تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۵

تهران- ایرنا- روزنامه ستاره صبح در گفت وگویی آورده است: معاهده برجام بعد از خروج یک‌جانبه دولت آمریکا در سال ٢٠١٨ به کالبدی بی‌جان تبدیل شد. اما جو بایدن اعلام کرد که در چارچوب مخالفت باسیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ تمایل به بازسازی و احیای برجام دارد.

در ادامه گفت وگوی ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ روزنامه ستاره صبح با حسن بهشتی‌پور تحلیلگر روابط بین‌الملل آمده است: حال با تقاضای سه کشور اروپایی عضو برجام، دولت جدید آمریکا در چارچوب راهبرد «بازگشت مشروط به برجام» پذیرفته است که در گفتگوی گروه ١+۵ شرکت کند تا با استفاده از رویکرد دیپلماسی راه‌حل‌ مناسب برای عبور از بن‌بست کنونی به دست آید. ضمن آن‌که باوجوداینکه با مصوبه هسته‌ای مجلس، اجرای پروتکل الحاقی باید کنار گذاشته‌ می‌شد، اما ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در توافقی که صاحب‌نظران آن را «هوشمندانه» می‌دانند، توافق کردند که تا سه‌ماه دیگر آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران نظارت و راستی‌آزمایی داشته ولی فیلم‌های این نظارت‌ها در اختیار ایران قرار داشته باشد. در این شرایط، یکی از نکات ضروری در راستای برداشته شدن فشار تحریم‌ها و عدم ورود ارز به کشور، پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) و پذیرفتن لوایح مربوط به آن است تا تبادل پول بین بانک‌های ایرانی با بانک‌های جهانی سهل و آسان شود. باوجود تأیید دولت و مجلس دهم، بیش از دو سال است در مجمع تشخیص مصلحت نظام معطل‌مانده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هزینه مبادلات بانکی برای ایران پس از قرارگیری در فهرست سیاه اف‌ای‌تی‌اف افزایش‌یافته است. دراین‌ارتباط ستاره صبح نظر یک تحلیلگر روابط بین‌الملل را بررسی کرده که در ادامه می‌خوانید.

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به تحولات اخیر در پرونده هسته‌ای ایران و مذاکرات برجام، گفت: «مسئله برجام دقیقاً از دوران دونالد ترامپ وارد چالش‌هایی شد که آثار آن هنوز قابل‌مشاهده و ملموس است و حالا طرفین برجام به دنبال آن هستند که راهکاری برای خروج از این چالش‌ها پیدا کنند، ولی مسئله اصلی اینجاست که از ایران و آمریکا مدام طرفین را مسئول اصلی احیا و بازگشت به برجام می‌داند و بر همین اساس مسئله مهم الآن این است که کدام‌یک باید در بازگشت به برجام پیش‌قدم شود. ایران خواستار راستی‌آزمایی از بازگشت آمریکا به برجام نیز هست و این دقیقاً یکی دیگر از مسائلی است که شاید احیای برجام را به تعویق اندازد. ایران تأکید بر این مسئله دارد که آمریکا در بازگشت به برجام باید تمام تعهدات معوقه خودش را نسبت به برجام جبران کند که مهم‌ترین این تعهدات همان مسئله لغو تحریم‌هاست و ایران در این مسئله خواهان آن است که در اولویت لغو تحریم‌ها بحث فروش نفت ایران از تحریم‌ها خارج شود. البته در این مسئله حق با ایران است، چراکه ابتدا آمریکا از برجام خارج شد و سپس برخلاف تعهدات برجامی علیه ایران تحریم‌هایی را وضع کرد و در ادامه کشورهای اروپایی و آسیایی را ملزم به اجرا و رعایت تحریم‌های ایران کرد و برهمین اساس ابتدا آمریکاست که باید به تحریم برگردد.»


همراهی اروپا با آمریکا
این کارشناس برجسته سیاست خارجی با تأکید بر اینکه برجام برای به نتیجه رسیدن نیازمند توافق و تفاهم بین تمامی طرفین است، خاطرنشان کرد: «تصور من این است که پرونده برجام درنهایت منتهی به انجام مذاکره بین ایران و آمریکا شود. بنابراین بر اساس مواضعی که طرفین نسبت به برجام گرفتند، نمی‌توان از حالا سرنوشت روشنی را برای برجام در نظر گرفت، هرچند که طرفین همچنان نگاهشان به سمت احیا و بازگشت به برجام است. ضمن آن‌که بایدن برخلاف ترامپ توانسته همراهی اروپا را در مسئله برجام داشته باشد. بایدن در این دوره توانست اروپا را همراه خود کند و به همین دلیل اگر ایران بخواهد دنبال رویکرد دیگری باشد قطعاً با شرایط متفاوتی روبه‌رو خواهد شد و چه‌بسا در این مسیر روسیه و چین اروپا و آمریکا را همراهی کند، بنابراین من تصور می‌کنم که ایران باید تمامی شرایط و جوانب را در قبال برجام در نظر بگیرد.» او همچنین تصریح کرد: «به نظر من بهترین رویکرد برای مجاب کردن غرب به بازگشت به برجام، اجرای برنامه‌های اقتصادی و تجاری است. ما از این طریق می‌توانیم به غرب این پیام را بدهیم که تحریم آنان نتوانسته، ایران را از مسیر رشد و توسعه بازدارد و آنگاه آنان مجاب به تغییر رفتار خواهند شد.»


لوایح اف‌ای‌تی‌اف
بهشتی پور با اشاره به طولانی شدن فرایند تأیید لوایح FATF در ایران گفت: «متأسفانه برخی به دنبال آن هستند که تحریم را به FATF گره بزنند و بگویند که اگر تحریم باشیم، پذیرفتن یا نپذیرفتن FATF فرقی ندارد. ولی به نفع ماست که این موضوع را بپذیریم. اگر ما نظراتی درباره FATF داریم، می‌توانیم این نظرات را اعلام کنیم و با در نظر گرفتن آن‌ها، FATF را قبول کنیم. همچنان که برخی از کشورها با برخی ملاحظات FATF را پذیرفتند و ایران نیز برخی کنوانسیون‌ها را با یک سری ملاحظات قبول کرده است. برخی این سؤال را در جامعه طرح می‌کنند که اگر ما FATF را بپذیریم، تحریم‌ها لغو خواهند شد؟ جواب مشخص است خیر. تحریم‌ها از سوی آمریکا تصویب شدند ولی FATF یکی سری قوانین و مقررات بانکی در سراسر جهان است که اکثر کشورهای جهان پذیرفتند و هر کشوری که بخواهند در نظام بانکی جهانی فعالیت کنند باید آن را بپذیرد. اگر ما نیازی به‌نظام بانکی جهانی نداریم خب FATF را نپذیریم ولی سؤال این است که در عصر حاضر چنین چیزی ممکن است؟ چرا باید تجار و بازرگانان ایرانی بیش از ۲۰ درصد هزینه بیشتر بابت نپذیرفتن FATF پرداخت کنند؟ چرا ما نمی‌خواهیم مسائل را واقع‌بینانه بررسی و تحلیل کنیم. ما برای ارزیابی و سنجش رفتار غرب و آمریکا و روسیه و چین، رفتار خودمان را نیز بررسی و تحلیل کنیم.»