بنیاد حسین اف، روز دوشنبه در «همایش ۱۷ ربیع گفتمان برتر» در سالن همایش امین قم، افزود: در جنگ اول قره‌باغ، شهر فضولی اشغال شد و برخی شهرستان‌ها به محاصره افتادند که کمک‌های نظامی و بشردوستانه ایران موجب شد تا بیش از ۳۰۰ هزار نفر از مردم در محاصره به‌سلامت به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان برگشتند.
وی اضافه کرد: از سال ۱۹۹۸، هزاران نفر از مناطق اشغال شده آواره شدند که ایران برای اسکان مردم جنگ‌زده اقدام به ایجاد شهرک‌هایی کرد.
وی ادامه داد: اگرچه ما مردم جمهوری آذربایجان برای آزادسازی این مناطق بسیار جنگیده‌ایم، ولی به دلیل نبود رهبریت در کشورمان موفق به آزادی این مناطق نشدیم.
حسین اف گفت: در دوران ریاست جمهوری حیدر علی‌اف، روابط جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی تقویت و روابط میان این دو کشور در تمام ابعاد نظامی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور همواره در این سال‌ها تقویت شده‌است.
وی با اشاره به حوادث جنگ ۴۴ روزه اخیر در این منطقه، گفت: با وحدت مردم و رهبری ریاست جمهوری و افسران و سربازان جمهوری آذربایجان، از ۱۲ هزار کیلومترمربع سرزمین‌های اشغالی، پنج هزار کیلومترمربع آزاد، پنج هزار کیلومترمربع با بیانیه صلح آزاد و در۲ هزار کیلومتر باقی‌مانده نیز اتباع ارامنه و آذری در کنار هم زندگی خواهند کرد.
وی با بیان اینکه همکاری کشورهای منطقه با فرمول سه به‌علاوه سه و با حضور ایران، مسائل باقی‌مانده نیز حل می‌شود، گفت: در نتیجه جنگ قره‌باغ، خط راه‌آهن جلفا که درسال ۱۹۹۸ هر روز ۳۰۰ واگن وارد جمهوری اسلامی می‌شد و با آن جنگ بسته شده بود، پس از بازسازی، این راه‌آهن مجدد احیا می‌شود.
سفیر جمهوری آذربایجان در ایران گفت: جمهوری اسلامی از طریق راه‌آهن آذربایجان به نخجوان و سپس به روسیه متصل خواهد شد.
وی افزود: هدف از بیانیه صلح این بود که جمهوری آذربایجان تنها برنده جنگ نباشد و با این بیانیه، برنده صلح هم باشیم و صلح را برای منطقه به ارمغان بیاوریم.
حسین اف گفت: بیانیه مشترک ائمه جمعه استان‌های آذری‌زبان ایران از نظر معنوی کمک بسیار زیادی در همان روزهای ابتدایی جنگ بود که در تماس‌های جداگانه از این علما تقدیر کردیم.
وی ادامه داد: بیانیه مراجع تقلید و مدیر حوزه‌های علمیه ایران در حمایت از حق مردم جمهوری آذربایجان، ارزش معنوی بسیار زیادی برای ما داشت.
وی با اشاره به سخنرانی رهبر معظم انقلاب در ۱۷ ربیع، گفت: سخنان گهربار رهبر معظم انقلاب در ۱۷ ربیع عیدی خوبی به مردم جمهوری آذربایجان بود که این موضوع به‌صورت گسترده در این کشور بازتاب داشت.
سفیر جمهوری آذربایجان در ایران با اشاره به امضای سند ساخت سد خداآفرین میان ایران و جمهوری آذربایجان، گفت: جمهوری اسلامی با امضای سند احداث سد خداآفرین در منطقه مورد مناقشه جمهوری آذربایجان اولین اقدام در شناخت حق حاکمیت جمهوری آذربایجان بر این مناطق را به‌صورت رسمی اعلام کرد.
درگیری‌های نظامی نیروهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ و مناطق اشغالی اطراف آن، از ششم مهر ماه سال جاری(۲۷ سپتامبر) آغاز شد و در نهایت این درگیری با وساطت روسیه و امضای توافق نامه سه جانبه میان جمهوری آذربایجان، ارمنستان و روسیه به پایان رسید که نتیجه آن آزادسازی منطقه قره باغ و مناطق اشغالی اطرف آن از ارمنستان بود.
رهبر معظم انقلاب در طول جنگ رهنمودهایی برای پایان این جنگ در ۱۷ ربیع‌الاول سالروز ولادت باسعادت پیامبر مکرم اسلام(ص) طی سخنرانی ارائه دادند که این همایش برای تبیین این رهنمودها برگزار شده است.
در این همایش رهنمودهای ایشان مبنی بر اینکه "سرزمین‌های آذربایجان باید آزاد شود"، "امنیت ارامنه آن سرزمین باید محفوظ بماند"، "دو طرف به مرزهای بین‌المللی کشورها تجاوز نکنند" و "اگر تروریست‌ها نزدیک مرز ایران بیایند، برخورد قاطع می‌کنیم"، بررسی و تبیین می شود.
در این همایش شخصیت‌های برجسته علمی و دینی ایران، جمهوری آذربایجان و منطقه قفقاز، ترکیه، اوکراین، روسیه و بلاروس حضور داشتند./