تهیه نان و تردد مردم در نانواییها با توجه به اینکه نان قوت اصلی آنان به شمار می‌رود، بحث رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این واحدهای صنفی را بیشتر از هر مکانی پر اهمیت ساخته است و دغدغه انتقال ویروس کرونا از این طریق به عنوان یکی از دغدغه‌های مهم مسوولان و مردم مطرح است.
پای صحبت چند نانوا
یکی از صاحبان نانواییهای مشهد که خواست نامش ذکر نشود در خصوص شیوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی پرسنل نانوایی به خبرنگار ایرنا گفت: تمامی پرسنل قبل از شروع کار لباس کارهای تمیز می‌پوشند و دستهایشان را ضدعفونی می‌کنند و از ماسک و دستکش و کلاه استفاده می‌کنند به جز شاطر که در کنا فر با دمای ۶۰ تا ۷۰ درجه ایستاده است و در عمل نمی‌تواند از ماسک و دستکش استفاده کند و همچنین خمیرزن و چانه‌زن که چون با آرد و آب سرو کار دارند نمی‌توانند از دستکش استفاده کنند اما از ماسک استفاده می‌کنند.
وی افزود: برای پیشگیری از شیوع کرونا برای دریافت پول از مشتریانی که پول نقد دارند فروشنده درنظر گرفتیم که با انبر یا با استفاده از دستکش پول را دریافت می‌کند و برای مشتریانی که نمی‌توانند از کارتخوانشان استفاده کنند فروشنده با استفاده از دستکش کارتشان را می‌گیرد و پرداخت را انجام می‌دهد.
این صاحب نانوایی در ادامه گفت: حتی یک سینی روی میز محل برش نان‌ها قرار داده‌ایم و روی کاغذی باعنوان "لطفا پول نقد خودرا در این محل قرار دهید" چسباندیم تا مشتریانی که پول نقد دارند پول خود را آن جا قرار دهند.
وی افزود: اتحادیه تا کنون ماسک و موادضدعفونی کننده در اختیار ما قرار نداده است و خودمان لوازم بهداشتی شامل ماسک و مواد ضدعفونی کننده را برای پرسنل تهیه کرده‌ایم.
یکی دیگر از صاحبان نانوایی نیز در این خصوص گفت: یک فروشنده مجزا داریم که با بیرون ارتباطی ندارد و کارتخوان را روی پیشخوان در معرض دید مشتری قرار داده‌ایم و زمانی که مشتریانی می‌آیند که نمی‌توانند از کارتخوان استفاده کنند فروشنده با استفاده ازدستکش یک بار مصرف کارت را می‌گیرد و پرداخت را انجام می‌دهد.
انصاری افزود:همچنین تابلویی با عنوان "لطفا از کارت بانکی خود برای پرداخت هزینه نان استفاده کنید" نصب کرده‌ایم.
وی در خصوص رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی از سوی مردم گفت: در این زمینه با مشتریان مشکل داریم زیرا از هر صد نفر مشتری تقریبا ۲ درصد رعایت می‌کنند و ۹۸ درصد مشتریان این موضوع را رعایت نمی‌کنند.
او افزود: عده کمی فاصله‌گذاری را رعایت می‌کنند و دور می‌ایستند و وقتی نوبتشان می‌شود می‌آیند و نان را می‌گیرند اما بقیه علاوه بر اینکه رعایت نمی‌کنند هنگامی که به آنها برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تذکر می‌دهیم ما را هم به تمسخر می‌گیرند.
اظهارات مردم در صف‌های نانوایی
یک خانم خانه‌دار که نخواست نامش ذکر شود به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به این که تجمع بیش از سه نفر در داخل نانواییها ممنوع است اما متاسفانه مردم سهل‌انگاری می‌کنند و کرونا را جدی نمی‌گیرند و فاصله اجتماعی را رعایت نمی‌کنند.
وی افزود: در این شرایط بهتر است هزینه نان تنها از طریق کارت بانکی دریافت شود، زیرا به چشم خود دیده‌ام برخی متصدیان نانوایی با همان دستی که پول می‌گیرند، نان تحویل مشتری می‌دهند و برخی از مردم هم به جای استفاده از کارت بانکی پول نقد استفاده می‌کنند که این موارد سبب شیوع کرونا می‌شود.
یکی دیگر از مشتریان اما در حالی که بدون استفاده از ماسک در نوبت ایستاده بود در پاسخ به این سوال که چرا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنید گفت: من اعتقادی به بیماری کووید ۱۹ ندارم و اگر کرونا می خواست ما را بکشد تا به حال این اتفاق افتاده بود؟!
وی در حالی این مطالب را بیان می‌کرد که تا کنون بیش از ۵۸ هزار نفر در ایران بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داده‌اند و همچنان رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای حفط سلامت فردی و جمعی مورد تاکید پزشکان است.
در نظر گرفته نشدن هزینه‌های مربوط به تامین مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک در نرخگذاری نان
رییس اتحادیه نانواییهای مشهد هم به خبرنگار ایرنا گفت: نانوایی جزء صنوفی است که قیمت مصوب کارگروه گندم، آرد و نان را دارد اما در این نرخگذاری هزینه‌های مربوط به تامین مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک در نظر گرفته نشده و این موضوع در زمان شیوع کرونا هزینه‌های تولید نان را افزایش داده اما نرخ مصوب تغییری نکرده است.
مصطفی کشتگر افزود: قیمت مصوب نرخ نان متناسب با هزینه‌های تولید برمبنای افزایش دستمزد کارگران و تحمیل خرید مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک در نانواییها نیست لذا باید نرخ جدید برای نان تعیین شود.
وی ادامه داد: مردم در موج اول و موج دوم شیوع کرونا نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی حساسیت بیشتری داشتند اما به نظر می‌رسد که حساسیت مردم در موج سوم شیوع کرونا کمتر شده و این موضوع در عدم رعایت فاصله اجتماعی و استفاده نکردن از ماسک در صف‌های نانوایی مشهود است.
رییس اتحادیه نانواییهای مشهد گفت: تمامی پرسنل و شاگردان نانوایی باید گواهی بهداشت داشته باشند همچنین پروانه بهداشتی برای نانوایی نیز باید در معرض دید عموم قرارداشته باشد.
کشتگر در خصوص تخلفات نانوایی ها گفت: تخلفات نانوایی شامل انباشته کردن نان برای فروش بیرونی، کم‌فروشی از حیث وزن، عدم عرضه نان مرغوب و بهداشتی یا به عمل نیامدن خمیر، ایجاد نارضایتی، اضافه کردن کنجد در پخت نان بدون درخواست مشتری، هر نوع تغییر غیرمجاز در نوع پخت، تعطیلی خودسرانه نانوایی در ساعات کار، عدم حضور و تصدی تمام‌وقت صاحب پروانه در مغازه نانوایی، جا به جایی سهمیه آرد دولتی با دیگران، تبدیل خودسرانه نوع پخت و عدم مطابقت با پروانه، عدم نصب تابلوی مشخصات نانوایی و عدم اعلام ساعات پخت است.
وی ادامه داد: ۲ هزار و ۵۰۰ نانوایی در مشهد دایر هستند که حدود هزار و ۱۵۰ نانوایی در بخش غیریارانه‌ای و حدود هزار و ۳۵۰ نانوایی در بخش دولتی شهری و روستایی فعالیت می‌کنند که تمامی این واحدهای نانوایی دارای جواز پروانه کسب هستند که گروه‌های نظارتی و بهداشتی به‌طور مستمر و منظم به سرکشی از نانواییهای شهر اقدام کرده و کیفیت رعایت نکات بهداشتی این اماکن را ارزیابی می‌کنند.
او اضافه کرد: بازدید از نانواییها در قالب گشت مشترک با دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام می‌شود که در صورت مشاهده عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی ابتدا به آنان اخطار داده می‌شود و سپس برای مهر و موم واحد اقدام می‌گردد.
اقدامات انجام شده برای پیشگیری از شیوع کرونا در نانواییهای مشهد
رییس اتحادیه نانواییهای مشهد در خصوص اقدامات انجام شده برای پیشگیری از شیوع کرونا در نانواییها گفت: از آغاز شیوع کرونا در مشهد، گشت مشترک با شبکه بهداشت، اتاق اصناف، سازمان صنعتف معدن و تجارت و سازمان تعزیرات برقرار شد تا هم اطلاعات لازم به نانوایی‌هایی سطح شهر داده شود و هم از تخلفات جلوگیری شود.
کشتگر افزود: توزیع تیزرها و پوسترهای آموزشی درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی در نانواییها با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد، توزیع ۲ هزار بسته چهار لیتری مایع ضدعفونی و همچنین ماسک در زمان کمبود لوازم پیشگیری از کرونا در بین واحدهای نانوایی نیز از اقدامات انجام شده در این راستاست.
وی رتبه‌بندی نانواییها در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ایام شیوع کرونا را نیز جزء اقدامات تشویقی در این زمینه دانست.
رییس اتحادیه نانواییهای مشهد عدم استفاده از وجه نقد و ضرورت استفاده از دستگاه کارتخوان را از موارد ابلاغی دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد و ادامه داد: حدود ۱۰۰ درصد نانواییها در مشهد دستگاه کارتخوان دارند که خود مردم باید کارت بکشند و نانواییها باید کنار دستگاه کارتخوان ماده ضدعفونی‌کننده یا دستمال کاغذی داشته باشند که این جزء اصول است.
کشتگر به پویش "نه به وجه نقد در مشهد" اشاره کرد و افزود: از مردم می‌خواهیم که این موضوع را جدی بگیرند چرا که برخی از مردم، همچنان از پول نقد استفاده می‌کنند و باعث مختل شدن روند خدمت‌رسانی نانوایان به مردم می‌شوند، چراکه نانوایان نباید پول نقد بگیرند.
وی ادامه داد: کارگرهای نانوایی باید ماسک داشته باشند به خصوص فروشنده نانوایی اما خمیرگیر و چانه زن به دلیل ماهیت پخت نان قادر به استفاده از دستکش نیستند و شاطر نانوایی نیز به خاطر ارتباطش با حرارت ۷۰ درجه داخل فر در عمل با ماسک کار کردن برایش امکان‌پذیر نیست زیرا سبب ایجاد تنگی نفس در وی می‌شود که سلامت شاطر را به خطر می‌اندازد.
نان‌های سنتی نسبت به نان‌های صنعتی می‌توانند عامل انتقال ویروس کرونا باشند
مدیر سلامت محیط و کاردانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: نان‌های صنعتی به صورت بسته‌بندی شده در کارخانجات تولید می‌شوند و احتمال آلودگی آنها به ویروس کرونا کم است اما نان‌های سنتی که در نانواییهای عادی تهیه و عرضه می‌شوند، در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی می‌توانند عامل انتقال ویروس کرونا باشند.
حسنی با بیان اینکه اغلب نان‌های مصرفی در استان از انواع سنتی است که در نانواییها طبخ و عرضه می‌شود که با آتش مستقیم سرو کار دارند و پرسنلی که مستقیم با آتش و حرارت سر و کار دارند نمی‌توانند ماسک بزنند چون حرارت ماسک را آب می‌کند لذا اداره بهداشت برای این افراد سختگیری را تعدیل کرده است.
وی ادامه داد: پرسنل نانوایی اعم از پاچالدار و چانه زن و خمیرگیر و کسانی که از حرارت دور هستند باید ماسک بزنند و دست هایشان را با الکل ضدعفونی‌کنند و پاچالدار باید هم دستان خود و هم گیره و کارتخوان را ضدعفونی کند.
راهکارهای حفاظت نان از آلودگی پس از خرید
مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این خصوص گفت: در نانواییهای سنتی اعم از سنگک، بربری، تافتون و لواش، هرگونه آلودگی ویروسی خمیر نان در اثر حرارت تنور از بین می‌رود و لذا نانی که از تنور خارج می‌شود عاری از آلودگی به ویروس کروناست.
حسنی افزود:باید از پهن کردن نان برای خنک شدن روی میز نانوایی، بریدن و خرد کردن نان با چاقو و برس‌های عمومی خودداری کرد و قرار دادن نان داغ ابتدا در پارچه و سپس در نایلون مورد تاکید است و اگر شرایط بهداشتی انتقال نان از نانوایی تا منزل به خوبی رعایت شود هیچ گونه خطر بهداشتی وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: درجه حرارت پایین، حتی فریز کردن در فریزر ویروس‌های موجود در نان را از بین نمی‌برد چرا که نابودی ویروس کرونا با فریز کردن نان از نظر علمی ثابت نشده است و ویروس کرونا به سرما مقاوم است اما نسبت به گرما حساس است به همین دلیل یکی از راه‌های از بین بردن ویروس کرونا حرارت دادن نان بلافاصله قبل از مصرف است که به این منظور استفاده از توسترهای برقی و گازی و ماکروویو و در صورت عدم دسترسی به آنها استفاده از ماهیتابه و قابلمه برای حرارت دادن و گرم کردن نان توصیه می‌شود.
گشت‌های بازرسی از نانواییها هر روز فعال است
مدیر نظارت و بازرسی اصناف مشهد نیز در خصوص افزایش نظارت بر بهداشت نانواییها به خبرنگار ایرنا گفت: به نانوایی‌هایی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکنند فرصت ۷۲ ساعته داده می‌شود تا ایرادات خود را برطرف کنند و بعد از این فرصت در صورت اصرار بر عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، واحد صنفی متخلف مهر و موم می‌شود.
امیر دلداری افزود: همه واحدهای صنفی از جمله نانواییها ملزم هستند که در سامانه وزارت بهداشت ثبت‌نام کرده و کد "کیو.آر" خود را دریافت نموده و در واحد صنفی نصب کنند و در معرض دید عموم قرار دهند، ثبت نام در این سامانه هر واحد را ملزم به پیروی از دستورالعملی می‌کند که سطح بهداشت را در آن واحد ارتقا دهد.
وی ادامه داد: در صورتی که هر واحد نانوایی در این سامانه ثبت‌نام نکرده و کد "کیو.آر" و پرینت دستورالعمل مربوطه را در واحد نصب نکرده باشد متخلف محسوب شده و با صاحب آن واحد برخورد قانونی می‌شود.
۶۰ درصد مشتریان نانواییها از ماسک استفاده می‌کنند
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم گفت: طبق بازرسی‌های انجام شده حدود ۶۰ درصد مراجعه‌کنندگان به نانواییها در مناطق زیرپوشش این دانشگاه در استان خراسان رضوی از ماسک استفاده می‌کنند.
دکتر مهدی قُلیان اول افزود: این در حالی است که استفاده از ماسک بین کارکنان نانواییها در مناطق زیرپوشش این دانشگاه بیشتر از ۸۵ درصد گزارش شده است بنابراین بخش زیاد رعایت پروتکل‌های بهداشتی در نانواییها به مشتریان آنها بستگی دارد.
وی ادامه داد: هم‌اکنون حدود چهار هزار نانوایی در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیت دارند که از ابتدای شیوع کرونا تاکنون حدود ۴۸ هزار بازدید از این نانواییها با همکاری کارشناسان بهداشت محیط این دانشگاه و سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی انجام شده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: به دنبال بازدیدهای انجام شده طی این مدت بیش از پنج هزار و ۱۵۰ نانوایی به خاطر عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی اخطار گرفته‌اند و هزار و ۹۳۰ نفر از نانوایان هم به دادگاه معرفی شده‌اند.
قلیان تعداد واحدهای نانوایی که طی این مدت به خاطر عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد مهر و موم شده‌اند را ۴۸۸ واحد عنوان کرد و ادامه داد: در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی از سوی نانواییها، سهمیه آرد آنان کاهش می‌یابد.
طرح خط کشی و فاصله‌گذاری اجتماعی در ۷۵۶ نانوایی در مشهد
مدیرکل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری مشهد هم در خصوص موضوع این گزارش به خبرنگار ایرنا گفت: طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و خط کشی‌های مربوطه مقابل ۷۶۵ نانوایی در مشهد انجام شده است.
سید محسن رهنمایی افزود: از اسفندماه پارسال و با شیوع ویروس کرونا طرح اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی در مقابل نانواییها به عنوان یکی از مراکز شیوع ویروس کرونا، در مناطق ۱۳ گانه شهرداری آغاز شد.
وی ادامه داد: همچنین در جریان اجرای این طرح، هزار و ۵۰۰ مورد نصب بنر حاوی مطالب هشداردهنده و تشویق به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در مقابل نانواییها نصب شده است.
بنا بر آخرین اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون یک میلیون و ۴۵۲ هزار و ۳۸۰ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده اند و با فوت ۸۰ تن از بیماران مبتلا به کرونا طی ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۵۸ هزار و ۳۳۶ تن رسیده است.