به گزارش ایرنا، آتش سوزی روز شنبه در گمرک هرات فاجعه اقتصادی برای مردم و دولت افغانستان بشمار می رود، زیرا به گفته برخی منابع داخلی و خارجی حدود ۱۸ میلیون نفر در این کشور زیر خط فقر بسر می برند و در چنین شرایطی آسیب‌های اقتصادی این آتش‌سوزی فاجعه بار است، اما این حادثه به محکی برای شناسایی دوست و دشمن نیز در بین مردم افغانستان تبدیل شده است.
«عطاالله سلیمی» یکی از کاربران فضای مجازی افغانستان در صفحه فیسبوک خود نوشت آیا کشوری که مادر بمب ها را در استان شرقی (ننگرهار) انداخت را می توان به عنوان دوست ملت و دولت افغانستان خطاب کرد.؟
وی در ادامه این سوال را مطرح کرد که آیا همسایه ای که به سرعت با تمام توان برای خاموش کردن آتش به کمک مردم شتافت را نمی توان به عنوان دوست مردم افغانستان به حساب آورد؟
"محبوب تابان" یکی دیگر از کاربران شبکه فیسبوک نیز ضمن قدردانی از همکاری جمهوری اسلامی ایران در خاموش کردن آتش گمرک هرات، ابراز امیدواری کرد که دوستی و همکاری بین ایران و افغانستان افزایش یابد.
«سلطان علی رحیمی» جامعه شناس و کارمند یک موسسه در بخش خدمات اجتماعی به ایرنا گفت که هرچند همکاری و ایستادگی جمهوری اسلامی ایران طی ۴۰ سال گذشته در کنار مردم افغانستان برای هیچ فردی پوشیده نیست، اما عده ای با تحریک بیگانگان علیه ایران موضع می گیرند.
وی اظهار داشت: در افغانستان ضرب المثلی است که می گوید«دوست نیک و روز بد» یعنی دوستان واقعی را باید در روزهای سخت امتحان کرد.
این فعال اجتماعی گفت که در حادثه آتش سوزی گمرک هرات، دوستی واقعی ایران برای مردم افغانستان مشخص شد و ایران همانند ۴۰ سال گذشته در کنار مردم و دولت افغانستان ایستاد.
وی افزود: مقامات افغان در ساعات اولیه آتش سوزی از کشورهای همسایه، موسسات و نیروهای خارجی مستقر در افغانستان درخواست کمک کردند که بجز ایران هیچ یک از انها به این درخواست های کمک پاسخی نداد.
به باور این جامعه شناس افغان، مردم افغانستان نباید دوستان خود را در شرایط سخت فراموش کنند و باید قدر این همکاری را بدانند.
در کنار مردم ،مقامات و نهادهای بلندپایه دولتی افغانستان نیز بصورت رسمی از کمک و همکاری جمهوری اسلامی ایران در مهار آتش سوزی و اجازه ورود بیش یکهزار تانکر و کامیون برای نجات از آتش سوزی به داخل خاک جمهوری اسلامی ایران قدردانی کرده اند.
استاندار هرات در اولین فرصت پس از آتش سوزی، در صفحه رسمی استانداری هرات از دولت ایران و استانداری خراسان رضوی بصورت رسمی قدردانی کرد و آنرا در صفجه استانداری هرات منتشر کرد.
پس از آن امرالله صالح معاون ریاست جمهوری افغانستان از کمک‌های ایران در خاموش کردن آتش و نجات جان و سرمایه بازرگانان قدردانی کرد.
همچنین وزارت امور خارجه افغانستان نیز در تارنمای خود این وزارتخانه اعلام کرد که دولت افغانستان، از اقدام و همکاری به‌موقع ایران در مهار آتش‌سوزی، جلوگیری از خسارت بیشتر و گشودن مرز و انتقال بیش یکهزار کامیون به خاک ایران، صمیمانه سپاسگزاری و قدردانی می نماید.
اکنون که سه روز از آتش سوزی در گمرک اسلام قلعه می گذرد، اما هنوز هم ابعاد واقعی خسارات وارده در این حادثه روشن نشده است و هر شخص و نهادی از آن ارقام متفاوتی اعلام کرده اند.
در حال حاضر میزان خسارات وارده در آتش سوزی از ۵۰ میلیون دلار تا ۷۰۰ میلیون دلار تخمین زده شده است.
رئیس مجلس نمایندگان افغانستان میزان خسارت ناشی از آتش‌سوزی در گمرک اسلام قلعه را حدود ۶۰۰ میلیون دلار خوانده است.
ناهید فرید نماینده مردم هرات در مجلس خسارت ناشی از آتش سوزی را حدود ۷۰۰ میلیون دلار دانسته است .
خانم فرید در صفحه اجتماعی خود نوشت آتش سوزی گمرک هرات کمر اقتصاد کشور را شکست و باعث بیکاری هزاران نفر شده است .
آتش سوزی در اسلام قلعه که از بعد از ظهر روز شنبه آغاز شد و تا روز دوشنبه ادامه داشت، سوال های متعددی از جمله نداشتن زیرساخت های مناسب و استاندارد، بیمه نبودن و فساد برخی از مقامات و ماموران گمرک را طرح کرده است .