دولت ترامپ در اواسط اردیبهشت ۱۳۹۷ خورشیدی به صورت یکطرفه برجام را نقض و از این توافق بین‌المللی کناره گیری کرد و شدیدترین تحریم ها را علیه ایران اعمال کرد در مقابل ایران تصمیم گرفت تا بر پایه ماده ۳۶ این توافق در پنج گام عملی، تعهدات هسته‌ای خود را کاهش دهد. با روی کار آمدن جو بایدن ادعاهایی مبنی بر بازگشت به برجام و رفع تحریم ها شنیده می شود. همچنین اتحادیه اروپا اعلام کرد که اولویت این اتحادیه بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای با ایران است و به نحوی نگرانی و دغدغه‌های خود را در عرصه حفظ برجام نشان داده است. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی در یادداشت ها و گزارش هایی به بررسی و تحلیل ابعاد مختلف برجام و لزوم توجه به ابعاد مختلف آن پرداخته اند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
دولت بایدن سیاست اندک در برابر اندک را پیش گرفته است
خرگزاری برنا به گفت وگو با جلال خوش چهره کارشناس مسایل بین الملل پرداخت و آورد: دولت بایدن نمی تواند مانند همان فضای بازی که اوباما در برجام و تعهدات هسته ای با ایران در اختیار داشت عمل کند چرا که از یک سو، نگاه او به سیاست ترامپ و اتهاماتی است که ترامپ به دولت اوباما در تعهدات برجام وارد می کرد و از سوی دیگر می‌خواهد مشارکت دو حزب (دموکرات، جمهوری خواه) را در ترتیب سیاست های خود نه تنها در برجام بلکه در رابطه با دیگر مسائل حساس منطقه ای و جهانی، دنبال کند. بایدن می خواهد اولتیماتوم ایران برای خروج از پروتکل الحاقی که یکشنبه آینده اعلام شده را تحت تاثیر قرار بدهد و ایران را نسبت به هر نوع اقدام احتمالی در این خصوص مردد و یا زمانی را ایجاد کند که این وضعیت پیش نیاید. دلیل دیگر برای بازگشت آمریکا به گفت و گوهای برجامی این است که دولت بایدن تلاش می کند یک اقدام فرا رو به جلو و شوت کردن توپ به زمین ایران، داشته باشد که بگوید من به برجام بازگشت می کنم و حالا نوبت ایران است که به تعهدات برجامی خود برگشت کند.
احیای برجام، مساله این است
روزنامه آرمان ملی در یادداشتی به قلم جاوید قربان‌اوغلو تحلیلگر مسائل بین‌الملل در رابطه با مساله احیای برجام و بازگشت آمریکا به آن نوشت: طی روزهای گذشته شاهد یکسری خبرهای خوب در رابطه با مساله احیای برجام و بازگشت آمریکا به آن بودیم که هم در قالب سخنان رهبر انقلاب با قاطعیت تاکید شد که چنانچه طرف مقابل عمل کنند، ما نیز عمل خواهیم کرد و هم در سخنان دکتر روحانی که پالس مثبتی به طرف مقابل فرستاد که بازتاب زیادی در رسانه‌ها داشت. از طرف دیگر شاهد بودیم که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم اقداماتی انجام دادند. خانم مرکل و آقای روحانی مذاکرات تلفنی داشتن که از محتوای آن اطلاع چندانی در دست نیست، اما سفر مدیرکل آژانس بین المللی انژی اتمی به تهران و از آن طرف، اجلاس وزرای سه کشور که وزیر خارجه آمریکایی هم به‌صورت وبیناری در آن شرکت داشت و بیانیه مشترک آنها که حاوی مطالباتی درباره ایران بود. به نظر می‌رسد این اقدامات آرامبخش و مُسَکِنی است برای اینکه وارد فاز غیرقابل کنترل نشویم. با توجه به اینکه مواضع اروپا و آمریکا برای اولین‌بار بعد از دوره چهارساله ترامپ به هم نزدیک و خروجی آن بیانیه مشترکی فارغ از اینکه خوب یا بد است، بوده این اتحاد دو سوی آتلانتیک درمجموع هم برای دنیا مثبت و هم برای ما اگر بخواهد برجام احیا و اجرا نشود، منفی است.
تغییر لحن آمریکا و ایران در موضوع برجام
روزنامه آرمان ملی یادداشتی به قلم حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده سابق مجلس منتشر کرد و نوشت: نخست باید روشن شود که آیا جو بایدن عجله‌ای برای بازگشت به برجام دارد تا در خصوص باقی پرسش‌ها به جمع‌بندی برسیم. با توجه به اقدامات خصمانه دولت دونالد ترامپ لحن و واکنش مقامات ایران نیز بسیار تند بود، اکنون که بایدن به دنبال انعطاف دیپلماتیک در خصوص برجام است، لحن مقامات داخلی در ایران نیز قدری منعطف و ملایم‌تر شده است. خصوصا مقام معظم رهبری که در واکنش دیپلماتیک‌شان مساله «عمل در برابر عمل» را مطرح کرده‌اند که به نظر می‌رسد بستر بسیار مناسبی برای آغاز مذاکرات و احیای برجام خواهد بود. پیرو این نکته به نظر می‌رسد بایدن در سخنان خود پیرامون توافق هسته‌ای، یک روند عملی را در کاهش تحریم‌ها مطرح کند. به نظر مساله بازگشت به برجام در یک سخنرانی صورت نمی‌گیرد، بلکه همانگونه که دونالد ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی از برجام خارج شد بایدن نیز باید با امضای یک فرمان اجرایی دوباره به برجام بازگردد؛ فرمان اجرایی‌ای که می‌تواند فرمان اجرایی دونالد ترامپ را باطل کند. البته در سخنرانی امروز بایدن می‌تواند بگوید که من بنا دارم فرمان اجرایی برای بازگشت به برجام را امضا کنم، اما جمهوری اسلامی ایران دو تجربه تلخ در خصوص توافق هسته‌ای دارد: تجربه تلخ اول به عدم‌لغو کامل تحریم‌های ایران در دوران اوباما بازمی‌گردد؛ تحریم‌هایی بیشتر در حوزه پولی و بانکی بود. به‌گونه‌ای که ایران نتوانست استفاده لازم را از شرایط پسابرجام و گشایش اقتصادی ببرد. تجربه تلخ دوم دیگر شکستی بود که دونالد ترامپ به توافق هسته‌ای تحمیل کرد.
عقب نشینی ازماشه شکست خورده
روزنامه ایران در گزارشی نوشت: همزمان با آغاز تحولات جدیدی پیرامون برجام و کمی بعد از نشست برجامی اروپا و امریکا «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ جهت رسیدن به راه حلی دیپلماتیک پذیرفت. موضع «پرایس» پس از توئیت «انریکه مورا»، مدیر سیاسی اتحادیه اروپا بعد از پیشنهاد برگزاری ملاقات غیررسمی بین ایران و امریکا با میانجیگری ۳ کشور اروپایی مطرح شد. یک مقام وزارت خارجه امریکا این پیشنهاد را فقط یک گام اولیه برای اثبات این امر دانسته که امریکا آماده شرکت در جلسه‌ای است که توسط اتحادیه اروپا تشکیل می‌شود. او افزوده: «ما می‌دانیم که این عمل فی‌نفسه یک پیشرفت محسوب نمی‌شود. حتی اولین جلسه ممکن است یک پیشرفت هم به حساب نیاید. اما این یک قدم است. تا زمانی که ننشینیم و با ایران صحبت نکنیم، هیچ اتفاقی نمی‌افتد».این دعوت و پذیرش یکطرفه باعث واکنش فوری ایران شد تا سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در توئیتی بگوید: «خیلی وقت است ۱+۵ وجود ندارد».
سه‌گام به طرف میز برجام
روزنامه همدلی در گزارشی نوشت: «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی مجازی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: ما آماده هستیم که با پنج بعلاوه یک درمورد فعالیت هسته ای ایران، وارد تعامل شویم و باید با اروپایی ها ببینیم درمورد ایران چگونه پیش برویم. وی با حضور آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، این مطلب را مطرح کرد. از سوی دیگر اقدام دولت جو بایدن در لغو درخواست آمریکا برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل یا همان فعال شدن مکانیسم ماشه که توسط دولت ترامپ انجام شده بود، با واکنش‌های زیادی در اخبار داخلی و بین‌المللی روبه‌رو شده است. این تغییر روند آمریکا موازی با پاسخ مثبت این کشور به درخواست طرف‌های اروپایی برای بازگشت به میز برجام و همچنین لغو محدودیت تردد دیپلمات‌های ایرانی شرکت کننده در جلسات سازمان ملل، انجام گرفته است. در حالی که رافائل گروسی؛ مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فردا به منظور رایزنی با مقام‌های ایرانی در تهران خواهد بود، ناظران سیاسی با توجه به این تغییرات در رویکرد آمریکا، با خوش‌بینی بیشتری بازگشت دوباره طرفین به برجام را پیگیری می‌کنند.
شمارش معکوس بازگشت به برجام
روزنامه شرق در گزارشی نوشت: رئیس‌جمهور آمریکا اولین تصمیمات برجامی خود را گرفت طبق این مواضع، دولت بایدن آمادگی خود را برای ورود به مذاکره با ایران در این زمینه اعلام کرده است. از سوی دیگر، آمریکا اعلان خود مبنی بر بازگشت تحریم‌های ایران در سازمان ملل را که توسط دولت پیشین ارائه شده بود، پس گرفت. این درخواست البته با رد استدلال حقوقی ایالات متحده در این زمینه، مسکوت مانده بود. دولت بایدن همچنین محدودیت‌های رفت‌وآمدی وضع‌شده برای دیپلمات‌های ایرانی در واشنگتن را که دیگر یادگار دولت دونالد ترامپ در زمینه روابط با ایران بود، کاهش داده است. در عین حال، صحبت‌های مقامات آمریکا و گزارش‌ها حاکی از این است که در این روند، هیچ تماس و گفت‌وگویی با ایران انجام نشده است. این اقدامات البته در آستانه پایان ضرب‌الاجل مصوب مجلس ایران برای بازگشت آمریکا به برجام مطرح شده‌اند. این اقدامات البته با استقبال برخی ناظران و بازیگران ازجمله روسیه مواجه شده‌اند اما واکنش سرد مقامات ایران حاکی از این است که آنچه جو بایدن در یکی، دو روز اخیر اعلام کرده، برای تغییر مسیر ایران قانع‌کننده نبوده است. وزیر امور خارجه و سخنگوی وزارت خارجه بار دیگر بر انتظارات ایران در این زمینه درباره تحریم‌ها و توافق هسته‌ای تأکید کرده‌اند و اقدام متقابل ایران منوط به تغییرات در این زمینه شده است.
بایدن برجام را اجرا نمی‌کند
خبرگزاری ایسنا به گفت و گو با محمد مرندی کارشناس مسایل بین الملل پرداخت و آورد: از آنجایی که سیاست ها و رفتار ترامپ احمقانه بوده است تصور بر این است که هر کس جای او بیاید خوب است اما معتقدم بایدن بنا ندارد برجام را اجرا کند. از نظر ما برجام خاتمه نیافته است. اگر می خواستیم برجام را پایان دهیم وقتی ترامپ از آن خارج شد این کار را می کردیم. ما برجام را با همه ضعف و قدرت هایش کماکان ادامه داده و به آن پایبند هستیم. به هر حال تصمیم کشور بر این شده است که به این توافق با وجود تحولاتی که روی داد، پایبند باشیم و اقدامات کاهشی ایران تا زمانی است که طرف مقابل به تعهداتش پایبند نباشد. هر وقت آنها به تعهداتشان بازگشتند ایران هم بازمی گردد. نمی شود که طرف های دیگر تمامی تعهداتشان را زیر پا بگذارند و یک عضو از آن خارج شود و شروع به اعمال فشار کند آن وقت ایران به تعهداتش پایبند بماند. کاهش همکاری با آژانس در سطح نظارت ها، در واقع به خاطر همین مساله است. ما به آژانس دسترسی های استثنایی در چارچوب برجام دادیم که هیچ کشوری به آژانس چنین دسترسی هایی را نداده است اما وقتی سیاست فشار حداکثری ادامه دارد و بازگشت به برجامی از سوی آمریکا و اجرای تعهدات در کار نیست نباید انتظار داشت که همکاری های ایران نیز ادامه یابد.
روز و روزگاری برجام
روزنامه تعادل در یادداشتی به قلم مجیدرضا حریری نوشت: بزرگترین اتفاقی که بعد از احیای برجام و بازگشت به اردیبهشت ماه ۹۷ آن است که شاخص‌های اقتصادی ایران که طی این مدت در مسیر نزولی شدن قرار گرفته‌اند، دوباره به سمت رشد حرکت خواهند کرد. باید توجه داشته باشید که منظور از برجام، مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا نیست. چرا که گرفتار شدن در چرخه مذاکراتی با اجرای سند بین‌المللی برجام متفاوت است. آمارهای دقیق و مستند نشان می‌دهد که بین سال‌های ۹۵ و ۹۷ که برجام در حال عملیاتی شدن بوده است و این سند بین‌المللی در حال اجرا قرار داشت، شاخص‌های اقتصادی ایران در شرایط مناسبی قرار داشت و بهبود شاخص‌ها در بخش‌های مختلف مشاهده می‌شد. یعنی هم در حوزه تجارت خارجی ارقام مناسب‌تری در حال معامله شدن بودند و هم ثبات بیشتری در اتمسفر اقتصادی ایران جریان داشت. علی رغم اینکه که در آن برهه زمانی آمریکا به‌طور کامل برجام را عملیاتی نمی‌کرد و در رابطه با آمریکا مشکلاتتی را ایجاد می‌کرد، و هم ایران در خصوص ارتباط اقتصادی با آمریکا محدودیت‌هایی را لحاظ کرده بود. اما نفس برجام و رفع تابوی تحریم و تسلط تحریمی آمریکا و اینکه آمریکا سایه تحریم‌ها را از سر اقتصاد ایران کم کرده بود، اقتصاد ایران را به شرایطی رسانده بود که شاخص‌های اقتصادی ایران شرایط مطلوبی را داشت. قیمت ارز، نرخ رشد اقتصادی، تورم تک رقمی دو ساله، نرخ بیکاری، بهبود وضعیت تجرات بین‌المللی و...از جمله ششاخص‌هایی هستند که نشان می‌دهند، برجام تا چه اندازه در بهبود وضعیت اقتصادی ایران نقش آفرین بوده است.
ادامه ابهام در دیپلماسی برجام
روزنامه ابتکار به بازتاب عکس‌العمل جوبایدن در خصوص احیا برجام پرداخت و نوشت: برجام حالا به پیچ حساس خود رسیده است. جو بایدن تا روز گذشته در خصوص نحوه بازگشت به برجام سخنی نگفته بود هرچند اطرافیان او اشاره هایی به موضوع داشتند. با این حال اما صحبت‌های شب گذشته بایدن هم نتوانست راه روشنی در خصوص سیاست های ایالات متحده آمریکا مشخص کند. جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا جمعه در سخنرانی گفت که آمریکا بازگشته و ائتلاف دو سوی آتلانتیک بازگشته است. وی گفت: ما آماده هستیم که با پنج بعلاوه یک درمورد فعالیت هسته ای ایران، وارد تعامل شویم و باید با اروپایی ها ببینیم درمورد ایران چگونه پیش برویم. جو بایدن با حضور مجازی در کنفرانس امنیتی مونیخ همراه با آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، این مطلب را مطرح کرد. همچنین اما بایدن در ادامه با طرح ادعاهایی علیه ایران گفت: «باید با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در سراسر خاورمیانه مقابله کنیم و در این مسیر من با شریکان اروپایی و سایر شریکان‌مان همکاری نزدیکی خواهم داشت».
ما به برگزاری نشست برجام با حضور آمریکا کمک می‌کنیم
خبرگزاری برنا به بازتاب سخنان هوا چون اینگ سخنگوی وزارت امور خارجه چین پرداخت و آورد: بازگشت هر چه زودتر و بدون پیش شرط آمریکا به برجام کلید خروج از بن بست کنونی است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفته که این کشور دعوت اتحادیه اروپا برای انجام مذاکرات درباره موضوع هسته ای ایران با مشارکت طرف های ذیربط از جمله ایران را پذیرفته است. پیشبرد روند بازگشت برجام به مسیر صحیح اکنون با یک فرصت نادر روبرو است. چین معتقد است که بازگشت هر چه زودتر و بدون پیش شرط آمریکا به توافق همه جانبه مساله هسته ای ایران کلید خروج از بن بست فعلی است. ما برای دستیابی به نقشه اجرایی برجام از سوی ایران و آمریکا با طرف های دیگر ارتباطات نزدیک خود را حفظ می‌کنیم. چین از همه طرف ها می خواهد برای پیشبرد جریان حل مساله هسته ای ایران از طریق گفت و گوی دیپلماتیک از خود تمایل نشان دهند. ما همچنین از طرف های مربوطه درخواست می کنیم با اجرای سریع تفاهمات حاصل شده در اجلاس وزرای خارجه مساله هسته ای ایران در دسامبر سال گذشته، برای بازگشت برجام به مدار درست تلاش کنند.
رسانه‌ها اصولگرا
بازگشت به برجام یا لغو مکانیسم ماشه مهم نیست آمریکا بگوید لغو تحریم‌ها چه می‌شود؟
روزنامه فرهیختگان به گفت و گو با سیدمحمد مرندی استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین الملل و مطالعات آمریکا پرداخت و نوشت: مرندی با تاکید بر اینکه آنچه روشن است، عدم پایبندی آمریکا به تعهدات بین‌المللی خود است، خاطرنشان کرد: «آنها چه در زمان اوباما و چه در زمان ترامپ به این تعهدات پایبند نبوده‌اند، بنابراین اگر دولت بایدن می‌خواهد برجامی در کار باشد، باید به آن تعهدات به‌صورت کامل پایبند باشد.» این کارشناس مسائل بین‌الملل درعین‌حال یادآور شد: «قطعا در این زمینه نیز نیازی به مذاکره نیست؛ چراکه همه موارد به تفصیل در گذشته مورد مذاکره قرار گرفته است.»قصد آمریکا برای مذاکره نشانه بسیار بدی است در این مرحله مذاکره یعنی عدم اجرای برجام وی درخصوص ادعای رویترز مبنی‌بر اینکه آمریکا خواستار مذاکره با ایران در قالب ۱+۵ شده است، گفت: «برجام هنوز وجود خارجی دارد اما در این‌باره نیازی به مذاکره نیست؛ چراکه در گذاشته مذاکره صورت گرفته، بنابراین اگر آمریکایی‌ها اکنون قصد مذاکره دارند این موضوع نشانه بسیار بدی است.»مرندی بر همین اساس افزود: «درخواست مذاکره از سوی آمریکا نشان می‌دهد که آنها می‌خواهند برجام را اجرا نکنند، درحالی‌که اگر درصدد اجرایی کردن تعهدات خود باشند به آن عمل می‌کنند.» «اقدامی که دولت بایدن باید انجام دهد این است که کارهایی را که از سوی ترامپ انجام شده، لغو کرده و به تعهدات خود عمل کند، لذا این کار بسیار شفاف است.»
رفع تحریم ها تنها راه حل است
خبرگزاری فارس به گفت و گو با محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی پرداخت و آورد: ما در ماجرای برجام در طول سال‌های قبل تجربه تلخی را پشت سر گذاشته‌ایم؛ به خاطر اینکه طرف مقابل به تعهدات خود در برجام عمل نکرده است. امروز نوبت آمریکا و دیگر طرف‌های غربی برجام است که به تعهداتشان عمل کنند و این مسأله امروز مدنظر ماست. مصوبه مجلس در مورد اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها در این فرایند برای انجام تعهدات غربی‌ها در برجام نقش مفید و موثری خواهد داشت. امروز دیگر وعده و وعید در بحث برجام جایگاهی ندارد و صرف بازگشت آمریکا به برجام هم مسأله‌ای را حل نمی‌کند بلکه باید طرف مقابل به تعهدات برجامی خود عمل کند و تنها راه حل همین است.
برجام نفس می‌کشد
خبرگزاری ایمنا در گزارشی به نخستین گام‌ها دولت جدید آمریکا در زمینه احیا برجام پرداخت و آورد: با پیروزی جو بایدن از حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، امیدها برای احیا برجام و بازگشت ایالات متحده به این توافق بین‌المللی دوچندان شد، اما با نخستین موضع‌گیری آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه دولت جدید آمریکا در مورد برجام و اعلام اینکه «اگر ایران به تعهدات خود عمل کند، آمریکا نیز به برجام بازخواهد گشت، تردیدها در مورد بازگشت آمریکا به برجام دوباره زنده شد. اما سرانجام در تاریخ یکم اسفندماه، نماینده ویژه آمریکا در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت اطلاع داد که دولت جدید ایالات متحده اعلان دولت دونالد ترامپ، مبنی بر بازگشت کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران و فعال شدن مکانیسم ماشه را لغو کرده است.
اعلام پایبندی آمریکا به قطعنامه ۲۲۳۱ نمایانگر چیست؟
خبرگزاری مشرق به بازتاب نوشته سید یاسر جبراییلی تحلیلگر سیاسی پرداخت و آورد: آمریکا طی نامه‌ای به رئیس شورای امنیت، به قطعنامه ۲۲۳۱ اعلام پایبندی کرده است. این اعلام پایبندی را بیشتر باید به بازگشت تفکر گلوبالیسم به کاخ سفید مرتبط دانست تا بازگشت کاخ سفید به برجام. تخطی از الزامات قطعنامه ۲۲۳۱ چهره رهبری آمریکا را در جهان خدشه‌دار کرده بود و این بازگشت، برای ترمیم آن چهره است. برجام اما برای همه اطراف آن، الزامات مشخصی دارد. یک بار در دولت آقای اوباما که آقای بایدن معاون اولش بود، ایران ابتدا به همه تعهداتش عمل کرد و بنا شد پس از اتمام تعهدات ایران، اجرای برجام به معنی لغو تحریم‌ها انجام شود که نشد... اینک شما باید در عمل یکجا تحریم‌هایی که تعهد کرده‌اید بردارید و هیئت نظارت بر اجرای برجام که توسط رهبر انقلاب اسلامی تعیین شده است، رفع این تحریم‌ها را راستی‌آزمایی کند. هر وقت تایید شد، ما به انجام تعهدات برجامی باز می‌گردیم. مسئله کاملا روشن است و اگر مذاکره‌ای هم بنا باشد صورت گیرد، صرفا پس از تایید رفع تحریم‌ها توسط هیئت نظارت بر اجرای برجام و در چارچوب ۵+۱ و منحصر به اجرای برجام خواهد بود.
شرایط سیاسی و تنگدستی مردم، پشتوانه خوبی برای تداوم پیچیده ماندن وضعیت برجام نیست
خبرگزاری خبرآنلاین به گفت و گو با علیرضا سلطانی کارشناس مسائل بین الملل پرداخت و آورد: پیچیدگی در روند احیای برجام و طولانی شدن آن قطعا به نفع ایران نخواهد بود. در ایران درگیر کردن برجام با مسائلی چون انتخابات ریاست جمهوری نمی تواند بر اساس منافع ملی باشد. در حال حاضر بحث در ایران، احیای برجام در دولت کنونی یا دولت آینده است و در این زمینه رقابتی جدی درگرفته است حال اینکه اگر آمریکا در دولت کنونی که چند ماهی بیشتر به پایان آن باقی نمانده، به برجام بازگردد و تحریم ها لغو شوند این به نفع دولت آینده خواهد بود. چرا که این تحول مسیر را برای دولت آینده هموار می کند تا بدون دغدغه برجام و رفع تحریم، مسیر اصلاحات اقتصادی و تثبیت شرایط اقتصادی و سیاسی و احیای مناسبات اقتصاد جهانی را دنبال کند. اگر برجام در طول مدت باقی مانده از عمر دولت دوازدهم احیا نشود، روند بازگشت آمریکا بسیار سخت تر خواهد شد. اگر مسائل در این دولت حل و فصل نشود در دولت بعدی بسیار زمان بر خواهد بود. دولت بایدن و شرکای اروپایی او تا بخواهند به یک ارزیابی از دولت جدید ایران برسند قطعا زمان زیادی سپری خواهد شد. تنظیم سیاست خارجی دولت جدید در ایران نیز زمان بر است که بدون شک چنین وضعیتی اصلا به نفع اقتصاد به شدت آسیب دیده ایران نیست.
استقبال سازمان ملل از تمامی اقدامات برای حفظ برجام
پایگاه خبری افکارنیوز به بازتاب سخنان فرحان حق سخنگوی سازمان ملل پرداخت و آورد: در حال بررسی جزئیات حل مسئله توافق هسته ای ایران هستیم و از تمامی اقداماتی که در این باره صورت گیرد و از تلاش ها برای اجرای کامل آن حمایت می‌کنیم. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم اظهار داشت: واشنگتن نیز در کنار دیگر کشورهای عضو شورای امنیت، در جلسه‌ای برای بحث درباره توافق هسته ای ایران حضور پیدا می‌کند. ریچارد میلز نیز نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل تاکید کرد: واشنگتن درخواست ترامپ برای اجرای مجدد تحریم‌ها علیه ایران را لغو کرده است. پیتر استانو، سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در این باره گفت: ما آماده برگزاری نشستی برای بحث درباره توافق برجام هستیم. رایزنی‌های شدیدی با تمام طرف‌های برجام در حال انجام است. جوزپ بورل (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) نیز شخصا این موضوع را پیگیری می‌کند و تمام طرف‌ها و به طور خاص آمریکا را دعوت کرده تا جلسه‌ای غیررسمی در این باره با هدف پیشبرد برجام داشته باشند. نشستی در این باره محتمل است، اما زمان دقیق آن مشخص نیست.
فقط حرف!
روزنامه خراسان در گزارشی نوشت: گره برجام در کنفرانس امنیتی مونیخ نیز باز نشد، بایدن برخلاف تصور بسیاری از رسانه ها، در این کنفرانس سخنی از بازگشت آمریکا به برجام نگفت و همچنان به کلی گویی و حرف درمانی درباره برنامه هسته ای کشورمان بسنده کرد. او تنها در یک جمله گفت: «آماده‌ایم با ۱+۵ درباره توافق ایران وارد مذاکره شویم. باید به رفتارهای بی ثبات کننده ایران بپردازیم.» درواقع روح سخنان دیشب بایدن در کنفرانس مونیخ تلاش برای احیای رویکرد سنتی دموکرات ها به سیاست خارجی یعنی اتحاد استراتژیک آمریکا و اروپا بود، همزمان با تاختن به همراه مرکل و ماکرون علیه روسیه وچین. اما پس از گذشت حدود یک ماه از حضور جو بایدن در کاخ سفید، هنوز غربی ها متوجه نشده اند که توپ در زمین آن هاست و این واشنگتن است که باید برای بازگشت به برجام دست به کار شود و گام های عملی و جدی در حوزه رفع تحریم های برجامی و پسا برجامی از جمله تحریم های بانکی و نفتی بردارد. در همین زمینه، دستگاه دیپلماسی آمریکا که تا دیروز و در ادعایی غیر قابل قبول برای رفع تحریم های ایران، خواستار بازگشت ایران به انجام تعهدات برجامی خود شده بود، حالا در صحنه آرایی جدید سخن از بازگشت آمریکا به جمع ۱+۴ گفته است.