«محسن جلیلوند» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا با اشاره به رویکرد دولت جدید آمریکا در قبال برجام گفت: به نظر می رسد حزب دموکرات در آمریکا تصمیم دارد که کارهایی که ترامپ کرده را تا حدودی تعدیل کند اما در عین حال از چماقی که دونالد ترامپ در اختیارش قرار داده هم نهایت استفاده را بکند.
وی با بیان اینکه دولت جو بایدن در همه مسائل منطقه ای دنبال امتیازگیری از کشورهای منطقه با بهره‌گیری از میراث ترامپ خواهد بود، تصریح کرد: در موضوع ایران، ایالات متحده تلاش خواهد کرد از تهران امتیاز بیشتری بگیرد و حتی عربستان و متحدانش هم با وجود عادی سازی روابط با اسرائیل در دوره ترامپ، مجبور به امتیازدهی بیشتر در این ارتباط خواهند شد.
این کارشناس مسائل بین الملل به تغییرات ژئوپلیتیک اتفاق افتاده در منطقه در دوران ترامپ اشاره کرد و گفت: دولت بایدن قصد دارد بدون اینکه هزینه‌ای بدهد، از کارت بازی میراث ترامپ استفاده کند و از کشورهای غرب آسیا امتیاز بگیرد.
جلیلوند با بیان اینکه تیم بایدن ترکیبی از قدرت نرم و قدرت سخت را به کار خواهد گرفت، تصریح کرد: نقش قدرت نرم بیشتر خواهد بود و با توجه به اینکه احساس می‌کند دست برتر را دارد برای گرفتن امتیاز پیش از دادن هر نوع امتیازی چانه‌زنی خواهد کرد.
وی، شکست‌های دولت آمریکا در منطقه را یادآور شد و افزود: آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که از ایران امتیاز بگیرند و جای خود را در منطقه تثبیت کنند و شرط و شروط هایی هم که می‌گذارند با این هدف انجام می شود که حداکثر امتیاز را بگیرند و حداقل‌ها را بدهند.
این استاد دانشگاه با اشاره به تحلیل های ارائه شده درباره افزایش توانمندی های هسته ای جمهوری اسلامی در اندیشکده‌های غربی خاطرنشان کرد: آمریکا و غرب اساسا نمی‌خواهند خیلی روی مسائل موشکی و منطقه ای ایران ورود کنند و نزدیک شدن ایران به نقطه گریز هسته ای موضوعی است که به آن حساس هستند و برای همین شاهد واکنش های آنها به افزایش توانمندهای هسته ای ایران در ماه‌ها و هفته‌های اخیر هستیم.
جلیلوند با بیان اینکه مهار توان هسته‌ای ایران برای اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها خیلی مهم است، تصریح کرد: آمریکایی ها دنبال محدودسازی توان جمهوری اسلامی هستند و چماقی که ترامپ تحت عنوان فشار حداکثری در اختیار تیم جدید کاخ سفید قرار داده ابزار خوبی برای مذاکره است و آنها به زعم خود تلاش خواهند کرد تا با استفاده از آن ایران را وادار به مذاکره و توقف برخی فعالیت های هسته ای کنند و در عوض تحریم ها را به صورت قطره چکانی و محدود کاهش بدهند.
وی تحلیل‌های مقامات و رسانه‌های مهم آمریکا به خصوص رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران را یادآور شد و گفت: این احتمال هست که برخی خریداران نفت ایران را از تحریم‌ها معاف یا کانال سوئیفت را برای ایران باز کنند تا جمهوری اسلامی بتواند اقلام به اصطلاح خود آنها بشردوستانه مثل دارو و مواد غذایی را از این طریق تهیه کند.
این کارشناس مسائل راهبردی، اظهارات مقامات آمریکایی و اروپایی درباره مذاکره مجدد برجام را یادآور شد و خاطرنشان کرد: وقتی امانوئل مکرون رییس‌جمهوری فرانسه صحبت از حضور عربستان و اسرائیل در مذاکرات می‌کند، معنایش این است که از نظر آنها برجام تمام و کهنه شده و باید بر اساس شرایط و جغرافیای سیاسی جدید جهان توافق جدیدی را به مذاکره گذاشت.
جلیلوند تمام شدن مهلت برخی مفاد برجام مثل تحریم‌های تسلیحاتی ایران در پاییز امسال را یادآور شد و افزود: اگرچه برخی مفاد دیگر برجام مثل محدودیت غنی‌سازی ایران قرار بود تا سال ۲۰۲۵ ادامه داشته باشد اما واقعیت این است که ترامپ زودتر از موعد برجام را پایان داد و اکنون شاهد هستیم که بسیاری از مفاد این توافق در نتیجه خروج آمریکا مخدوش شده است.
وی، برجام را فرصتی برای تجدید قوای همه طرفین این منازعه دانست و گفت: آمریکا از فرصت برجام استفاده کرد تا بتواند سرعت رشد فناوری هسته‌ای ایران را بگیرد و از طرف دیگر ایران هم توانست از زیر فشار تحریم‌های فصل هفت شورای امنیت سازمان ملل بیرون بیاید و اقتصادش را در دوره کوتاهی تا آمدن ترامپ بازسازی کند.
این استاد روابط بین الملل، اظهارات اخیر مکرون درباره مذاکره مجدد با ایران با حضور عربستان و اسرائیل را حرف دل آمریکایی‌ها عنوان کرد و افزود: نمی‌خواهم صحبت از تئوری پلیس خوب و پلیس بد در نظام بین الملل کنم اما به هر حال تقسیم کاری بین قدرت‌ها در مسائل وجود دارد و الان با طرح موضوع مذاکره مجدد از سوی فرانسه، قصد دارند جمهوری اسلامی را در مقابل اتحادیه اروپا قرار دهند.
جلیلوند در عین حال، قضاوت درباره خواست نهایی آمریکا و اروپا را زودهنگام دانست و گفت: اصولاً در مذاکرات، طرفین خواسته‌های حداکثری مطرح می‌کنند تا در نهایت بر روی حداقل‌ها توافق کنند.
وی معتقد است طرح موضوع حضور اسرائیل و عربستان در مذاکرات مربوط به ایران را نوعی بلوف دانست و گفت: در واقع طرح این موضوع طرح یک خواسته حداکثری است تا در نهایت با ایران در مورد خواسته‌های حداقلی‌شان مثل محدودسازی برنامه هسته‌ای به توافق برسند.
این کارشناس مسائل سیاسی، مذاکرات ایران با آمریکا در چارچوب مذاکرات تهران با گروه ۱+۵ را یادآور شد و گفت: این آمریکا بود که در مذاکرات سال ۲۰۱۵ با ایران مذاکره کرد و اروپایی‌ها به اندازه واشنگتن نقش ایفا نکردند و اکنون هم وضعیت همین طور است و اروپایی‌ها دنباله رو تیم بایدن هستند و در نهایت خواسته‌های حداقلی که باید مورد توافق قرار گیرد توسط تیم بایدن مدیریت خواهند شد.