به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، اختتامیه جایزه شهید حبیب غنیپور که هر سال در یکی از دوشنبه های پایانی اسفند در مسجد جوادالائمه با حضور خانواده شهدای دفاع مقدس برگزار میشد، امسال به صورت آنلاین (برخط) با انتشار بیانیهای به کار خود پایان داد و برگزیدگان دوره نوزدهم و بیستم را معرفی کرد. امسال به دلیل شرایط خاص کرونایی، دوره نوزدهم (مربوط به آثار سال ۱۳۹۷) و دوره بیستم (مربوط به آثار سال ۱۳۹۸) به شکل یکپارچه و غیرحضوری برگزار شد.
دوره نوزدهم
بخش کودک
داوران پس از بررسی دوهزار اثر کودک سال ۱۳۹۷، اعم از خلاق و بازنویسی- طی چند مرحله ارزیابی و انتخاب- ۴۱ اثر را برای مرحله دوم برگزیدند و از میان این آثار، پس از چند جلسه بحث و تبادل نظر، دو اثر زیر را بهعنوان «اثر برگزیده» کتاب سال و «اثر تقدیری» معرفی کردند:
کتاب کفشهای بافتنی نوشته کلر ژوبرت از انتشارات بهنشر به دلیل پرداخت داستانی مناسب، ایده نو و درونمایه ارزشمند، بهعنوان اثر تقدیری دوره نوزدهم بخش کودک
کتاب من از دکمه میترسم نوشته هدی حدادی نشر خانه ادبیات، به دلیل نگاه نو و خلاق، روایت شیرین و تأثیرگذار و درونمایه ارزشمند بهعنوان اثر برگزیده، (کتاب سال) دوره نوزدهم بخش کودک
هیئت داوران این دوره ناصر نادری، علیرضا متولی، محمدحسن حسینی، علیاصغر جعفریان و محمد مهدوی شجاعی بودند.
بخش نوجوان
داوران پس از بررسی هزار عنوان اثر تألیفی نوجوان سال ۱۳۹۷ و چند مرحله داوری و انتخاب، پنجاه اثر را برای مرحله دوم برگزیدند و هیئت داوران این دوره حبیب یوسفزاده، خسرو باباخانی، نبیالله بابایی، رضا پریزاد و بیژن قفقازیزاده بودند که کتاب خواب پلنگ، نوشته هادی حکیمیان از انتشارات شهرستان ادب را به عنوان اثر تقدیری دوره نوزدهم بخش نوجوان معرفی کردند.
بخش رمان بزرگسال
هیئت داوران، در این دوره از میان دوهزار و نهصد و سی و دو عنوان اثر بررسی شده و چند مرحله ارزیابی و کنار گذاشتن آثار نامرتبط و ترجمه سال ۱۳۹۷، تعداد ۳۲ اثر را برای مرحله دوم برگزیدند. سپس طی چندین جلسه بحث و بررسی حضوری، از میان چهار نامزد نهایی، یک کتاب را برگزیدند و گزارش اندوه، نوشته محمود جوانبخت از انتشارات نیستان را بهعنوان اثر شایسته تقدیر دوره نوزدهم، در این بخش معرفی کردند.
هیئت داوران این دوره ابراهیم زاهدی مطلق، احمد دهقان، گلعلی بابایی، مصطفی خرامان و محمدعلی قربانی بودند و درباره انتخاب این اثر نوشتهاند: رمان گزارش اندوه، روایت یک دغدغه کلاسیک نیست؛ بازتاب اتفاقاتی خارج از آموزههای انقلاب اسلامی است که در پی وقایع سیاسی کشور رخ داده است. بهگونهای که همرزمان دیروز را بهمواجهه یکدیگر کشانده است. نویسنده در جایگاه گزارشگری دردمند نشسته و شخصیتهایش را انتخاب کرده است تا قصهشان را بگویند؛ او بیتفاوت، فقط به فکر بازتاب وقایع نیست. به دنبال پرسشی از متن جامعه است تا پاسخ بگیرد؛ پاسخی برای این پرسش که چرا و چگونه رو در روی هم ایستادیم؟
دوره بیستم
بخش کودک
در این دوره، هیئت داوران از بین هزار عنوان اثر تألیفی خلاق کودک سال ۱۳۹۸، طی چند مرحله داوری و انتخاب، صد اثر را برای مرحله دوم برگزیدند و دو اثر زیر را بهعنوان آثار تقدیری دوره بیستم بخش کودک معرفی کردند:
برادر مزاحم من، نوشته بابک صابری از انتشارات فاطمی، به دلیل ایده و فکر اولیه عمیق
قطرههای ریزریزو، نوشته کلر ژوبرت، انتشارات داستان جمعه، به دلیل سوژه مناسب، زبان و روایت شیرین کودکانه و درونمایه ارزشمند بهعنوان اثر تقدیری دوره بیستم
هیئت داوران این دوره ناصر نادری، محمدحسین حسینی و علیاصغر جعفریان بودند.
بخش نوجوان
در این دوره، داوران پس از بررسی اولیه حدود دو هزار اثر و کنار گذاشتن آثار بازنویسی، ترجمه و سایر آثار غیرمرتبط با بخش رمان (تألیفی) نوجوان، در نهایت، تعداد ۵۲ عنوان رمان را برای مرحله دوم برگزیدند و از ۵ اثر نهایی، دارم میرسم جانجان، نوشته مهدی کُرد فیروزجایی، از انتشارات شهرستان ادب؛ به دلیل داستانپردازی پرکشش و متناسب با حال و هوای مخاطبان، فضاسازی و شخصیتپردازی باورپذیر، توجه به نقشآفرینی و کنشگری اجتماعی نوجوانان و پیرنگ مناسب و طوقی، نوشته محمدرضا آریانفر، از انتشارات سوره مهر؛ به دلیل واکاوی و توصیف هنرمندانه برههای از دوران دفاع مقدس در خطه جنوب، ارائه تصویر باورپذیر و تأثیرگذار از زندگی شخصیتهای بومی منطقه و شخصیتپردازی همذاتپندارانه و بهیادماندنی، تعلیق و غافلگیری و گرهگشایی مناسب و تأمل برانگیز، شایسته تقدیر دانستند.
هیئت داوران این دوره حبیب یوسفزاده، خسرو باباخانی، نبیالله بابایی، رضا پریزاد و بیژن قفقازیزاده، بودند.
بخش بزرگسال
هیئت داوران در این دوره از تعداد ۹۰۰ عنوان رمان تالیفی بزرگسال سال ۱۳۹۸، تعداد ۳۵ عنوان را برای مرحله دوم برگزیدند. داوران از میان چهار اثر نهایی، کتاب با اعمال شاقه نوشته محمد حنیف از انتشارات کتاب نیستان را بهعنوان اثر برگزیده و کتاب ستارهها هم میمیرند، نوشته نرگس فرجاد امین از انتشارات کتاب نیستان را شایسته تقدیر دوره بیستم معرفی کردند.
با اعمال شاقه، رمانی است با زبان یکدست، روان و با شخصیت. نویسنده محترم، به زیبایی توانسته است رئالیسم جادویی را با عناصر و شخصیتهای فراواقعی بومی و ایرانی مانند آل، نسناس، مردآزما و…بیامیزد و جهان داستانی جذابی را خلق کند. این رمان، در واقع جلوه عینیِ کتابی تئوریک است که نویسنده رمان قبلاً تالیف کرده بود. مهرورزی به همسر و فرزند و تلاش مداوم انسانی و مبارزه با شر، از درونمایههای قابل تامل این اثر است.
تقدیر از رمان ستارهها هم میمیرند، نشانه توجه شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه علیهالسلام به نسل جوانی است که ظرفیت رمان را برای تعامل با جهان پیرامونش انتخاب کرده است؛ نسلی که در کنار بزرگان این هنر بالیده و بهخوبی از عهده توصیف و ستایش کانون بیبدیل محبت، یعنی خانواده، بر آمده است.
نرگس فرجاد امین داستانش را با زبانی شیدا و نجیب، به عشق و ادب آمیخته و بدون اینکه در دامن شعار بلغزد، عشق را از حصار تن و زندگی مادی فراتر برده و به کمال رسانده است. سلامت نسبیِ نثر و زبان، تعهد نویسنده به هنر داستانپردازی و تقدیس عشق، از دلایل تقدیر این کتاب است.
هیئت داوران این دوره ابراهیم زاهدیمطلق، مصطفی خرامان، گلعلی بابایی، مهرداد غفارزاده و محمدعلی قربانی بودند.
در بیانیه هیات داوران دوره نوزدهم و بیستم جایزه حبیب غنیپور آمده است:
هیئت داوران بخش نوجوان، پس از بررسی آثار داستانی (رمان نوجوان) سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ برخی نکات را قابل ذکر میداند، گرچه هیچیک از آثار در دوره بیستم، انتظار گروه داوری را برای احراز «اثر برگزیده» (کتاب سال) برآورده نساخت، اما باید اذعان داشت که تعداد آثار خواندنی و برخوردار از کیفیت مناسب در رعایت اصول داستانپردازی، رشد چشمگیر داشته و حضور پررنگ نویسندگان جوان و با استعداد کشورمان در میان پیشکسوتان رمان نوجوان، نویدبخش افقهای روشنتر در این عرصه است.
هیئت داوران بخش نوجوان از تصمیمسازان و مدیران فرهنگ و رسانه دعوت میکند، ضمن ترویج آثار منتخب از طریق لحاظ کردن آنها در تجهیز کتابخانههای مدارس و غیره، نسبت به بازتولید این آثار بهصورت اقتباسهای نمایشی و سینمایی اهتمام ورزند و از این رهگذر به تقویت بنمایههای هویتی نوجوانان با استعداد و آیندهساز میهن اسلامی توجه ویژه داشته باشند.
سربلندانه و با افتخار باید بگوییم که ادبیات داستانی امروز ایران، جوانان و نگاههای تازهای را در خود پرورش میدهد که داستانپردازی را در قالبهای نو و ساختارهای مدرن تجربه میکند و موفق بیرون میآورد؛ نسل تازهای که مطیع محض جریانهای غیرادبی و غیرایرانی نیست. اگرچه هنوز در حال گذر از مرحله بلوغ و کشف و خودباوری است، اما در درون ساختارهای مدرن رایج، بنمایهها و نجواهای اصیل خود را میکارد و پرورش میدهد؛ نجواهایی که از سیاست تا فلسفه و از دغدغههای زبانی تا حساسیتهای اجتماعی و شخصی و عاشقانه را دربرگرفته و مانند آبشاری پرهیبت و باطراوت، در بستر جامعه جاری میشود.
در انتخاب کتابها مطابق سالهای گذشته، هرگز به اسم ناشر یا نویسنده توجه نکردهایم، بلکه کتاب و ارزشهایش، داستانپردازیها و نوع روایتش، زبان و نثرش، ملاکمان بود. البته همچون گذشته، جوان بودن نویسنده و نگاه و تفکر نو و بالندهاش، یک ارزش و ملاک مهم بوده است.
به گزارش ایرنا جایزه ادبی حبیب غنیپور، یکی از آثار ماندگار زندهیاد امیرحسین فردی، پدر داستان انقلاب است که به منظور اعتلای ادبیات داستانی کشور از سوی شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه (ع) از سال ۱۳۷۶ همه ساله برگزار میشود. جلسات قصه نویسی شورای نویسندگان مسجد از سال ۱۳۵۸، در روزهای دوشنبه هر هفته، زیر نظر زنده یاد امیرحسین فردی برگزار می شده است.
اعضای این شورا متشکل از نویسندگان و منتقدان ادبی شناخته شده معاصر هستند. شهید حبیب غنیپور که دهم اسفند ۱۳۶۵ شهید شد، یکی از نویسندگان و فعالان فرهنگی در مسجد حضرت جوادالائمه (ع) بوده است. این جشنواره در بخش های مختلفی از جمله رمان بزرگسال، رمان کودک، رمان نوجوان و رمان آزاد در میان کتاب های منتشر شده در سال جاری برگزار می شود.