به گزارش ایرنا، انسان موجود اجتماعی است و از این نظر هیچ یک از آنها از این گفتار مستثنی نمی‌شوند، ناشنوایی ناتوانی کامل در شنیدن صداها است و کاهش و اختلال در این توان را کم شنوایی می‌گویند که ممکن است ملایم، متوسط یا شدید باشد.
لب‌خوانی به عنوان مهمترین تکنیک ارتباطی ۱۵۰ هزار ناشنوا، کم‌شنوا و نیمه شنوای کشور است، استفاده از این شیوه برای دریافت پیام مهمترین داشته این گروه برای برقراری ارتباط با افراد عادی جامعه است که حالا بیش از یکسال است ویروس کرونا با نشاندن ماسک به چهره‌ها، از آنها ستانده‌است.
ایجاد این مشکل و کاهش ارتباط افرادی که نقص شنیداری دارند، لاجرم با شیوع کرونا نمود یافت و خیلی زود نه تنها گروهی که با عمق جان با آن دست به گریبان شدند که مسئولان سازمان بهزیستی را متوجه ساخت.
در روزهای نخستین شیوع این ویروس سخن از ضعیف بودن اطلاع رسانی به ناشنوایان درباره بیماری نورسیده و هشدارهای بهداشتی مرتبط با آن بود، اما اپیدمی به درازا کشید و بسیاری دیگر از مسائل اجتماعی و روانی ایجاد شده برای ناشنوایان و کم‌شنوایان توجه‌ها را به خود جلب کرد.
انزوا پیامد کرونا برای ناشنوایان
هر چه افزایش قدرت سرایت و بیماری‌زایی ویروس کرونا بر همه سخت‌می‌گیرد و تاکید مسئولان درمانی بر استفاده از ماسک و حفظ فاصله فیزیکی دوچندان می‌کند، عرصه برزندگی اجتماعی این گروه خاص نیز تنگ‌تر و روزگار بر آنها سخت‌تر می‌شود.
کاهش ارتباطات اجتماعی و کسب آگاهی از جامعه، گوشه‌گیری را به دنبال دارد، کارشناسان گفته‌اند" "انزوا" در کمین افرادی است که حالا از لب‌خوانی برای فهم سخن مخاطب خود محروم مانده‌اند.
مترجم ناشنوایان انجمن معلولان استان بوشهر و مدرس زبان با اشاره بر این نکته اذعان دارد زیرا می‌گوید ارتباط ناشنوا و کم‌شنوایان با جامعه کم‌رنگ‌تر از گذشته شده‌است، طوریکه حتی ارتباط میان دو دوست ناشنوا نیز کاهش یافته است.
او می‌گوید: پیش از شیوع کرونا تلاش بسیاری شد تا افرادی که هیچگونه مشکلی در شنوایی ندارند نیز برای فراگرفتن زبان اشاره جذب شوند تا ارتباط ناشنوایان با جامعه آسان‌تر شود اما اکنون یکسال است کمتر برنامه‌ای حتی برای همین گروه هدف داشته‌ایم.
ایمان سلیمانی که خود نیز کم‌شنواست با اشاره به همه مشکلاتی که استفاده فراگیر افراد از ماسک برای افرادی که نیازمند لب‌خوانی هستند ایجاد کرده‌است، می‌گوید: در ضرورت استفاده از ماسک برای مقابله با ویروس کرونا شکی وجود ندارد اما باید به دنبال راهکاری بود تا ناشنوایان نیز به جامعه بازگردند یا حضور آنها تقویت شود.
مشکل ارتباط ناشنوایان در روزگار کرونایی را چگونه باید حل کرد؟
به گفته او استفاده از برچسب حاوی نماد ناشنوایان روی ماسک از این نظر که افراد خیلی زود متوجه شوند که مخاطب آنها فردی کم شنوا یا ناشنواست موثر است اما تامین و ترویج استفاده از ماسک شفاف طلق دار که لب و دهان قابل دیدن باشد بهترین حالت ممکن برای ارتباط با ناشنوایان در روزگار کرونایی است.
سلیمانی این را هم اضافه کرد که اینگونه ماسک‌ها کمتر در بازار موجود است که بهزیستی می‌تواند برای تامین آن اقدام کند تا دست‌کم دوستان، خانواده و همکاران این افراد از آن استفاده کنند که بسیاری از مشکلات را کاهش می‌دهد.
به گفته او بسیاری از ناشنوا و کم‌شنوایان شاغل و ناچار از حضور هر روزه در جامعه هستند بنابراین نمی‌توان این نیاز ارتباطی آنها را نادیده گرفت.
اگر چه کاهش حضور این گروه در جامعه و کناره‌گرفتن از آن مساله‌ای است که به خودی خود شایسته چاره‌اندیشی و توجهی مضاعف است، اما دغدغه معاش کسانی که با همه محدودیت‌ها ناچار به حضور پویا و مداوم در اجتماع هستند، به هیچ روی قابل چشم‌پوشی نیست.
شاغلان ناشنوا و کم شنوا بویژه در محیط‌های سربسته که در آن تاکید بیشتری براستفاده مداوم از ماسک می‌شود، چندین ساعت را باید در ارتباط با همکاران خود باشند.
مازیار کرمی ۳۴ ساله یکی از این افراد است که ۱۰ سال کارمند اداره آموزش و پرورش بوشهر است و می‌گوید مشکل اصلی ما در روزگار کرونایی استفاده همگانی از ماسک است.
او می‌گوید: اکنون بیشتر ارتباط من با همکارانم با استفاده از نوشتار صورت می‌گیرد که اطرافیانم نیز به خوبی با من همکاری می‌کنند.
همین شیوه‌ای که ما نیز برای مصاحبه با آقای کرمی به کار گرفتیم. با توجه به ناآشنایی با زبان اشاره و تاکید بر استفاده از ماسک برای محافظت از سلامت دو طرف، گفت و گوی متنی در فضای مجازی را پیش گرفتیم.
کرمی در پاسخ به اینکه استفاده از نمادهای ناشنوایی روی ماسک چقدر به تسهیل ارتباط شما در جامعه کمک می‌کند، گفت: هر چند استفاده از این علامت بی‌فایده نیست اما در این صورت نیز مخاطب تنها از اینکه با فردی ناشنوا روبرو است آگاه می‌شود اما بسیاری از افراد در جامعه نمی‌دانند چطور باید با فرد ناشنوا ارتباط برقرار کند.
او افزود: بسیاری از افراد وقتی متوجه می‌شوند ما ناشنوا هستیم نمی‌دانند چکار کنند و در مقابل همه تلاشی که برای رساندن منظور و پیام خود می‌کنیم، تنها به ما نگاه می‌کنند.
این ناشنوای بوشهری نیز چاره را در استفاده از ماسک‌های شفاف می‌داند تا با فراهم کردن مجدد امکان لب‌خوانی حداقل ارتباط این گروه با اطرافیان نزدیکشان تسهیل شود.
کرمی می‌گوید: برای استفاده از خدماتی مانند بانک، درمانگاه‌ها، مراکز خرید و سایر فضاهای عمومی، اشاره می‌کنیم، می‌نویسیم، نشان می‌دهیم و به طریقی سعی می‌کنیم نیاز خود به ارتباط را در این شرایط پاسخ گوییم.
او خطاب به همشهریان خود که با مشکل شنوایی رو برو نیستند، گفت: اگر در فضایی این امکان وجود دارد، با حفظ فاصله ماسک خود را بردارند و در فضای بسته نیز اگر زبان اشاره نمی‌دانند از نوشتن پیام خود استفاده کنند تا ما نیز بتوانیم با آنها ارتباط موثری داشته باشیم.
بررسی راهکارهای پیشنهادی
آنچه گفته شد و در گفت‌وگوها نیز انعکاس یافت تنها طرح مساله‌ای بود که اگر چه آنچنان تازه نیست اما با یکساله شدن آن نیاز است به آن پرداخته شود تا اگر بهبودی حاصل نشد، دست‌کم در آگاهی بخشی به جامعه موثر واقع شود.
ناشنوایان و کم شنوایان در استان بوشهر با جمعیتی نزدیک به ۲ هزار و ۵۰۰ نفر، ۱۱ درصد از معلولان تحت پوشش بهزیستی این استان را تشکیل می‌دهند.
شیوع ویروس کرونا، بحرانی همه‌گیر و جهانی است اما یکی از اقشاری که شاید بیش از بسیاری از گروه‌ها با آن دست به گریبان شدند، قشر کم‌شنوا و ناشنوا بودند که نیازهای ویژه‌ای برای برقراری ارتباط دارند.
برای بررسی همه آنچه حل نشده باقی مانده‌است و راهکارهایی که وجود دارد، به گفت‌وگو با معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان بوشهر پرداختیم.
محبوبه دهقانی معتقد است اگر چه با وجود ماسک و پوشاندن لب‌ها امکان لب‌خوانی به عنوان موثرترین راه برای ارتباطات این گروه با جامعه خود، مختل شده‌است اما راهکارهایی وجود دارد که هر یک نیاز به الزاماتی دارند.
استفاده از زبان‌نوشتاری که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد یکی از این راهکارها است. دهقانی گفت: افرادی که به زبان اشاره مسلط نیستند توجه داشته باشند که در استفاده از نوشتن از کلمات ساده و روان استفاده کنند تا مطمئن شوند پیام خود را به درستی رسانده‌اند، زیرا مخاطبان ناشنوای آنها در زبان گفتاری ضعف دارند و ممکن است منظور آنها را اشتباه متوجه شوند یا متوجه نشوند.
راه دیگر از نظر معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان بوشهر استفاده از تماس‌های آنلاین و نرم‌افزارها است،زیرا امکان استفاده از زبان اشاره از سوی دوستان و خانواده و آشنایانی که زبان اشاره می‌دانند و امکان لب خوانی سخن سایر افراد را فراهم می‌کند.
او گفت: بهره‌گیری موثر از این امکان می‌تواند به ادامه آموزش این گروه و پیشگیری از اختلال در روند توانبخشی ناشنوایان نیز کمک کند.
استفاده از ماسک‌های طلق دار از دیگر راه‌هایی است که ممکن است، اما بر عدم استقبال فراگیر مردم از این نوع اذعان دارد و می‌گوید: استفاده از این امکان دست‌کم برای ارتباطات میان دو کم‌شنوا موثر است.
معرفی رابط زبان اشاره به صدا و سیما و بیمارستان‌ها
با همه اینها دهقانی زبان اشاره را بهترین راه برای رساندن پیام به ناشنوایان دانست و گفت: در زمان حاضر صدا و سیما باید اقدام موثری داشته باشد زیرا نیاز است اخبار و اطلاعات موثق و علمی در اختیار این گروه قرار گیرد.
او می‌گوید کانون ناشنوایان استان یک رابط زبان اشاره را نیز به صدا و سیمای مرکز بوشهر معرفی کرد که تاکنون از او استفاده نشده‌است.
به گفته معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان بوشهر در صورتی که بیمار ناشنوایی به بیمارستان‌ها مراجعه کند و این مراکز رابط زبان ناشنوایان نداشته باشند و از راهی دیگر نیز قادر به بیان مشکل خود نباشد، بیمارستان‌ها می‌توانند در تماس با کانون ناشنوایان استان تقاضای رابط زبان اشاره کنند که در اختیار آنها قرار می‌گیرد و این امکان در نامه‌ای به اطلاع دانشگاه علوم پزشکی رسیده‌است.
اکنون که کرونا تا یکسال آینده در کشور ماندگار است، دست‌کم آشنایی عمومی با نحوه ارتباط با ناشنوایان و کم‌شنوایان می‌تواند آنها را به حضور بیشتر در جامعه بازگرداند.