به گزارش روز جمعه ایرنا، «حسن منتظر تربتی» امروز در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه استفاده گاز به معنای امروزی همزمان با توسعه صنعت نفت آغاز شد، ادامه داد: ایران در ابتدا به عنوان یک کشور تولید کننده نفت مطرح بود و گاز از استحصال نفت بوجود آمد. در واقع یکی از تصاویر خاورمیانه این بود که گاز در کنار تاسیسات نفت می‌سوخت.
وی افزود: قبل از انقلاب طرح جمع‌آوری گازهای همراه نفت تعریف و پالایشگاه بیدبلند به همین منظور ساخته شد و خط لوله سراسری اول به نام «آی گت۱» از بیدبلند آغاز و تا مرز شوروی سابق ادامه داشت. تا قبل از انقلاب به عنوان یک کشور نفتی تنها می‌خواستیم گاز همراه نفت جمع‌آوری شده تا نسوزد و به همین دلیل به شوروی سابق صادر می‌شد و در ازای آن کارخانه فولاد برای ایران ساخته شد.
تربتی با بیان اینکه در آن زمان گاز نه یکی کالای قیمتی به حساب می‌آمد و نه ارزش اقتصادی و سیاسی داشت، گفت: تا پیش از انقلاب تنها یک روستا در کشور گازدار بود. در شهرها نیز تنها بخش‌هایی گازدار شده بودند. به طور مثال در تهران منطقه نازی آباد و بخشی از شیراز گازدار بودند و در خراسان گازرسانی در حال آغاز بود. در واقع مردم شناختی روی گاز نداشتند و دولت هم برنامه‌ای نداشت تا اینکه شناخت مخازن گازی مستقل مطرح شد.
اتصال ۹۵ درصد از جمعیت کشور به شبکه گاز
وی با اشاره به اینکه مخازنی پیدا شد که منبع گازی بودند و بزرگترین آنها نیز پارس جنوبی بود، ادامه داد: در این موارد جنس مخزن به جای نفت، گاز بود و همین موضوع باعث شد تا برنامه ای برای توسعه سراسری و فراگیر در گاز تدوین شود.
معاون وزیر نفت افزود: این اقدامات با پیروزی انقلاب و جنگ تحمیلی همزمان شد و در زمان جنگ با توجه به توقف صادرات گاز به شوروی و همچنین لزوم تولید نفت برای صادرات، فرصت برای توسعه گاز بیشتر شد تا گاز را در داخل مصرف کنیم و نفت برای صادرات آزاد شود.
وی تاکید کرد: این شروع برنامه‌ای برای توسعه گازرسانی به روستاها و شهرها شد و این توسعه تا آنجا ادامه داشت که به زودی جشن اتصال ۹۵ درصد از جمعیت کشور به شبکه گاز را خواهیم گرفت.
تربتی با اشاره به اینکه در زمینه گازرسانی روستایی، ۲ اتفاق خوب در ابتدای این دولت افتاد، گفت: تا پیش از از این برای بسیاری سوال بود که آیا گازرسانی روستایی به صرفه است. حتی انتقاد می‌کردند که دولت روستاهای دور دست را گازرسانی کرده اما اگر به آن روستاها برای همیشه کپسول گاز رایگان می‌داد هزینه کمتری داشت. این انتقادات از آن رو مطرح می‌شد که ما معیاری برای اقتصادی بودن گازرسانی نداشتیم و همیشه هم کشش و فشار نماینده ها باعث می‌شد برخی مناطق زودتر گازدار شود.
وی ادامه داد: در ابتدای دولت تیم کارشناسی تشکیل شد و بررسی کردند تا چه سوختی برای گرمایش خانه‌ها در نقاط مختلف کشور مقرون به صرفه است. لیستی آماده شد که تا چه قیمتی خط لوله بهتر است و بعد سی.ان.جی اقتصادی است. در تمام این بررسی‌ها مشخص شد که گاز در مقایسه با سایر تامین‌کننده‌های انرژی کالای مقرون به صرفه‌تری برای دولت است.
معاون وزیر نفت تاکید کرد: به موازات آن قانونی در مجلس به عنوان قانون بند ق تبصره بودجه سال ۹۳ و ماده ۱۲ رفع موانع تولید مصوب شد که این اجازه را به شرکت ملی گاز ایران داد تا با سرمایه‌گذاری و گازرسانی در مناطق مختلف، سوخت مایع را آزاد کرده و از محل فروش آن ابتدا سرمایه خود را بردارد و مابقی را به دولت تحویل دهد.
گازرسانی به ۱۴ هزار روستا بدون استفاده از منابع دولتی
وی افزود: این مبنایی شد تا شرکت ملی گاز با توجه به محاسبات انجام شده، بدون استفاده از منابع دولتی، شروع به گازرسانی در کل کشور و به ویژه روستاها کند.
تربتی با اشاره به درآمد ۱۲ میلیارد دلاری کشور از محل توسعه گازرسانی و فروس سوخت‌های مایعی که توسط جایگزین شده‌اند، گفت: این در حالی است که مجموع هزینه‌ها برای توسعه گازرسانی در دولت تدبیر و امید ۶ میلیارد دلار بوده و با پایان گازرسانی از این پس هزینه‌ای ندارد و این درآمد برای کشور ادامه‌دار خواهد بود. بنابراین گازرسانی در این دولت هم کار اقتصادی بود و هم فشار سیاسی نمایندگان را نداشت.
وی با تاکید بر اینکه در ابتدای دولت کمبود گازوئیل داشتیم اما اکنون صادرکننده گازوئیل هستیم، ادامه داد: در سال‌های اخیر که با محدودیت فروش نفت رو به رو بودیم بخشی از منابع درآمدی دولت از محل صادرات گازوئیل بود.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار را مورد بررسی قراردادیم و در روستاهایی که اقتصاد جواب می‌داد گازرسانی انجام شد. حتی امروز که سال پایانی دولت است و معمولا کار را جمع می‌کنند، به دلیل عدم وابستگی به بودجه دولتی، گازرسانی به ۴ هزار روستا را در دستور کار داریم.
وی با اشاره به اینکه سالانه ۳ هزار روستا را گازرسانی کردیم، گفت: در ابتدای دولت تدبیر و امید تعداد روستاهای گازرسانی شده ۱۴ هزار روستا بود و تنها در این دولت بیش از ۲۰ هزار روستای دیگر به شبکه گاز متصل شدند و امروز ۳۴ هزار روستا در کشور گازدار هستند.
تربتی با تاکید بر اینکه در حال حاضر هزار و ۲۱۵ شهر و ۳۴ هزار و ۱۴۹ روستا با جمعیت ۲۳ میلیون خانوار گازدار هستند، افزود: که ۱۹۳ شهر و ۲۰ هزار و ۹۸ روستا در این دولت گازدار شده‌اند.
افزایش مصرف گاز در نیروگاه‌های کشور
وی تعداد نیروگاه‌های گازرسانی شده در ابتدای دولت تدبیر و امید را ۶۵ نیروگاه عنوان کرد و ادامه داد: امروز ۸۳ نیروگاه به شبکه گاز متصل هستند و تنها دو نیروگاه چابهار و کنارک باقی مانده که با تکمیل خط لوله ایرانشهر به چابهار، این دو نیروگاه نیز تا پایان سال آینده گازدار خواهند شد.
معاون وزیر نفت افزود: همچنین در ابتدای دولت توسعه زیادی در گازرسانی انجام شده بود اما چون تولید گاز به آن سرعت رشد نکرده بود مجبور بودیم در فصول سرد سال گاز را به بخش خانگی اختصاص دهیم و نیروگاه‌ها از سوخت مایع استفاده کنند. تا آنجا که در سال ۹۲ تقریبا معادل ۶۲ میلیارد لیتر سوخت در نیروگاه‌ها مصرف می‌شد که ۲۸ میلیارد لیتر آن سوخت مایع بود و ۳۴ میلیارد متر مکعب نیز گاز به مصرف می‌رسید.
وی به توسعه پارس جنوبی و افزایش ۲.۵ برابری تولید گاز از این میدان مشترک نیز اشاره کرد و گفت: حتی امسال که هوا سرد بود و مصرف خانگی به دلیل کرونا افزایش داشت، معادل ۸۰ میلیارد لیتر فرآورده در نیروگاه‌ها مصرف کردیم که ۱۵ میلیارد لیتر آن تا سوخت مایع است و مابقی گاز به گاز اختصاص دارد. بنابراین در این سال‌ها هم رشد در تامین گاز داشتیم و هم مصرف سوخت مایع کم شده است.
به گفته تربتی، در حال حاضر ۲۷ استان ایران سبز هستند یعنی بیش از ۹۵ درصد از جمعیت ۲۷ استان کشور، گازدار هستند.
وی با اشاره به اینکه گازرسانی عمدتا در ۳ استان سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان باقی مانده، ادامه داد: گاز به این استان‌ها دیرتر رسید زیرا گرمسیر بودند و موضوع گاز به عنوان مصرف گرمایشی مطرح نبود. همچنین این ۳ استان از شبکه گاز دور بودند اما اکنون گازرسانی در این استان‌ها شتاب خوبی گرفته و در کرمان گازرسانی با سرعت انجام می‌شود.
تربتی افزود: در استان سیستان و بلوچستان نیز زاهدان به شبکه گاز متصل شده و تا به امروز ۹۵ درصد خانه‌های زاهدان علمک گازدارند اما هنوز متصل نشدند و زیرا گازرسانی به داخل خانه زمان می‌برد. یک خط لوله نیز به سمت شرق استان و شهر خاش می‌رود در دست اجرا است. همچنین خط لوله شمال استان به سمت زابل در دست اجرا است. خط لوله جنوب استان از ایرانشهر به چابهار در دست اجرا است که موضوع آن خط لوله صنعتی و اقتصادی است و از آنجا که دولت برنامه‌های زیادی در سواحل مکران دارد در تلاش است تا گاز به چابهار برسد و توسعه خوبی در پتروشیمی‌ها، فولادها و صنایع وابسته ایجاد می‌شود، از همین رو خط لوله با قطر بالا در حال احداث است که صادرات به پاکستان نیز از همان خط لوله انجام خواهد شد.
وی افزود: خطوط لوله اصلی استان سیستان و بلوچستان که باید اجرا شود تا پایان سال آینده تمام خطوط اصلی استان را اجرا خواهیم کرد.