به تازگی اخباری در رسانه ها منتشر شد که نشان می داد دو کشور در روزهای اخیر بنا بر برخی موارد و شاید سوء تفاهم ها که به طور عمده در عراق به وجود آمده بود، سفرای یکدیگر را به علت های مختلف فراخوانده و مسایلی را نیز علیه هم عنوان کردند.
در همین راستا سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان روز دوشنبه در خصوص برخی سخنان پیرامون عملیات نیروهای مسلح ترکیه علیه شبه نظامیان کردستان ترکیه موسوم به پ.ک.ک در خاک عراق گفت: در خصوص برخی صحبت‌ها در عراق برداشت‌های
اشتباهی شکل گرفته بود. هم دولت ایران و هم دولت ترکیه در خصوص اصل مُقوم روابط بین الملل یعنی حاکمیت ملی کشورها و به تبع آن دولت عراق هیچ گونه اختلاف نظری با هم ندارند.
اعلام این مواضع موجب شد تا اوضاع کمی آرام بگیرد و شرایط به حالت عادی بازگردد.
سخنان خطیب زاده نشان می دهد که هر دو کشور ایران و ترکیه از دیرباز در کنار هم با صلح و آرامش زندگی کرده اند و با دارا بودن نزدیک به ۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک بیش از ۴ قرن است که در بیشتر این دوره تاریخی رابطه دوستی خود را حفظ کرده اند و همواره در
صورت بروز هرگونه اختلاف به خصوص اگر آن اختلاف مربوط به گروه ها و کشورهای دیگر باشد، به سادگی توانسته اند اختلافات خود را از طریق رایزنی و مشورت های دوره ای حل کرده و با ارائه راه حل های مناسب زمینه رفع کدورت های ناخواسته را نیز مرتفع سازند.
دو کشور نشان داده اند که در مقاطع مختلف زمانی با کمک به دیگری مانع بروز مشکلات بیشتر برای طرف مقابل شده اند. ملت بزرگ ایران هرگز مساعدت های ترکیه در زمان ۸ سال دفاع مقدس را که در زمان خود بسیار ارزشمند بوده، فراموش نخواهد کرد و متقابلا کمک
ها و مساعدت هایی را که نیز ایران در شرایط ویژه به ترکیه کرده است را به نظر نمی رسد که مردم بزرگ و مسلمان این کشور فراموش کنند.
در تاریخ پانزدهم جولای سال ۲۰۱۶ وقوع یک کودتای نظامی در ترکیه موجب شد تا شرایط خاصی در این کشور به وجود آید. در آن شب بسیاری از متحدان و نزدیکان ترکیه نه تنها این کشور را تنها گذاشتند بلکه در مواردی حتی به شعله ور شدن بیشتر آتش فتنه در ترکیه دامن زدند.
یک سال بعد از این کودتا شبکه خبری دویچه وله آلمان در گزارشی از این کودتا که نافرجام ماند، نوشت که، این حادثه خونین نگرانی ایرانیان را هم برانگیخت. گفته شده که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و ( سردار
شهید سپهبد ) قاسم سلیمانی، فرمانده ( وقت ) نیروی قدس سپاه پاسداران تا صبح در ساختمان وزارت امور خارجه بیدار ماندند تا تحولات ترکیه را دنبال کنند. ظریف شب کودتا ۵ بار با وزیر امور خارجه ترکیه تلفنی صحبت کرد. ایران بلافاصله به طور رسمی کودتا را محکوم
و از اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، حمایت کرد و البته این ماجرا ابعاد دیگری هم داشت که از آن عبور می کنیم.
این درحالی بود که همان زمان اختلافاتی میان تهران و آنکارا در مورد سوریه هم وجود داشت اما به رغم این، رضا خاقان تکین، سفیر ترکیه در تهران در یک کنفرانس مطبوعاتی به اظهار نظر در باره کودتا ۱۵ جولای پرداخت. او گفت که "ترکیه بی نهایت از حمایت های ایران
در شب کودتا سپاسگزاری می کند. این یک دوستی واقعی است. ما هم از ایران حمایت می کنیم".
این موارد موجب شد تا دو کشور در اتخاذ برخی سیاست ها در منطقه با یکدیگر در مسیر مشترکی قدم بردارند. از جمله می توان به موضوع مرتبط با قطر و برخورد تعدادی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس علیه این کشور اشاره کرد که تهران و آنکارا در مواجهه با بحران
قطر مواضع مشترکی را اتخاذ کردند و همچنین دو کشور درباره موضوع رفراندوم اقلیم کردستان عراق هم مواضع واحدی را اعلام کردند که نتایج مثبتی را به دنبال داشت که هم در دو کشور و هم برای منطقه اثرات مثبتی دربرداشت.
در ماجرای اخیر نیز مواضع ایران در قبال عراق به عنوان یکی از همسایگان مهم و موثر در تحولات منطقه ای کاملا شفاف و روشن است و مداخله خارجی را بیش از آنچه در حال حاضر وجود دارد، به نفع ملت عراق و ملت های منطقه نمی داند و این نافی مبارزه ترکیه با گروه های تروریستی که فصل مشترک کشورهای این حوزه یعنی ایران، عراق و سوریه می باشد، نیست.
به هر حال ذکر این نکته که ایران و ترکیه بنابه دلایل مختلفی که به بخشی از آن اشاره شد، و بر اساس جبر جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی که وجود دارد، هرگز نه تنها نمی توانند نیاز به یکدیگر را انکار کنند، بلکه به نظر می رسد با پیچیده تر شدن شرایط سیاسی و امنیتی در
منطقه، روز به روز نیز بر میزان این علقه ها اضافه خواهد شد. و چنانچه دو کشور بتوانند میان خود اتحاد راهبردی و نزدیکی را در حوزه های سیاسی و امنیتی تعریف کنند و یا روابط موجود را در نشستی فوق العاده باز تعریف نمایند، بدون تردید قدرت بلامنازعی را در منطقه
با کمک هم می توانند شکل دهند که با پشتوانه ۲۰۰ میلیون جمعیت جوان مسلمان با هوش و مبتکر و جغرافیای بی نظیر و وسیع که می تواند مکمل یکدیگر باشد، بر جمیع مشکلات فائق آیند.
به خصوص مشکلاتی که بیگانگان مسبب اصلی آن هستند، خاصه کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا که هرگز مایل به شکل گیری این اتحاد قدرتمند میان تهران و آنکارا نبوده و نخواهند بود.
بر این اساس به نظر می رسد ایجاد یک کارگروه و یا کمیته مشترک حل اختلاف و یا عنوانی شبیه به آن میان ایران و ترکیه می تواند راهکار مناسبی برای حل معدود موارد اختلافی میان دو طرف باشد به نظر می رسد ایجاد یک کارگروه و یا کمیته مشترک حل اختلاف و یا عنوانی شبیه به آن میان ایران و ترکیه می تواند راهکار مناسبی برای حل معدود موارد مورد اختلاف میان دو طرف باشد که در هنگام بروز هرگونه
مشکل خواسته یا ناخواسته بلافاصله مکانیزم رفع تنش را فعال سازد تا بدین وسیله اولا مانع گسترش آن اختلافات شود و در ثانی مانع ورود برخی بدخواهان منطقه و فرامنطقه ای برای برهم زدن روابط ایران و ترکیه و دامن زدن به
فتنه ها میان دو طرف شود. وجود این کارگروه می تواند در موارد اضطراری رافع بسیاری از مشکلات شود، ضمن آنکه می تواند مسیری کوتاه برای نزدیک کردن دیدگاه های دو طرف در مسایل مورد علاقه و نیز رفع برخی سوء تفاهمات
در آینده نیز باشد.