پیمان دوستی روز چهارشنبه با بیان اینکه از سال گذشته ویروس کرونا جامعه جهانی را درگیر یک همه گیری کرد و ایران نیز از این همه گیری مستثنی نبود، افزود: نگرانی های اولیه پاندمی این ویروس، معطوف به توان سیستم درمانی برای روبرو شدن با سیل عظیمی از بیماران جسمی ناخوشایند بود.
وی ادامه داد: این موضوع در ایران نیز مثل بسیاری دیگر از کشورهای جهان، اولین اولویت توجه بود زیرا در مواجهه با بحران، طبقه بندی نیازها و اولویت بندی مداخلات مد نظر قرار می گیرد.
این روان درمانگر خاطرنشان کرد: با این حال، محققان معتقدند توجه به ابعاد روانشناختی این پاندمی مورد غفلت واقع شده است.
وی تصریح کرد: شیوع کرونا یک بحران به تمام معنا ایجاد کرده بود و اخبار ضد و نقیض، ترسی غیر قابل انکار به همراه داشت. گزارش های اولیه سازمان بهداشت جهانی نیز حاکی از آن بود که سنین بالا و داشتن بیماری های زمینه ای، جزو عوامل پر خطر بوده و دارای نرخ بالاتری نسبت به جمعیت عمومی از مرگ و میر را دارا است.
دوستی بیان کرد: تبلیغات رسانه های مجازی نیز بر این محوریت می چرخید که نگران نباشید، سالمندان آسیب می بینند نه شما جوانان، به شکلی که انگار جان سالمندان اهمیت نداشت و ناچیز شمرده می شد.
این روانشناس با بیان اینکه بر اساس این اخبار منتشره، انتظار اولیه ما این بود که سالمندان نرخ بالاتری از فاجعه پنداری و احساس درماندگی را تجربه کنند، ادامه داد: با این حال در پژوهشی که توسط من و گروهی از همکارانم در اسفند سال ۹۸ همزمان با اعلام شیوع ویروس کرونا صورت گرفت، مشخص شد این فرضیه چندان مورد تایید نیست.
وی گفت: یافته ها حاکی از آن بود که با وجود همه اخبار ضد و نقیض واصله درباره ویروس کرونا، افزایش سن رابطه معکوسی با فاجعه پنداری و احساس درماندگی داشت. به شکلی که جوان ترها بیشتر از سالمندان احساس درماندگی می کردند.
این روان درمانگر تصریح کرد: مشابه این پژوهش در سایر کشورها نیز صورت گرفت و به عنوان مثال یافته های نیز نشان می دهد، در دوران پاندمی کرونا، استرس ادراک شده دانشجویان جوان بیشتر از جمعیت عمومی بوده است.
وی با بیان اینکه به نظر می رسد آنچه در دوران پاندمی کرونا، موجب آسیب های روانشناختی به سالمندان می شود، ترس از بیماری و مرگ نیست، تاکید کرد: کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که قرنطینه و عوامل استرس زای همراه با بیماری کرونا (نه ترس از خود بیماری) با نتایج منفی زیادی در خصوص بهداشت روانی همراه است و اختلال سازگاری با نرخ ۲۲.۹%، بالاترین نرخ بیماری های روانی پدید آمده مرتبط با قرنطینه در دوران پاندمی را به خود اختصاص داده است.
دوستی گفت: طبق نتایج حاصله از تحقیقات، اختلالات اضطرابی و افسردگی نیز به ترتیب در رده های بعدی قرار گرفته اند، اما همچنان اختلال سازگاری دارای بالاترین نرخ نتایج ناگوار منفی دوران پاندمی است.
این روانشناس اضافه کرد: دیگر محققان نیز عنوان می کنند ترس از انزوای اجتماعی و از دست دادن تعاملات بین فردی نزدیک، یکی از مهمترین آثار نامطلوب به جا مانده از پاندمی کرونا است. این موضوع در حالی است که جوان ترها همچنان به برخی تعاملات بین فردی از جمله درگیر بودن در شغل خود می پردازند اما سالمندان، خصوصا بازنشستگان از این امر محروم هستند.
وی افزود: سالمندان از یک سو با سندرم آشیانه خالی روبرو شده اند و از سوی دیگر در صورت بازنشستگی تعاملات بین فردی مربوط به شغل خود را نیز از دست داده اند. این موضوع در کنار نگرانی های فرزندان و اطرافیان، ممکن است موجب شود که اجازه پیاده روی و بیرون رفتن از خانه به هر دلیلی نیز از سالمندان دریغ شود و به نوعی آنها را تبدیل به زندانیان انفرادی در منزل کنند.
دوستی اظهار داشت: بر این اساس، پیشنهاد می شود در صورت امکان، شرایطی برای قدم زدن در فضای آزاد، دیدار با دوستان و اعضای خانواده در محیط های دارای تهویه هوای مناسب و رعایت دیگر پروتکل های بهداشتی و حفظ فاصله های اجتماعی، برای سالمندان ایجاد شود.
تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ - ۰۸:۲۳
تهران - ایرنا - روانشناس بالینی گفت: عدم مراجعه به بیرون از منزل به علت هراس از ابتلا به کرونا و نیز پرهیز بسیاری از فرزندان از دیدار والدین به خاطر انتقال ویروس به آنها، پدر و مادرهای سالمند را در وضعیت تلخی قرار داده و «آشیانه خالی» را برای آنها رقم زده است.