حشمت اله صیدی روز چهارشنبه در وبینار تخصصی تاب‌آوری شهری در جهاد دانشگاهی کردستان افزود: شناسایی و آزمودن نقاط ضعف شهری در شرایط عادی و تبدیل آنها به نقاط قوتی که بتوانند با انطباق پذیری در شرایط بحران شهر را مدیریت کنند، مهمترین وظیفه شهرداری ها در راستای تاب آوری شهری است.
وی با اشاره به اینکه امروزه توجه به کالبد شهرها امری بسیار مهم است عنوان کرد: در استان های کمتر توسعه یافته همچون کردستان و بسیاری از شهرهای کشور، موضوع حاشیه نشینی و سکونت گاه های غیر رسمی بسیار جدی است.
شهردار سنندج با بیان اینکه سنندج جزو شهرهایی است که در بحث بافت های فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی، نواحی منفصل شهری و ناکار آمد آمار بسیار بالایی دارد ادامه داد: این نواحی ویژگی های خاصی از جمله عرض کم، دسترسی سخت، ساخت و سازهای غیر ایمن و ناپایدار، خدمات رسانی سخت در مواقع بحران دارد.
صیدی اضافه کرد: منابع مالی، انسانی و اطلاعاتی می تواند به مدیریت شهری در مواقع بحران کمک کند.
وی اظهار داشت: در شهر سنندج ساخت و سازهای غیر مجاز، حاشیه نشینی، ریزدانگی، شبکه معابر نامناسب، تپه ماهور بودن که در عین حال می تواند مزیت نسبی بالایی باشد، گسل ها، ساخت و ساز در حریم رودخانه ها وجود دارد که براساس مطالعات اخیر در پهنه بندی شهر سنندج به این معضلات توجه ویژه ای شده است.
شهردار تاکید کرد: با اعتمادسازی و جلب مشارکت مردم، اقدامات مناسبی از جمله ساخت کمربندی آبیدر، کمربندی اسلام آباد، بلوار ساحلی، اصلاح هندسی ها در هسته مرکزی، احداث بلوار کردستان و اتصال آن به بلوار حسینی، مطالعات طرح جامع پدافند غیر عاملی شهر سنندج، مطالعات قنات و چشمه ها، توسعه فضای سبز نزدیک به ۲ متر مربع و احداث پارک بوستان کوچ رش و ساخت سایت دوچرخه در آبیدر اجرایی شد.
صیدی، فعالیتهای فرهنگی را راهکار موثری در تاب آوری و مدیریت شهری اعلام و اظهار داشت: در همین زمینه شهرداری سنندج در نوروزهای سال ۹۸ و ۹۷ جشن بزرگی با حضور مردم برگزار کرد.
وی از احداث مجتمع فرهنگی بسیار مناسبی در شهر خلاق موسیقی جهان خبر داد و افزود: جذب سرمایه گذار خارجی برای جابجایی تاناکورا، ارائه خدمات برای دسترسی آسان نواحی منفصل شهری، اضافه کردن ۱۲ دستگاه به ناوگان آتش‌نشانی، توجه ویژه به محیط زیست و دفن روزانه زباله در سنندج و ساماندهی شیرابه و فاضلاب سنندج نیز از دیگر اقدامات موثر شهرداری است.
رعایت الزامات پدافندی در ساخت‌وسازها
مدیرکل پدافند غیرعامل استان کردستان هم در این نشست با اشاره به اینکه پیشگیری از حوادث یکی از اهداف اصلی پدافند غیرعامل است اظهار داشت: رعایت الزامات پدافندهای غیرعامل در ساخت و سازهای دولتی و غیردولتی در پیشگیری از بحران‌ها و تاب‌آوری شهری تاثیر بسزایی دارد.
محمد رضایی افزود: بحث تاب‌آوری شهری موضوعی علمی و تخصصی است که نیازمند بررسی و بحث و تبادل نظر گستردە است و بحث های متمادی بسیاری را می‌طلبد.
وی از تاب‌آوری شهری به عنوان اصطلاحی نام برد که برای اندازه‌گیری توانایی یک شهر برای برون رفت از بحران به کار برده می شود و افزود: برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای تاب‌آور به نحوی است که شهرها در برهه‌های زمانی گوناگون قبل و بعد از بحران توانایی حیات و ادامه بقا را داشته باشند.
مدیرکل پدافند غیرعامل استان کردستان تاکید کرد: شهرهای تاب‌آور شهرهای آماده‌ای هستند که بتوانند به بحران سریع پاسخ داده و به شرایط قبل از بحران بازگردند و بتوانند باتوجه به شرایط بحرانی پیش آمده به کار خود ادامه دهند.
رضایی یادآور شد: تاب‌آوری در دراز مدت نیازمند توانایی بیشتر است به این جهت که با توجه به پیچیدگی موضوعات و مشکلات بتواند خود را با وضعیت زمانی و مکانی تطبیق دهد.
مدیرکل پدافند غیرعامل استان کردستان افزود: بلایای طبیعی همچون سیل، زلزله، آتش‌فشان و بلایای انسان ساخت همچون جنگ‌ها، سوانح پروازی و صنعتی هستند معیار مناسبی برای تاب‌آوری شهرها به شمار می رود.
وی با بیان اینکه پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که در آینده‌ای نه چندان دور ۸۰ درصد از جمعیت، شهرنشین خواهد بود، تاکید کرد: همین موضوع، تاب‌آوری شهری را پیچیده‌تر خواهد کرد.
رضایی پیشگیری از حوادث را یکی از اهداف اصلی پدافند غیرعامل اعلام و اظهار داشت: رعایت الزامات پدافندهای غیرعامل و ضروری در ساخت‌وسازهای دولتی و غیردولتی در پیشگیری از بحران‌ها و تاب‌آوری شهری تاثیر بسزایی دارد.
وی تاکید کرد: شرایط جغرافیایی کردستان بە گونەای است کە پستی و بلندی و معماری‌ها و ساخت‌سازهای آن مشکلاتی را تحمیل کرده و تاب‌آوری شهرها را متزلزل کرده است و به همین دلیل باید نظارت دقیقی بر ساخت و سازهای شهری صورت گیرد.
وی آموزش عمومی را در تاب‌آوری شهرها بسیار موثر دانست و گفت: بحث آموزش اگر با اقدام همراه نشود، تاب‌آوری شهرها را با مشکلات بسیاری همراه خواهد کرد.
رضایی یکی از موضوعات مهم در دست اجرای پدافند غیرعامل را اجرای بند ۹ سیاست‌های کلان نظام مبنی بر خروج اماکن خطرزا از بافت شهری اعلام کرد.
مدیریت شهری و الزام به تاب‌آوری
رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در این وبینار، اظهار داشت: عوامل تاب آوری در شهر باید بیشتر مورد توجه مدیریت شهری قرار گیرد که مکان‌یابی، پراکنده سازی و تمرکززدایی، اصلاح کاربری زمین و توسعه خدمات شهری، مبلمان شهری و طراحی ورودی و خروجی ها از جمله عواملی است که باید برای استفاده بهتر و جلوگیری از خسارت و تلفات بیشتر در مواقع بحران، در مدیریت شهری مورد توجه قرار گیرد.
حسین کلانتری افزود: تاب آوری یکی از موضوعات جذاب در پژوهش های شهری و تغییرات اقلیمی است که برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ در بحث های زیست محیطی و اکولوژیکی و بیشتر در مواجهه با بحران برای مکان هایی که توان بازیابی دارند مطرح شده است.
وی با اشاره به اینکه تاب آوری شهری در توسعه کالبدی و توسعه زیر ساخت های شهری نقش مهمی دارد، افزود: بحث تاب آوری در ایران بعد از زلزله بم، بحران های زیست محیطی، افزایش دما و خشکسالی های اخیر مطرح شد، اما نخستین پژوهش ها در ایران را باید بیشتر در حوزه سلامت و پزشکی دانست و اکنون نیز در زمینه کرونا مطالعات و مقالات زیادی ارائه شده است.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، تاکید کرد: تاب آوری شهری بیشتر در مباحث بهبود تاب آوری در ادارت و توسعه زیرساخت های شهری و اجتماعی مطرح است.
وی گفت: در تاب آوری مهندسی که اختلالات و سرعت برگشت یک شهر به شرایط قبل از بحران را شامل می شود، هرچه سرعت برگشت شهر به وضعیت قبلی بیشتر باشد شهر تاب آورتر است.
وی تاکید کرد: سرمایه گذاری و حفظ زیرساخت های سرمایه، ارزیابی ایمنی، کاربرد و اجرای مقررات ساختمانی، اصول اطمینان از تنظیم برنامه های آموزشی، حفاظت از زیست بوم ها برای کاهش سیل و مخاطرات، نصب سیستم های هشدار دهنده زودهنگام و اصول اطمینان پس از بلایا می تواند در تاب آور سازی شهر می تواند موثر باشد.
شهر ۵۰۰ هزار نفری سنندج مرکز استان کردستان است.