به گزارش ایرنا دگرگونی‌های به وقوع پیوسته در ماهیت کار، تفکرات، مهارت‌ها وتخصص افراد، جهان جدید و به ویژه کشورمان را به سمت نوع جدیدی از کسب و کار سوق داده است.
یکی از ابعاد نوع جدید کسب و کار، همین شرکت‌های دانش‌بنیان هستند که در کشورمان چند سالی مورد توجه نوآوران عرصه اقتصاد و سپس عامه مردم قرار گرفته است.
اگرچه تعریف معین و مشخصی در مورد شرکت‌های دانش‌بنیان تاکنون ارائه نشده و این مفهوم تعاریف متعددی را بخود اختصاص داده اما تعریفی که در کشور ما در آیین‌نامه پیشنهادی قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات ارائه شده؛ این شرکت‌ها را بدین صورت معرفی می‌کند: «شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم‌افزارهای مربوط تشکیل می‌شود»
از شرکت‌های دانش بنیان زیاد گفته‌اند و شنیده‌ایم اما اگر بخواهیم روان معنایش کنیم می‌توان آن را بازوان توانمند توسعه یک کشور دانست.
این بازوان توانمند توسعه تا کنون چه نقشی در سیستان و بلوچستان ایفا کرده اند؟
شناخت ظرفیت‌ها
آگاهی از ظرفیت‌ها در شناخت نقش دانش بنیان‌ها در توسعه سیستان و بلوچستان موثر است به همین دلیل در گفت‌وگو با رییس پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان و مدیر کارخانه نوآوری زاهدان این موضوع بررسی شد.
رییس پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان در ابتدا به تشریح اهمیت پارک‌های علم و فناوری و نقش آنها در سرپا بودن دانش‌بنیان‌ها پرداخت و گفت: هدف این مجموعه اعمال و هدایت درست ظرفیت‌های حمایتی موجود در این استان به واسطه تجمیع دستگاه‌های مرتبط است و می خواهد با محور قرار دادن توسعه همزمان زیرساخت‌های فیزیکی، فناوری و حمایتی نقش مهمی در زیست بوم نوآوری و دانش‌بنیان ایفا کند.
محمدنبی شهیکی افزود: ایجاد شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی دانش بنیان جدید از طریق مراکز رشد واحدهای فناور از مهمترین اهداف پارک علم و فناوری در سیستان و بلوچستان است.
وی بیان کرد: ۱۲۲ شرکت دانش‌بنیان، واحد فناور و استارتاپ و همچنین ۲ شتاب‌دهنده در زاهدان و مجموعه پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان مستقر است.
رییس پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان با بیان اینکه این پارک به عنوان یک نهاد مکمل دانشگاه، نقش محوری در توسعه کسب‌وکارهای دانش بنیان منطقه‌ای ایفا می‌کند تاکید کرد: از آنجایی که شرکت‌های کوچک و متوسط با سرمایه کم موجود در استان در معرض خطرپذیری زیاد قرار دارند پارک علم و فناوری، کارآفرینان و واحدهای فناور متشکل از دانش آموختگان دانشگاهی این استان را با تکیه بر عمل و قابلیت تجاری شدن ایده‌های علمی و فنی آنان، تا مرحله استقلال در صحنه فناوری یاری خواهد کرد.
شرکت‌های دانش بنیان با توجه به دارا بودن ظرفیت‌هایی نظیر اقتصاد مبتنی بر دانش بومی و اتکاء به توان علمی و پژوهشی داخلی از ارکان بسترساز توسعه در چارچوب اقتصاد به شمار می‌روند.
این توسعه همه جانبه چرا باید مبتنی بر دانش باشد؟
مدیر کارخانه نوآوری زاهدان به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از نکات قابل توجه و مهم این است که بنای اصلی اقتصاد سیستان و بلوچستان باید بر اساس دانش و علم روز تدوین و برنامه‌ریزی شود.
فرید شاهمرادی با اشاره به نقش مراکز علمی و دانشگاهی در تحقق این امر گفت: همانطور که در برنامه توسعه اقتصادی کشور آمده یکی از ویژگی‌های اصلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی استان استفاده از ظرفیت و توانایی‌های علمی و تحقیقاتی خود در راستای راه‌اندازی شرکت‌های دانش بنیان و استارت‌آپ هاست که این مهم نیازمند فراهم آوردن فضای مناسب و ترویج صحیح، پرورش و بها دادن به ایده‌های مبتنی بر دانش و پژوهش است.
وی ادامه داد: همچنین ابتکارات کسب و کار از قبیل مشارکت‌های تحقیق و توسعه، پلتفرم‌های اشتراک دانش، انتقال تکنولوژی، مهارت و سرمایه‌گذاری های بالقوه برای نوآوری، بستر ساز نوآوری‌های آینده است
شاهمرادی با تاکید ویژه بر نقش نهادهای حامی افزود: زیرساخت‌های پژوهشی و فناوری، شبکه‌های سرمایه‌گذاران، شرکت‌های فناور و نوآور مبتنی بر استعدادهای کارآمد، ارائه خدمات سرمایه‌گذاری برای خلق ثروت، ارائه شرکای تحقیق و توسعه، ارائه پشتیبانی فن‌آوری و آموزش، سرمایه‌گذاری آموزش مردم و جذب افراد هوشمند از جمله مهمترین عواملی هستند که می‌توانند زیست‌بوم نوآوری در منطقه را تقویت و در رشد اقتصادی تاثیر بسیاری داشته باشند.
جمعیت مجهز به دانش
اهمیت دانش در ایجاد ارزش، محرک ، بهره‌وری و ترویج توسعه در ابعاد مختلف شناخته شده و در این میان شرکت‌های دانش بنیان به عنوان الگوی عینیت یافته این موضوع می‌توانند فرصت‌های محقق‌شده را پیش روی هر کشور و یا استانی که بخواهد به توسعه برسند بگذارد.
باید تاکید کنیم که سیستان و بلوچستان از ظرفیت‌های علمی و به طور کلی دانش به خوبی برخوردار بوده و جمعیت قابل توجه جوانان این منطقه که دارای تحصیلات عالی رتبه هستند شاهدی بر این موضوع است.
این جمعیت مجهز شده به ابزار دانش در عرصه عمل با شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند زمینه توسعه این استان جنوب شرقی کشور را هر چه بیشتر فراهم کنند زیرا شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان موتور توسعه به ویژه در حوزه اقتصادی کشورهای در حال توسعه مطرح بوده و به عنوان منشاء اصلی اشتغال‌زایی و تسهیل محیط کارآفرینی بر شمرده شده است.
توسعه شرکت‌های دانش بنیان بویژه در هفت سال اخیر به عنوان یک اولویت مهم در سطح ملی و استانی مورد توجه و حمایت قرار گرفته‌است و با توجه به تحریم‌ها و محدودیتهای فروش نفت و بر اساس سیاست ها و برنامه های دولت برای کاهش سهم درآمدهای نفتی در بودجه کشور این شرکت‌ها بیشتر در کانون توجه قرار گرفته اند.
به گفته غلامحسین رحیمی‌شعرباف معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری شمار شرکت‌های دانش بنیان ایران تا سال ۱۳۹۲ تنها ۵۵ شرکت بود اما با حمایت‌های دولت‌های یازدهم و دوازدهم اکنون شمار آنها در سراسر کشور به پنج هزار و ۷۰۰ شرکت افزایش یافته است.