روز شنبه در اولین ساعات پس از آغاز آتش سوزی در گمرک اسلام قلعه، رسانه های ایران با جدیت آن را دنبال کرده و موجب واکنش سریع دولت ایران در یاری رسانی به کشور همسایه و تاجران افغانستانی فعال در این منطقه اقتصادی شدند.
تخمین‌های نخستین از میزان خسارات وارده ناشی از این آتش سوزی مهیب حاکی است که چیزی بیش از ۵۰ میلیون دلار کالا در این آتش‌سوزی خسارت وارد شده است.
سکوت ناتو و کمک آتش نشانی خراسان رضوی
شبکه تلویزیونی آریانیوز افغانستان در گزارشی اعلام کرد: " اگر کمک سازمان آتش‌نشانی استان خراسان رضوی ایران نبود، معلوم نبود آتش‌نشانان هراتی چگونه می توانستند این حجم از شعله های کنترل نشدنی را مهار کنند و این در حالی بود که نیروهای پیمان ناتو به درخواست‌های مکرر دولت افغانستان برای فرستادن هلیکوپتر آب‌پاش پاسخی نداده بودند."
این رسانه افغانستانی افزود: "کمک ایران هم در مهار آتش‌سوزی و هم در فراهم کردن مکانی امن برای کامیون هایی که بدنبال مکانی امن برای فرار از آتش‌بودند و نمی‌توانستند به سوی هرات حرکت کنند، حیاتی و نجات بخش تاجران بود."
آریانا نیوز اضافه کرد: آنچه مهم است، شتافتن سریع ایرانی‌ها برای کمک و امتناع نیروهای خارجی از فرستادن هلیکوپتر آتش‌نشانی به محل حادثه است.
این رسانه افغان افزود: این که دلیل امتناع نیروهای ناتو چه بوده، هنوز روشن نیست. اما یک موضوع به خوبی در این حادثه روشن شد. اینکه همسایه‌ها در روزهای خوب و بد کنار هم قرار دارند، در حالی که بیگانگان در روز بد به درد کسی نمی‌خورند.
نیروهای خارجی رفتنی اند اما همسایگان ماندنی
تارنمای شبکه آریانا نیوز نیز در گزارشی نوشت: این مسئله نشان داد که نیروهای خارجی دیر یا زود از افغانستان رفتنی هستند، ولی همسایگان همواره در کنار هم بوده و مناسبات نیک مبتنی بر احترام متقابل راهی است برای سعادت و آرامش در منطقه.
این رسانه افزود: آتش‌سوزی در گمرک اسلام‌قلعه آیینه همکاری و همیاری منطقه‌ای به شمار می‌رود و نیاز است که مسئولان و مقامات افغانستان روی آن حساب ویژه باز کنند.
تارنمای خبری طلوع نیوز افغانستان نیز با اشاره به واکنش سریع ایران به حادثه آتش سوزی در مرز این کشور نوشت: با وجود اینکه آمریکایی‌ها در این ولایت از تجهیزات پیشرفته و بالگرد برای اطفاء حریق برخوردار بوده‌اند، اما حاضر نشدند اندکی از توانایی‌های لجستیکی خود را اختیار طرف افغانستانی قرار دهند.
طلوع نیوز افزود: اما آتش‌نشانان ایرانی برای مهار حریق اعزام شدند و بیمارستان شهر تایباد نیز به صورت آماده‌باش کامل درآمد.
وقتی آمریکا و ناتو درخواست کمک هرات را پاسخ ندادند/ #آتش_در_خانه_همسایه
همچنین، رسانه صدای ملت افغانستان نوشت: مقامات محلی در ولایت هرات پس از وقوع آتش‌سوزی خواستار کمک نیروهای آتش نشانی ایران و نیروهای ناتو مستقر در خاک افغانستان شدند که بلافاصله نیروهای امدادی و آتش نشانی از ایران به محل حادثه شتافتند اما نیروهای آمریکایی و ناتو پاسخی به درخواست کمک افغانستان ندادند.
این رسانه افزود: نیروهای آمریکایی و ناتو در حالی درخواست کمک افغانستان برای کمک به مهار این آتش را بی پاسخ گذاشتند که یک پایگاه مجهز این نیروها در ولایت هرات قرار دارد و در این پایگاه هلیکوپترها و هواپیماهای مختلفی برای اطفاء حریق وجود دارد.
از سوی دیگر مردم افغانستان با هشتگ # آتش- در- خانه- همسایه در توییت هایی به این مناسبت، نسبت به همیاری و کمک سریع ایران برای فرونشاندن آتش قدردانی کردند.
قدردانی افغانستان از ایران
در همین حال معاون رئیس جمهوری افغانستان از دولت جمهوری اسلامی ایران بخاطر کمک به اطفای حریق و اجازه دادن به ورود صدها کامیون به خاک آن کشور برای مصون ماندن از آتش سوزی تقدیر کرد.
امرالله صالح روز یکشنبه در صفحه فیسبوک خود نوشت: از کمک نیروهای امدادی و آتش نشانی ایران برای کمک به خاموش کردن آتش سوزی در هرات سپاسگزاریم.
همچنین وزیر امور خارجه افغانستان از اقدام و همکاری به موقع جمهوری اسلامی ایران برای مهار آتش‌سوزی در گمرک مرزی هرات صمیمانه سپاسگزاری کرد.
محمد حنیف اتمر وزیر خارجه افغانستان روز یکشنبه اعلام کرد: "از کشور دوست جمهوری اسلامی ایران در راستای مهار آتش‌سوزی، جلوگیری از خسارات بیشتر و همچنان گشودن مرز و انتقال بیش از یکهزار کامیون به خاک ایران، صمیمانه سپاسگزاری و قدردانی می کنم."
سید عبدالوحید زاهد قتالی هم از همکاری استاندار خراسان رضوی و هماهنگی کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات در امر اعزام تیم های آتش نشان از شهر مشهد به گمرک اسلام قلعه قدردانی کرد.
جامعه تجار و سرمایه گذاران افغانستان نیز در بیانیه ای به همین مناسبت اعلام کرد: این حادثه ی دردناک را با هیچ بیانی نمی توان تسلیت گفت و به صبوری نشست اما تعهد، ایثارگری، اخوت، همدلی و حضور نیروهای آتش نشانی و امدادی جمهوری اسلامی ایران در مهار آتش دنیا را متحیر و ملت ما را قرین امتنان این مجاهدت خداپسندانه و فراموش نشدنی کرد.
این بیانیه افزود: اوج برادری و مهر ورزی ایمانی این عزیزان را فرشتگان آسمانی به قاب قداست گذاشتند و خشنودی خداوند سبحان را حاصل کردند.
در ادامه این بیانیه آمده است: در شرایط سخت دشواری قرار داریم. آلام و مصایب این حادثه ی تلخ روح و روان ما را در نوردیده است. عجالتا با این بیان دردآلود از مسئولین متعهد، نیروهای آتش نشانی و امدادی و ملت برادر و بزرگوار جمهوری اسلامی ایران تشکر و تمجید می نماییم.
صد آسمان سلام و درودمان نثار تان.
ساعت ۱۳ روز ۲۵ بهمن ماه انفجار بزرگی در تاسیسات گمرکی اسلام‌قلعه افغانستان واقع در مقابل گمرک مرزی دوغارون شهرستان تایباد در شرق خراسان رضوی رخ داد.
انفجار اولیه بخاطر حضور تانکرهای حامل سوخت و گاز در منطقه به دهها انفجار پی در پی و آتش سوزی بسیار گسترده‌ای انجامید لذا والی هرات بلافاصله از استاندار خراسان رضوی درخواست کمک کرد.
استاندار خراسان رضوی علاوه بر صدور سریع دستور به نهادهای امدادی برای گسیل به سمت منطقه آسیب‌دیده، برای بازدید به مرز دوغارون رفت.
۶۵ آتش‌نشان از شهرهای تایباد، تربت‌جام، باخرز، فریمان و خواف با ۲۰ دستگاه خودروی سنگین و چهار خودروی نیمه‌سنگین عملیات مهار آتش گسترده و انفجارهای پی در پی در اسلام‌قلعه افغانستان را انجام دادند.