«امیرعلی ابوالفتح» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درخصوص سخنرانی اخیر رییس جمهوری آمریکا در وزارت امور خارجه این کشور گفت: اگر بخواهیم قضاوت را براساس سخنرانی اخیر بایدن در وزارت امور خارجه آمریکا قرار بدهیم، او درباره چین، روسیه، اروپا، عربستان، کودتای میانمار، یمن، تغییرات اقلیمی و... سخن گفت اما اشاره‌ای به ایران نداشت پس می‌توان این برداشت اولیه و سطحی را داشت که ایران در صدر اولویت‌های سیاست خارجی کاخ سفید نیست.
وی ادامه داد: برداشت دوم این است که نباید فقط به سخنرانی بایدن اکتفا کرد بلکه باید تیم سیاست خارجی بایدن را هم در نظر گرفت.تیم امنیت ملی وی از جمله «آنتونی بلینکن» و «جیک سالیوان» درباره ایران هم سخن گفته و تاکید کرده‌اند ایران از اولویت‌های سیاست خارجی دولت آمریکا است و هشدارهایی هم نسبت به توان هسته‌ای ایران مطرح کرده‌اند.
بایدن می‌خواهد موضوع ایران را در فضای غیرهیجانی و رسانه‌ای بررسی کند
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با اشاره به عدم اشاره به موضوع ایران در سخنرانی اخیر بایدن اظهار داشت: دو فرضیه را در این باره می‌توان مطرح کرد؛ فرضیه نخست اینکه ایران واقعا در صدر اولویت‌های آمریکا نیست که من در این باره تردید دارم زیرا تیم امنیت ملی بایدن صراحتا گفته‌اند ایران جزو اولویت‌های سیاست خارجی ماست و به این مسئله پرداخته‌اند.
به گفته ابوالفتح، فرضیه دوم آن است که موضوع ایران برای بایدن مهم است اما برخلاف ترامپ که مسائل ایران را رسانه‌ای می‌کرد و موضوعات را به جنگ رسانه‌ای تبدیل کرده بود و مسائل با ربط و بی‌ربط را به یکدیگر پیوند می‌داد، رییس‌جمهور جدید آمریکا علاقه‌مند است این مسئله را در آرامش و فضایی غیرهیجانی و رسانه‌ای مورد بررسی قرار دهد.
وی افزود: این فرضیه با توجه به منش بایدن و رویکرد تیم امنیت ملی او تقویت شده است. او هم می‌خواهد به مسئله ایران بپردازد اما نه آن گونه که ترامپ به آن می‌پرداخت و شانس هرگونه توافق را کاهش می‌داد. به نظر می‌رسد بایدن و تیم او معتقدند که هر چقدر مسائل رسانه‌ای‌تر شود، دستیابی به توافق هم دیرتر و پیچیده‌تر می‌شود لذا مسائل را از طریق دیپلماسی و پشت درهای بسته دنبال می‌کنند.
ایران اراده سیاسی برای بازگشت به تعهداتش در برجام را دارد
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که هم ایران و هم آمریکا شرط بازگشت به برجام را اجرای تعهدات از سوی طرف مقابل می‌دانند؛ راهکار خروج از این وضعیت چیست، تصریح کرد: به نظر می‌رسد اظهارات و واکنش‌های دو طرف بخشی از واقعیت‌ها را نشان می‌دهد. از طرفی ایران صاحب حق است چراکه این آمریکا بوده که از توافق خارج شده و خسارت‌هایی را به ایران و لطماتی به برجام وارد کرده است بنابراین این آمریکا است که باید ابتدا به توافق بازگردد.
ابوالفتح با بیان اینکه آمریکایی‌ها هم دغدغه‌های خاص خود را دارند و با قوانین داخلی خودشان روبه‌رو هستند، خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها می‌گویند ما از برجام خارج شدیم اما ایران هم به صورت کامل به آن پایبند نمانده است. از طرفی، براساس مصوبه کنگره در سال ۲۰۱۵ زمانی رییس‌جمهور آمریکا می‌تواند تحریم‌ها علیه ایران را تعلیق کند که آژانس از فعالیت‌های ایران راستی‌آزمایی کرده باشد و پایبندی ایران به تعهداتش ثابت شده باشد.
وی با اشاره به تلاش آمریکا برای دخیل کردن مسائل غیربرجامی در برجام ابراز داشت: مهم نیست آمریکا این ادعا را مطرح کرده باشد که چه کسی اول به برجام بازگردد بلکه آنها می‌گویند باید مسائل موشکی و منطقه‌ای ایران هم به فرایند گره بخورد. در واقع شاید برای موضوع اول فرمولی را پیدا کرد اما آنها اگر بخواهند موضوع رفع تحریم‌ها را به چراغ سبز نشان دادن ایران برای انجام مذاکرات موشکی و منطقه‌ای ارتباط بدهند، شاید اوضاع پیچیده‌تر از وضعیت دوران ترامپ هم بشود.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل درباره اظهارات بلینکن برای انجام مشورت با کنگره و متحدین منطقه‌ای آمریکا درباره ایران و برجام بیان کرد: این مشورت‌ها هم در زمان ورود به برجام و هم در زمان خروج از برجام، هم در زمان اوباما و هم در زمان ترامپ و... وجود داشته است. مهمتر از مشورت، داشتن اراده سیاسی است. ایران اراده سیاسی برای بازگشت به تعهداتش در برجام را دارد اما این سوال مطرح است که آیا آمریکا هم این اراده سیاسی را دارد؟
آمریکا اگر بخواهد با ایران توافق کند، می‌داند چه مسیری را طی کند
ابوالفتح با اشاره به اظهارات روزهای اخیر سخنگوی دولت آمریکا یادآور شد: «جن ساکی» سخنگوی دولت آمریکا طی روزهای اخیر، گفت اگر ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش عمل کند و مسائل موشکی و عراق، سوریه، یمن و لبنان هم پیوست توافقات جدید کند، آنگاه تحریم‌ها رفع می‌شوند. این کار یعنی ما مذاکره نمی‌خواهیم.
وی اضافه کرد: در واقع، آنها می‌خواهند آنقدر قیمت مذاکره را بالا ببرند که طرف مقابل از خیر مذاکره مذاکره بگذرد. این همان کاری است که پمپئو هم با گذاشتن ۱۲ شرط انجام داد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با تاکید بر سوابق دیپلماتیک آمریکا برای انجام مذاکره یادآور شد: آمریکایی‌ها مسیر مذاکره را بلدند. آنها مذاکرات بسیار سخت‌تری را با چین و روسیه انجام دادند. می‌دانند اگر بخواهند با ایران توافق کنند، باید چه مسیری را طی کنند. وقتی آنها مسائل موشکی و همچنین مسائل منطقه‌ای را به برجام گره بزنند یعنی نمی‌خواهند با ایران به توافق برسند.
به گفته ابوالفتح، آمریکایی‌ها نمی‌خواهند با ایران به توافق برسند اما رویشان هم نمی‌شود که بگویند خواهان توافق با ایران نیستند بنابراین قیمت مذاکره را بالا می‌برند تا طرف مذاکره نکند. با کره شمالی هم همین کار را کردند یعنی آنقدر شروط و درخواست مطرح کردند که کیم جونگ اون قید ادامه مذاکره با ترامپ را زد.
وی با تاکید بر ضرورت تغییر رویکرد آمریکا نسبت به ایران بیان کرد: آمریکا باید رویکرد خود را نسبت به ایران تغییر دهد وگرنه بعید است ایران نسبت به این رویکرد روی خوش نشان بدهد مگر آنکه دولت بایدن دلبسته به همان امیدی که ترامپ داشت - یعنی فروپاشی اقتصادی ایران، شورش داخلی و تغییر رژیم – باشد که این برخلاف صحبت‌های وی درباره دیپلماسی و انتقاداتی است که به ترامپ مطرح می‌کرد.