به گزارش ایرنا «رویداد تبادل فناوری در حوزه زبان و ادب فارسی» به همت صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران و بنیاد سعدی صبح دوازدهم اسفندماه برگزار شد.
این رویداد با سخنرانی غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس بنیاد سعدی، علی وحدت رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، امیر ناظمی معاون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران و سیاوش ملکی‌فر معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری همراه بود.
در اولین پنل این رویداد با موضوع «نقش فناوری در گسترش و تقویت زبان و ادب فارسی» مشکات اسدی (مدیر پنل) مشاور زنان و توانمندسازی اجتماعی سازمان فناوری اطلاعات ایران، نسرین پرویزی معاون گروه‌های واژه گزینی و فرهنگ نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، هادی ویسی معاون علمی مؤسسه لغت نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران و احسان طوفانی نژاد مدیر آموزش مجازی بنیاد سعدی به ارائه سخن پرداختند.
گسترش زبان فارسی مسئولیتی اجتماعی است
در ابتدای این پنل مشکات اسدی (مدیر پنل)، مشاور زنان و توانمندسازی اجتماعی سازمان فناوری اطلاعات ایران، پیش از سوال از دیگر عضای این پنل بیان کرد: فناوری می تواند چالش هایی را که ناگزیر در حوزه زبان وجود دارد کاهش داده و باعث گسترش زبان شود.
وی افزود: موضوع زبان فارسی و گسترش آن برای ما در سازمان فناوری اطلاعات ایران، علاوه بر یک موضوع سازمانی، مسئولیتی فردی و اجتماعی است.
پس از آن نسرین پرویزی معاون گروه‌های واژه گزینی و فرهنگ نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به ارائه صحبت پرداخت و گفت: ما چون همیشه اهل کتاب و نوشتار بوده ایم شاید دیر به این موضوع رسیدیم که نیاز به فناوری در حوزه زبان داریم اما این اتفاق می تواند بسیار مفید باشد.
فرهنگستان امسال ۳۰ ساله شده است و امروز بسیاری از قسمت های آن مانند گروه واژه گزینی بسیار احساس نیاز به فناوری کرده است. موضوعی که دنبال آن بوده ایم و هنوز نارسایی هایی در این حوزه داریم. یا در گروه فرهنگ نویسی مدتی است که کارها را به صورت برخط اجرا کرده ایم و این حرکت، حرکتی بسیار خوب است برای این که بتواند این موضوع را برای مردم و در دسترس مردم قرار دهد.
وی افزود: البته این در اختیار عموم قرار دادن نیازمند برخورداری از یک پشتوانه علمی و اطلاعات و ارتباطات است. فرهنگستان باید برای تدارک این پشتوانه علمی بسیار تلاش کند تا آن را در اختیار متصدیان قرارداده و پس از آن برای عموم ارائه شود.
سخنور بعدی این پنل هادی ویسی معاون علمی مؤسسه لغت نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران، پس از توضیح درباره موسسه لغتنامه دهخدا در مورد تاثیر کرونا بر تسریع روند فرهگستان به سمت فناوری اطلاعات بیان کرد: حقیقتا آموزش زبان پدیده ای است که در موسسه دهخدا کرونا بیش از هرچیز بر آن اثر گذاشته است چرا که مخاطبان ما افراد بالغ و شخصیت های علمی بوده اند و زبان آموز ابتدایی و کودکان نبوده اند و عمده آموزش های ما برای این مخاطبان، حضوری بوده است.
پس از کرونا این آموزش حضوری قطع شد اما درخواست برای آموزش زبان قطع شدنی نبوده و نیست و اتفاق کرونا باعث شد تا ایده‌ها و حرکت‌های ابتدایی ما در جهت آموزش مجازی زبان فارسی فعال تر شده و به صورت جدی تسریع شود.
وی افزود: ما هرساله برای حدود هزار و ۲۰۰ نفر آموزش حضوری داشتیم که امروز دیگر امکان آن را نداریم اما این آموزش را در بسترهای به روزتر برده ایم.
بخشی از این چالش تولید محتوای مناسب و پیاده سازی این محتوا است. فرهنگ نویسی و موضوع لغت نامه از موضوعات سنتی ماست که نیاز به تحول در این حوزه ها داریم تا از فناوری برای این موضوعات به شکلی جدی بهره بگیریم.
پس از آن احسان طوفانی نژاد مدیر آموزش مجازی بنیاد سعدی پس از توضیحی کوتاه درباره این بنیاد (بنیادی برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان)، گفت: پیش بینی ما در به کارگیری فناوری در آموزش زبان پس از کرونا نبود و اساسا پیش از کرونا می خواستیم بدانیم فناوری ها چه کمکی می تواند به آموزش زبان بکند.
وی افزود: یکی از این کمک ها آموزش مجازی برای افراد خارج از ایران و در فاصله دور از کشور بود؛ ضمن این که فناوری در مورد غنی سازی محتوا بسیار تسهیل گر بود.
به دلیل این حرکت، ما پیش از کرونا به این زیرسازی ها رسیدیم و اسفند سال قبل این حرکت را آغاز کردیم که در نتیجه آن ۵۰۰ کلاس مجازی همزمان برگزار شد و هنوز آن دوره ها در جریان است.
طوفانی نژاد تصریح کرد: بنیاد سعدی فناوری را از دید آموزش نگاه می کند که علاوه بر سخت افزار و نرم افزار یک روش استفاده است و این که چگونه می شود این روش درست را به کار گرفت.
باید هنر تدریس را به واسطه فناوری داشته باشیم
اسدی در ادامه بیان کرد: جمع بندی بحث به کارگیری فناوری ها در موضوع آموزش و گسترش زبان و بسیاری از حوزه ها نشان داد بازیگرانی که خود را با تحولاتی بیرون از موقعیت تخصصی خود همراه ساختند موفق تر بودند و بیشتر توانستند از فناوری برای راهکار چالش هایشان استفاده کنند.
وی در ادامه این پرسش را از سه سخنور این پنل مطرح ساخت ک سازمان های متبوع ایشان به عنوان نهادهایی دولتی چه امکاناتی را به صورت رایگان در اختیار عامه مردم قرار داده اند.
پرویزی در پاسخ به این پرسش گفت: در تمام این سالها تلاش کرده ایم که با نهادهای مهم در راستای ارتقای دانش عامه ارتباط بگیریم؛ مثلا در این سالها همواره با صدا و سیما ارتباط داشته ایم و در رادیو پیام این واژگان جدید را در اختیار مردم گذاشته ایم و این ارتباط را با شبکه های سیما داریم که کلمات زیرنویس می شوند و در فضای مجازی هم این اطلاع رسانی را افزایش داده ایم.
از سال ۷۴ دنبال واژه گزینی بوده ایم و توانسته ایم کاربرگ های ۶۰ هزار واژه ای که امروز به آن اشاره شد و باید وارد رایانه می شد را تا حدی تنظیم کنیم که عموم هرلحظه این واژه را به صورت ریشه ای پیدا کنند و پرونده واژگان را ببینند که البته هنوز در دسترس نیست و مشغول کار روی آن هستیم. امیدواریم در یک سال آینده در اختیار عموم قرار گیرد.
وی افزود: جلد اول و دوم فرهنگ جامع زبان فارسی منتشر شده و جلد سوم در حال تهیه است و همه اینها در وبگاه ما موجود است که عموم مردم در فرهنگیار می توانند این موارد را ملاحظه کنند.
هادی ویسی در ادامه توضیح داد: بخش عمده بودجه های موسسه دهخدا خودگردان است؛ هرچند که ذیل دانشگاه تهران فعالیت می کند اما هزینه های خود را از آموزش های خود به دست می‌آورد و این یکی از مشکلات موسسه ما و سایر موسساتی است که در حوزه فرهنگ کار می کنند.
فرهنگ و ادب را نمی توان اقتصادی کرد چرا که با رفتن به این مسیر از هدف دور خواهید شد؛ در نتیجه تصویب و ارائه بودجه‌ای عمومی برای موسسه ای چون دهخدا بسیار ضروری است.
وی افزود: فرهنگ دهخدا از سال ۵۹ در اختیار عامه بوده و در دهه ۷۰ به صورت سی دی و دی وی دی عرضه شده و امروز در اینترنت به صورت رایگان قرار دارد و مهمترین خروجی موسسه دهخدا لغتنامه ما است که امروز رایگان در اختیار همه مردم قرار دارند.
البته که تصمیم داریم محتواهای دیگری همچون لغت نامه بزرگ زبان فارسی را هم به همین ترتیب در فضای اینترنت باز هم به صورت رایگان در اختیار مردم قرار دهیم.
در نهایت احسان طوفانی نژاد در مورد بنیاد سعدی خاطرنشان کرد: ما ۱۷ امکان را در حوزه آموزش مجازی امکان و توسعه دادیم و آموزش با موسیقی که در مراحل نهایی است.
وی افزود: مخاطب بنیاد سعدی خاص است و عام نیست. ضمن این که رایگان از دید ما از بعد آموزشی این است که دوره کاملا رایگان ممکن است برای مخاطب، ارزشی که باید را نداشته باشد.
اگرچه مبالغ دریافتی ما برای آموزش زبان بسیار ناچیز است و دوره هایی سالانه داریم که آزمون روش تدریس زبان فارسی است و همه متخصصان و متقاضیان می توانند رایگان در آن شرکت کنند؛ ضمن این که رایزانان ایران در دنیا می توانند از تسهیلات بنیاد سعدی استفاده کنند.
طوفانی نژاد در انتها یادآور شد: سه اپلیکشن رایگان داریم و یک سامانه وب محور آموزش زبان فارسی که مرحله ابتدایی آن رایگان است و در مراحل بعدی باید هزینه ای پرداخت شود.
ما باید هنر تدریس را به واسطه فناوری داشته باشیم و این هنر تدریس به خصوص امروز در چهار مهارت زبان فارسی و روش استفاده از فناری در آموزش زبان بسیار مهم است.