سفر چند روز قبل پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان به عراق از نظر بسیاری از رسانه های منطقه و جهان اتفاقی کم‌سابقه توصیف شده است. سفر برجسته‌ترین رهبر مسیحیان جهان به بغداد و اربیل از نگاه بسیاری از این جهت تاریخی بود که تاکنون چنین شخصیت مذهبی عالیرتبه به این کشور سفر نکرده بود، در ضمن این سفر به کشوری صورت گرفت که تا چند سال قبل درگیر یکی از شدیدترین درگیری‌های خونین از سوی گروه تروریستی داعش بود؛ گروهی که اقدامات خود را با نام دین و مذهب توجیه می‌کرد.
سفر پاپ به عراق چند ویژگی منحصربه‌فرد داشت. تلاش برای تقویت گفت وگوی بین الادیانی در کنار دیدار پاپ با آیت الله سیستانی مرجع عالی شیعه در عراق از جمله نکات مهم سفر بود. همچنین محور دیگری که مورد توجه رسانه ها قرار گرفت سفر کوتاه پاپ به شهر ویران شده موصل بود.
پاپ و ترویج گفت‌وگوی بین الادیانی
گفته می‌شود کمتر از ۵ درصد از جمعیت ۴۰ میلیونی عراق مسیحی هستند و بسیاری از آنان در دوره حمله داعش دچار مشکلات فراوان شدند و منازل و وطن خود را ترک کردند. براساس برآوردها در خلال ظهور داعش و جنگ سال‌های اخیر از جمعیت مسیحیان این کشور چند صد هزار نفر کاسته شده است.
رهبر ۸۴ ساله کاتولیک‌های جهان پیش از این به کشورهای مسلمان ترکیه، اردن، مصر، بنگلادش، آذربایجان، امارات عربی متحده و فلسطین سفر کرده بود. همه این دیدارها با هدف تقویت و ترویج سیاست گفت وگوی بین‌الادیانی صورت گرفت. وی در این سفر به شهر نجف نیز رفت و با آیت الله سیستانی از مراجع تقلید شیعه در عراق هم دیداری را انجام داد. وی در این دیدار در زمینه لزوم برقراری امنیت و آرامش در عراق برای همه شهروندان سخن گفت.
یکی از نخستین اظهارات رهبر کاتولیک های جهان در بدو ورود به عراق که مورد توجه رسانه ها قرار گرفت این بود که وی عنوان داشت «من به عنوان یک زائر می‌آیم».
تارنمای سازمان ملل متحد نیز دیدار پاپ از عراق را نمادی از امید توصیف کرد و به نقل از نهاد فرهنگی این سازمان یعنی «یونسکو» عنوان داشت که این دیدار پاپ فرانسیس نمادی از امید است که فرصتی را برای پیوستن و تجمیع نیروها در مسیر صلح و اتحاد ایجاد می‌کند.
یونسکو در بیانیه خود تصریح کرد: ورود پاپ به شمال عراق که مسیحیان در آن حضور دارند نمایانگر پیام صلح و وحدت است که تنوع و گوناگونی بشر پشتیبان آن است.
تارنمای «واتیکان نیوز» (Vatican News) هم گزارشی را با عنوان «آینده صلح در عراق و چهره هایی که تاریخ را تغییر می‌دهند» منتشر کرد و در بخشی از آن آورد: آینده صلح در عراق را تنها با هم می‌توان ساخت زیرا همانگونه که پاپ فرانسیس توضیح داد «هیچ صلحی وجود نخواهد داشت تا زمانی که ما دیگران را به عنوان آنها (غیرخودی) می‌بینیم».
گزارش شبکه خبری «ان پی آر» هم آغاز سفر پاپ را اینچنین توصیف کرد که وی در بدو ورود با استقبال نخست وزیر عراق روبه‌رو شد. مراسم ورود پاپ به عراق در فرودگاه و مسیر حرکت دارای شور و حال زیادی بود. پاپ در نخستین سخنان خود در بغداد در حضور شخصیت های برجسته، دیپلمات‌ها و رهبران جامعه مدنی عراق، از تنوع مذهبی، فرهنگی و قومی در عراق به عنوان یک دارایی باارزش این کشور سخن گفت.
پاپ سپس به موضوع تروریسم و بنیادگرایی هم پرداخت و اظهارداشت : این مسائل مرگ و ویرانی و نابودی را به همراه دارد که نه تنها خسارت مادی ایجاد می‌کند بلکه خساراتی بسیار عمیق‌تر و ناامیدی افراد و جوامع را به همراه می‌آورد.
تارنمای «عرب نیوز» نیز در این زمینه نوشت: پاپ در سخنان خود در اربیل اظهارداشت که سفر به عراق را در قلب خود نگاه خواهد داشت. وی جمعیت انبوه مقابلش را نشانه‌ای از کاهش چالش های جامعه مسیحی این کشور و تعمیق گفت وگوی بین الادیانی دانست.
دیدار با مرجع شیعه در عراق
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در توصیف دیدار پاپ با آیت الله سیستانی نوشت: دو چهره مذهبی بر روی صندلی چوبی در یک اتاق بدون تزئین در جنوب نجف نشستند و مکالمه آرامی با یکدیگر داشتند. به گفته دستیاران این مقام های دینی، آنان بر این نکته تاکید داشتند که رهبران مذهبی می‌توانند برای جلوگیری از خشونت هایی که به نام دین صورت می‌گیرد، کاری را انجام دهند.
این روزنامه چند گزارش را در مورد سفر پاپ به عراق منتشر کرد و در یکی از این گزارش به دیدار پاپ با رهبر روحانی شیعه عراق پرداخته شد. طبق یکی از این گزارش‌ها پاپ فرانسیس سعی کرد در کشوری شیعه به حمایت از مسیحیان بپردازد. پاپ در شهر اور که گفته می شود زادگاه حضرت ابراهیم است اظهار داشت: دشمنی، افراط گرایی و خشونت از یک قلب مذهبی حاصل نمی شود؛ این اعمال خیانت به دین هستند. ما اعتقاد داریم وقتی تروریسم از دین سوءاستفاده می‌کند، نمی‌توانیم سکوت کنیم.
این روزنامه نوشت: از گفت وگوی دوجانبه پاپ و آیت الله سیستانی هیچ تصویر ویدئویی وجود ندارد و از انبوه مردم خبری نیست اما به نوشته نیویورک تایمز، دیدار با بزرگترین روحانی شیعه در عراق یکی از مهمترین برنامه های رهبر کاتولیک های جهان در پایتخت عراق بود.
نیویورک تایمز پاپ را فردی فراری از تجمل‌گرایی و حامی فقرا توصیف و آیت‌الله سیستانی را نیز عالم دینی به دور از هیاهو که قهرمان ستم‌دیدگان است معرفی کرد.
این گزارش افزود: آیت الله سیستانی به‌ندرت از منزل خارج می‌شود و به طور معمول از طریق سخنگوی خود با دنیای خارج ارتباط برقرار می‌کند. اگرچه او ایرانی است اما سخنانش در عراق اعتبار و وزن زیادی دارد. وی توانسته است انتخاباتی را به راه بیندازد و حتی انصرافش از حمایت از نخست وزیر قبلی موجب استعفای این مقام دولت شد.
به نوشته این روزنامه آمریکایی در بیانیه منتشر شده از سوی دفتر این روحانی شیعه آمده است: آیت الله سیستانی تاکید دارد شهروندان مسیحی لیاقت آن را دارند که مانند همه عراقی‌ها در صلح، امنیت و با حقوق کامل زندگی کنند. وی همچنین از بی‌عدالتی، ستم، فقر و آزار مذهبی و فکری سخن گفت و نگرانی خود از وضعیت آوارگان در منطقه به‌ویژه فلسطینی ها در اراضی اشغالی را ابراز داشت.
حضور پاپ در شهر جنگ‌زده موصل
آخرین روز سفر پاپ با حضور وی در شمال عراق و شهرهای اربیل و موصل و دیدار با مسیحیان شهر قره قوش طی شد.
«فرانس ۲۴» در گزارش خود این سفر را تاریخی دانست و عنوان داشت: پاپ در سفر سه روزه خود به شهرهای بغداد، نجف، اربیل، موصل و قرقوش سفر کرد. در واقع وی حدود ۱۴۴۵ کیلومتر را در کشوری طی کرد که درگیر تنش‌های طولانی بود و بر سرعت شیوع بیماری کووید ۱۹ در آن هم به تازگی افزوده شده است.
«متیو برونی» سخنگوی واتیکان گفت: این یک سفر خاص با شرایط سفر ویژه است و دیدار از عراق نشانه عشق به این سرزمین و مردم آن به شمار می‌رود. طبق این تحلیل بیشترین تدابیر امنیتی برای سفر پاپ به شمال عراق در نظر گرفته شده بود زیرا تا چند سال قبل این منطقه درگیر یک جنگ شدید بود و دیدار از این منطقه به عنوان خطرناک ترین روز از سفر تاریخی پاپ ارزیابی شد.
نیویورک تایمز نیز در گزارش خود نوشت: پاپ در میان خرابه های موصل از تعصبات مذهب انتقاد کرد و گفت که «امید بسیار قدرتمندتر از مرگ و نابودی است».به نوشته این روزنامه، پاپ در کنار ویرانه های شهر موصل ایستاد تا هزینه وحشتناک تعصب مذهبی را به تصویر بکشد و در این مکان مخروبه نشان دهد ارزش خون چقدر است.این روزنامه سپس به توصیف شهر ویران موصل پرداخت و آن را به درسدن پس از بمباران متفقین در جنگ جهانی دوم، ورشوی پس از در هم کوبیده شدن قیام مردم لهستان به وسیله نازی‌ها یا هیروشیمای بعد از بمب اتمی آمریکا تشبیه کرد و عنوان داشت موصلِ ویران به نمادی از قدرت وحشتناک بشر برای تخریب تبدیل شده است.
تارنمای انگلیسی زبان «الجزیره» نیز نوشت: پاپ در آخرین روز سفرش به عراق از شهر جنگ زده موصل در شمال عراق دیدن کرد و به ملاقات جمعیت مسیحی اندک عراقی در این منطقه رفت. رهبر مسیحیان جهان در نخستین سفر یک پاپ به عراق در یکی از میدان‌های موصل در کنار بقایای کلیسای آسیب دیده از جنگ ایستاد و سخنرانی کرد. وی همچنین در نشست بین الادیانی در شهر باستانی اور در جنوب عراق شرکت کرد.
شبکه انگلیسی زبان الجزیره هم دراین زمینه نوشت: واتیکان امیدوار است دیدار مهم پاپ از عراق بتواند جوامع مسیحی در این کشور را ترغیب کند با وجود جنگ و بی‌ثباتی به سکونت خود در این کشور ادامه دهند. بسیاری از عراقی‌ها در دوره حضور داعش آسیب های فراوانی دیدند و در این میان اقلیت مسیحی ضربات مهمی را متحمل شدند. آنان در مقابل نظامیان داعش مجبور بودند یکی از گزینه های تغییر مذهب، اعدام یا پرداخت مالیات ویژه غیرمسلمانان را بپذیرند.
پاپ فرانسیس روز جمعه در سفری سه روز وارد بغداد شد پایتخت عراق شد. عراق ششمین کشور اسلامی است که از رهبر کاتولیک‌های جهان پذیرایی می کند.
به گزارش ایرنا، رهبر ۸۴ ساله کاتولیک‌های جهان در این سفر که بنا به ابتکار کاردینال «لوئیز ساکو» رهبر اقلیت کلدانی - کاتولیکی عراق و استقبال دولت این کشور انجام شد، افزون بر بغداد و دیدار با مقام‌های سیاسی عراقی، به نجف، اور، موصل و اربیل عزیمت نمود و در سفری ۱۵۰۰ کیلومتری با رهبران مذهبی شیعه، سنی و مسیحی این کشور دیدار و گفت و گو کرد. پاپ فرانسیس نزدیک هشت سال است که رهبری کلیسای کاتولیک جهان را برعهده گرفته است و گفته می شود دراین مدت سعی کرده است بر خلاف پاپ بندیکت شانزدهم، رابطه مسیحیت و اسلام را تقویت و پیروان این ادیان را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کند.
اما رسانه های غربی در گزارش های خود به این حقیقت اشاره نکردند که اکنون که پاپ در کمال امنیت به عراق سفر کرده است باید جانفشانی نیروهای محور مقاومت و در راس آنها فداکاری فرمانده این نیروها یعنی حاج قاسم سلیمانی و همرزم او ابو مهدی المهندس را پاس داشت. جبهه مقاومت و این شهیدان مردانه جنگیدند تا با از بین بردن داعش "این مولود غرب "و در راس آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی، امنیت و آرامش به این مناطق بازگردد و مسلمانان و مسیحیان عراق با امنیت در کنار یکدیگر زندگی کنند و مناسک مذهبی خود را انجام دهند.