به گزارش ایرنا، انسان از ابتدا در جست و جوی راهی آسان‌تر برای زندگی بوده و از هرچیزی که گامی در این مسیر تلقی شود، استقبال می‌کند. در نگاه اول این مساله تحسین برانگیز به نظر می‌آید و نشان از هوش و خلاقیت انسان دارد، اما همین فناوری‌ها زمانی که بر انسان برتری جوید، انسان و اجتماعات انسانی را در اختیار خود بگیرد و سلامت و بهداشت آن را ببلعد، تبدیل به چالشی بغرنج شده و نگرانی به دنبال دارد.
به طور مثال، اختراع خودرو گرچه در ابتدا از نظر کوتاه کردن مسافت‌ها و صرفه‌جویی در نیروی انسانی و زمان بسیار شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد اما اکنون وابستگی انسان‌ها به آن به قدری زیاد شده که حتی شهرها و محل زندگی انسان بر اساس نیاز خودروها ساخته می‌شود نه انسان! در حالی که شهر، به واسطه تنفس شهروندان در دل آن، بسیار زنده‌تر و حساس‌تر از خودروها است.
شهر را اگر به تنهایی یک موجود زنده گمان کنیم و رقم خوردن سرنوشت زندگی یا مرگ آن را بر عهده تک تک شهروندان تصور کنیم، آن زمان است که برای داشتن طول عمر بیشتر و چهره شادتر و زیباتر آن بر اساس هویت فرهنگی خود تلاش می‌کنیم.
امروز، علم شهرسازی در جهان به این نتیجه رسیده که محل زندگی انسان، باید با تاکید بر انسان محوری طراحی شود و نیاز امروز، بازگشت انسان به آرامش است. نمونه ای از چنین طراحی، وجود مسیرهای پیاده‌راه در شهر است.
بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان و همچنین تعداد زیادی از شهرهای گردشگرپذیر ایران مانند رشت، شیراز، اصفهان،قم، تهران و ارومیه، تجربه موفقی در زمینه طراحی خیابان‌های پیاده‌راه دارند و اجرای این طرح، جان زندگی را در دل شهر می‌دمد.
شهر سمنان دارای خیابانی تاریخی به نام «امام خمینی (ره)» در بافت تاریخی خود است که شامل بازار و مسجدهای تاریخی می‌شود که با اهمیت‌ترین بافت تاریخی شهر با پیشینه ای هزار ساله با ارزش‌های معماری و معنوی است که روزانه تردد هزاران خودروی بی‌روح که انسان‌های مسخ شده آنان را می‌رانند، لرزه بر تن این بافت می اندازد و روح این بافت را خسته و خسته‌تر می‌کند در صورتی که می توان با قدم زدن در آن روح انسانی و بافت قدیمی را با یکدیگر پیوند داد و به شهری زیباتر افتخار کرد.
شهرداری و شورای شهر سمنان در یکی از اصلی‌ترین طرح‌های خود، تصمیم بر پیاده راه شدن این خیابان گرفتند تا علاوه بر احترام به بافت تاریخی شهر، مردم نیز بتوانند بدون صرف زمان زیاد برای یافتن محل توقف برای خودروی خود و در نهایت منصرف شدن از خرید، زمانشان را برای خود خرج کنند و از پیاده از خرید کردن در بافت تاریخی و در کنار گردشگران لذت ببرند.
اجرای این طرح در سمنان، با انتقادات و مقاومت‌هایی از سوی بازاریان سمنان مواجه شد و آن را به تعویق انداخت؛ همانطور که در سایر شهرها نیز در ابتدا چنین بود. درحالی که اگر محل کاسبی آن‌ها تبدیل به یک جاذبه گردشگری شود، بازاریان بیش از دیگر شهروندان از آن بهره می‌برند.
ایجاد پارکینگ از مهم ترین زیرساخت‌های پیاده‌راه شدن خیابان امام خمینی (ره) سمنان
رئیس هیات امنای بازار سمنان در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: حیات یک موسسه اقتصادی به رفت و آمد انسان‌ها و وسایل راه و ترابری است و در صورتی که رفت و آمد قطع شود، مانند قطع اکسیژن و خون برای بدن، به موسسه اقتصادی آسیب می‌زند.
علی‌اکبر صیادجو گفت: قرار بر این بود که اجرای طرح پیاده راه شدن خیابان امام خمینی (ره) سمنان زمانی آغاز شود که تمامی زیر ساخت‌های مورد نیاز مانند پارکینگ و راه‌های دسترسی به این خیابان و بازار سمنان فراهم باشد اما در حال حاضر آماده نیست.
وی افزود: بازاریان سمنان از اجرای این طرح استقبال می‌کنند زیرا وقتی خیابان امام خمینی (ره) سمنان پیاده‌راه باشد، هم از مزاحمت تردد و سروصدای خودروها خلاص می‌شوند و هم از نظر روحی و بصری آرامش می‌یابند اما لازم است در ابتدا تمامی مقدمات ضروری کار فراهم شود.
رئیس هیات امنای بازار سمنان گفت: درخواست دیگر بازاریان سمنان این است که در زمان عید نوروز و تعطیلی بازار عملیات اجرایی طرح آغاز شود زیرا اکنون بعد از تعطیلی طولانی مدت بازار به دلیل شیوع ویروس کرونا، هنگام اوج فروش و کسب و کار بازار است.
بیشتر شهروندان با پیاده‌راه شدن خیابان امام خمینی (ره) سمنان موافق هستند
سرپرست مدیریت بافت تاریخی و مسئول ستاد بازآفرینی شهرداری سمنان در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: طرح پیاده راه پویشی جهانی است که در صورت اجرا، باعث کاهش تردد روزانه خودروها می‌شود و شهر را به سمت انسان‌محور شدن سوق می‌دهد.
سعید پرسا بیان کرد: در شرایطی که خودروها همه زندگی روزمره انسان را تحت تاثیر قرار دادند، لازم است شهرها برای انسان طراحی شود که هم از نظر محیط زیستی و هم از نظر اجتماعی مفید باشد.
وی گفت: از ۱۰ سال گذشته بحث پیاده راه شدن خیابان امام خمینی (ره) سمنان مطرح بود که با وجود موافقت اندیشمندان و صاحب نظران و خواست مردم، چالش‌های ترافیکی بر خواست همگانی غلبه می‌کرد و اجرای آن را به تعویق انداخت.
وی افزود: بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده، بیشتر شهروندان و نیمی از کسبه بازار با اجرای این طرح موافق هستند.
سرپرست مدیریت بافت تاریخی و مسئول ستاد بازآفرینی شهرداری سمنان ادامه داد: پیاده راه شدن این مسیر، فضای امن برای تردد کودکان و نوجوانان را فراهم می‌کند و خانواده‌ها می‌توانند با خیال آسوده‌تر این مسیر را طی کنند.
پرسا گفت: با توجه به اینکه آثار تاریخی مانند مسجد جامع، مسجد تاریخی امام خمینی (ره)، تکیه پهنه و بازار تاریخی سمنان و در این مسیر قرار دارند، پیاده راه شدن آن به حفظ این آثار تاریخی نیز کمک می‌کند.
وی با بیان اینکه دستگاهای اجرایی و ارگان‌های مختلف دست به دست هم این طرح را پیش می‌برند گفت: نوسازی برخی زیرساخت‌ها مانند ۷۰ درصد لوله‌های فاضلاب و انتقال شبکه برق به زیر زمین انجام شد.
سرپرست مدیریت بافت تاریخی و مسئول ستاد بازآفرینی شهرداری سمنان با اشاره به اینکه عرض خیابان امام خمینی (ره) سمنان ۱۶ متر است گفت: با بررسی‌ها انجام شده و مشورت با کارشناسان مرتبط، قرار بر این شد که عرض پیاده‌روها از ۲.۵ متر به ۵ متر افزایش یابد و ۶ متر باقی مانده از خیابان سنگفرش شود و برای ترددهای ضروری باقی بماند.
پرسا با اشاره به اینکه شیوه کسبه این مسیر، مبتنی بر تردد خودروها است گفت: ۱۶۰ مغازه در خیابان امام(ره) سمنان وجود دارد که از این تعداد، ۲۴ مغازه پوشاک و ۱۷ مغازه میوه فروشی است که برای انتقال بار میوه به خودرو نیازمند هستند.
وی افزود: پیش بینی شده که غرفه‌هایی برای استقرار میوه فروشان در پارک ملت برپا شود و میوه‌فروشی‌ها به این غرفه‌ها منتقل شوند.
سرپرست مدیریت بافت تاریخی و مسئول ستاد بازآفرینی شهرداری سمنان گفت: در صورت اجرای طرح پیاده راه خیابان امام خمینی (ره) سمنان، ممکن است به صورت دوره‌ای کوتاه و موقت کسب و کار کسبه بازار کاهش یابد اما در آینده نه چندان دور رونق بیشتر نسبت به زمان حال می‌گیرد.
طبق برنامه‌ریزی شهرداری، اجرای طرح از اول فروردین ماه آغاز می‌شود
رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل و نقل شهرداری سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا بیان کرد: با تغییر جهت مسیرهای فعلی شهر، مسیر جایگزین برای عبور خودروها به شکلی که پاسخگوی ترافیک شهری باشد تعیین می‌شود.
مسعود میرشریفی گفت: دلیل اصلی تاخیر در اجرای این طرح، اجرای زیرساخت‌های لازم و انتقال تاسیسات شهری به زیر زمین بود که با همکاری دو جانبه مردم و دستگاه‌ها انجام شد و اکنون تقریبا زیرساخت‌ها انجام شده است.
وی افزود: بنابر درخواست‌های مردمی و به منظور تعطیل نشدن کسب و کار شب عید، اجرای این طرح از اول فروردین ماه آینده آغاز می‌شود.
رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل و نقل شهرداری سمنان بیان کرد: در این مدت باقی مانده، اگر در هر نقطه‌ای از این مسیر درخواستی در خصوص زیرساخت‌های شهری وجود دارد از جانب شهرداری اجابت می‌شود که زیرساخت‌ها به واحدهای تجاری منتقل شود.
پلیس راهور سمنان: زمان دقیق اجرای این طرح در دست بررسی است
رئیس پلیس راهور شهرستان سمنان در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: مسیر جایگزین خیابان امام خمینی (ره) سمنان برای عبور خودروها و کنترل ترافیک شهری هنوز مشخص نشده است و تا پایان سال در ۲ جلسه شورای ترافیک این موضوع بررسی می‌شود.
سرهنگ محمد عباسی گفت: بر اساس چیزی که امروز مشاهده می‌شود، هنوز نه خیابان جایگزینی برای عبور خودروها در نظر گرفته شده، نه پارکینگ و نه معابر ورودی و خروجی خیابان امام خمینی (ره) سمنان مشخص شده است و زیرساخت‌های لازم همچنان آماده نیست.
وی افزود: تصمیم نهایی در خصوص اجرای این طرح با فرمانداری سمنان است و هنوز زمان دقیق آغاز این طرح معلوم نیست.
معاون هماهنگی امور عمرانی فرماندار سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا بیان کرد: اجرای طرح پیاده‌راه شدن خیابان امام (ره) فعلا تا ۲۹ اسفند به تعویق افتاد تا در این مدت با برگزاری جلسات مختلف برخی شبهات تعیین تکلیف شود.
حسن شکریان گفت: لازم است با تعامل شهرداری سمنان با آموزش و پرورش استان، مسیر دسترسی به پارکینگ جنب پارک ملت که از مدرسه نبوت می‌گذرد تعیین تکلیف شود.
وی افزود: قطعی شدن آغاز این طرح، بستگی به برگزاری جلسه هماهنگی شهرداری و هیات امنای بازار دارد.
معاون هماهنگی امور عمرانی فرماندار سمنان با بیان اینکه خیابان‌هایی برای جایگزین مسیر تردد خودروها در نظر گرفته شد بیان کرد: خیابان کهنه‌دژ، خیابان ابوذر و تعویض مسیر از میدان امام خمینی(ره) تا سه‌راه ابوذر از جمله این جایگزین‌ها است که باید در جلسات کارشناسی بررسی شود.
شکریان بیان کرد: شهرداری سمنان تعیین تکلیف تمامی این موارد را تا پایان سال وعده داده و امید است ابتدای سال جدید اجرای طرح پیاده‌راه شدن خیابان امام خمینی (ره) این شهر آغاز شود.
تجربه موفق شهرها و کشورهای گردشگرپذیر دنیا در اجرای طرح‌های مشابه
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان نیز درگفت و گو با ایرنا ابراز داشت: پیاده‌راه شدن معابر شهری جدا از این که در محدوده تاریخی شهر باشد یا خیر از دو دهه گذشته در بیشتر کشورهای توسعه یافته دنیا آغاز شد و الگوهایی که در شهرسازی سنتی ایران وجود داشت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حمیدرضا دوست‌محمدی گفت: امروز در سراسر دنیا در توسعه و طراحی شهرها، مردم‌واری در نظر گرفته می‌شد یعنی شهرها بر اساس الگوهای انسانی ساخته می‌شود و اکنون جهانیان به مدارهای انسانی برگشتند که ایرانیان از سال‌ها قبل به آن رسیده بودند.
وی افزود: ورود خودروها به ایران عرصه را برای جولان آن‌ها باز کرد و در دهه‌های گذشته خودروها محوریت یافتند و امنیت مردم در شهر زیر سوال رفت و حتی در شهر سمنان جایی برای قدم زدن امن و با آرامش وجود ندارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان ادامه داد: زمانی که بحث ایجاد پیاده‌راه در معبر تاریخی شهر در میان باشد، اهمیت بیشتری می‌یابد.
دوست‌محمدی با بیان اینکه خیابان امام خمینی (ره) سمنان امروز یک محور گردشگر پذیر است بیان کرد: مردم علاوه بر خرید، برای تفریح و تفرج نیز به این خیابان می‌روند و گردشگرها نیز در این محدوده تردد دارند و خروج عابران پیاده از پیاده‌روها و حرکت در خیابان نشان‌دهنده این است که ظرفیت عابران پیاده در این خیابان بیش از عبور و مرور اتومبیل است.
وی بیان کرد: در حال حاضر نشانه‌های زندگی مدرن در خیابان امام امام (ره) سمنان به زیرزمین منتقل شده و منظر آن به یک نمای زیبا و اصیل نزدیک شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان گفت: در فاز اول اجرای این طرح، مسیر عبور خودروها تنگ‌تر می‌شود و با افزایش پهنای پیاده‌روها از ۲.۵ متر به ۵ متر، عرض مسیر عبور خودروها از ۱۱ متر به به ۶ متر کاهش می‌یابد و کف سازی آن نیز سنگ فرش می‌شود که عبور خودروها محدود شود.
وی با اشاره به اینکه عبور خودرو از نزدیکی بناهای تاریخی بسیار آسیب زا است ادامه داد: وقتی محور عبور خودروها کوچک‌تر شود، یعنی خوردوهای سنگین از آن محور عبور نمی‌کنند و سرعت عبور خودروهای سواری نیز کم می‌شود و در نتیجه آسیب کمتری به بناهای تاریخی وارد می‌شود.
موفقیت طرح در گرو فرهنگ سازی مناسب است
دوست‌محمدی با بیان اینکه پیاده‌راه محض شدن خیابان امام خمینی (ره) سمنان در ابتدا نیازمند فرهنگسازی است افزود: با اجرای فاز اول و محدود شدن حرکت خودروها، پس از مدتی بازاریان متوجه مزایای این طرح مانند افزایش عبور و خرید مردم و شکوفا شدن اقتصاد محلی می‌شوند و در فاز نهایی خود مردم و کسبه اجازه ورود خودروها را نمی‌دهد.
وی افزود: در نهایت می‌توان با استفاده از امکاناتی مانند قطارهای گردشگری درشکه، گردشگری این منطقه را بسیار رونق دارد و کیفیت فضا نیز مطلوب و دلچسب می شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان با تاکید بر لزوم ایجاد فضای بومی گفت: اگر متفکرانه عمل نشود و از مصالح زننده و امروزی استفاده شود، نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود.
دوست‌محمدی بیان کرد: همچنین لازم است در ایجاد فضای سبز و نحوه کاشت درختان هم با استفاده از درختان بومی رنگ و بوی محلی منطقه حفظ شود.
وی گفت: مانند تمام شهرهای گردشگر پذیر دنیا، می‌شود با بهره‌گیری از رنگ، کیفیت فضا را در هر فصل متفاوت و متناسب با همان فصل تزئین کرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان ادامه داد: تمام اصنافی که گردشگر پذیر نیستند، به سمت مشاغل گردشگرپذیر می‌روند و این طرح در بلندمدت رونق کسب و کار مشاغل مختلف را تحت تاثیر قرار می دهد.
دوست‌محمدی گفت: نظر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان در خصوص اجرای این طرح مساعد است اما دغدغه‌هایی نیز مطرح است.
وی گفت: در طرح‌های ارائه شده شهرداری دغدغه‌های میراث فرهنگی پاسخ داده شده و امید است در اجرا نیز مانند طرح روی کاغذ عمل شود و میراث فرهنگی نیز در اجرای این طرح در حد توان با شهرداری همکاری می‌کند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سمنان بیان کرد: در اجرای کف سازی این خیابان لازم است معلولان، کودکان و سالمندان نیز در نظر گرفته شوند و مناسب سازی ویژه این افراد نیز پیش‌بینی شود.
دوست‌محمدی گفت: توسعه شهر باید متفکرانه و معقول باشد و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با توسعه معقول مخالفتی ندارد.
پیاده‌راه شدن خیابان امام خمینی (ره) سمنان، علاوه بر ارتقا گردشگری و محافظت از بافت تاریخی، به محافظت از محیط زیست و کاهش آلودگی هوا نیز منجر می‌شود اما شرط اصلی تحقق این اهداف، اجرای اصولی، تخصصی و تمام و کمال این طرح و تامین تمام نیازها و زیرساخت‌های لازم مانند پارکینگ و راه دسترسی مناسب به این خیابان است. در آن صورت، قطعا مردم نیز از داشتن چنین فضایی در دل تاریخ شهر خود استقبال می‌کنند و با مجریان طرح همکاری دارند.