«علی اکبر فرازی» در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره آخرین وضعیت برجام و شرط و شروط آمریکا برای بازگشت به آن گفت: برجام در شرایط کنونی در وضعیت سهل و ممتنع قرار دارد؛ سهل است چون دیگر فشارهای پیشین که در دولت ترامپ وجود داشت، دیگر نیست و ممتنع، از آن جهت که هر طرف بازگشت خود به توافق را منوط به انجام تعهدات طرف مقابل میداند.
وی با بیان اینکه وقتی دو کشور پیامهایشان را در تریبونها اعلام کنند، مسئله حیثیتی شده و معمولا جای انعطاف کمتری به وجود میآید، اظهار داشت: گذشته از مواضع اعلامی و رسانهای، ایران و آمریکا باید از کانالها و مسیرهای مطمئنی با یکدیگر صحبت کنند تا راه برای رسیدن به یک نقطه مشترک فراهم شود.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: مواضع ایران در این مسئله کاملا برحق است چرا که ایران میز مذاکره را ترک نکرده و این آمریکا بوده است که برجام را ترک و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض کرده است. اکنون واشنگتن که میخواهد به این توافق بازگردد، طبیعی است که باید موانعی که خود ایجاد کرده را برطرف کند.
اروپا از مسیر همیشگی خود خارج شد
فرازی با بیان اینکه ایران و آمریکا نباید آنقدر سختگیری کنند که شرایط برای بازگشت به برجام دیگر ممکن نباشد، خاطرنشان کرد: کشورهای اروپایی عضو برجام که میتوانند نقش سازندهای را برای احیای برجام تسهیل کنند، برخلاف تصوری که میشد، نقش مثبتی در این مدت ایفا نکردند به ویژه آنکه اظهارات خلاف عرف امانوئل مکرون -که متاثر از لابیهای عبری و عربی بود - موجب شد تا اروپا از مسیر همیشگی خود خارج شود.
وی با بیان اینکه تاکید و اصرار بر دخیل کردن مسائل منطقهای و موشکی یا مشارکت دادن کشورهای غیرمربوط در برجام راهگشا نیست، ابراز داشت: مهمترین مسئله امنیتی اروپا، مسائل مربوط به خاورمیانه است. اروپا باید بداند این گونه مسائل بدون کمک و نقشآفرینی ایران قابل حل نیست و به همین خاطر، باید نقشآفرینی مثبتی داشته باشد وگرنه از تداوم روند موجود ضرر خواهد کرد.
سفیر اسبق ایران در رومانی و مجارستان با تاکید بر ضرورت در پیش گرفتن راهکارهای دیپلماتیک برای حل مسئله بیان کرد: روند دیپلماسی نباید تغییر کند و قهر و خط و نشان کشیدن جای گفتوگو و مذاکره را بگیرد. از سویی، دو طرف باید گامهایی بردارند که کار طرفهای مقابل را برای بازگشت به برجام سختتر نکند و موجب مسدود شدن راه دیپلماسی نشود.
به گفته فرازی، اگر کشورهایی درصدد میانجیگری هستند، باید بدانند که برجام یک بازی برد - برد برای همه است و نه آنکه خودشان از مناقشه سود و نفع ببرند و موجب سختتر شدن کار شوند.
وی شرطگذاری ایران و آمریکا برای همدیگر را موجب اتلاف زمان و سختتر شدن روند بازگشت به برجام دانست و یادآور شد: اکنون که اروپا نتوانسته واسطه قابل اعتمادی باشد و بیطرفی خود را حفظ کند یا اینکه دولت آمریکا نتوانسته اقدام موثر و کارگشایی را انجام دهد، راه ایران نباید خروج از برجام باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: شاید یکی از مشکلات این باشد که بیش از حد لازم، واسطههای میان ایران و آمریکا وجود دارند که سود خود را در عدم توافق میان تهران و واشنگتن میبینند هرچند که دم از برجام و دیپلماسی میزنند.
زبان هشدار و تهدید موجب عقبنشینی ایران نشده است
فرازی با اشاره مجدد به مواضع چند ماه گذشته اروپا عنوان کرد: مواضع چند هفته اخیر اروپاییها به ویژه فرانسه مخرب بوده و نتوانسته موجب هموار شدن مسیر برای بازگشت به برجام شود. همین مسئله هشداری برای آمریکا است که متوجه باشد متحدین آنها هم موضع مثبت و سازندهای برای آمریکا ندارند.
وی اولین گام سازنده و مثبت برای احیای برجام را دست برداشتن از زبان هشدار و تهدید برشمرد و گفت: زبان هشدار و تهدید هیچ وقت نتیجه نداده و اثرگذار نبوده و موجب نشده ایران از مواضع خود عقبنشینی کند بلکه راه ناهموارتر کرده و موجب بیاعتمادی بیشتر شده است.
فرازی با تاکید بر اینکه اسرائیل و برخی از کشورهای عربی منطقه از پا گرفتن مجدد برجام خوشحال نمیشوند، اظهار داشت: آنها در زمان ترامپ هزینههای زیادی کردند که برجام را برای همیشه نابود کنند و به اهداف خود در مورد ایران برسند که این کار موفق نبودند. آنها اکنون از روی کار بایدن خوشحال نیستند اما تمام تلاش خود را از طریق برخی از شرکای اروپاییشان میکنند که برجامی در کار نباشد.
وی اضافه کرد: این ایران و آمریکا هستند که باید بدانند بدون پیششرط و از دست دادن زمان به گفتوگو بازگردند چراکه بازگشت به میز مذاکره، واسطههای طمعکار را ناامید میکند.