۲۲ باب، مراکز روستایی را ۲۸ مرکز و مراکز شهری را ۱۷ مرکز عنوان کرد و افزود: در حال حاضر ۶۳۰ باب خانه بهداشت، ۷۱ مرکز روستایی و ۷۹ مرکز شهری در استان وجود دارد.
فلاحی گفت: قبل از انقلاب شاخص پوشش واکسیناسیون در استان کمتر از ۴۰ درصد بود اما امروز این شاخص به ۱۰۰ درصد رسیده است .
آبرسانی روستایی
در حال حاضر از یک هزار و ۶۷۷ روستای دارای سکنه در کردستان، یک هزار و ۵۴۲ روستا دارای شبکه لولهکشی آب هستند و یک هزار و ۱۱ روستا نیز تحت پوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب این استان قرار دارند.
در حوزه آب و فاضلاب کارهای خوبی در کردستان صورت گرفته و از یک هزار و ۶۷۷ روستای دارای سکنه کردستان در حال حاضر تنها آب شرب ۹۴ روستای استان از طریق سیار و با تانکر تامین میشود.
از این تعداد، ۴۵ روستا بدلیل کمبود آب چاههای داخلی و ۴۹ روستای دیگر بخاطر غیرقابل شرب بودن آب چاههای موجود در روستا، آب شرب بهداشتی و سالم به صورت سیار توسط شرکت آبفا تامین با تانکر در دسترس مردم قرار میگیرد.
جمعیت روستایی برخوردار از آب سالم در کردستان در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید، ۷۰.۴ درصد بود که اکنون به ۷۸.۸۸ درصد افزایش یافته و نشان از رشدی ۸.۴۸ درصد دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کردستان اظهار داشت: در حال حاضر یک هزار و ۱۱ روستای کردستان زیرپوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب است.
محمدحسین محمدی اضافه کرد: تعداد مشترکان روستایی آب و فاضلاب کردستان تا پایان سال گذشته ۱۲۹ هزار و ۲۹ مشترک ثبت شده است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ساکنان ۱۳۵ روستای استان فاقد تاسیسات لولهکشی و هر گونه خطوط و تجهیزات آب و فاضلاب هستند که شامل هشت درصد روستاهای استان میشود، افزود: حجم مخازن ذخیره آب بخش روستایی تا پایان پارسال به ۱۰۲ هزار مترمکعب افزایش یافتهاست.
محمدی یادآور شد: در سال ۱۳۹۲ در زمینه ایجاد شبکه جمعآوری و دفع فاضلاب مناطق روستایی کار نشده بود اما تا پایان سال گذشته ۱۷.۱ کیلومتر شبکه ایجاد شد.
مدیرعامل شرکت آبفا کردستان اضافه کرد: جمعیت تحت پوشش فاضلاب نیز ۱.۵ درصد و تعداد روستاهای برخوردار از سیستم فاضلاب نیز ۱۴ مورد است.
آبرسانی به ۳۱ مجتمع روستایی
به گفته قائم مقام شرکت آب و فاضلاب کردستان، برنامهای میان مدت برای اجرای ۳۱ مجتمع آبرسانی روستایی در استان تعریف شده که اعتبار پیشبینی شده برای انجام آن سه هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال است.
صدیق محمدزاده اظهار داشت: تاکنون برای اجرای این طرح ۲ هزار میلیارد ریال تخصیص یافته است و با انجام آن ۱۹۱ هزار نفر جمعیت روستایی در استان از آب آشامیدنی سالم بهرهمند خواهند شد.
وی اضافه کرد: در صورت تخصیص اعتبارات مورد نیاز و اجرای آن، گامی مهم در راستای توسعه آبرسانی روستایی برداشته میشود و شاخص بهرهمندی از آب شرب بهداشتی در روستاهای استان از ۶۵ به ۷۵ درصد ارتقا خواهد یافت.
قائم مقام شرکت آبفای کردستان شاخص بهرهمندی روستاهای استان از دفع بهداشتی فاضلاب را ۱.۷ درصد اعلام کرد و افزود: این رقم از میانگین کشوری (۴۵ صدم درصد) بالاتر است اما با این وجود تلاش برای بهرهمندی تعداد بیشتری از روستاها از شبکه جمعآوری فاضلاب در حال انجام است.
فقط ۱۴ روستا از یک هزار و ۶۷۷ روستای کردستان دارای شبکه جمعآوری فاضلاب است
محمدزاده با بیان اینکه از یک هزار و ۶۷۷ روستای استان، فقط ۱۴ روستا دارای شبکه جمعآوری فاضلاب است، یادآور شد: بقیه روستاهای کردستان از سیستم جمعآوری و دفع بهداشتی فاضلاب محروم هستند که نیاز است اقدامات اساسی در این زمینه صورت گیرد.
وی یکی از برنامههای میان مدت شرکت آبفا را دفع بهداشتی فاضلاب ۱۳۳ روستا اعلام کرد و گفت: فاضلاب این تعداد روستا موجب آلودگیهای زیست محیطی میشود و اغلب در منابع بالادست منابع تامین آب قرار گرفتهاند که ساماندهی فاضلاب آنها نیازمند یک هزار میلیارد ریال اعتبار است.
قائم مقام شرکت آب و فاضلاب کردستان اظهار داشت: از دیگر برنامههای این شرکت، ساماندهی فاضلاب ۱۰۰ روستا با اعتبار یک هزار میلیارد ریال است که در شعاع ۱.۲ کیلومتری از سدهای استان قرار دارند.
روستاهای آنلاین
زمانی زنگ تلفن هم برای روستاییان کردستان بی معنی بود برسد به اینکه بخواهند وارد دهکده جهانی شوند و در دنیا سیر و سفر داشته باشند و در حال حاضر ۵۸۶ هزار و ۴۱۲ شماره تلفن ثابت منصوبه، ۲ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۵۹۶ خط تلفن همراه و ١٦٨ هزار و ۵۷۲ پورت اینترنت خانگی مخابرات در کردستان وجود دارد.
این در حالی است که طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ کردستان یک میلیون و ۶۰۳ هزار نفر جمعیت دارد و ضریب نفوذ تلفن همراه در این استان بیش از ۷۲ درصد است و تعداد مشترکان اینترنت پرسرعت در کردستان به یک میلیون و ۴۱۱ هزار و ۵۵۰ مشترک در سال ۱۳۹۹ رسیده است.
در حالی که در دوران قبل از انقلاب امکان تحصیل دانشآموزان روستایی کردستان بسیار کم بود اما کنون علاوه بر مدرسه دار بودن بیشتر روستاها، مجتمعهای شبانهروزی برای دانشآموزان روستایی دایر شده و حتی مدارسی با یک و یا ۲ دانشآموز جهت جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان در استان دایر شده است.
اکنون مسوولان کردستان علاوه بر راهاندازی مدرسه در مناطق روستایی چند گام هم جلوتر هستند و بیش از یک هزار مدرسه روستایی استان به اینترنت متصل هستند.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات کردستان گفت: طبق برنامهریزی انجام شده تا پایان امسال یک هزار و ۶۳۰ مدرسه روستایی استان به اینترنت و شبکه ملی اطلاعات متصل میشود.
فردین سعیدی اظهار داشت: این طرح با سرمایهگذاری وزارت ارتباطات انجام و به طور میانگین برای اتصال هر مدرسه روستایی به اینترنت، سه میلیون ریال هزینه میشود.
وی با بیان اینکه ۲ سال استفاده این مدارس از اینترنت رایگان خواهد بود و هزینه خرید تجهیزات و شارژ اینترنت مدارسی که در این طرح قرار دارند بر عهده وزارت ارتباطات است یادآور شد: براساس برنامهریزی صورت گرفته، اول مهر امسال و در مرحله نخست، یک هزار و ۳۰۵ مدرسه روستایی از اینترنت بهرهمند شدند.
وی اضافه کرد: از این تعداد، کار اتصال یک هزار و ۷۳ مدرسه به اینترنت توسط مخابرات، ۲۱۴ مدرسه ایرانسل و ۱۸ مورد نیز به وسیله شرکت همراه اول انجام میشود.
وی با اشاره به اینکه مرحله اول این طرح در مدارس روستاهای بالای ۲۰ خانوار جمعیت استان انجام میشود، افزود: این طرح شامل روستاهایی است که از اینترنت پرسرعت مخابرات، همراه اول یا شرکت ایرانسل بهرهمند هستند.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات کردستان یادآور شد: تاکنون ۲۹۴ مدرسه روستایی استان به اینترنت با ترافیک سه گیگابایت و پهنای باند ۲ مگابایت برخوردار شدهاند.
راههای هموار
کردستان اگرچه بعد از انقلاب درگیر جنگ بود و از قطار توسعه عقب ماند، اما دولتهای مختلف تمام تلاش خود را بکار بستند تا این استان هم بتواند راه همواری در زمینه توسعه و پیشرفت داشته باشد.
خیز دولت تدبیر و امید در زمنیه توسعه راههای کردستان قبل و بعد از انقلاب بینظیر بود و شهروندان کردستانی به خوبی این توسعه در بخش راهها را در چند سال اخیر احساس و مسوولان دولتی با اعداد و ارقام این مساله را تایید میکنند.
در چند سال اخیر انقلابی در حوزه بهسازی و آسفالت راه های روستایی کردستان اتفاق افتاده و حدود یکهزار کیلومتر راه روستایی استان آسفالت شده است
رییس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کردستان گفت: در چند سال اخیر انقلابی در حوزه بهسازی و آسفالت راه های روستایی در استان اتفاق افتاده و حدود یکهزار کیلومتر راه روستایی در کردستان آسفالت شده است.
بهرام نصراللهیزاده افزود: بدلیل شرایط توپوگرافی هزینه های کار عمرانی و به ویژه راهسازی در کردستان بسیار بالاست و علیرغم اینکه بیش از ۳۰ درصد از اعتبارات استانی ظرف سه سال به حوزه راه اختصاص داده شد و میانگین راه های استان از حدود ۳۳ درصد به حدود ۵۰ درصد رسیده است اما با این وجود هنوز با میانگین کشوری فاصله داریم.
کردستان حدود هشت هزار کیلومتر راه دارد که از این میزان ۶ هزار و ۱۰۰ کیلومتر آن راه روستایی و یک هزار و ۹۰۰ کیلومتر آن راه بینشهری است.
در سال های قبل از انقلاب اسلامی، کردستان به لحاظ برخورداری از راههای مناسب از محرومترین استانهای کشور بود اما امروز در سایه توجه ویژه نظام اسلامی عقب ماندگیهای گذشته در حد قابل ملاحظهای جبران شده است.
در حال حاضر تمام روستاهای استان دارای راه ارتباطی بوده و از کل راه های روستایی حدود سه هزار کیلومتر آن آسفالت شده و هدفگذاری لازم برای آسفالت و بهسازی یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر راه دیگر نیز انجام شده است.
خوشا به حالت، ای روستایی
هرچند تمامی خدماتی که به روستاها ارائه شده، وظیفه ذاتی هر حکومتی است تا مردم در رفاه باشند، اما حداقل امکانات هم برای این منطقه در زمان طاغوت فراموش شده بود و روستاییان در محرومیت کامل به سر می بردند.
توسعه مناطق روستایی در کردستان باعث مهاجرت معکوس از شهر به روستاها شده و انجام طرحها و پروژهای عمرانی در کنار فراهم کردن امکانات لازم برای رفاه بیشتر روستاییان و دسترسی آسان و سریع به مراکز درمانی، باعث امیدآفرینی در روستاهای کردستان شده است.
مسوولان بر این امر واقف هستند که هر چند با وجود اقدامات صورت گرفته باز هم نمیتوان وجود برخی کاستیها را در مناطق روستایی کردستان منکر شد اما لازم است همزمان با توسعه شهری، از توسعه روستایی نیز غافل نشویم و با نیازسنجی و با توجه به پتانسیلهای موجود این روند توسعه روستایی را ادامه دهند.
علاوه بر خدماتی که در حوزه زیرساختی ارائه شده است، این روزها روستاها محور گردشگری و توسعه اقتصادی هم هستند و مصداق این شعر شده اند که خوشا به حالت ای روستایی...
کردستان با یک میلیون و ۶۰۳ هزار نفر جمعیت، ۱۰ شهرستان، ۲۹ شهر، ۳۱ بخش، ۸۶ دهستان و یک هزار و ۶۷۷ روستای دارای سکنه دارد.