به گزارش روز یکشنبه ایرنا، از ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹میلادی (۲۶ آبان ۹۸) زمانی که برای نخستین بار نام کووید-۱۹ را شنیدیم شاید کسی تصور نمی‌کرد که با گذشت بیش از یکسال از این تاریخ، شیوع افسارگسیخته این ویروس عجیب نه تنها همه ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده و همه آنچه تا پیش از آن روز، بشر به آن می‌بالید را به چالش بکشد، بلکه کشف تاریخی و تضمین دستیابی سریعتر به واکسن این بیماری هزار چهره به نبردی حقیقی بین قدرت‌های جهان و نگرانی‌ها از توزیع عادلانه این واکسن میان کشورهای مختلف از سوی دیگر به چالش سیاسی دولتمردان و دغدغه ملت‌ها تبدیل شده است.
نکته حائز اهمیت اینکه اگر چه محتمل‌ترین سناریو این است که این بیماری همه‌گیر در برخی نواحی که واکسینه شده‌اند به پایان می‌رسد، اما این ویروس همچنان در سطوح پایین‌تر در دنیا شیوع پیدا خواهد کرد. بنابراین حتی با رسیدن واکسن، بیماری تنها سرکوب می شود، اما هرگز ریشه کن نخواهد شد.
خبرگزاری فرانس پرس (AFP) با استناد به داده‌های منابع رسمی نوشت، تا کنون بیش از ۲۰۰ میلیون دوز واکسن کووید-۱۹ در ۱۰۷ کشور جهان تجویز شده که در این بین سهم کشورهای ثروتمند عضو گروه ۷ (G۷) ۴۵ درصد از مجموع دوزهای تزریق شده در جهان است.
این در حالیست که آمریکا، کانادا، فرانسه، انگلیس، آلمان، ایتالیا و ژاپن تنها ۱۰ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده اند.
نشست گروه هفت، روز جمعه در حالی به پایان رسید که سران عضو در بیانیه پایانی از اختصاص ۷.۵ میلیارد دلار برای کمک به روند واکسیناسیون در کشورهای فقیر خبر دادند.
به نوشته دویچه وله، چند روز پس از هشدار سازمان ملل متحد، سران گروه هفت اعم از آمریکا، کانادا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن و انگلیس تصمیم گرفتند در مبارزه علیه کرونا در سطح جهان به تقسیم عادلانه واکسن کرونا به کشورهای کم‌درآمد کمک کند.
هرچند به نوشته فرانس ۲۴، سران گروه ۷ اطلاعات دقیقی از میزان ذخایر واکسن خود ارائه نکردند.
به نوشته روزنامه ال پائیس اسپانیا، براساس طبقه بندی بانک جهانی، از هر ۱۰ واکسن، ۹ دوز در کشورهای با درآمد بالا یا متوسط تزریق می‌شود. از ۲۹ کشور جهان با درآمد پایین، فقط رواندا و گینه برنامه واکسیناسیون را آغاز کرده اند.
به این ترتیب یک چهارم جمعیت جهان (یک میلیارد و ۸۴۰ میلیون نفر) در کشورهایی زندگی می‌کنند که تا کنون طرح واکسیناسیون علیه ویروس کرونا را آغاز نکرده اند.
در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تا کنون ۲۶ میلیون دوز واکسن (۳.۸ درصد مجموع جمعیت کشورهای عضو) تجویز شده که مالت، فرانسه، آلمان و اسپانیا به ترتیب در صدر این فهرست قرار دارند.
گزارش های جهانی از خریداری ۷۵ درصد از واکسن های تولید شده در دنیا توسط کشورهای صنعتی خبر داده اند در حالیکه شمار زیادی از کشورها نه تنها واکسنی تزریق نکرده اند بلکه حتی واکسنی را نیز خریداری نکرده اند. تعداد کشورهایی که هنوز واکسیناسیون را شروع نکرده اند در دنیا به ۱۳۰ کشور رسیده است.
گفتنی است آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل بارها سیاست خرید انبوه واکسن کرونا توسط کشورهای توسعه‌یافته را ناعادلانه خوانده و خواستار کمک به کشورهای فقیر در این زمینه شده است.
«انگوزی اوکونجو ایوِالا» نیز که به تازگی به عنوان مدیرکل سازمان تجارت جهانی انتخاب شده است، دیروز شنبه از انگلیس خواست تا برای تقسیم مازاد واکسن خریداری شده خود با کشورهای فقیرتر، تعلل نکند.
رئیس جدید سازمان تجارت جهانی در گفت‌وگو با بی بی سی افزود که تاخیر بیشتر در این مورد می‌تواند برای اقتصاد جهان ۹ تریلیون دلار هزینه داشته باشد.
به گفته ایوِآلا، دسترسی عادلانه به واکسن کرونا هم برای کشورهای ثروتمند و هم فقیر از نظر اقتصادی منفعت دارد.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا پیشتر اعلام کرد این کشور اکثر واکسن مازاد را به کشورهای فقیر اهدا خواهد کرد. بریتانیا بیش از ۴۰۰ میلیون دوز از انواع مختلف واکسن سفارش داده است که پس از واکسینه شدن تمام بزرگسالان، میزان زیادی از آن باقی خواهد ماند.
با وجود اینکه این کشورها به ویژه کشورهای غربی پس از اعلام دستیابی به واکسن کرونا تلاش کرده اند تا در قالب برنامه های خرید واکسن و اولویت دهی به خود، واکسن را در انحصار کشورهای غربی نگهدارند اما نهادهای بین المللی به ویژه سازمان جهانی بهداشت وابسته به سازمان ملل متحد در قالب طرح موسوم به «کواکس» نلاش دارد تا کشورهای در حال توسعه و فقیر جهان نیز از این واکسن بهره مند شوند.
به گزارش تارنمای اسپانیایی سازمان ملل متحد، «مارسِلو ابرارد» وزیر امور خارجه مکزیک روز چهارشنبه (۲۹ بهمن) در نشست شورای امنیت سازمان ملل با تاکید بر لزوم تقویت زنجیره‌های تامین و تضمین دسترسی جهانی به واکسن کووید-۱۹ گفت: ما از کشورها می‌خواهیم که از احتکار واکسن جلوگیری کرده و بی عدالتی در توزیع واکسن را تغییر دهند زیرا امنیت بشریت به آن وابسته است.
اِبرارد همچنین افزود: هر چند به کارگیری سازوکار چندجانبه «کواکس» (برنامه پیش‌خرید و توزیع عادلانه واکسن کووید_۱۹ زیر نظر سازمان جهانی بهداشت) ابزاری اساسی و مفید بوده است اما باید اعتراف کنیم که تا کنون ناکافی بوده و متاسفانه سناریویی که می‌خواستیم از آن جلوگیری کنیم، اتفاق افتاده است.
براساس برنامه‌ریزی‌های کواکس در مرحله نخست، بیش از ۳۳۷ میلیون دوز واکسن از شرکت‌های انگلیسی آسترازنکا و فایزر آمریکایی، اواخر فوریه یا اوایل مارس (اسفند ماه) توزیع خواهند شد. در برنامه اولیه توزیع واکسن، حدود ۳.۳ درصد از کل جمعیت ۱۴۵ کشوربا درآمد پایین و متوسط که در مرحله نخست توزیع واکسن شرکت دارند، پوشش داده خواهند شد.
دست‌اندرکاران برنامه کواکس در تلاشند تا پایان سال ۲۰۲۱، بیش از دو میلیارد دوز واکسن در کشورهای جهان توزیع کنند.
«آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل پیشتر ضمن ابراز تاسف از ملی‌گرایی در تولید و دسترسی به واکسن «ویروس کرونا» گفت: آنچه امروز شاهد آن هستیم، تلاش فراوان برخی کشورها برای دستیابی و تامین واکسن برای شهروندانشان است.
گوترش با گلایه از برخی کشورهای ثروتمند از حرکت به سمت ملی‌گرایی در تولید و دسترسی واکسن با نهایت سرعت، لزوم رویکرد رهبران جهانی به مسئله واکسن به عنوان «کالایی عمومی» را یادآور شد.
پیش از دستیابی جهان به واکسن کرونا، «ریچارد هاوس» رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا در مقاله ای در وبسایت تحلیلی «پروژکت سیندیکیت»، توزیع واکسن کرونا را سخت‌ترین مساله سیاسی توصیف کرد. به گفته او به نظر می‌رسید که «ملی گرایی واکسنی» بر «چند جانبه گرایی واکسنی» پیروز شود. امری که با گذشت چند ماه از رقابت جهانی در تورنمنت تامین واکسن در کشورهای مختلف بر همگان ثابت شده است.
تلاش محققان برای دستیابی به دارو و واکسن موثر و مورد اعتماد برای جمعیت هفت میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفری جهان و تکاپوی دولت ها برای تامین نیاز شهروندان خود از مسیر امضای توافق های بین‌المللی همزمان با اتخاذ تدابیر مقابله با شیوع گسترده بیماری همه‌گیر در شرایطی است که تا کنون بیش از ۱۱۱ میلیون و ۶۸۹ هزار نفر در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده و همچنین افزون بر دو میلیون و ۴۷۳ هزار نفر جان خود را در اثر ابتلا به این بیماری از دست داده‌اند.