تهران - ایرنا - شرکت کنندگان در مراسم نکوداشت « سلیمان کتانی » نویسنده و ادیب مسیحی لبنانی که به صورت ویدئو کنفرانس از سوی رایزن فرهنگی سفارت ایران در لبنان برگزار شد، گفتمان عقیدتی را نیاز امروز جامعه بشری دانستند و بر ایجاد چنین گفتمانی تاکید کردند.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا به نقل از رایزنی جمهوری اسلامی ایران در لبنان، در این برنامه وبیناری که به مناسبت گرامیداشت یکصد و نهمین سالگرد ولادت و هفدهمین سال درگذشت  «سلیمان کتانی» ادیب بزرگ و سرشناس مسیحی لبنانی با عنوان «سلیمان کتانی و امامت ارزش‌ها» برگزار شد، شرکت کنندگان با اشاره به اینکه اقدامات خشونت آمیز برخی گروه‌های تکفیری با حمایت برخی از کشورهای استعمارگر، موجب شده تا اسلام هراسی کشورهای جهان را فرا گیرد، افزودند: رهبران مذهبی، علما و اندیشمندان مسیحی و مسلمان به ویژه مسیحیان و مسلمانان شرق با فراهم کردن زمینه گفتمان عقیدتی باید در خط مقدم مقابله با افراط گرایی و خشونت علیه مسلمانان قرار گیرند. 

 «عباس خامه یار» رایزن فرهنگی سفارت ایران در بیروت در این برنامه با اشاره به دیدار خود با بسیاری از اندیشمندان مسیحی لبنان گفت: آثار و تألیفات این اندیشمندان از جمله «جورج جرداق»، «ویکتور الکیک» و «بولس سلامه» و «سلیمان کتانی»  جاودانه است.  

وی با اشاره به اینکه  «سلیمان کتانی» اندیشمند، نویسنده، ادیب، شاعر خلاق و شخصیت مسیحی مشهور لبنانی یکی از چهره‌های ماندگار این کشور است، افزود: وی، قلبی شفاف، زلال و سرشتی پاک و محب اهل بیت داشت.  

رایزن فرهنگی سفارت ایران در لبنان ادامه داد: کتانی به ایران و مردم آن، انقلاب و امام خمینی (ره) علاقه بسیار داشت و با آغوش گرم از ایرانی‌ها استقبال می‌کرد و به رغم ضعف جسمی و بیماری‌اشبا تمام وجودش از ما پذیرایی می‌کرد. 

وی با اشاره به اینکه این اندیشمند لبنانی در آخرین روزهای خود همچنان از هوش، بینش و اندیشه‌ای روشن برخوردار بود، افزود: کتانی در حالی که در حدود ۸۵ سالگی به دلیل لرزش دستانش دیگر توان نگارش و قلم گرفتن را نداشت، اما با این حال اثر فاخر خود با نام «امام خمینی، شرارة باسم الله و احترق الهشیم» را در سال ۱۹۹۶میلادی به رشته تحریر در آورد و دل عاشقان امام خمینی ( ره) را همان سال در تهران شاد کرد. 

رایزن فرهنگی کشورمان در لبنان با اشاره به آثار دیگر این ادیب فرزانه گفت: وی پس از آنکه آثار زیبایی را در تاریخ اسلام، و سیره اهل بیت عصمت و طهارت (ع) برجای گذاشت سرانجام در سن ۹۲ سالگی و درست در سالروز تولد خود یعنی ۲۹ فوریه ۲۰۰۴ میلادی درگذشت و آثاری را در حوزه تقریب بین اسلام و مسیحیت و همزیستی مشترک میان مسلمانان و مسیحیان برجای گذاشت. 

وی افزود: نکته مهم در این همزیستی در کلیسای «مارجرجس» به هنگام تشییع پیکر این اندیشمند لبنانی متجلی شد و آن زمان، یک کشیش مسیحی و یک روحانی مسلمان بر بدن او نماز گذاردند و همزمان برایش دعا خواندند. 

خامه یار در ادامه با ذکر خاطره‌ای از رهبر انقلاب در سال ۱۳۷۳ درباره «سلیمانی کتانی» ، گفت:  «الامام علی» و «فاطمه الزهرا» دو کتابِ مرحوم کتانی است که به فارسی ترجمه شده که در هر دو ترجمه که به ترتیب یکی توسط «جلال الدین فارسی» و دیگری توسط مرحوم «آسیّد جعفر قمی» فرزند مرحوم آیت الله قمی انجام شده،  رهبر معظم انقلاب کمک کرده است. 

 «غالب غانم»  رئیس شورای عالی قضایی لبنان نیز با تقدیر از رایزنی فرهنگی سفارت ایران در بیروت برای برگزاری این وبینار اظهار داشت: سلیمان کتانی را باید از آثارش شناخت. این ادیب بزرگ درباره اسلام و پیامبرش و حضرت علی (ع) سخن گفت. 

وی با بیان اینکه سخنان کتانی، سحر آمیز بود، افزود: این اندیشمند فرزانه لبنانی  قلم و بیانش را در راه خدمت به این امت قرار داد و در پی حق و حقیقت بود و با زبان قلم در راه آن با تمام وجود و امکانات قدم برداشت. 

دکتر غانم در پایان گفت: کتانی در کتاب «الجذور»  به سر زمین، ملت‌ها، جوامع، نظام‌های سیاسی، تحولات زبانی و تکوین شخصیت‌های ملی و مفاهیم مختلف پردا خت و با دستان خلاق و پرتوان خود، ارزش‌ها را متبلور ساخت.  

وی با اشاره به اینکه برای این ادیب بزرگ و سرشناس مسیحی تفاوتی میان مسیحیت و اسلام وجود نداشت، افزود: زیرا هدفی جز خیر و رساندن آن به دیگران نداشت و از دیوار کعبه، تربت (خاک) کربلا و جسر بغداد سخن گفت و درباره شخصیت‌های این سرزمین‌ها نوشت تا حقایق اسلام را همانگونه که هست به دیگران منتقل شود.  

سپس حجت الاسلام و المسلمین «محمد مهدی تسخیری» رئیس مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ‌ها با اشاره به اینکه این گرامیداشت تنها مختص یک فرد نیست بلکه گرامیداشت اندیشه و ارزش‌هایی است که مسیر انسانیت را مجسم نموده است، افزود:  وقتی سخن از شخصیتی ادبی و فکری به میان می‌آید نمی‌توان از سرزمین مادری او چشم پوشی کرد و لبنان به رغم کوچکی مساحتش از پتانسیل انسانی، فکری و ادبی بالایی برخوردار است. 

تسخیری سپس به بیان ویژگی‌های کتانی اشاره کرد و گفت: وی با اندیشه، ادبیات و زیبایی‌های کلامش نگاهی فراتر از نگاه مثبت به دیگری داشت، کلمات را به زیبایی در کنار یکدیگر قرار داد و نگارش کتاب تنها یک علاقه شخصی او نبود بلکه مسیری برای شناخت جامعه‌ای بزرگ با تکیه بر فطرت و انسانیت بود و هدفی والا را دنبال می‌کرد. 

وی اظهار داشت: کتانی فراتر از مذاهب و قومیت‌ها و جغرافیا حرکت کرد زیرا حرکت او بر اساس فطرت و انسانیت بود و به همین دلیل سخن از حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) را در کنار یکدیگر می‌دید و عیسی را الگویی برای پیامبران عظام و حضرت محمد (ص) ، علی (ع) و فاطمه زهرا (س) را تجسم این انبیا می‌دید. 

رئیس مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ‌ها با اشاره به روح لطیف این نویسنده، گفت: وی مواضع بسیار چشمگیری در حوزه مقاومت در برابر ظلم و اشغالگری و استکبار داشت و مقاومت را ناشی از بیداری جامعه و توجه به ارزش‌های انسانی می‌دانست و اگر این بیداری از دهها سال قبل وجود داشت تاکنون دیگر هیچ اثری از صهیونیست‌ها باقی نمی‌ماند.  

وی اضافه کرد: لذا مسیحیت که خواستار محبت بود همزمان خواهان مقاومت و دفاع مشروع از خود، آبرو و سرزمین بود و این همان مقاومتی بود که حضرت مسیح و پس از ایشان حضرت محمد (ص) و علی (ع) داشتند. 

در ادامه کشیش «نعمه صلیبا» پژوهشگر مسائل روابط اسلام و مسیحیت گفت: در حال حاضر ما به گفتمان عقیدتی و گفتگوی میان اسلام و مسیحیت نیاز داریم. 

وی با اشاره به اینکه همزیستی در لبنان نسبت به دیگر کشورهای عربی آسان‌تر است، افزود: وجود چنین فضایی باعث شد تا سلیمان کتانی بتواند با آرامش تمام و در فضایی‌ به دور از شرایط حاکم بر منطقه، تراوشات ذهنی خود را بر روی کاغذ ثبت کند و در شرایطی بسیار سخت و در فضایی تاریک در تاریخ لبنان چنین نوشته‌هایی را به جامعه تقدیم کرد. 

این پژوهشگر مسائل روابط اسلام و مسیحیت ادامه داد: کتانی هراسی به دل راه نداد و از اهل بیت پیامبر اسلام نوشت و نشان داد که چگونه انسان می تواند در دریایی خارج از اعتقادات خود شنا کند. 

کشیش صلیبا با تاکید بر همزیستی مشترک افزود:  امروز که اسلام هراسی کشورهای جهان را فرا گرفته ما به عنوان مسیحیان شرق باید در خط مقدم دفاع از مسلمانان قرار گیریم. 

وی افزود: آثار سلیمان کتانی در برابر تندروی‌های مذهبی و دینی ایستاد و جلوی گفتمان خشونت و تندروی‌ها را گرفت و الگویی را در عرصه گفت وگوی میان مسیحیت و اسلام در دوران تاریک لبنان ارائه نمود و توانست از اهل بیت (ع) سخن بگوید و آن‌ها را معرفی کند. 

همچنین حجت الاسلام و المسلمین  «ناصر رفیعی»  عضو هیات علمی و رئیس دپارتمان تاریخ جامعة المصطفی با اشاره به ویژگی‌های معنوی و علمی کتانی اظهار داشت:  از ویژگی‌های کتانی این است که از مسائلی که باعث ایجاد اختلاف و تفرقه میان مسلمانان می‌شود جلوگیری می‌کند و با در نظر گرفتن حق و انصاف و با رعایت ادب در گفتارش با دلیل و برهان حقانیت اسلام و امامت امیرمؤمنان یا مساله همسران پیامبر را بیان می‌کند. 

کشیش «طونی غانم» پژوهشگر مسائل گفت وگوی اسلام و مسیحیت نیز با اشاره به اینکه کتانی نمادی از فرهیختگانی است که آثار روشنگرش تؤام با خلاقیت و مطالبی نو است، افزود:   افراد بسیاری که کتاب وی را مطالعه می‌کنند گمان می‌برند که او مسلمان و شیعه بوده و شیفته حضرت علی (ع) است اما زمانی که متوجه می‌شوند مسیحی است و بیانی بسیار شیوا در نوشته هایش دارد، حیرت زده می‌شوند. 

وی افزود: کتانی از قید و بند تعصب و حساسیت‌های مذهبی و دینی عبور کرده بود و ارزش‌های انسانی و شخصیت امام علی وجودش را فرا گرفته بود بنابر این از علی نوشت و قلمش را در توصیف ساحل محمد به رقص در آورد و او را ابری باران زا و رحمتی فراگیر برای جهانیان توصیف کرد. 

 پژوهشگر مسائل گفت وگوی اسلام و مسیحیت گفت که برای کتانی، انسان، و حقوق بشر و صیانت از کرامت انسان‌ها و مقابله با ظلم و تجاوز به حریم انسانیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. 

در ادامه «صادق المخزومی» رئیس مؤسسه فرهنگی ادیان و گفت وگو در نجف اشرف با اشاره به اینکه حضرت علی (ع) نخستین کسی بود که گفت و گوی میان ادیان و به ویژه مسیحیت با اسلام را رواج داد، گفت: نجف اشرف در حال آماده‌سازی برای استقبال از نخستین دیدار پاپ فرنسیس با آیت الله سیستانی مرجع عالیقدر شیعه قرار دارد و این دیدار باعث تقویت تعددگرایی و همزیستی مسالمت آمیز میان ادیان خواهد شد. 

وی ضمن ارائه تاریخچه‌ای از روابط اسلام و مسیحیت که از قرن هفتم آغاز شد، گفت: از آغاز قرن بیستم علمای مسیحی مانند بولس سلامه، امین نخله، فؤاد فرام و جورج جرداق و سلیمان کتانی توجه ویژه‌ای به امام علی (ع)  پیدا کردند.  

سپس خانم لیندا طبوش، استاد فلسفه و روانشناسی دانشگاه لبنان گفت: سلیمان کتانی صاحب بصیرت و اندیشه‌ای بیدار بود و از اختلافات قومی و طایفه‌ای دوری می‌جست. او فرزند تمدن لبنان و مهد فرهنگ‌ها، سرزمین انبیا و میدان گفت و گو است، او فرهیخته‌ای از سرزمینم است، معلم جاودانه‌ای که در اندیشه انسانی فلسفه معاصر با ذهنی خالی از هرگونه شائبه و تصاویر منفی، مربی عشق و بخشندگی بود. از مقاومت سخن گفت و از ایستادگی، از بلاغت و فصاحت در زیباترین توصیف آن از اهل بیت پیامبر سخن گفت. 

سلیــمان کتـّانی در سال ۱۹۱۲ میلادی به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در شهر کوچک بَسکِنتا (شمال بیروت) گذارند وسپس به انستیتوی عینطوره نزدیک جونیه رفت و دو سال در آنجا درس خواند. آنگاه به انستیتو الحکمه در بیروت رفت و با اتمام تحصیلات خود موفق به اخذ دانشنامۀ فلسفه شد. 

وی در انستیتو درس‌های خود را به دو زبان عربی و فرانسه انتخاب کرد و بعد از پایان تحصیلات به کار آموزشی پرداخت و به عنوان استاد زبان و ادبیات عربی در تعدادی از مدارس لبنان به مدت بیست سال مشغول تدریس بود. سلیمان کتـّانی آنگاه به کارهای خصوصی روی آورد و از ابتدای این دوره شروع به تألیف کرد و تعدادی کتاب پیرامون شرح احوال وسرگذشت‌ها نوشت. 

او در حوزه شرح احوال و زندگینامه ها، کتاب زندگی پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) را بنام “محمد شاطیء و سحاب ” را به رشته تحریر در آورد. در سال ۱۹۶۵ (۱۳۴۴هـ. ش) کتاب دیگری پیرامون زندگی امام علی (ع) نوشت که حائز جایزه نخست در عراق گردید. این کتاب “علی نبراس ومتراس” نام داشت. سپس کتابی در باره حضرت فاطمه زهرا (س) تألیف کرد که این کتاب نیز حائز جایزه نخست شد. نام این کتاب “فاطمه الزهراء وترٌ فی غمد” بود و مقصود او از “وتر فی غمد” خشم و بپاخاستگی زنانه است. 

این نویسندۀ مسیحی لبنان, روز ۲۹ فوریه ۲۰۰۴ مصادف با دهم اسفند ۱۳۸۲ در سن ۹۲ سالگی دار فانی را وداع گفت.