به گزارش ایرنا طرح انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی کشور(سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان شمالی) از آرزوهای دیرینه مردم است.
دهه‌های اخیر چالش‌های متعددی در زمینه تامین منابع آبی به ویژه در شرق کشور به وجود آمده و از طرفی مساله آب و منابع آبی چنان مهم و راهبردی شده که توجه به این مهم را در سراسر کشور دوچندان کرده است.
هرچند حال و روز منابع آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی رویه در اغلب نقاط جمعیتی کشور خوب نیست اما بحران در شرق کشور با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی به مراتب شدیدتر است.
علاوه بر این بر اثر کاهش نفوذپذیری خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی، بارندگی‌ها منجر به جاری شدن روان آب و سیلاب در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان می‌شود و به جای مهار و هدایت آبهای سطحی، باید به جبران خسارات ناشی از آبگرفتگی و سیل پرداخت.
بسیاری از روستاهای این استان‌ها از نعمت شبکه آب سالم و بهداشتی بی‌بهره‌اند و کمبود آب بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و شرب را تحت تاثیر قرار داده تا جایی که پیش بینی‌های صورت گرفته درخصوص سطح مصرف و منابع موجود در این منطقه حکایت از کمبود ۸۵۶ میلیون مترمکعب آب در این سه استان دارد.
طرح انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی کشور از ضرورتهای مهم توسعه است
معاون استاندار سیستان وبلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه چابهار گفت: انتقال آب به سه استان شرقی کشور از آرزوهای دیرینه مردم این دیار است.
رحمدل بامری بیان کرد: براساس اعلام وزیر صنعت، معدن و تجارت عملیات اجرایی خط ۴ انتقال آب به سیستان و بلوچستان از دریای عمان (چابهار) به زاهدان آغاز می شود و حجم سرمایه‌گذاری در این طرح ملی انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان را ۱۲۰۰ هزار میلیارد ریال اعلام شده است.
فرماندار چابهار گفت: اجرای طرح انتقال آب به شهرهای استان سیستان وبلوچستان و سایر استانهای همجوار از منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و مورد تاکید ریاست جمهوری بوده است.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه چابهار گفت: شهر و روستاهای این شهرستان در اولویت نخست آبرسانی از دریا در طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی کشور(سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی) است.
بامری گفت: با اجرایی شدن طرح انتقال آب به سه استان شرقی کشور تمام مشکلات مردم شهر و روستاهای چابهار ودشتیاری مرتفع و بیش‌از ۳۰۰ هزار نفر از آب پایدار بهره‌مند می‌شوند.
وی افزود: برنامه‌ریزی شده تا روزانه در ابتدا ۸۰۰ هزار مترمکعب و در گام نهایی ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار مترمکعب آب از دریای عمان شیرین سازی و به سه استان شرقی کشور منتقل شود.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان گفت: چابهار به آبهای آزاد اقیانوس هند متصل است و نمک زدایی و برداشت روزانه ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار مترمکعب آب از اقیانوس در مقایسه با برداشت چندین میلیون مترمکعب آب توسط کشورهای حوزه خلیج فارس بسیار ناچیز است و هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند.
بامری اظهار داشت: چابهار در طرح انتقال آب دریای عمان به شرق کشور در اولویت است و ابتدا به تمام نقاط این شهرستان و کنارک و سپس به سایر شهرهای سیستان وبلوچستان و بعد به استانهای همجوار منتقل می‌شود.
وی ادامه داد: تفاهم‌نامه انتقال آب دریای عمان به شرق ایران امضا شده و خط لوله آن بطول هزار و۵۰۰ کیلومتر به سه استان شرقی کشور منتقل می‌شود تا برای آشامیدنی مردم و استفاده صنایع و کشاورزی مصرف شود.
فرماندار چابهار گفت: هم‌اینک شمار زیادی از روستاهای این شهرستان با حدود ۵۰ تانکر روزانه به ازای هر نفر ۱۵ لیتر آبرسانی سیار می‌شوند.
وی بر تکمیل طرح‌های نیمه تمام و مجتمع آبرسانی پیرسهراب، پلان و تلنگ، مجتمع آبرسانی در دست اجرا و توجه بیشتر به تخصیص اعتبار در حوزه آبرسانی تاکید کرد.
وی گفت: روستاهایی بزرگی نظیر کمب، رمین، عثمان آباد در همجوار دریا با بیش‌از هزاران نفر جمعیت با تانکر آبرسانی سیار می‌شوند و سایر روستاها نیز با همین وضعیت از بی‌آبی رنج می‌برند که نیاز است از طریق شیرین سازی آب از دریا مشکل آنان برای همیشه برطرف شود.
وی ادامه داد: استفاده از آب پایدار دریا موجب رونق کشاورزی، جان گرفتن طرح‌های بزرگ، صنایع و خوشحالی مردم بویژه دامداران و کشاورزان می‌شود.
انتقال آب از دریای عمان به استانهای شرقی کشور موجب توسعه می‌شود
استاندار سیستان و بلوچستان گفت: انتقال آب از دریای عمان به استانهای شرقی کشور موجب توسعه و رونق می‌شود و می تواند نقش مهمی در رضایتمندی مردم و رفع تشنگی آنها و در نهایت افزایش تولید و اشتغال، جان گرفتن کشاورزی و صنایع شود.
احمدعلی موهبتی افزود: بررسی آخرین وضعیت انتقال آب از دریای عمان به استانهای شرق کشور در نشست استانداران منطقه ۵ کشور نیز بررسی شده و بارها مسوولان در رده های مختلف آن را مورد بررسی قرار داده و همه مصمم به انتقال آب دریا هستیم.
وی گفت: اقدامات و مطالعات لازم برای انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان وبلوچستان و استانهای شرق کشور در زمینه مجوزهای زیست محیطی، برداشت آب، تحویل زمین، تامین منابع مالی و بررسی معایب و مزایای طرح انجام شده است.
انتقال آب دریای عمان باید پیگیری شود
آیت‌الله مصطفی محامی نماینده ولی فقیه در سیستان‌وبلوچستان و امام جمعه زاهدان در سفر به چابهار نیز با اشاره به انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی، گفت: انتقال آب دریای عمان نیز امکان‌پذیر است و باید این مورد مهم پیگیری وعملی تا مشکلات بی‌آبی و کم‌آبی مردم این استان و سایر نقاط مرتفع شود.
امضای تفاهم‌نامه
تفاهم‌نامه انتقال آب دریای عمان از سواحل چابهار به نوار شرقی کشور از جمله استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با حضور معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و استانداران این سه استان روز چهارشنبه ۲۰ شهریور ۹۸ در مشهد به امضا رسید.
براساس مصوبه کمیته تخصیص وزارت نیرو در مجموع امکان برداشت یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب از آب دریا فراهم می‌شود که استان سیستان و بلوچستان ۲۲۸ میلیون مترمکعب، خراسان رضوی ۱۱۰ میلیون مترمکعب و خراسان جنوبی ۶۰ میلیون مترمکعب از خروجی این آب سهم می‌برند.
براین اساس حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب دریا به این سه استان تخصیص می‌یابد که فرایند انتقال توسط بخش خصوصی انجام می‌شود و مشارکت دولت تنها در حوزه پشتیبانی است.
در افق سال ۱۴۲۵ براساس مطالعات انجام گرفته استان خراسان جنوبی نیازمند ۲۱۷ میلیون مترمکعب منابع آبی است که در خوش بینانه‌ترین شرایط حدود ۵۹ میلیون مترمکعب آب موجودی استان خواهد بود و حدود ۱۱۰ میلیون مترمکعب هم آب دریافتی از دریای عمان و بقیه نیز با اجرای سند سازگاری با کم آبی باید تامین شود که تابستان امسال نخستین بار در شورای عالی آب به ریاست معاون اول رییس جمهوری برای خراسان جنوبی تصویب شد.
دومین نشست مشترک استانداران خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان ۲۴ آذر امسال در چابهار با حضور مدیران وزارت نیرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار و در این نشست تفاهم‌نامه طرح انتقال آب از دریای عمان به استانهای شرق کشور بین شرکت تامین و توسعه زیرساخت‌های شرق ایران، شرکت تکاپوی آب و برق شرق (تابش) و سازمان ایمیدرو با منطقه آزاد چابهار امضا شد.
استاندار سیستان و بلوچستان در این نشست گفت: اقدامات لازم در سال‌های اخیر برای اجرایی شدن انتقال آب به استانهای شرقی کشور انجام شده و به زودی پس از انجام مطالعات دقیق و تخصیص اعتبار اجرایی می‌شود.
احمدعلی موهبتی افزود: دولت در جنگ اقتصادی توجه ویژه‌ای به شرق کشور دارد به همین منظور برای طرح بزرگ انتقال آب در حال برنامه‌ریزی دقیق است و با این اقدام شاهد رونق تولید، جان گرفتن صنعت، کشاورزی و تامین آب آشامیدنی ساکنان این مناطق خشک و کم آب خواهیم بود.
وی راه آهن، بزرگراه و آب را از عوامل توسعه استانهای شرقی کشور برشمرد و گفت: شیرین سازی آب دریای عمان و انتقال آن به استانهای خشک سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی می‌تواند علاوه بر تامین آب آشامیدنی و کشاورزی موجب فعال سازی معادن و صنایع بزرگ آب‌بر این مناطق شود و به صنعت و کارخانه‌ها جان تازه‌ای دهد.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار هم اظهار داشت: این سازمان در طرح نمک‌زدایی و انتقال آب از دریای عمان به سه استان شرقی کشور مشارکت ۱۰ درصدی دارد.
عبدالرحیم کردی با بیان اینکه با انتقال آب به این استان‌ها معادن و فولاد شرق کشور متحول می‌شود گفت: نیاز آبی مردم چابهار در اولویت این پروژه است و سپس تامین آب صنایع و سایر پروژه‌ها و استانهای همجوار در گام بعدی انجام می‌شود.
وی گفت: دغدغه اصلی مردم سیستان و بلوچستان بویژه سواحل مکران کم‌آبی است که با اجرایی شدن طرح انتقال آب از دریای عمان به استانهای شرقی کشور برای همیشه مشکلات آب حل می‌شود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار افزود: اجرای طرح‌های بزرگ با منافع اقتصادی بالا برای مردم محروم مورد تاکید رهبر معظم انقلاب، مسوولان کشوری و استانی است.
وی گفت: چابهار با کم‌آبی مواجه است و هم‌اینک ۱۲۷ هزار مترمکعب آب در روز فقط پروژه‌های در دست اجرای منطقه آزاد آب نیاز دارند و به دلیل نبود آب در این شهرستان بیش از ۲۲۷ هزار مترمکعب آب برای کاربری‌های مختلف صنایع و آشامیدنی مورد نیاز است.
کردی بیان کرد: انسجام استانداران شرق کشور علاوه بر حل مشکلات کم آبی سبب رونق اشتغال، تولید، جان گرفتن صنایع، پروژه‌ها و صنایع در این منطقه مهم و راهبردی می‌شود.
استاندار خراسان جنوبی هم در آیین امضای تفاهم‌نامه طرح انتقال آب از دریای عمان گفت: پروژه عظیم انتقال آب از دریای عمان به استانهای شرقی کشور، نشانگر عزم و اراده مجموعه دولت برای عملیاتی کردن این پروژه و توسعه منطقه است.
وی به نقش این پروژه در توسعه شرق کشور اشاره کرد و افزود: انتقال آب قطعا در ماندگاری جمعیت و ایجاد امنیت پایدار در منطقه شرق کشور موثر خواهد بود.
وی با اشاره به تاکید وزارت نیرو بر تدوین سند سازگاری با کم‌آبی تصریح کرد: در این سند، استان‌ها مکلف شده‌اند وضعیت منابع و مصارف آبی را ارائه و میزان مصرف شرب و صنعت را تعیین کنند.
وی تصریح کرد: خراسان جنوبی، نخستین استانی است که سند سازگاری با کم‌آبی را تدوین کرد و این سند در کارگروه سازگاری با کم آبی وزارت نیرو نیز به تصویب رسیده است.
استاندار خراسان رضوی نیز گفت: رهبر معظم انقلاب بر انتقال آب دریای عمان به استانهای شرق کشور تاکید دارند و در دیدارهایی که در مشهد داشتیم جویای پروژه بودند که سریعتر اقدامات لازم انجام شود.
وی اظهار داشت: انتقال آب پایدار دریا به استانهای شرق کشور ضامن ایجاد امنیت و ماندگاری جمعیت در این مناطق خشک است.
وی گفت: در آینده نزدیک شاهد انتقال آب خواهیم بود و این نقطه عطفی برای توسعه همه جانبه شرق کشور است.
وی ادامه داد: علاوه بر عمران و آبادانی شرق کشور برای مسوولان تامین امنیت این منطقه نیز مهم است و این امر نیز با تخصیص اعتبار به زودی در این محدوده اجرایی می‌شود.
تفاهم‌نامه برای تامین مالی پروژه
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: برای انتقال آب به شرق کشور تفاهم‌نامه‌ای برای تامین مالی پروژه امضا شد که در قالب آن سهم مشارکت وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایدرو (سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) ۲۰ درصد، منطقه آزاد چابهار و صنایع وابسته ۱۰ درصد، شرکت سازنده ۲۰ درصد و مابقی آستان قدس رضوی و سایر دستگاه‌ها در نظر گرفته شده است.
حسین امامی افزود: درخصوص تملک مسیر انتقال آب و تامین تجهیزات آب شیرین کن نیز مقرر شد مشاور طرح، اطلاعات لازم را تهیه کند و در اختیار استان‌ها قرار دهد تا نحوه تملک براساس قوانین و مقررات نهایی شود.
وی طول مسیر انتقال آب از دریای عمان تا مشهد (خراسان رضوی) را حدود یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر عنوان کرد و گفت: مباحث مربوط به زیست محیطی، تملک و تکمیل طرح‌های مطالعاتی به صورت فشرده و سریع پیگیری می‌شود و عملیات اجرایی به زودی آغاز خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی اظهار داشت: بین سرمایه‌گذار و شرکت سهامی آب منطقه‌ای قراردادی برای بحث‌های تخصیص آب نیز منعقد خواهد شد که قرار شد در کارگروه‌های استانی با هماهنگی سه استان به سرعت انجام شود.
وی گفت: حداقل سهمیه استان خراسان جنوبی از این طرح ۶۰ میلیون مترمکعب است که در صورت نیاز بعد از شیرین سازی تا ۱۱۰ میلیون مترمکعب نیز پیش‌بینی شده است.
امامی با بیان اینکه نیازهای آبی استان خراسان جنوبی در افق بلندمدت ۱۴۲۵ پیش‌بینی شده است عنوان کرد: امید است با استقرار صنایع سرمایه‌گذاری در این بخش شاهد توسعه بیش از پیش استان باشیم.
وی گفت: در بخش کشاورزی نیز بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه بهبود بهره‌وری و راندمان آبیاری است که در این خصوص ظرفیت کلانی وجود دارد و می‌توان در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی به کسری مخازن آب استان اشاره کرد و گفت: در سال‌های آبی گذشته با اجرای پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری جبران کسری مخازن آب روند مطلوبی داشته است بطوریکه از ۱۶۷ میلیون مترمکعب در سال آبی ۹۲ به ۱۱۳ میلیون مترمکعب در سال آبی جاری رسید.
وی افزود: برنامه این است که تا پایان برنامه ششم توسعه، میزان کسری مخازن به صفر برسد که با توجه به وضعیت بارندگی‌های مناسب و مدیریت مصرف، دور از انتظار نیست.
امامی تاکید کرد: حداقل در سه سال گذشته بارندگی‌های کمتر از ۱۰۰ میلیمتر را تجربه کردیم که اگر بارندگی‌ها نرمال باشد و همکاری در زمینه مدیریت مصرف ادامه یابد کسری مخازن به صفر تا پایان برنامه ششم محقق شود.
وی گفت: مصرف بخش شرب، صنعت و خدمات سالانه ۳۸ میلیون مترمکعب است که نشان می‌دهد انتقال آب در کنار توسعه صنعت حمل و نقل دغدغه‌های بخش صنعت و معدن را نیز برطرف کند.
آب ۱۷ استان از دریا تامین می‌شود
این در حالی است که معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: آب ۱۷ استان خشک و بی‌آب کشور به منظور استفاده در بخش‌های مختلف و کاهش خسارت‌های خشکسالی از دریا تامین خواهد شد.
قاسم تقی زاده خامسی افزود: استانهای شرق کشور برای انتقال آب حساسیت بیشتری داشته باشند و اعتبارات لازم را در نظر گرفته تا در کمترین زمان این طرح اجرایی شود.
وی بر تخصیص منابع، تعیین مصارف هر استان و رعایت تمامی الزامات انتقال آب دریای عمان تاکید کرد و گفت: مطالعات فنی، زیست محیطی و اقتصادی از ضرورتهای این طرح است.
معاون وزیر نیرو گفت: استفاده از آب دریا می‌تواند تا سال‌ها نیاز آبی استانهای شرقی کشور را تامین کند و این اتفاق مهم در راستای شکوفایی و آبادانی این استان‌ها گرفته شده است.