به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا «سعید خطیب‌زاده» صبح امروز در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه درباره جزییات سفر گروسی به تهران و ادامه بازرسی‌ها بر اساس توافق سه ماهه تصریح کرد: مذاکرات فنی با سازمان انرژی اتمی انجام شد و دستاورد قابل توجه دیپلماتیک و فنی به دست آمد. سازمان انرژی اتمی تلاش بسیاری انجام داد تا همان طور که در بیانیه مشترک و آژانس آمده است این توافق بر وفق قانون مجلس باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: برخی توافقات برای راستی‌آزمایی‌ها براساس پادمان انجام شد و بر اساس توافق دوربین‌های نظارتی روشن خواهند ماند اما فیلمی در اختیار آژانس قرار نمی گیرد. بنابراین نه تنها اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شد، بلکه توافقات جدید هم براساس قانون مجلس است که طی روزهای آینده سازمان انرژی اتمی و آقای غریب آبادی که در جریان مذاکرات بودند پاسخگوی ابعاد فنی این مسئله خواهند بود.
وی درباره توافقات دیروز ایران و آژانس و ادعای مغایرت آن با قانون مجلس هم گفت: فرصتی به آمریکا ندادیم و آنچه انجام شده تماما در چارچوب مصوبه مجلس است. اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف می‌شود و برخی نظارت‌های ضروری در سه ماهه آینده در چارچوب توافقات پادمانی حفظ می‌شود. شاید مهمترین مسئله فنی، دوربین‌ها باشد که هیچ فیلمی در اختیار آژانس قرار نمی‌گیرد.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره ابراز علاقه بایدن برای گفت‌وگو به ایران و طرح مسائل موشکی و منطقه‌ای از سوی وی ابراز داشت: بایدن باید تصمیم بگیرد سیاست شکست خورده فشار حداکثری دولت قبلی آمریکا را ادامه دهد که نتیجه آن شکست حداکثری برای آمریکا خواهد بود. یا از آن میراث شکست خورده فاصله بگیرد که در این صورت مسیر اصلاح سیاست ها خود را طی می کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه ایران و ۱+۴ در چارچوب برجام، هستند؛ بیان کرد: آمریکا نه تنها از ساختمان برجام خارج شد بلکه در مسیر آن هم تله‌گذاری کرد که نه کسی باقی بماند و نه کسی از مزایای آن استفاده کند. ما مسیر برگشت را مشخص کرده‌ایم و بر همین اساس آمریکا ابتدا باید تعهدات خود را برای برجام اعلام کند تا وارد این ساختمان شود. بعد باید آن تله‌ها، یعنی تحریم‌ها را بردارد تا بتوانند وارد گفت‌وگوها شود.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه ریشه بسیاری از تنش‌ها در منطقه غرب آسیا به حضور نیروهای خارجی در کشورهای اشغال شده از سوی آنها بازمی‌گردد، گفت: در این مسیر آمریکا با تصحیح سیاست خود و خروج از منطقه، بازگشت آرامش به منطقه را تسهیل می کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: درباره مسائل موشکی و امنیت خود با کسی گفت‌وگو و مذاکره نمی‌کنیم.
این دیپلمات ارشد در پاسخ به این سوال که اگر اروپا نشستی را با حضور آمریکا درباره برجام برگزار کند، ایران در آن حضور می‌یابد، یادآور شد: نیت خیر و تلاشهای آقای بورل هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره هماهنگی ها برای نشست برجامی را می‌دانیم و آن را در چارچوب حفظ برجام ارزیابی می کنیم اما آمریکا عضو برجام نیست که در نشست‌های آن شرکت کند. حضور آمریکا به عنوان مهمان در این نشست ها از سوی ایران در حال بررسی است.
خطیب‌زاده با بیان اینکه هیچ گفت‌وگویی پیش از رفع موثر تحریم‌ها و اعلام تعهد به برجام انجام نخواهد شد؛ عنوان کرد: دوستان اروپایی ما، مسکو و پکن به زودی نظر تهران را خواهند شنید.
وی درباره بازگشت آمریکا به برجام هم گفت: آمریکا یکجانبه از برجام خارج شد ولی بازگشت آن متضمن مسئولیت‌های حقوقی است، به سادگی رخ نخواهد داد. پیش‌شرطی برای رفع تحریم‌ها نداریم.
دوستان پیشاپیش قضاوت نکنند؛ به روابط با آژانس ادامه می‌دهیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال ایرنا درباره توقف بررسی لایحه بودجه در مجلس در واکنش به توافق دیروز ایران و آژانس اظهار داشت: طبق قانون مجلس، از فردا اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف می‌شود. دوستان پیشاپیش قضاوت نکنند. آنچه میان ایران و آژانس رخ داده، یک دستاورد فنی است که طبق مصوبه مجلس است و ما روابط خود را با آژانس ادامه می‌دهیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگر ایرنا درباره اظهارات روز گذشته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرد: رسیدگی به وضعیت زندانیان ایرانی در آمریکا همواره از اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور خارجه است. آنها در وضعیت ناگوار و نابه سامانی در زندان‌های آمریکا مورد ظلم قرار دارند.
وی اضافه کرد: استاد ایرانی را با بهانه‌ها واهی دستبند و پابند می‌زنند. زندانی دیگر ایرانی را به بهانه‌های واهی زندانی کرده و بعد از پایان محکومیت، همچنان در زندان نگه می‌دارند. ایران نمی‌تواند شاهد این ظلم آشکار باشد. اینها میراث شوم دولت قبلی برای دولت فعلی است اما شاهد فاصله‌گیری از این میراث شوم نیستیم.
پیام هایی از طریق سفارت سوییس و وزرای خارجه کشورهای دیگر به ما رسیده است
به گفته رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه، پیام‌هایی از طریق سفارت سوئیس و وزرای امور خارجه کشورهای دیگر به ما رسیده و پیام ما نیز از همان طریق داده شده است. پیشنهاد وزیر امورخارجه ایران که دو سال قبل در نیویورک مطرح شد؛ همچنان به قوت خود باقی است و این مسیر می‌تواند ادامه یابد.
خطیب‌زاده با اشاره به بخش دیگری از اظهارات سالیوان خاطرنشان کرد: تلاش آمریکا برای خروج از انزوا را درک می‌کنیم ولی راه خروج از انزوا، اظهار نظر نیست بلکه اقدام است و راه حل آن فاصله گرفتن از مسیر یکجانبه‌گرایانه دولت قبلی است.
وی درباره سفر رافائل گروسی به تهران و ارتباط این مسئله در دادن فرصت دوباره به آمریکا برای حفظ برجام هم ابراز داشت: آنچه میان سازمان انرژی اتمی و آژانس رخ داده، یک توافق فنی است تا روابط دوطرف، براساس مصوبه مجلس خدشه‌دار نشود. در بیانیه هم آمده کلیه توافقات وفق قانون مجلس رخ می‌دهد. اگر طرف‌های مقابل نتوانند به تعهدات خود عمل کنند، ایران از این مسئله استقبال می‌کند.
این دیپلمات ارشد درباره رایزنی‌های طالبان در تهران و اینکه چرا آن گفت‌وگوها نتوانسته از میزان خشونت در افغانستان بکاهد، بیان کرد: سفر هیات طالبان به تهران از پیش تعیین شده و با اطلاع دولت افغانستان و با دستور کار مشخصی درباره پیشبرد مذاکرات صلح و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی انجام شد. البته این گروه با کشورهای مختلفی در حال گفت‌وگو است. در برخی از کشورها دفاتر دارد. با آمریکا ماه‌ها گفت‌وگو کرده و به توافقاتی هم رسید، بهتر است این سوال از کشورهایی که مدت‌ها با این گروه مذاکره و توافق کردند، پرسیده شود.
خطیب‌زاده درباره دعوت روسیه از ایران درباره صلح افغانستان یادآور شد: این دعوت از قبل هم بوده و ایران با مسکو در ارتباط نزدیک است. هنوز تصمیم مشخصی در این باره نگرفته‌ایم برای اینکه ساختار حاکمیتی افغانستان تضعیف نشود، پاسخ ما روشن بوده است.
وی ادامه داد: از پروسه‌های صلح حمایت می‌کنیم ولی فکر می‌کنیم در هر موضوع و اتفاقی که موجب تضعیف دولت افغانستان می‌شود، شرکت نکرده و حمایت نکنیم. در حال بررسی این دعوت هستیم و پس از جمع‌بندی، آن را اعلام می‌کنیم.
خبرنگاری پرسید که آیا وزیر امور خارجه قطر در سفر به تهران، حامل پیامی از سوی آمریکا بوده است؟ که سخنگوی دستگاه دیپلماسی پاسخ داد: سفر وزیر امور خارجه قطر هم در ادامه رایزنی‌های دو کشور بوده و هیچ موضوعی از آمریکا در این سفر مطرح نبوده است.
درباره زندانیان تحول جدیدی رخ نداده است
خطیب‌زاده درباره ایجاد روزنه‌ای در وضعیت آزاد شدن زندانیان ایرانی در آمریکا هم عنوان کرد: درخصوص زندانیان تحول جدی رخ نداده و ما پیام خود را از طریق سوئیس انتقال داده ایم.
وی درباره رفع محدودیت‌های ترددی دیپلمات های ایرانی در نیویورک از سوی آمریکا گفت: رفع محدودیت‌های ترددی مطرح نیست بلکه کاهش این محدودیت‌ها را اعلام کرده‌اند. دولت قبلی ایالات متحده تعهدات خود را درباره دیپلمات‌ها در نیویورک، طی یک اقدام غیرقانونی انجام نداد و در واکنش به آن ایران اعلام کرد شکایت خواهد کرد. کاهش محدودیت های انجام شده تا ۲۵ مایل هم در نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی و معاهده مقر است و آن را کافی نمی‌دانیم و نباید در مسیر بازگشت آمریکا به برجام تفسیر شود.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره پیشرفت در مذاکرات صلح یمن پس از سفر نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل به ایران هم اظهار داشت: ملاقات نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل با مسئولان ایرانی در چارچوب طرح‌های صلح است. تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا این بحران پایان پذیرد. امیدواریم عربستان نیز به این مسیر پیوسته و این بحران انسانی پایان پذیرد.
خطیب‌زاده درباره حمله به کاروان‌های آمریکایی در عراق و اتهام‌زنی به ایران تصریح کرد: همان زمانی هم که این اتهامات مطرح می‌شود، اعلام کردیم که این دام‌افکنی در روابط ایران و عراق بسیار مشکوک است. ضمن اینکه صلح و ثبات در عراق را به خطر می‌اندازد و نشان از سناریوهایی است که برای آینده منطقه خوب نیست.
وی با بیان اینکه طرف‌های ثالثی به این تله‌آفرینی‌ها دل بسته‌اند، خاطرنشان کرد: انتساب این ادعاها را محکوم می‌کنیم. از دولت عراق هم خواسته‌ایم مسیر کشف حقیقیت را پیگیری و عاملین را شناسایی کند. افزایش نیروهای خارجی در عراق است که امنیت و ثبات این کشور را تهدید می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تاریخ برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام و نشستی که اتحادیه اروپا می‌خواهد با حضور آمریکا برگزار کند، ابراز داشت: نشست کمیسیون مشترک برجام در مسیر خود انجام می‌شود. در حال بررسی دعوتی هستیم که صورت گرفته و اینکه چگونه به آن پاسخ دهیم.
خطیب‌زاده درباره سوء استفاده حقوق بشری از سوی برخی کشورها بیان کرد: استقلال از دستاوردهای بزرگ ایران بوده و هیچ گاه اجازه ندادیم استقلال ایران خدشه‌دار شود. سابقه حقوق‌بشری بسیاری از آنها که درباره حقوق‌بشر در ایران صحبت می‌کنند، سابقه تاریک و تیره‌ای است.
وی اضافه کرد: ایران همواره گفته که بدترین روش برای پرداختن به امور حقوق‌بشر سیاسی کردن آن است. ایران همواره سعی کرده در مسیر بهبود این موضوع حرکت کند. قطعنامه‌هایی که صادر می‌شود کمتر از یک سوم اعضا رای می‌دهند. این معنای خودش را برای دنیا دارد که تصمیم سیاسی است که گرفتند ولی پاسخ ما حقوقی بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین درباره هواپیمای اوکراینی و نظرات کشورهای دیگر درباره گزارش ایران در این زمینه یادآور شد: بعد از اینکه نظرات کشورها جمع‌بندی شد سازمان هواپیمایی کشوری به صورت عمومی اعلام و در دسترس همه قرار خواهیم داد.
درباره اموال بلوکه شده ایران در کره اتفاقی نیفتاده است
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره آخرین وضعیت دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و وضعیت پرداخت حق عضویت ایران به سازمان ملل عنوان کرد: تحولاتی در تماس کره‌ای‌ها با سفارت ایران و همچنین در تماس اخیر قائم مقام وزیر خارجه کره با عراقچی صورت گرفته، ولی همچنان به صورت عملیاتی اتفاق نیفتاده است. در مورد حق عضویت ایران در سازمان ملل متحد پیشرفت‌هایی صورت گرفته ولی هنوی مسیر به کندی صورت می‌گیرد.
خطیب‌زاده درباره سند همکاری‌های راهبردی ایران و افغانستان گفت: این سند تقریبا آماده است و اگر یکی دو مورد باقی مانده را دوستان افغانستان اعلام کنند، ما آماده امضای آن هستیم. هیأتی از ایران در افغانستان این موضوع را پیگیری کرده و همچنین هیأتی از افغانستان در تهران. الان نمی‌توانم تاریخ مشخصی را برای امضای این سند بدهم.
وی درباره وضعیت نشست سه‌جانبه ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه اظهار داشت: می‌خواهیم این نشست را به صورت حضوری برگزاری کنیم و در حال بررسی زمان آن هستیم.