سی و نهمین جشنواره فیلم فجر متفاوت ترین دوره جشنواره در تمام ادوار برگزاری این آیین فرهنگی هنری است؛ جشنواره‌ای که اگرچه این روزها به نیمه رسیده است اما کش و قوس‌های فراوانی را در یک سال گذشته از سویی و از روز آغازین برگزاری تا به امروز پشت سر گذاشته است.
سایه سنگین کرونا که بیم عدم برگزاری جشنواره را برانگیخته بود حتی پس از برگزاری هم دست از سر آن برنداشت و هر روز به شکلی خودش را به سینما و برگزارکنندگان جشنواره نشان داد.
کرونا البته تماما برای سینمای ایران چالش نبود و فرصت‌هایی را نیز برای آن ایجاد کرد یا روند تحولاتی را سرعت بخشید.
آنچه در ادامه می‌آید گفت وگوی خبرنگار فرهنگی ایرنا با یکی از منتقدان سینمایی در خلال برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در باب کرونا، مشکلات و امکانات این پاندمی بر سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر است.
کرونا فرصت‌هایی را از ما گرفت و فرصت‌های دیگری را عرضه کرد
آنتونیا شرکا منتقد فیلم در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در توضیح کرونا و چالش‌ها و فرصت‌هایی که در یکسال گذشته برای سینمای ایران ایجاد کرده است گفت: چیزی که در وهله اول پس از داستان کرونا و اثرات آن در سینما اهمیت دارد این است که این داستان کرونا سبب شد شیوه ای جدید در اکران فیلم ها رخ دهد؛ یعنی استفاده از پلتفرمی مانند فیلیمو برای فیلم هایی که اکران اول نبودند و کم کم در حال جاافتادن بود را به شکلی کلید زد.
وی افزود: یعنی این سبک پخش فیلم به جای این که در سالن ها باشد در یک نرم افزار اینترنتی به وقوع پیوست و این موضوعی بود که کرونا آن را شکل داد و تسریع کرد.
البته این موضوع امتیازات و در همان حال ضعف هایی دارد؛ امتیاز آن این است که دسترسی بیشتری را برای مردم فراهم می سازد و بدی آن این است که در ابتدای کار و تا بخواهد این شیوه جا بیفتد ممکن است یک وقفه یا سکته ای برای اقتصاد سینمای ایران ایجاد کند.
این منتقد سینمایی در توضیح مزیت‌های شیوه‌های اکران اینترنتی تصریح کرد: این که فیلمسازان می توانند به شکل مستقیم با مردم ارتباط بگیرند و بازخورد کارشان را مستقیم از مخاطب ببینند و بشنوند و بخوانند و مردم هم می توانند بی واسطه نظر خودشان را مطرح کنند، از مزیت‌های ایام کرونا شد.
البته ممکن است در ابتدا به نظر برسد که بلبشویی ایجاد شده است اما در نهایت مسیری است که در تمامی حوزه های کاری و حِرَف دیگر به شکل استفاده از فضای مجازی برای انجام امور و دورکاری باب شده است و لاجرم سینماهم باید آن را تجربه کند.
وی افزود: ممکن است این شیوه تا ابد ادامه نیابد ولی این هم یک باب جدیدی است که در سینمای ایران و جهان باز شده است.
اکران اینترنتی قداست سینما را زیر سوال می‌برد
شرکا در ادمه و در تشریح معایب اکران اینترنتی آثار سینمایی یادآور شد: به هرحال فیلم دیدن در سینما و روی یک پرده بزرگ، در فضای تاریک و در کنار دیگر آدم ها و جادویی که سینما دارد جزو ماهیت لاینفک آن است همانطور که حوزه تلویزیون در ایام کرونا گسترده شد و مزاحمتی برای پخش فیلم ها بر پرده سینما ایجاد کرد، به همان نسبت وقتی قرار است فیلم ها در خانه ها نشان داده شود قداست سینما و پرده بزرگ را زیر سوال می برد.
ضمن این که در سینما هرکسی به صورت انفرادی بلیط می خرد و فیلم را می بیند اما امروز در شکل جدید یک خانواده یا جمعی از دوستان همان یک بلیط را می خرند و می نشینند و یک فیلم را می بینند و این یکی از بدی های این موضوع است و احتمالا باید مکانیزم‌هایی برای این موضوع اندیشیده شود که از جهت بازخورد و فروش فیلم ها باعث شکست یا ایجاد اخلال در نظام اقتصادی سینمایی نشود.
وی افزود: چه بخواهیم و چه نخواهیم امروز کرونا به مهمترین مسئله زندگی ما بدل شده و به نوعی مرزها را از بین برده است؛ اسمش روی آن است یک پاندمی است یعنی یک همه گیری جهانی و اگر قدیم مرزها بودند که ما را از هم جدا می کردند امروز یک درد مشترک است که مردم را به هم نزدیک کرده است؛ چه در ایران و چه خارج از ایران.
مطمئنا اثر کرونا بر سینمای ما هم مشهود خواهد بود و این موضوع دیر یا زود به سینمای ایران هم راه پیدا خواهد کرد. مثلا جشنواره سال آینده بسیار ویروسی تر و کرونایی تر از امسال است که هیچ ردی از کرونا در قصه فیلم ها نیست.
شرکا ادامه داد: به زودی شاید حتی فیلم های اجتماعی که در سینمای ما متداول هستند این بار از نورافکن کرونا دیده شوند؛ یعنی سینمای اجتماعی ما به زودی تحت الشعاع کرونا خواهد بود و این هم در نوع خود بی بدیل است چون در سینما چنین بیماری ای نداشته ایم که انقدر بتواند به همه جوانب زندگی ما اثر بگذارد.
پروتکل‌ها به دقت رعایت می‌شوند اما ته دلمان می‌لرزد
این منتقد در ادامه با اشاره به شیوه و شکل برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر متذکر شد: در مورد سی و نهمین جشنواره فجر باید بگویم که اول از همه آرزوی سلامتی برای همه شرکت کنندگان و برگزارکنندگان در انتهای آن را دارم چون با تمام محدودیت ها همیشه یک ترس همراه ما در این حضور هست.
البته که در برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر پروتکل ها به دقت رعایت می شوند اما به هرحال یک سالن سینما است که جمعیت در آن حضور دارند ولو این که جدای از هم بنشینند، ماسک زده باشند و حواسشان باشد اما ته دلمان می لرزد.
شرکا افزود: شاید یک گزینه می توانست این باشد که جشنواره حضوری برگزار نشود هرچند که دلم نمی آید این را بگویم چرا که هیچ جشنواره ای به جز این که در حضور برگزار شود، نمی تواند زنده و پویا باشد. اما شاید یک گزینه سالمتر می توانست این باشد که جشنواره، مجازی یا دست کم قسمت مردمی آن به صورت مجازی برگزار گردد و قسمت رسانه ای آن با حضور باشد.
وی ادامه داد: به هرحال انتخاب برگزارکنندگان این بوده است و امیدوارمبا رعایت مردم و اهالی رسانه و متصدیان در پایان جشنواره از این انتخاب راضی باشیم.
این منتقد در انتها و در توضیح فیلم‌هایی که به تماشا نشسته است، بیان کرد: سعادت این را داشتم که قبل از شروع جشنواره شروع به دیدن فیلم ها کنم؛ چند فیلم را دیدم.
سه فیلم رمانتیسم عماد و طوبا، بی همه چیز و روشن را به درجات مختلف دوست داشتم. در وهله اول بی همه چیز بسیار زیبا بود، روشن در ادامه کارهای روح الله حجازی هست و موضوعی اجتماعی و تلخ را مطرح می سازد و در نقطه مقابل آن رمانتیسم عماد و طوبا یک فیلم رنگی شاد و رومانتیک کمدی است که البته هردو به مسائل خانواده و فرزندان می پردازند.
به گزارش ایرنا، جشنواره بین المللی فیلم فجر از مهمترین رویدادهای فرهنگی سینمایی ایران است که سالانه و هر سال در نیمه بهمن ماه برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای که از سال ۱۳۶۱ و به یاد بهمن ماه ۱۳۵۷ (سالروز پیروزی انقلاب اسلامی) مستمر برگزار شده است.
مجری برگزاری این جشنواره بنیاد سینمایی فارابی است که آن را زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌کند. این جشنواره از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۴ تنها به تولیدات سالانه سینمای ایران می‌پرداخت، اما از سال ۱۳۷۴ این جشنواره به صورت بین المللی برگزار می‌شود و در بخش بین الملل به بررسی فیلم‌هایی از سینمای جهان تأکید دارد. بخش‌های دیگری نظیر فیلم کوتاه، مستند و مسابقه مواد تبلیغاتی نیز به آن اضافه شده است، از سال ۱۳۹۳ بخش بین‌الملل جشنواره، جدا شده و به صورت جداگانه برگزار می شود.
سیمرغ بلورین نام جایزه ویژه این جشنواره است که در بخش‌های رقابتی جشنواره شرکت کنندگان برای تصاحب آن با یکدیگر به رقابت می‌پردازند، در کنار سیمرغ بلورین، دیپلم افتخار و لوح زرین نیز از دیگر جوایز این جشنواره است که شرکت کنندگان می‌توانند برنده آن باشند.
سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در چهل‌ودومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به دبیری سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد در تهران و استانهای کشور در حال برگزاری است. فیلم‌های سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر در ۷۰ سینما در ۳۰ استان و ۵ منطقه آزاد به نمایش درمی آید.
امسال نیمی از آثار جشنواره فیلم‌اولی هستند. این اولین بار است که هفت فیلمساز اول در حال رقابت در سودای سیمرغ هستند. همچنین شیوه‌نامه‌های بهداشتی اعلام شده که ضریب سی درصد اشغال، فاصله‌گذاری تماشاگران و سانس‌ها، تهویه هوا بین سانس‌ها و ... موارد مختلف رعایت می شود.
هماهنگی‌های لازم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی و خدمات‌رسانی و کمک‌های پزشکی از مخاطبان جشنواره صورت گرفته است.همچنین نشست های این رویداد سینمایی در فضای مجازی هم به صورت زنده پخش می شود.
آنچه حائز اهمیت است اینکه جشنواره امسال تحت تاثیر همه‌گیری کرونا تجربه‌ای جدید را پیش رو گذاشته است.