به گزارش ایرنا، اندیشکده «شورای آتلانیک» روز چهارشنبه میزبان نشست آنلاین بررسی افکار عمومی ایران نسبت به دوره بایدن بود. در این نشست که پیرامون نظر سنجی جدید مرکز مطالعات بین‌المللی و امنیتی دانشگاه مریلند گفت‌گو می شد، «نانسی گالگر» مدیر مرکز مطالعات بین‌الملل و امنیت دانشگاه مریلند، برخی از یافته‌های این نظر سنجی را مورد بررسی قرار داد.
در این نظر سنجی که در فاصله ۲۶ ژانویه تا ۶ فوریه امسال انجام شده است، نظر مردم ایران در مورد موضوعاتی چون کووید۱۹، گفت‌وگو با آمریکا، برجام، دولت بایدن، اقتصاد و مسائل منطقه‌ای پرسیده شده است. این نظر سنجی مثبت و منفی ۳ درصد حاشیه خطا داشت و برای اطمینان از عدم سوگیری نظر دهندگان، تمهیداتی بکار رفته شد که در انتهای گزارش منتشر شده است.
این نظرسنجی به طور کلی دو نگرانی عمده ایرانیان در روزهای جاری را بیماری کووید۱۹ و وضعیت اقتصادی معرفی می‌کند. ۷۵ درصد مردم معتقدند اقتصاد در حال بدتر شدن است. در کنار آن ۸۰ درصد مردم کسی را می‌شناسند که به بیماری کووید۱۹ مبتلا شده و ۵۰ درصد هم کسی را که از این بیماری فوت کرده باشد. ۵۲ رصد مردم گفته‌اند که روز گذشته از نظر روحی شاد بوده‌اند.
به گفته گالگر، حتی آنهایی که تحریم را عامل اصلی وضعیت بد اقتصادی می‌دانند با آغاز مذاکره دوباره با آمریکا مخالف بودند، ۸۱ درصد معتقد هستند مهمترین گام آمریکا برای انجام تعهداتش باید حذف تحریم‌های بانک مرکزی باشد.
در همین رابطه ۶۹ درصد بازگشت کامل به برجام و ۶۵ درصد محکوم کردن ترور شهید محسن فخری زاده دانشمند برجسته هسته‌ای ایران را به عنوان گام مهمی از سوی دولت بایدن شناسایی کرده‌اند. در مقابل فقط ۱۲ درصد مردم فکر می‌کنند تبریک نوروز از سوی رئیس جمهوری آمریکا یک گام مهم است.
بی اعتمادی به آمریکا
از میان پرسش شوندگان، ۵۷ درصد معتقد هستند آمریکا ممکن است به برجام بازگردد و فقط ۶۰ درصد بر این باورند آمریکا در صورت بازگشت به برجام به تعهداتش عمل خواهد کرد. به گفته وی در جاهای مختلف این نظرسنجی می‌توان دید که ایرانی‌ها عمیقا نسبت به آمریکا بی‌اعتماد هستند.
مردم حتی به اروپا نیز اعتماد چندانی ندارند، و تنها ۵۴ معتقد هستند که اروپایی‌ها به تعهداتشان عمل خواهند کرد.
این نظرسنجی نشان می‌دهد که ۸۹ درصد مردم ایران خواستار آن هستند که آمریکا گام اول را بردارد و به برجام برگردد.
در مدت انتخابات آمریکا، ۷۰ درصد مردم، انتخابات ونتیجه آن را دنبال می کرده‌اند و اکثریت خوبی یعنی ۸۷ درصد می‌دانند که بایدن برنده انتخابات بوده است. در ادامه ۴۰ درصد معتقد هستند سیاست بایدن با ایران دوستانه‌تر خواهد بود در حالی‌که اکثریت، یعنی ۷۰ درصد معتقدند سیاست دولت ترامپ کاملا خصمانه بوده است.
مخالفت با مذاکره با آمریکا بدون اجرای تعهد
بر اساس این نظر سنجی و نظر سنجی‌های مشابه همین موسسه در سال‌های گذشته، حمایت از برجام از ۷۶ درصد که بالاترین میزان و متعلق به اوت ۲۰۱۵، یعنی همزمان با امضای برجام است به ۴۱ درصد در فوریه سال جاری کاهش یافته و نسبت مخالفان برجام نیز در همین فاصله از ۲۱ درصد به ۴۱ درصد رسیده است.
در راستای شکست سیاست فشار حداکثری می‌توان ملاحظه کرد که اکنون ۷۳ درصد مردم ایران موافق مصوبه اخیر مجلس در خصوص انرژی هسته ای هستند. (۳۹ درصد خیلی موافق و ۳۴ درصد تا حدودی موافق).
نتیجه این سوال به گفته وی مستقل از مخالفت یا موافقت با برجام است. یعنی حتی گروه موافقان برجام هم با نسبت نزدیکی به مخالفان، حامی مصوبه مجلس هستند.
۶۹ درصد از ایرانیان معتقدند قبل از بازگشت آمریکا به اجرای تعهداتش نباید مذاکره جدیدی صورت بگیرد و در مقابل، ۲۸ درصد موافق مذاکره جدید هستند. تقریبا نیمی از افراد، یعنی ۵۴ درصد موافق آنند که پس از بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهداتش، ایران می‌تواند با آنها بر سر سایر مسائل مذاکره کند.
۳۰ درصد مخالف هرگونه مذاکره مجدد حتی در صورت بازگشت آمریکا به برجام هستند. فقط ۱۲ درصد از مردم موافق مذاکره مجدد در شرایط فعلی هستند.
حمایت مردم از سیاست دفاعی
گالگر ادامه داد نظرسنجی نشان می‌دهد مردم ایران با اکثریت بالایی حامی سیاست‌های دفاعی کشور هستند. ۸۵ درصد مخالف توقف کامل غنی سازی اورانیوم بوده و ۸۳ درصد مخالف توقف آزمایش‌های موشکی و از آن جالب‌تر ۷۳ درصد مخالف حتی کاهش برد موشک‌ها هستند.
۸۸ درصد مردم فکر می‌کنند اقدامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه، ایران را امن‌تر کرده است (۵۷ درصد: خیلی موافق، ۳۱ درصد: تا حدودی موافق). فقط ۳.۶ درصد گفته‌اند اقدامات سپاه، ایران را کمتر امن کرده است.
«ایلان گولدبرگ» عضو ارشد مرکز امنیت جدید برای آمریکا و از دیگر کارشناسان حاضر در این نشست هم نتیجه گیری کرد که این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد مردم ایران مستقل از اینکه چه کسی رئیس جمهوری آمریکا باشد، به طور کلی به آمریکا بی‌اعتماد هستند.
به گفته وی تحریم‌ها یا آنچه سیاست فشار حداکثری نامیده می‌شد، افکار عمومی ایران را مجبور به پذیرش یا تمایل به مذاکره مجدد نکرده است. (با یادآوری شرایط دوازده گانه پمپئو برای مذاکره با ایران).
گولدبرگ نتیجه گرفت که این برخلاف آنچیزی است که طرفداران فشار حداکثری می گفتند؛ با این حال طرفداران برجام و مذاکره مشروط، هنوز به اندازه‌ای هست که به دولت ایران اجازه بدهد با آمریکا وارد گفت‌وگو شود.
وی افزود شاید راه حل، بازگشت گام به گام دو طرف به تعهداتشان باشد. با این حال به نظر بعید می‌آید که بدون اینکه آمریکا به تعهداتش در برجام عمل کند بتوان در سایر موارد با ایران به تفاهمی رسید.
این تحلیلگر مسایل ایران همچنین توصیه کرد که در مذاکره با ایران نباید ابتدا از خواسته‌های بزرگ همچون توقف برنامه موشکی شروع کرد، بلکه در عوض باید از خواسته‌های کوچک و سپس گام به گام پیش رفت تا مخالفتی در افکار عمومی ایجاد نکند.
کاهش نفوذ اروپا در ایران
«الی گرانمایه» کارشناس اندیشکده «شورای روابط خارجی اروپا» هم در این نشست گفت: اکنون در ایران، چه در بین مردم و چه مسئولان، مهم ترین مساله، اقتصاد است و آنها منتظر نتیجه ملموس اقتصادی هستند.
وی خاطرنشان کرد اروپایی‌ها از اهمیت موضوع اقتصاد برای ایران آگاه هستند. از این نظرسنجی می‌توان متوجه شد که ایرانی‌ها تمایل به خودکفایی اقتصادی دارند و حتی در صورت رابطه تجاری با خارج، به دنبال شرکای قابل اعتماد خواهند بود.
این کارشناس مسایل ایران، دلیل تمایل ایران به شرق را جست‌وجوی شرکای قابل اعتماد در فضایی می‌داند که نمی‌توان به اروپا و آمریکا اعتماد کرد.
گرانمایه عنوان کرد که در وضعیت فعلی که مردم ایران با کمبود دارو و تجهیزات پزشکی روبرو هستند، بهترین گامی که دولت بایدن می‌تواند بردارد، ایجاد دسترسی به کالاهای بشردوستانه است که تا حدودی چهره دولت آمریکا در بین مردم ایران را بهبود می‌بخشد.
وی همچنین توضیح داد که اکنون مردم و مسئولان ایران اهمیت چندانی برای اروپا قائل نیستند. با کاهش اهمیت اروپا، نفوذ آن نیز در ایران کاهش خواهد یافت.
نامزدهای مطرح برای ریاست جمهوری ایران
نظر سنجی با پیش کشیدن این سوال که در انتخابات ریاست جمهوری به چه کسی رای خواهید داد در صدد شناسایی محبوب‌ترین شخصیت‌ها است. در سال‌های گذشته سردار حاج قاسم سلیمانی معمولا در ردیف اول قرار می‌گرفت اما امسال روحانی سرشناس جریان اصولگرایی در صدر جدول قرار دارد.
به گفته نانسی گالگر اگر انتخابات ریاست جمهوری همین امروز برگزار شود، این روحانی پیشرو خواهد بود که یکی از علت‌های احتمالی، رویکرد او در مبارزه با فساد است.
در مورد شرکت یک عضو دولت فعلی ایران در انتخابات و با توجه به جایگاه چهارم او در لیست شخصیت‌های محبوب، الی گرانمایه معتقد بود که وی فقط در صورتی که از طرف رهبری موظف شود، در انتخابات نامزد خواهد شد، ضمن اینکه اکنون وظیفه سنگین به نتیجه رساندن برجام در فرصت باقی مانده را به عهده دارد که از وی نیرو و سرمایه سیاسی زیادی خواهد گرفت.
نانسی گالگر در مورد حمایت افکار عمومی ایران از گروه‌های مقاومت هم گفت: ۵۷ درصد از مردم ایران معتقد هستند در صورت توقف حمایت کشورشان از نیروهای مقاومت، آمریکا خواسته‌های خود را افزایش خواهد داد.
پیام مثبت به ایران
باربارا اسلاوین که مدیریت جلسه را به عهده داشت در پایان به گزارش آماده انتشار سازمان سیا در مورد قتل جمال خاشقچی اشاره کرد و اینکه در آن به صراحت انگشت اتهام به سوی محمدبن سلمان نشانه رفته است.
وی گفت بایدن می تواند از این گزارش به عنوان فرصت خوبی برای فرستادن یک پیام مثبت به ایران استفاده کند.