در حال حاضر یکی از مسائل مهم کشور، آلودگی هوای کلان‌شهرها و مصرف سوخت بی‌رویه در بخش حمل‌ونقل است، به طوریکه بر اساس گزارش ها حدود ۷۰ درصد آلایندگی شهرهای بزرگ ناشی از منابع متحرک است.
یکی از مهمترین راه حل‌های پذیرفته شده در دنیا برای مقابله با این معضل، طراحی و تولید قوای محرکه با سطح مصرف و آلایندگی بسیار پایین یا حتی بدون آلایندگی است.
روشی که در دنیا پذیرفته شده و کاربردی است. اما ایران در حوزه تولیدات داخلی این محصولات فاصله‌ای ۳۰ ساله با دنیا دارد.
آماری رسمی گواهی می‌دهد که خودروهای تولید داخل، ۲۱۰ گرم گاز دی‌اکسیدکربن در هر کیلومتر تولید می‌کنند. این در حالی است که مطابق قوانین اتحادیه اروپا این میزان باید کمتر از ۹۵ گرم در هر کیلومتر باشد.
با توجه به اعداد و ارقام موجود در کشور، اگر جهشی در فناوری تولید قوای محرکه داخلی اتفاق نیفتد، خودروهای بومی بیش از ۲ برابر میانگین خودروهای تولیدی دنیا گازهای گلخانه‌ای تولید و منتشر می‌کنند.
خسارت ۱۳ میلیارد دلاری آلودگی هوا
طبق آمار و اطلاعات منتشر شده بانک جهانی میزان خسارت‌های ناشی از آلودگی هوا مانند فوت، درمان، دستمزد و کار از دست رفته ناشی از تعطیلی‌های شرایط هشدار، خسارت وارد بر تولید، کاهش بهره‌وری، تخریب زیست‌بوم‌های طبیعی در ایران عددی بالغ بر ۱۳ میلیارد دلار در سال، عددی بزرگ و قابل تامل است.
ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یکی از نهادهایی است که با درک این آمارها و شرایط موجود به این حوزه ورود کرده است تا زمینه را برای اجرای بند هشت سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی فراهم کند.
قانونی که بر مدیریت مصرف با تاکید بر اجرای سیاست‌های کلی «اصلاح الگوی مصرف»، «بالابردن قدرت رقابت»، «افزایش بهره‌وری عوامل تولید»، «هدایت و تقویت تحقیق، توسعه و نوآوری ها و زیربناهای آنها با هدف ارتقاء کیفی و افزایش کمی تولید ملی»، «حمایت از تجاری سازی فناوری محصول» و «بهره‌گیری از جذب و انتقال دانش فنی و فناوری‌های روز» تاکید دارد.
آزمون انواع قوای محرکه برای خودروهای سبک و سنگین
بر همین اساس نیز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در یک همکاری مشترک با دانشگاه تهران و یک شرکت دانش‌بنیان، از احداث آزمایشگاه ملی قوای محرکه پیشرفته حمایت کرد. این آزمایشگاه طی مدت ۲ سال احداث و آماده بهره‌برداری شده است.
این آزمایشگاه، پیشرفته‌ترین و مجهزترین آزمایشگاه طراحی و توسعه قوای محرکه (الکتریکی، هیبریدی، احتراقی) کشور است که قابلیت توسعه و آزمون انواع قوای محرکه برای خودروهای سبک و سنگین تا سطح استاندارد آلایندگی یورو ۶ و توان ۵۷۵ اسب بخار را دارد. با راه‌اندازی این آزمایشگاه، دانشگاه تهران جزء ۵ دانشگاه برتر دنیا در حوزه طراحی و توسعه قوای محرکه قرار می‌گیرد.
آزمایشگاه ملی قوای محرکه نخستین آزمایشگاه کشور خواهد بود که قابلیت تست موتور خودروهای سنگین (اتوبوس، کامیون و تریلی) تا سطح استاندارد آلایندگی یورو ۶ را دارا است و با راه‌اندازی آن استاندارد آلایندگی خودروهای سنگین (TA و SOP )که طی ۱۰ سال گذشته به علت نبود تجهیزات و زیرساخت‌های تست آلایندگی در داخل کشور معطل مانده بود، میسر خواهد شد.
همچنین با راه‌اندازی این آزمایشگاه از خروج مقدار قابل توجه ارز از کشور جلوگیری می‌شود.
بر اساس اعلام روز چهارشنبه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این آزمایشگاه پیشرفته، نخستین آزمایشگاه داخلی است که از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری منحصر به فرد برای توسعه و نگاشت ECU و TCU در سطح خودروسازان و تامین‌کنندگان طراز اول دنیا استفاده می‌کند.
از جمله قابلیت‌های این آزمایشگاه، می توان به دارا بودن امکانات تست قوای محرکه الکتریکی و هیبریدی اشاره کرد که شامل «سلول تست باتری پک و ادوات الکترونیک قدرت در کنار سلول‌های تست AC با قابلیت تست موتورهای کششی مختلف در کاربرد خودروهای سواری، سنگین و حتی وسایل نقلیه ریلی سبک مانند مترو» می‌شود.
با استفاده از این امکانات، فرآیند تحقیق و توسعه در این حوزه تسریع و امکان جلوگیری از تکرار عقب‌مانندگی فناوری کشور این بار در حوزه قوای محرکه الکتریکی‌شده پیشرفته میسر خواهد شد.