به گزارش ایرنا، «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید به تازگی بار دیگر موضع آمریکا درباره برجام را تکرار کرد و گفت که اگر ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام بازگردد، آمریکا نیز همان کار را انجام خواهد داد. «جو بایدن» رئیس جمهوری جدید آمریکا در کارزار انتخاباتی خود وعده بازگشت برجام را داده بود. رئیس جمهوری آمریکا هم روز جمعه از آمادگی کشورش برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و همکاری با اروپا برای تعامل بر سر برنامه هسته ای ایران خبر داد اما جزییات بیشتری را فاش نکرد.
بایدن رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه که به صورت مجازی در کنفرانس امنیتی مونیخ شرکت کرده بود و در آن، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و « امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز حضور داشتند، گفت:« ما آماده تعامل دوباره با گروه ۱+۵ درباره برنامه هسته‌ای ایران هستیم.»
این اظهارات در حالی مطرح شده که ایران هنوز هم عضوی از برجام است و بارها تاکید کرده که مسئولیت برداشتن اولین گام با دولت بایدن است و آمریکا باید در قبال برجام عمل داشته باشد. ایران در دوران «ترامپ» با در پیش گرفتن صبر راهبردی و پایبندی به توافق هسته ای اجازه جنگ افروزی و ماجراجویی را به تیم ترامپ نداد و امروز این حق منطقی مردم ایران است که از مزایای اجرایی و قانونی توافق هسته ای بهره مند شوند و از دولت جدید آمریکا هم انتظار دارند که در مسیر برداشتن تحریم ها اراده سیاسی از خود نشان دهد.
پافشاری ایران بر موضع خود منطقی خود
این روزها موضوع بازگشت دولت دموکرات آمریکا به توافق هسته ای یکی از داغ ترین بحث ها در رسانه ها و محافل سیاسی است. حتی برخی کشورها از جمله قطر و فرانسه پیشنهاد میانجیگری را در این زمینه داده اند. بایدن پس از اینکه در ۲۰ ژانویه به طور رسمی قدرت را در دست گرفت با انتخاب افرادی چون «رابرت مالی» و «آنتونی بلینکن» که نقش مثبتی در شکل گیری توافق هسته ای داشتند در کابینه خود این امیدواری را به وجودآوردکه آمریکا در مسیر اصلاح اشتباهات دولت سابق آمریکا که اتفاقا خود بایدن هم از منتقدان وی بود گام برداشته است. اما این انتخاب ها به تنهایی برای ایران مهم نیست بلکه آنچه برای تهران اهمیت دارد اقدام عملی و اراده سیاسی است که‌آمریکا باید با برداشتن تحریم های ایران از خود نشان دهد و ایران بر اساس این اقدامات و رفتارها عمل خواهد کرد. ایران طی سال های گذشته فشارهای اقتصادی ناشی از خروج آمریکا از برجام و نادیده گرفتن قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت و بی عملی کشورهای اروپایی را متحمل شد و در ادامه با هدف توازن بخشی به برجام از برخی تعهدات خود در این توافقنامه کاست. اکنون نوبت آمریکاست که با بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها اعتماد سازی کند و حسن نیت خود را نشان دهد. پافشاری مقامات کاخ سفید بر تداوم تحریم و تعلل آمریکا برای برداشتن گام عملی در مورد توافق هسته‌ای و سنگ اندازی برخی طرف های منطقه ای در این زمینه سبب خواهد شد که فرصت به ضرر آمریکا از دست برود.
«فاطمة عواد الجبوری» پژوهشگر عراقی در روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» نوشت: ایران پس از خروج یکجانبه دولت آمریکا از توافق هسته ای به طور کامل به همه تعهدات خود در این توافق عمل کرد. پایبندی ایران به توافق هسته ای در گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی هم تایید شده است. اکنون چیزی که شگفت آور است درخواست کشورهای امضا کننده این توافق و در راس آنها آمریکا از ایران برای پایبندی به تعهدات در این توافق است. این در حالی است که این خود آنها هستند که از تعهدات خود چشم پوشی کرده اند. آمریکا از توافق خارج شد و کشورهای اروپایی هم در عمل به تعهدات خود سهل انگاری کردند. موضع ایران آشکار است. حضرت آیت الله «خامنه ای» اعلام کرده است درهای بازگشت به توافق هسته ای به روی همه طرف ها باز است، اما آمریکا باید به طور کامل تحریم ها را بردارد و اگر برای ایران به اثبات رسد که تحریم ها برداشته شده است به تعهدات خود بازخواهد گشت. این سخن حضرت آیت الله خامنه کاملا منطقی است. زیرا کسی که از اجرای تعهدات خود چشم پوشی کرده است باید به توافق برگردد، نه طرف دیگری که تنها در برابر نادیده گرفتن توافق، عکس العمل نشان داده است. ایران در شرایط کنونی مانند ایران سال ۲۰۱۵ نیست. مذاکره با ایران هم تفاوت خواهد داشت. ایران اکنون برای مقابله با تحریم های آمریکا مهارت دارد. پنجره بازگشت به توافق هسته ای برای همیشه باز نخواهد بود تا آمریکا هر وقت بخواهد خارج شود و هرگاه بخواهد وارد شود. زمان خروج ایران از پروتکل الحاقی نزدیک شده و ایران فعالانه در صدد تقویت امنیت ملی خود است. همانطوری که آیت الله خامنه ای گفته اند کسی که می خواهد به توافق برگردد باید همه تحریم ها را بردارد و کسی که با این موضوع مخالفت کند باید پیامدهای آن را تحمل کند.
«فاطمه الصمادی» تحلیلگر اردنی تبار مرکز پژوهش های «الجزیره» قطر در بخشی از گزارش خود آورد : در حالی که واشنگتن می خواهد که ایران به تعهدات خود در توافق هسته ای به ویژه بند مربوط به تعلیق غنی سازی برگردد تهران بر این موضوع تاکید می کند که واشنگتن باید گام نخست را در این زمینه بردارد. زیر آمریکا از توافق هسته ای عقب نشینی کرده است و برداشتن تحریم ها کلید اساسی برای گشایش دوباره درهای روابطی است که بسته شده است.
بازگشت به توافق هسته ای بهترین گزینه فرا روی دولت جدید آمریکا
تحلیلگران عربی همچنین هشدار دادند: سردرگمی و تعلل بایدن در بازگشت به برجام و اعمال فشار برخی طرف های منطقه ای و ارائه پیشنهادهای غیر منطقی و زیاده طلبانه مبنی بر اضافه شدن برخی قدرت های منطقه ای به ویژه عربستان به مذاکرات و درهم آمیختن توافق هسته ای با دیگر مسائل و رقابت منطقه ای می تواند مسیر تعامل را دشوارتر سازد و بایدن باید با دوری از این مسائل فرصت ها را در مسیر بازگشت به برجام از دست ندهد.
«مأمون أبو نوار» کارشناس نظامی اردنی و تحلیلگر اندیشکده های عربی در روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن نوشت: حل همه مسائل میان ایران و آمریکا از طریق یک توافق خیلی سخت است. موشک های راهبردی ایران جنبه دفاعی و بازدارندگی دارند و ایران هرگز از آنها چشم پوشی نخواهد کرد. ایران خواهان کاهش نفوذ و پایگاه های آمریکا در منطقه و کاهش حمایت های تسلیحاتی از رژیم اسرائیل است. از این رو، بهترین راه برای آمریکا بازگشت به توافق هسته ای است که در سال ۲۰۱۵ منعقد شده است. بهتر است که آمریکا دیپلماسی آرامی را دنبال کند.
«کمال خلف» نویسنده فلسطینی اندیشکده های عربی هم در روزنامه رای الیوم هم هشدار داد : هرگونه تلاش آمریکا برای وارد کردن مسائلی مانند برنامه موشکی و نقش منطقه ای ایران و یا تحت تاثیر قرار گرفتن لابی کشورهایی مانند عربستان یا رژیم اسرائیل در توافق به منزله شکست حتمی توافق است. دولت بایدن باید این موضوع را درک کند و قبل از اینکه فرصت از دست برود گام نخست را برای بازگشت به توافق هسته ای بردارد. زمان به سود آمریکا پیش نمی رود و زمانی که آمریکا در حال از دست دادن آن است از سوی ایران استفاده می شود. بایدن باید از شکست های ترامپ عبرت بگیرد.