به گزارش ایرنا، روسیه به عنوان یکی از امضا کنندگان برجام و کشوری همسایه با جمهوری اسلامی ایران که اهمیتی ویژه برای روابط تجاری و اقتصادی با ایران قائل است، میل به ادامه وضع کنونی و متوقف ماندن امتیازهای بالقوه و فراوان این توافق بین المللی ندارد.
جمهوری اسلامی ایران و روسیه به عنوان دو قطب مهم انرژی منطقه و جهان نقش تعیین کننده در تحولات منطقه ای و بین المللی دارند از این رو به گفته تحلیلگران برای روسیه مهم است که ایران درگیر مشکلات برجامی نباشد تا دو طرف بهتر بتوانند از ظرفیتهای همدیگر برای رفع مشکلات و مسائل منطقه ای بهره مند شوند.
توافق هسته‌ای ایران موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵میلادی میان ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ منعقد شد. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد. اما دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق، آمریکا از توافق نامه هسته ای برجام با ایران خارج شد و تحریم ها علیه جمهوری اسلامی را مجدداً اعمال کرد.
تهران نیز متقابلا از کاهش تدریجی تعهدات خود در این توافق از جمله کنار گذاشتن محدودیت ها در رابطه با تحقیقات هسته ای، سانتریفیوژها و سطح غنی سازی اورانیوم خبر داد اما با شروع به کار دولت جدید آمریکا و اعلام تمایلش برای بازگشت به این توافق، طرف های دیگر برجام خواستار اقدام هر چه سریعتر دولت بایدن در این مورد هستند و روسیه به عنوان فعال ترین عضو تاکید بیشتری برای برگشت برجام به جایگاه اصلی خود دارد.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است لغو تحریم ها، اولین گام لازم از سوی آمریکا برای بازگشت به برجام است و بازگشت واشنگتن به این توافق، تنها با یک امضا امکان پذیر نیست. پیشتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفته بود: ما شعارهای بسیاری از آمریکا شنیده ایم اما آمریکایی ها باید اقدامات عملی داشته باشند.
روسیه نیز به عنوان یکی از اعضای برجام که همواره از حقانیت ایران در این مورد دفاع کرده است تاکید دارد که طرف آمریکایی باید هر چه زودتر اقدام کند چرا که فرصت در حال از بین رفتن است.
ایرنا در این مورد نظر سه تن از تحلیلگران روس را جویا شده است.
آدلان مارگوئف، کارشناس مرکز مطالعات خاورمیانه در انستیتوی مطالعات بین الملل موسسه دولتی روابط بین الملل مسکو وزارت امور خارجه روسیه با تاکید بر اینکه باید قدر فرصت را شناخت، تصریح کرد: اگر خسارت وارده به توافق برجام اصلاح نشود، در این صورت جهان سالها ایران را پای میز مذاکره از دست خواهد داد.
وی اظهاراتی مبنی بر اینکه ایران به دنبال ساخت سلاح هسته ای هست غیرواقع بینانه عنوان کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران معتبرترین کشور در جهان است.
مارگوئف اظهار داشت: آژانس انرژی هسته ای بیشتر از هر کشوری بر روی موضوعات هسته ای ایران نظارت دارد.
سفیر سابق روسیه در ایران: بازگشت به برجام آسان نخواهد بود
«الکساندر ماریاسوف» سفیر پیشین روسیه در جمهوری اسلامی نیز به ایرنا گفت: بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) آسان نخواهد بود چون نه ایران و نه ایالات متحده نمی خواهند تسلیم شوند.
وی خاطر نشان کرد: کار سختی در پیش است. اکنون هیچ یک از دو طرف تسلیم نخواهند شد زیرا این ممکن است برای هر طرف نشانه ضعف تلقی شود.
ماریاسوف اظهار داشت: این که چه کسی (ایالات متحده یا ایران) گام اول را برای بازگشت به توافق بردارد یک مانع است، اگرچه هر دو طرف علاقه مند به بازگشت به برجام هستند.
وی با بیان اینکه باید خالصانه و بدون انتظار عمل کرد، گفت: ایالات متحده توافقی را که مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شود کنار نخواهد گذاشت. وی معتقد است که اکنون ممکن است آمریکا به نسخه اولیه برجام بازگردد.
ماریاسوف گفت: عدم موفقیت (ناکامی) در بازگرداندن برجام تأثیر منفی شدیدی بر اوضاع منطقه خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد که در این حالت ممکن است خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای نیز اتفاق بیفتد، اگرچه احتمال چنین سناریویی زیاد نیست.
مدیر مرکز انرژی و امنیت روسیه: تعویق مذاکره، اجرای برجام را دشوارتر خواهدکرد
آنتون خلوپکوف مدیر مرکز انرژی و امنیت روسیه هم گفت که هرچه شروع مذاکره های مستقیم و جدی به تعویق بیفتد، بازگشت کامل هر دو طرف به اجرای توافق نامه دشوارتر خواهد بود.
خلوپکوف گفت: "ایالات متحده و ایران هر دو در تلاشند تا به عنوان بخشی از گفت وگوی بالقوه، سود خود را افزایش دهند. "
وی در گفت و گو با ایرنا خاطرنشان کرد که هم در آمریکا و هم در ایران، سیاست داخلی بر احتمال و شرایط بازگشت به توافق تأثیر می گذارد.
خلوپکوف تاکید کرد که بازگشت به نسخه اصلی توافق تنها گزینه فعلی است. به گفته وی، اگر کارآیی برجام قبل از انتخابات ژوئن(خرداد۱۴۰۰) در ایران احیا نشود، مذاکره در مورد یک توافق جدید دشوارتر خواهد بود، زیرا شخصیت های اصلی مذاکره طرف ایرانی دولت را ترک می کنند.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه همین چندروز پیش در نشست با جوسپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: برجام به نقطه و زمان حساسی رسیده است، امیدواریم که آمریکا زودتر برای اقدامات آتی خود در مورد این توافق بین المللی به نتیجه گیری مشخصی برسد.
وی افزود: «هم اکنون زمان حساسی فرا رسیده است. ما بار دیگر امیدواریم که در این عرصه دولت آمریکا به عنوان کشوری که مذاکرات در مورد برنامه هسته ای ایران انجام داد و برجام را امضا کرد مشخص کند که تا چه اندازه می تواند به این سند مهم بین المللی که دستاورد دیپلماسی چندجانبه و نمونه ای از تلاش های لازم برای کاهش تنش ها در مناطق بحرانی و تحکیم نظام عدم انتشار سلاح هسته ای شناخته شده، بازگردد».
سرگئی لاوروف تاکید کرد که کشورش آمادگی دارد برای احیای توافق هسته‌ای ایران با اتحادیه اروپا همکاری کند. ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز می گوید: تنها راه نجات برجام، اجرای کامل آن توسط همه کشورهای تنظیم و امضا کننده آن از جمله آمریکا و ایران است.
زاخارووا گفت: در زمان حاضر پیشرفت قابل توجهی در مورد بازگشت برجام به حالت اولیه ی امضا شده، رخ نداده است. امیدهای زیادی در این رابطه به دولت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا وجود دارد».
وی ادامه داد: واشنگتن پیام هایی مبنی بر آمادگی اصولی برای بازگشت به برجام می فرستد اما در زمان حاضر آنچه که می بینیم مبادله ادعاها میان ایران و آمریکا است که چه کسی باید گام اول را بردارد.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: تهران بارها اعلام کرده که آماده است همین که موازنه منافع از دست رفته در برجام برقرار شود، به اجرای کامل مفاد این توافق بپردازد.
وی ادامه داد: اما باید به این نکته توجه داشت که تمام اقدامات ایران در این مراکز تحت کنترل کامل آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت می گیرد و تهران از تعهدات خود در چارچوب معاهده عدم انتشار سلاح هسته ای خارج نمی شود.
زاخارووا گفت: ما معتقدیم که شرط لازم برای نجات برجام اجرای کامل و مستمر همه بندهای آن از طرف کشورهای تنظیم کننده و امضا کننده توافق هسته ای ازجمله امریکا و ایران است.
آناتولی آنتونف سفیر روسیه در آمریکا هم گفت: امیدواریم دولت جدید آمریکا به ریاست جو بایدن به وعده های انتخاباتی خود در وهله نخست در مورد بازگشت به برجام عمل کند.
آنتونف افزود: امیدواریم که دولت جدید آمریکا از حرب دموکرات به وعده هایی که که در دوره پیش از انتخابات داده است عمل کند و در وهله نخست این موضوع مربوط به بازگشت آمریکا به برنامه جامع اقدام مشترک و عمل به تعهدات خود در این توافق می شود.
نماینده روسیه در سازمان های بین المللی ضمن تاکید بر هر اقدام سریع دولت بایدن برای برگشت به برجام بر لزوم اجرای دیپلماسی عاقلانه و به دور از تنش و تهدید در مورد ایران به منظور کاهش تنش ها در منطقه تاکید کرد.
میخاییل اولیانوف خاطر نشان کرد که کاهش تنش ها در منطقه فقط می تواند از راه اجرای دیپلماسی عاقلانه و منطقی در مورد ایران به دست آید که باید جایگزین ابزارهای فشار اقتصادی باشد که بطور کامل شکست خورده است.
"ریابکوف" معاون وزارت خارحه روسیه و مذاکره کننده ارشد هسته ای نیز پیش تر گفته بود: اقدامات ایران درصورتی که در جهت صحیح پیشرفت باشد، قابل بازگشت است. احیای مشوق های اقتصادی به ایران، موضوعی کلیدی است. آمریکا و اتحادیه اروپا باید گام نخست را بردارند و ایران پاسخ سازنده خواهد داد.
وی ادامه داد: ما با طرف های برجام کار می کنیم و تماس های ما از سرگرفته شده است. موضع ما تغییر نکرده است. آمریکا باید گام نخست را بردارد زیرا به صورت یکجانبه از معامله هسته ای خارج شده است.
معاون وزیر خارجه روسیه گفت: آنچه که مربوط به هماهنگی و همزمانی اقدامات می شود مساله فنی دیپلماتیک است و ما برای این منظور تلاش می کنیم.
به گزارش ایرنا، معاون وزیر خارجه روسیه خاطرنشان کرد که آمریکا و اتحادیه اروپا باید به ایران بخاطر اجرای برجام مشوقه های اقتصادی بدهند.
مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه گفت: ما از شرکا در اروپا و آمریکا می خواهیم آنچه که طرف ایرانی کمبود دارد یعنی مشوق های اقتصادی از اجرای برجام در اختیار این کشور قرار دهند. این مشوق ها قبلا از بین رفته اند و بهتر است بگویم در اختیار ایران قرار نگرفتند.