«رضا اردکانیان» روز دوشنبه در ارتباط ویدئوکنفرانسی با همایش رویداد ملی آب در دانشگاه فردوسی مشهد اظهار داشت: راه‌اندازی کارگروه ملّی سازگاری با کم آبی از جمله اقدام‌های مهم و تأثیرگذار در موضوع مدیریت مشارکتی حوضه‌های آبریز در کشور بود که ایجاد این کارگروه در اسفند ۱۳۹۶ به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی تصویب و ابلاغ شد.
نیازمند راهکارهایی علمی و بومی در موضوع آب هستیم
وزیر نیرو همچنین با اشاره به برگزاری همایش رویداد ملی آب مشهد اظهار داشت: این رویداد کمک می‌کند تا دیدگاه‌های مختلف با توجه به مشکلات متفاوت که در کشورمان وجود دارد بررسی شود و اگر راهکارهایی که به صورت علمی یا بومی در این موضوع اجرایی شده است به اشتراک گذاشته، تا باعث افزایش آگاهی دیگران شود.
اردکانیان اظهار داشت: باید پذیرفت که اگرچه وزارت نیرو متولی امر آب و برق در کشور است اما مشکل آب فقط بر عهده یک سازمان نیست و باید تمام قسمت‌های دخیل در موضوع آب و کم آبی به دنبال پیدا کردن پاسخ مناسب برای حل مسائل باشند.
وی ادامه داد: دانشگاه به‌عنوان بخشی علمی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های علمی وارد شود، تا نتایج به دست آمده تاثیر گذار باشد.
وزیر نیرو خاطر نشان کرد: وضعیت کشور به گونه‌ای است که بیشتر مناطق ایران در نواحی گرم و خشک قرار دارد و بر این اساس باید دیدگاه‌های مختلف متخصصان این حوزه جمع آوری و بررسی شود و سعی بر این است که مشکل کم آبیاری و مدیریت آب‌های نامتعارف در کشاورزی، صنعت و پارامترهای دیگر، متناسب با شرایط مناطق باشد.
کشور خشک ترین سال آبی خود را در نیم قرن اخیر تجربه می کند
وزیر نیرو با تبیین شرایطی آبی کشور گفت: دولت دوازدهم در شرایطی کار کرد که کشور خشک‌ترین سال آبی خود را در ۵۰ سال اخیر می‌گذراند؛ سال ۹۶ تا ۹۷ خشک‌ترین سال آبی در ۵۲ سال اخیر کشور به شمار می رود.
وی عنوان کرد: انتظار وزارت نیرو از همایش این است که با تکیه بر توان داخلی و به منظور ارتقای سیستم خدمت‌رسانی در حوزه آب به ارائه پیشنهادهای کاربردی با تاکید بر فناوری‌های نوین روز آب (Watech) در حوزه ارتقای شبکه آبرسانی و بهینه‌سازی و پایش مصرف آب در شبکه‌های مهم شهری و روستایی و پیوند چرخه آب و اکولوژی برای پایداری در شرایط تغییر اقلیم و محدودیت‌های اقتصادی پرداخته شود.
اردکانیان گفت: فناوری‌های نوین روز آب برای بهینه سازی مصارف آب در حوزه صنعتی و خانوار باید بر اساس وضعیت موجود کشور و سازگار با برخی از مشخصه‌های اجتماعی- اقتصادی خانوارها و بنگاه‌های تولیدی در ایران طراحی شود.
او افزود: بهره‌گیری از دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها که ذیل این رویداد ملی معرفی می‌شوند و استفاده از پتانسیل علمی و نوآورانه آنها می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
وزیر نیرو ادامه داد: با همه پیشرفت‌ها، این واقعیت را نیز باید پذیرفت که جهت تحقق اهداف و دستیابی به جایگاه مناسب در حوزه آب، مسیری طولانی و دشوار در پیش است و این مهم جز با همت و انگیزه تک تک افراد مرتبط تحقق نخواهد یافت.
وی گفت: رویداد ملی آب مشهد که با برگزاری همزمان چندین همایش و جشنواره، موجبات تبادل اطلاعات و تجربیات، بیان مسایل و چالش‌ها و ارائه راهکار در بین علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران علمی و اجرایی صنعت آب کشور را در سطح کلان فراهم کرده است را باید در حل چالش‌ها و مسایل روز کشور به فال نیک گرفت.
سالانه بیش از یک میلیون روستایی از آب شرب سالم برخوردار شدند
اردکانیان با مقایسه عملکرد وزارت نیرو در بخش آب، از سال ۵۷ تا کنون بیان کرد: جمعیت زیر پوشش آبرسانی روستایی با رشد ۸۲.۵ درصدی مواجه شده که سهم دولت تدبیر و امید در این وضعیت، بهره‌مندی سالیانه یک میلیون و ۱۶۰ هزار نفر روستایی از آب شرب سالم است.
وزیر نیرو گفت: سدهای ملی از ۱۹ مورد در سال ۱۳۵۷ به ۲۰۱ سد در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید که از این میزان هر ۵۱ روز یک سد در دولت تدبیر و امید بهره‌برداری شده است.
وزیر نیرو عنوان کرد: در همین دوره، شبکه‌های آبیاری و زهکشی از ۵۵۲ هزار هکتار به دو میلیون و ۴۵۸ هزار هکتار رسیده که احداث سالانه ۴۲ هزار هکتار آن در دولت تدبیر و امید رخ داده است.
وی ادامه داد: افزایش تعداد تصفیه‌خانه‌های آب شهری و فاضلاب شهری به ترتیب از ۲۷ به ۱۷۵ عدد و از ۴ به ۲۶۹ عدد از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۴۰۰ برگ زرین دیگری در کارنامه اجرایی وزارت نیرو پس از انقلاب است که سهم دولت تدبیر و امید در این مهم، بهره‌برداری سالانه ۷ تصفیه‌خانه آب و هر ۲۸ روز یک تصفیه‌خانه فاضلاب است.
اقدامات وزارت نیرو برای خدمت رسانی پایدار در حوزه آب
وزیر نیرو از جمله اقدام های انجام شده در این وزارتخانه برای ارتقا و بهبود خدمت‌رسانی پایدار را یکپارچه‌سازی شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی برشمرد و گفت: این کار با هدف سازماندهی بهتر سازمان اداری بخش آب و فاضلاب، سرعت دادن به برنامه‌های آبرسانی روستایی، استفاده بهتر از امکانات موجود و منابع انسانی، ظرفیت‌های تخصصی و منابع مالی و در نهایت ارتقای کیفیت خدمات قابل ارائه به هموطنان پس از تصویب هیات وزیران در آذرماه ۱۳۹۸ از ابتدای امسال انجام شد.
اردکانیان از جمله دستاوردهای این اقدام به تسهیل در خدمت‌رسانی و پاسخگویی به مشترکان روستایی، هم‌افزایی ظرفیت‌های تخصصی، فنی و اجرایی، تسهیل در تعاملات نمایندگان مجلس و مقامات استانی، همسانی سازمانی با دیگر دستگاه‌های خدمت‌رسان در استان‌ها، تسهیل امر مدیریت و نظارت شرکت مادر تخصصی و وزارت نیرو، کوچک‌سازی دولت و کاهش هزینه‌های اداری و مدیریتی دانست.
بازطراحی ساختار آب کشور
وزیر نیرو به بازطراحی ساختار مدیریت منابع آب کشور اشاره کرد و گفت: موضوع بازطراحی ساختار آب کشور همیشه هم در کشور ما و هم در دیگر نقاط جهان به‌ویژه مناطقی که با محدودیت منابع آب و یا ناهمگونی زمانی و مکانی بارش‌ها مواجه هستند، موضوع مهمی است.
اردکانیان یادآور شد: در اصلاح تقسیمات کشوری که از دی ماه سال ۱۳۱۶ بر اساس قانون تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران ایران به ۱۰ استان تقسیم شد که این شکل‌گیری بر اساس حوضه آبریز است که به مرور زمان بنا به ملاحظات سیاسی به شکل کنونی آن تغییر یافته است.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: به منظور انجام این بازطراحی، پس از تلاش‌های فراوان و اخذ مشارکت صاحبنظران و کارشناسان، موفق به نهایی کردن و ابلاغ ساختار جدید مدیریت آب کشور شدیم، به این معنا که دفاتر ذیل معاونت آب و آبفای وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب ایران، در یکدیگر ادغام شده و ساختار این شرکت، بر اساس مدیریت بهم‌پیوسته حوضه‌های آبریز خواهد بود.
او گفت: در این ساختار جدید، ۹ حوضه آبریز در نظر گرفته شده است که با مدیریت حوضه آبریز که یک مدیریت مشارکتی بین وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، کشور و صمت، سازمان حفاظت محیط زیست و همه دستگاه‌های مرتبط با آب و نیز مجموعه‌های مردم نهاد و ظرفیت‌های دانشگاهی خواهد بود، برای استان‌های مستقر در هر حوضه آبریز این نوید را خواهد داد که در آینده از بروز برخی تنازعات استانی در موضوع آب فاصله جدی می‌گیریم و تمرکززدایی قابل ملاحظه‌ای در اجرای امور و طرح‌ها خواهیم داشت.
اردکانیان افزود: توجه به این نکته ضروری است که هیچ نهاد یا سازمانی نمی‌تواند به تنهایی یک برنامه حوضه آبریز را اجرا و یا اراده خود را بر موسسات و نهادهای مستقل دیگر تحمیل کند و همکاری و مشارکت ذی‌نفعان و ذی مدخلان لازمه فرایند مدیریت برنامه‌ریزی حوضه آبریز است.
وی گفت: تا زمان تهیه نقشه راه حوضه آبریز، این برنامه‌های مصوب، به عنوان اولین سند مورد توافق دستگاه‌های اجرایی در اولویت اجرا قرار خواهند داشت. این برنامه کمک موثری در حفظ منابع آبی است و نیز روش مصرف آب مطابق نیاز هر منطقه را مشخص خواهد کرد.
تاکید بر استفاده پایدار و منطقی از منابع آب کشور
وزیر نیرو اظهار داشت: استفاده پایدار و منطقی از تمامی ظرفیت‌های کشور، در وزارت نیرو همواره مورد توجه بوده و با وجود تغییر اقلیم و خشک بودن کشور، در شمال و جنوب به منابع خدادادی آب دریا دسترسی وجود دارد. بنابراین منابع و مصارف ۱۷ استان کشور در منطقه مرکزی و حاشیه جنوبی برای استفاده از آب دریا بررسی شده است.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون به میزان ۲۶ میلیارد متر مکعب مجوز برداشت آب بدون نمک‌زدایی به استان‌های هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان داده شده و علاوه بر این مجوز ۴.۴ میلیارد متر مکعب نمک‌زدایی نیز اعطا شده است.
وزیر نیرو همچنین با اشاره به پویش "هرهفته الف ب ایران" گفت: این پویش، تلاشی است که نشان دهیم ایرانیان امیدوار و سختکوش در هر شرایطی، در سخت‌ترین روزهای تحریم و مخاصمه‌های خارجی، به سازندگی و آبادانی کشور خویش همت می‌گمارند.
اردکانیان افزود: وزارت نیرو با وجود تحریم و تنگناهای مالی در دولت تدبیر و امید، مجموعه‌ای از طرح‌های مهم زیرساختی را اجرا کرده که هر کدام بر سرمایه‌های اندوخته مردمان این سرزمین می‌افزاید.
وی گفت: علاوه بر پروژه‌های ساخت و سازی، پروژه‌های ساز و کاری نیز در بخش‌های آب و فاضلاب در دستور کار قرار دارد که هر چند این پروژه‌ها به طور مستقیم به ساخت سد یا نیروگاه ختم نمی‌شود، اما تسهیل کننده اجرای پروژه‌ها، سرعت دهنده خدمت‌رسانی به مردم، افزایش راندمان و کاهش بروکراسی اداری است.
او در ادامه از جمله فعالیت‌های مهم جاری در بخش آب به بازنگری قانون توزیع عادلانه آب و آماده شدن پیش‌نویس قانون جامع آب اشاره کرد و افزود: این پیش‌نویس هم اکنون به صورت عمومی انتشار یافته و فراخوان دریافت نظرات برای آن انجام شده است. در این ارتباط انتظار می‌رود اساتید و جامعه دانشگاهی، با حساسیت و دقت به این موضوع ورود پیدا کرده و نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را ارائه کنند.
سومین جشنواره ملی فناوری‌های نوین آب، هشتمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران، نوزدهمین کنفرانس هیدرولیک ایران و نخستین همایش کم‌آبیاری و استفاده از آب‌های نامتعارف در کشاورزی مناطق خشک به دنبال یافتن و بررسی زیست بوم آینده این منطقه و کشور در قالب چهارمین رویدارد ملی آب کشور در دانشگاه فردوسی مشهد به مدت ۲ روز در حال برگزاری است.