به گزارش ایرنا، در این نشست که روز سه شنبه به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در استکهلم سوئد به صورت مجازی (وبینار) برگزار شد، اساتید و پژوهشگران و همچنین متولیان نهادهای مرتبط در داخل ایران به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداختند.
دکتر سید ضیاء هاشمی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در حوزه اسکاندیناوی در ابتدای این وبینار ضمن خوشامدگویی به مهمانان و سخنرانان ابراز امیدواری کرد که این نشست به فرصتی برای پرداختن به دغدغه های مشترکی در زمینه بهره گیری از ظرفیت های علمی و فرهنگی برای توسعه روابط اجتماعی تبدیل شده و گامی باشد در راستای تحقق بخشیدن به جامعه ای مبتنی بر صلح و بهروزی.
وی از عناصر فرهنگی ایران به عنوان جاذبه هایی نه فقط برای ایرانیان که بسیاری از ایران دوستان در سراسر دنیا نام برد و زبان فارسی را به عنوان دریچه ای به سوی شناخت فرهنگ و تمدن ایران معرفی کرد. هاشمی گفت؛ این وبینار با چنین نگاهی در صدد توسعه این سرمایه انسانی بوده و افزود: بدین ترتیب از اساتیدی که چنین دغدغه هایی داشته اند برای شرکت در این نشست دعوت شده است.
وی در ادامه بیان داشت که در این برنامه از اساتیدی از کشورهای دانمارک، فنلاند، نروژ، سوئد، استونی و ایران دعوت شده است. رایزن کشورمان محور دوم این نشست را طرح و بررسی چالشها، مشکلات و نیازهای این عرصه معرفی کرده، خواستار مطرح شدن نقادانه و محققانه پیشنهادات از سوی اساتیدی که از نزدیک شاهد عینی این چالشها هستند شد.
هاشمی اظهار داشت که در بخش سوم این نشست در زمینه توسعه همکاری های مشترک با دست اندرکاران به ویژه مدیران حوزه مطالعات ایرانشناسی و آموزش زبان فارسی در داخل کشور تبادل نظر شده و از نظرات آنان استفاده خواهد شد.
وی ابراز امیدواری کرد که این وبینار فرصتی باشد برای آشنایی و معارفه بیشتر و همچنین مفاهمه و درک متقابل از ظرفیت های موجود.
در ابتدای این برنامه دکتر «میکو ویتاماکی» از فنلاند درباره وضعیت و چالشهای آموزش فارسی در دانشگاه های این کشور نکاتی بیان کرد. وی خود را استاد زبان اردو و هندی نامید که در زمینه زبان فارسی نیز پژوهشهایی انجام می دهد.
ویتاماکی گفت زبان فارسی به عنوان یک رشته مستقل در دانشگاه هلسینکی تدریس نشده و هنوز کادر آموزشی یا سرفصل های مستقل برای تدریس این زبان وجود ندارد و فقط به طور پراکنده و در لابلای دروس سایر رشته های علوم انسانی تدریس می شود.
به گفته وی زبان فارسی در دانشکده علوم انسانی این دانشگاه و در مقطع کارشناسی و تحت عنوان «سایر زبانها» و گاه در لابلای دروس مطالعات خاورمیانه نیز تدریس می شود. وی در پایان از همکاری با دانشگاه های ایران و تبادل دانشجو و پژوهشگر استقبال کرد.
سپس دکتر سید صمد علوی از دانشگاه اسلو درباره برنامه آموزش فارسی آن دانشگاه توضیحاتی ارائه نمود.
به گفته وی دانشگاه اسلو قدیمی ترین دانشگاه نروژ بوده و تجربه چندین ساله در زمینه تدریس زبان فارسی دارد، اگرچه از پنج سال قبل از حضور وی این فعالیت متوقف شده بود. به گفته این استاد دانشگاه، زبان فارسی یک رشته مستقل نبوده و تنها به عنوان بخشی از برنامه گروه خاورمیانه تدریس می شود.
صمد علوی توضیح داد که در رشته کارشناسی مطالعات خاورمیانه که یک دوره سه ساله است، دانشجویان می توانند یکی از زبانهای های خاورمیانه را انتخاب کنند و هدف این است که تا پایان دوره سه ساله به مهارت در آن زبان دست پیدا کنند.
وی با توجه به اینکه این دانشجویان یک ترم از دوره تحصیل خود را در یکی از کشورهای خاورمیانه برای افزایش مهارت زبانی می گذرانند از هدف گذراندن ترم چهارم دانشجویان زبان فارسی در ایران و در موسسه دهخدا سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که این امکان برای ترم بهار ۱۴۰۱ محقق شود.
دکتر مهدی قویدل از دانشگاه لوند سوئد نیز متذکر شد که در آن دانشگاه رشته مستقلی به نام زبان و ادبیات فارسی وجود نداشته و مطالعات خاورمیانه تنها از سال ۲۰۰۷ آغاز شده است.
به گفته وی این مرکز از سال ۲۰۱۰ فعالیتهای آموزشی خود را، احتمالاً به دلیل کمبود دانشجو، متوقف کرده و فقط به فعالیتهای پژوهشی مشغول است.
به گفته این استاد دانشگاه در رشته های مطالعات بین الملل، مطالعات توسعه، مطالعات جنسیت و مطالعات خاورمیانه در مقطع کارشناسی ارشد دانشجویان می توانند یکی از زبانهای عربی یا فارسی را انتخاب کنند. وی اظهار داشت که با وجود ۳۵ دانشجوی علاقه مند به زبان عربی، تنها ۱۰ دانشجو نسبت به زبان فارسی ابراز علاقه مندی نموده اند که نشان دهنده ضروت ریشه یابی عدم اقبال به زبان فارسی است.
قویدل در ادامه گفت که در سوئد تنها دانشگاه اوپسالا رشته مستقل زبان فارسی داشته و در مقطع کارشناسی ارشد نیز رشته زبانهای ایرانی شامل کردی، بلوچی و غیره دایر است. وی از پیوند زبان فارسی با ایرانشناسی سخن گفت و از جاذبه های ادبیات فارسی که می تواند عاملی برای جرب بیشتر دانشجویان به سمت این رشته باشد.
خانم «لیدیا لئونتیوا» از دانشگاه تالین استونی و از دیگر سخنرانان این نشست گفت که مدت پانزده سال است که به عنوان مدرس زبان فارسی فعالیت داشته و این زبان را در دانشگاه سن‌پترزبورگ در روسیه آموخته و چند دوره از جمله دوره ای در دانشگاه شهید بهشتی برای افزایش مهارت گذرانده است.
وی گفت از ۱۲ سال پیش و با کمک رایزنی فرهنگی ایران در سوئد موفق به راه اندازی دوره زبان فارسی در استونی شده است. لئونتیوا بیان داشت؛ با این حال در سال جاری به دلیل کاهش بودجه ها، دوره زبان فارسی برگزار نشده و ابراز امیدواری کرد که سال آینده موفق به این امر شوند.
دکتر سید عبدالمجید میردامادی، مدیر بنیاد ایرانشناسی، کشورهای اروپای شمالی را از کانون‌های ایرانشناسی در غرب معرفی کرد که شخصیت های مهمی در این زمینه به جهان معرفی کرده است.
وی ایران و سوئد را دارای حداقل ۴۰۰ سال رابطه تاریخی معرفی کرد و گفت اکنون در ۶۲ کشور جهان کرسی زبان فارسی وجود دارد که عمدتاً با بنیاد ایرانشناسی در تماس هستند.
مدیر بنیاد ایرانشناسی در ادامه از سایر فعالیتهای این بنیاد که به جز تهران در حدود ۲۰ شهر دیگر نیز مراکزی در اختیار دارد پرداخته و از جمله از انتشار مجلات «خلیج فارس» و «جهان ایرانشناسی» نام برد.
همچنین دکتر «محمود بی‌جن‌خوان» مدیر موسسه لغتنامه دهخدا به عنوان سخنران کلیدی در این نشست از فعال شدن ایرانشناسی در حوزه بالتیک و اسکاندیناوی ابراز خرسندی کرد. وی در ادامه به برخی از فعالت‌یهای این موسسه از جمله انتشار لغتنامه بزرگ ۹ جلدی جدید این موسسه که روی لغات جدید در زبان فارسی تمرکز دارد و از دسترسی به این لغتنامه در وبسایت این موسسه خبر داد.
بی‌جن‌خوان سپس آماری از دانشجویان زبان فارسی در طی سالهای گذشته در این موسسه ارائه داد و اینکه در سالهای اخیر ۳۶ دانشجو از منطقه بالکان و اسکاندیناوی در این برنامه های شرکت کرده اند.
وی گفت موسسه دهخدا به تازگی قادر به تاسیس دفاتر نمایندگی در خارج از کشور شده و تا کنون مراکزی در کشورهای عراق، ارمنستان، ژاپن و فرانسه تاسیس کرده و برای تاسیس مرکزی در برزیل در حال مذاکره است.
مدیر موسسه لغتنامه دهخدا با اشاره به روند کاهش رشته ها و دانشجویان زبان فارسی در دانشگاه های در سالهای اخیر خواستار تمرکز بیشتر بر روی آموزش غیردانشگاهی زبان فارسی و یادگیری آن به عنوان یک زبان ارتباطی شد و در ادامه در خصوص برنامه های این موسسه برای آمزش زبان فارسی به کودکان مطالبی ارائه کرد.
دکتر عبدالحمید علیزاده از وزارت علوم در خصوص برنامه های این وزارتخانه در زمینه آموزش زبان فارسی و دوره ها و بورسیه های این وزارتخانه و همچنین ظرفیت ها وامکانات آن نکاتی بیان نمود. وی همچنین لزوم ایجاد دوره های مجازی آموزش زبان فارسی را مورد تاکید قرار داد.
«شهروز فلاحت پیشه» مدیر بنیاد سعدی و از دیگر سخنرانان این نشست، در خصوص هشت سال فعالیت این بنیاد در خارج از کشور توضیحاتی ارائه داد و در زمینه تدوین استاندارد آموزش زبان فارسی در این بنیاد نکاتی را مطرح کرد. وی در این زمینه از تهیه نرم افزار خودآموز زبان فارسی و همچنین تورهای علمی فرهنگی این بنیاد سخن گفت.
این وبینار با قرائت بیانیه نهایی توسط دکتر هاشمی به پایان رسید. در این بیانیه بر ضروت توسعه روابط علمی و فرهنگی میان ایران و کشورهای اسکاندیناوی و بهره گیری از ظرفیت ها و زمینه های تاریخی و اجتماعی ایرانشناسی در این منطقه تاکید شد. این بیانیه همچنین ضرورت برگزاری برنامه های و وبینارهای مشابه و حمایت بیشتر نهادهای مرتبط داخلی مانند موسسه دهخدا، بنیاد سعدی و بنیاد ایرانشناسی را خواستار شد.
متن کامل بیانیه از این قرار است:
روز سه‌شنبه دوازدهم اسفندماه ۱۳۹۹ مقارن با سوم مارس ۲۰۲۱، وبینار گسترش زبان فارسی و ایرانشناسی در حوزه اسکاندیناوی و کشورهای حوزه بالتیک با حضور اساتید و مدرسانی از این کشورها و نیز مدیران نهادهای متولی ایرانشناسی و گسترش زبان فارسی در ایران برگزار شد.
هدف این وبینار آشنایی بیشتر با رویکردها و دغدغه‌های اساتید و مدرسان زبان فارسی و مطالعات ایرانشناسی در کشورهای این منطقه و افزایش شناخت متقابل آنان و متولیان امر در ایران بوده است.
امید برگزار کنندگان آن است که این وبینار توانسته باشد تحرکی جدید در فعالیتهای جاری در زمینه ایرانشناسی و آموزش زبان فارسی ایجاد کند و شرایط بهتری برای توسعه فعالیتهای معطوف به گسترش زبان فارسی، مطالعات ایرانشناسی و سایر فعالیتهای علمی، فرهنگی و هنری معطوف به زبان فارسی و ایران شناسی در این کشورها فراهم کند.
در این جلسه بر اساس مطالب سخنرانها و تحلیل‌هایی که ارائه شد موضوعات زیر مورد توجه و تاکید قرار گرفت:
۱. ضرورت توسعه روابط علمی، دانشگاهی، فرهنگی و اجتماعی میان ایران با کشورهای اسکاندیناوی به ویژه روابط متقابل میان دانشگاه‌ها و نهادهای علمی دو طرف و تاسیس و تقویت کرسی‌های ایرانشناسی و آموزش زبان فارسی در مراکز علمی منطقه
۲. تاکید مضاعف بر ظرفیت ها و زمینههای تاریخی و اجتماعی ایران شناسی و آموزش زبان فارسی در منطقه اسکاندیناوی و دریای بالتیک
۳. اهمیت و ضرورت برگزاری برنامه‌ها و وبینارهای مشابه برای آشنایی بیشتر نخبگان علمی و اجتماعی و شکل‌گیری شبکه علمی فعال در جهت تقویت و توسعه تعاملات و ارتباطات متقابل
۴. تقاضا از نهادهای مربوطه در ایران به ویژه وزارت علوم تحقیقات و فناوری و دانشگاه‌های بزرگ ایران، موسسات و بنیادهای فعال در این حوزه از قبیل موسسه دهخدا، بنیاد سعدی، بنیاد ایرانشناسی و ... برای حمایت بیشتر از فارسی آموزان و تقویت فرآیندها و بسترهای آموزش زبان فارسی و ارتقای سطح ایرانشناسی
۵. ضرورت برنامه‌ریزی برای رشد و افزایش میزان شناخت و آگاهی نسبت به جاذبه ها و ظرفیت های تاریخی، طبیعی، فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران از طرق مختلف از قبیل حمایت از برگزاری تورها و دورههای آموزشی و فرهنگی در ایران
۶. دعوت از علاقمندان به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی و اسلامی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی- دانشگاهی و فرهنگی موجود در ایران برای توسعه این فعالیت‌ها
در پایان از همه استادان، مدیران، مشارکت کنندگان و همراهان این برنامه به ویژه همکاران ارجمند سفارتخانه‌های ایران در چهار کشور حوزه اسکاندیناوی، همکاران سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حضار محترم و بالاخص سخنرانان ارجمند تقدیر و سپاسگزاری کرده، سعادت، سربلندی و بهروزی‌شان را آرزو می‌کنیم.