به گزارش ایرنا آبخیزداری مجموعه عملیاتی است که بر اساس اصول مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز به منظور حفاظت از منابع آب و خاک اجرایی می‌شود و آبخوانداری نیز با مهار و نفوذ سیلاب روی عرصه‌های آبخوان از بروز سیلاب‌های مخرب جلوگیری کرده و موجب احیای منابع آب و خاک می‌شود.
انجام عملیات آبخیزداری و آبخوانداری می‌تواند تا حد زیادی از بروز سیلاب‌های مخرب، پرشدن سدها توسط رسوبات، تخریب عرصه‌های منابع طبیعی و تشدید وقوع بلایای طبیعی جلوگیری کند.
حوزه آبخیز عرصه‌ای است که رواناب ناشی از بارش بر روی آن از طریق آبراهه‌ها جمع آوری و به یک خروجی نظیر رودخانه، آب‌انباشت، تالاب، دریاچه یا دریا هدایت می‌شود.
به گفته کارشناسان، اجرای پروژه‌های آبخیزداری در جلوگیری از افت سطح آب‌های زیرزمینی و ذخیره آب، کنترل و رسوب و کاهش خسارات ناشی از سیلاب، حفاظت آب و خاک و جلوگیری از فرسایش و بهبود شرایط زیست محیطی، کاهش خسارت ناشی از خشکسالی و تغذیه سفره‌های زیر زمینی، بهبود اشتغال، ارتقای سطح درآمد روستاییان و آبخیزنشینان و بالا بردن ارزش تفرجگاهی مناطق تحت پوشش موثر است.
۳۰ میلیارد تومان برای عملیات آبخیزداری در لرستان اختصاص یافت
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: ۳۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات توسعه ملی برای اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری استان اختصاص یافت و در این راستا سال گذشته در ۴۵ حوزه آبخیز عملیات آبخیزداری و آبخوانداری با اولویت شهرهای سیل زده خرم‌آباد و پلدختر انجام شد.
شیرزاد نجفی افزود: با توجه به بارش باران و وقوع احتمالی سیل در خرم‌آباد در ۱۳ حوزه آبخیز این شهرستان عملیات آبخیزداری و آبخوانداری به صورت ویژه در دستور کار قرار گرفت.
وی بیان کرد: امسال از محل اعتبارات توسعه ملی در ۱۶ حوضه آبخیز ۱۱ شهرستان استان عملیات آبخیزداری و آبخوانداری با انجام پروژه های مکانیکی شامل احداث بندهای سنگی، ملاتی و گابیونی انجام می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: همچنین تاکنون ۴۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان عملیات آبخیزداری در شهرستان‌های خرم آباد، بروجرد و پلدختر اجرا شده است.
نجفی ادامه داد: حجم اقدامات انجام شده ۲۶۰ هزار و ۵۷۳ مترمکعب است که ذخیره نزولات، جلوگیری از سیل و رسوب، جلوگیری از فرسایش خاک، ایجاد تفرج‌گاه‌ها و بهره‌مند شدن تعداد زیادی از خانوارهای همجوار با طرح را به همراه خواهد داشت.
وی گفت: عملیات آبخیزداری در بخش‌های کرگاه، سرمرغ، زرین‌چقا، کرگانه و کاکاشرف خرم آباد، واشیان، دشت جایدر و چولهول پلدختر و گندل گیلان بروجرد اجرا و همزمان با دهه فجر بهره برداری شده است.
انجام عملیات آبخیزداری در ۹۰ حوزه آبخیز
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان همچنین گفت: شیب زیاد، کوهستانی بودن و میانگین بارندگی بیش از ۵۵۰ میلی متر در این استان، اجرای عملیات آبخیزداری را ضروری کرده است.
نجفی با اشاره به اینکه تا قبل از سال ۹۷ در مجموع ۴۳۰هزار هکتار عملیات آبخیزداری در استان انجام شده بود افزود: سال ۹۷ با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در خصوص اجرای عملیات آبخیزداری ۲۳میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی به عملیات آبخیزداری اختصاص پیدا کرد که این رقم در سال ۹۸ به ۱۰۴میلیارد تومان افزایش یافت.
به گفته نجفی طی سه سال گذشته در ۹۰ حوزه آبریز استان عملیات آبخیزداری در دستور کار قرار گرفته و اقداماتی خوبی انجام شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان همچنین گفت: از محل اعتبارات سیل نیز رقم قابل توجهی برای اجرای عملیات آبخیزداری به سه شهرستان خرم‌آباد، پلدختر و چگنی اختصاص پیدا کرد که با این عملیات، اگر بارندگی ۲۰۰میلی متری داشته باشیم روان آب‌ها مهار می‌شوند.
عملیات آبخیزداری در چهار سال گذشته رونق پیدا کرده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: متوسط فرسایش خاک در لرستان ۲۵ تن در هکتار است که با عملیات آبخیزداری می توان این میزان را کاهش داد همچنین اهمیت خاک و حفظ و نگهداری آن به مراتب مهمتر از آب می باشد چرا که احیای خاک بسیار سخت تر است.
اسفندیار حسنی مقدم با بیان اینکه ۲۵ درصد تنوع زیستی جهان در خاک نهفته است اظهار کرد: احیای یک سانتی متر خاک بسیار زمان بر می‌باشد و اگر این پوشش از بین برود نسل آینده با مخاطره روبه‌رو شد خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه بخشی از واکسن و داروها از خاک تهیه می شود افزود: سازمان جنگلها اقدامات خوبی را انجام داده اما متوسط فرسایش خاک در کشور ۱۶ تن در هکتار می باشد که بسیار بالاتر از میانگین جهانی است.
حسنی مقدم گفت: اجرای عملیات آبخیزداری در چهار سال گذشته رونق پیدا کرده که مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و به خوبی در دست اجرا است.
وی ادامه داد: حجم عملیات آبخیزداری در لرستان از ابتدای انقلاب تا سال ۹۶ معادل عملیات آبخیزداری طی سه سال گذشته بوده و اگر صندوق توسعه ملی اعتبارات کافی برای عملیات تامین کند برای ۱۰ سال آینده تا ۹۰ درصد آبخیزداری در استان صورت می گیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان ادامه داد: در صورت انجام آن بیش از یک میلیارد مترمکعب آب در سفره های زیرزمینی ذخیره و از فرسایش خاک جلوگیری می شود که انجام هر هکتار عملیات آبخیزداری معادل ۹ تن کاهش فرسایش خاک را به همراه دارد.