انتخابات ۱۴۰۰ همچنان پیچیده و رازآلود است و تحرکات بازیگران سیاسی روز به روز برای انتخابات بیشتر می‌شود. گرچه از هم‌اکنون نام‌هایی از شخصیت‌های جریان‌های سیاسی در فضاهای رسانه‌ای به چشم می‌خورد اما شاید مبهم‌ترین جای ماجرا نیز ابهام در نحوه مشارکت مردم و کاندیداهای اصلی حاضر در رقابت‌های انتخاباتی باشد.
در این خصوص به منظور بازتاب دیدگاه‌ها و نظرات منعکس شده در رسانه‌های گروهی در این مجمل، مطالب مربوط به انتخابات ریاست جمهوری را گزیده‌وار انتخاب و گردآوری شده است.
مهمترین محورهای انتخاباتی از نگاه رسانه‌های اعتدالی، اصلاح‌طلب و اصولگرا
رسانه‌های اعتدالی در شبانه روز گذشته با انتخاب یادداشت و گزارش‌های مختلف انتخابات ۱۴۰۰ را از زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار دادند و در مطالب خود محورهایی همچون؛ حضور افراد و سیاسیون و چگونگی استفاده از ظرفیت آنان را برجسته ساختند.
رسانه‌های اصلاح طلب در مطالبی از چگونگی تحرک اصلاح طلبان برای ورود به انتخابات به ارائه گزارش و تحلیل های مختلف پرداختند و نحوه حضور جبهه اصلاحات ایران را در انتخابات ۱۴۰۰ بررسی کردند. روزنامه شرق در تیتری با عنوان پشت پرده تحرکات انتخاباتی اصلاح‌طلبان به این موضوع پرداخت. روزنامه اعتماد نگاه اصلاحات به مردم و حاکمیت را مورد بحث قرار داد. اما در میان فراخوان برای حضور آیت الله سیدحسن خمینی و محمد جواد ظریف در انتخابات ریاست جمهوری پرتکرار ترین مطلبی بود که رسانه هایی از جمله روزنامه آرمان ملی، اعتماد، ایسنا، سایت خبری راهبرد معاصر بدان پرداخته اند. رقابت میان نظامیان نیز از جمله مواردی بود که روزنامه شرق در گزارشی آن را بررسی کرد.
رسانه‌های اصولگرا نیز در این بازه زمانی در یادداشت ها و تحلیل های خود انتخابات ۱۴۰۰ را از منظرهای مختلف بررسی کردند و در مطالب خود محورهایی چون «روحانی به‌دنبال حربه نخ‌نما شده دو قطبی‌سازی در انتخابات ۱۴۰۰ است، جایی ندیدم که ظریف بگوید اصلاح طلبم، انتخابات ریاست‌جمهوری و تشدید دشمنی با احیاگر مضمون بعثت و آغاز تحرکات سیاسی علی لاریجانی» را برجسته ساختند. تمایل برخی گروه های سیاسی برای حضور علی لاریجانی به لحاظ فراوانی بیشترین مطلب را از آن خود ساخته است.
رسانه‌های اعتدالی
برای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ تمایلی ندارم
پایگاه خبری- تحلیلی انتخاب در گزارشی برنامه های مطرح شده محمود صادقی دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها را در نشست مجازی «فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی اصلاح طلبان در انتخابات ۱۴۰۰» را تببین کرد که در ادامه گزیده هایی از این مطلب آمده است:
* درباره کاندیداتوری احتمالی در انتخابات ۱۴۰۰ تمایلی ندارم، اما اگر انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها به این جمع بندی برسد، در صحنه حاضر می‌شوم.
* استفاده از ظرفیت‌ها را در اولویت قرار دهیم.
* سال ۹۲ کاندیدای اصلی اصلاح طلبان شانس حضور نداشت.
* عملکرد روحانی بعد از سال ۹۶ مورد رضایت اصلاح طلبان نبود.
* بعد از انتخابات ۹۸ اصلاح طلبان دچار نوعی سردرگمی شدند.
* مهمترین چالش اصلاح طلبان «امید اجتماعی» و «اعتماد» است.
* معرفی کاندیدای اصلاح طلبی که مقبول و محبوب باشد و پایگاه رأی داشته باشد، یکی از شرایط شرکت فعال اصلاح طلبان در انتخابات است.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
پشت پرده تحرکات انتخاباتی اصلاح‌طلبان
روزنامه شرق به گفت وگویی با محمدرضا تاجیک جامعه‌شناس و کنشگر سیاسی پرداخت که در ادامه به مهمترین محورهای این گفت وگو پرداخته شده است:
* جریان اصلاح‌طلبی با یک بحران و فقدان پایگاه اجتماعی مواجه شده است؛ گفتمانش از طراوت برخوردار نیست.
* جریان اصلاح‌طلبی باید چشمانش را بشوید و جور دیگری ببیند.
* جامعه مدنی برای فعالیت نیازمند فضایی است که حداقل‌ها آزاد باشند تا بتوانند فعالیت کنند و زمینه‌ساز تغییر باشند.
* جریان مقابل مشارکت پایین را راه‌حل پیروزی خود پیدا کرده و از این عدم مشارکت استقبال می‌کنند.
* اجازه ندهیم نهال اصلاح‌طلبی بخشکد. این خواسته منوط به این است که بزرگان اصلاح‌طلبی چه تمهیدی بیندیشند و چگونه جریان اصلاح‌طلبی آینده را مدیریت کنند.
سفره مردم، معیار انتخابات ۱۴۰۰
شاخص های مهم یادداشت روزنامه آرمان ملی به قلم مجید ابهری رفتارشناس، عبارت است از:
* انتخابات ۱۴۰۰، حساس‌ترین انتخاب در چند دهه اخیر است.
* آنچه این روزها کشور به آن نیاز دارد، تشخیص درست در انتخابات با دو عنصر «بصیرت» و «آگاهی» است. بی‌شک حق رای، یک سهم ملی و اجتماعی است که باید به نحواحسن از آن بهره گرفت.
* حق رای یکی از اساسی‌ترین حقوق سیاسی و اجتماعی یک ملت است و کسانی که مردم را تشویق به عدم حضور در صحنه می‌کنند، خواب‌های پریشانی برای مردم دیده‌اند.
فراخوان برای سیدحسن خمینی
این روزنامه همچنین در گزارشی دیگر به استقبال شماری از صاحبنظران سیاسی و اقتصادی از حضور سیدحسن خمینی در انتخابات پرداخت و نوشت:
* جمعی از صاحبنظران سیاسی و اقتصادی بر این عقیده‌اند که یک چهره فراجناحی، ملی و مذهبی به میدان بیاید.
* فراخوان فعالان سیاسی، مذهبی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نشان می‌دهد که این چهره‌ها به دنبال این امر هستند که شرایط به سمت و سویی برود که آیت‌الله سید حسن خمینی برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ نامزد شود و استارت اولیه را برای تشکیل «دولت ملی» بزند.
* نگاهی به اکثر دولت‌هایی که پس از انقلاب به قدرت رسیده‌اند، نشان می‌دهد که هر کدام از این دولت‌ها برخاسته از یک جریان و جناح خاص بوده‌اند و کمتر دولتی بوده که به معنای واقعی فراجناحی عمل کرده باشد.
* آنچه مسلم است در میان اصلاح‌طلبان بر روی دو چهره صحبت می‌شود؛ محمدجواد ظریف و آیت‌الله سیدحسن خمینی.
صادق زیباکلام استاد دانشگاه نیز در یادداشتی در روزنامه آرمان ملی، بحث نامزدی آیت الله سیدحسن خمینی را از زاویه ای دیگر مورد رصد قرار داد و آورد:
* اگر آیت الله سیدحسن خمینی، وارد انتخابات شود، یک شور و نشاط و امید به وجود خواهد آمد و با توجه به اینکه یادگار امام هستند فکر دولت ملی به وجود می‌آید.
* اگر سید حسن خمینی هم برای انتخابات کاندیدا شود، مردم پای صندوق‌های رای حاضر می‌شوند و به او رای می‌دهند.
* اگر طی ۳ ماه آینده اتفاقات خاصی بیفتد که مردم ترغیب شوند، پای صندوق‌های رای بیایند که در آن صورت می‌توان به حمایت از آیت‌الله سید حسن خمینی و تشکیل دولت ملی امیدوار بود. البته این کاری بسیار سخت است.
نگاه اصلاحات به مردم و حاکمیت
روزنامه اعتماد با درج گزارشی به مهم ترین دغدغه های اصلاحات در انتخابات پیش رو پرداخت و آورد:
* مشارکت انتخاباتی و نظارت استصوابی، دو دغدغه اساسی جریان اصلاحات است.
* در انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی بسیاری از کاندیداهای جریان اصلاح‌طلب ردصلاحیت شدند و نتوانستند وارد رقابت شوند.
* عارف با اصلاح‌طلبان گام برمی‌دارد.
* کنشگران سیاسی به خصوص اصلاح‌طلبان تاکید دارند، بهبود وضعیت اقتصادی و همچنین تایید صلاحیت نامزدهایی از جناح‌های سیاسی مختلف می‌تواند مردم را به شرکت در انتخابات تشویق کند.
روزنامه اعتماد با انتخاب تیتر احمدی‌نژاد و احمدی‌نژادی‌ها درباره آخرین تحرکات انتخاباتی طیفی خاص از اصولگرایان به ارائه گزارشی پرداخت و نوشت:
* برخی ناظران می‌گویند که سعید محمد می‌تواند نسخه‌ای به‌روز از «احمدی‌نژاد ۸۴» باشد؛ یعنی همان نسخه‌ای که اصولگرایان را به سوی پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری راهنمایی خواهد کرد.
* احمدی‌نژاد اخیرا مدعی شده «اگر هدفمندی یارانه‌ها صددرصد اجرا می‌شد با قیمت‌های امروز ۲.۵ میلیون تومان در ماه به هر ایرانی می‌رسید»
* به گزارش برخی منابع خبری: همکاری‌های انتخاباتی رستم قاسمی نه با احمدی‌نژاد و برخی دیگر از یاران رییس‌جمهوری مهرورز، بلکه با سعید محمد است و جالب‌تر آنکه آنها هردو ازجمله اصولگرایانی هستند که با پیشینه نظامی‌گری، قدم به عرصه انتخابات گذاشته‌اند.
* رستم قاسمی: حضور آقای احمدی‌نژاد در انتخابات پیش‌رو به خود ایشان ارتباط دارد و من اگر تصمیم برای حضور داشته باشم، تفکر خود را دارم و برای پوشش فردی نخواهم آمد.
رقابت انتخاباتی فرماندهان
روزنامه شرق در گزارشی سفرهای رقابتی میان محسن رضایی و محمدباقر قالیباف را به استان های مختلف بررسی کرد در ادامه مهم ترین محورهای این گزارش آمده است:
* به نظر می‌رسد قالیباف و رضایی در سفرهای استانی با هم مسابقه گذاشته‌اند؛ سفرهایی که شائبه‌های انتخاباتی آن بیش از چیزهای دیگر است.
* رئیس مجلس به اسم نظارت بر قوانین و دبیر مجمع هم به‌عنوان بررسی مسائل استان، به سفرهای استانی می‌روند.
* سایت محسن رضایی حتی خبر کاندیداتوری او برای مجلس را هم ترفند مخالفان برای سوزاندن او در انتخابات ریاست‌جمهوری دانسته است.
* قالیباف تاکنون به استان‌های خوزستان، سیستان‌وبلوچستان، چهارمحال‌وبختیاری و این دوروزه هم به کردستان سفر کرده است.
* برنامه‌های سفرهای قالیباف هم تقریبا شبیه محسن رضایی است. مثلا در برنامه سفر کردستانش که آخر هفته گذشته برگزار شد، دیدار با فعالان فرهنگی و اجتماعی سنندج و جلسه با شورای اداری استان ازجمله برنامه‌های او بود.
* تبلیغاتی‌بودن و انتخاباتی‌بودن این سفرها درست چند ماه مانده به آغاز انتخابات از سوی دو چهره سیاسی که شائبه نامزدی‌شان بسیار بالاست.
کم‌رونق‌ترین انتخابات در پیش است
روزنامه همدلی در گفت وگو با محمود صادقی فعال سیاسی، انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری را از زوایای مختلف بررسی کرد و نوشت:
* مهمترین رویداد در حوزه سیاسی انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری و ششمین دوره شوراهای شهر و روستا است که مهمترین نکته درباره آن کاهش کم سابقه حضور مردم در انتخابات اسفند سال گذشته است.
* دولتی که بخواهد با ۱+۵ مذاکره یا تعاملی داشته باشد، باید از پشتوانه مشروعیت قابل قبولی برای افزایش توان و قدرت چانه زنی داشته باشد.
* برخی می‌گویند اصولگرایان یک رای حداقلی تبیین شده دارند که در انتخابات ۱۴۰۰ پای صندوق‌های رای حاضر می‌شوند، ولی من فکر می‌کنم حتی در مردم طرفدار اصولگرایان نیز انگیزه برای مشارکت کمتر شده است.
* الان نهاد ائتلافی اصولگرایان در انتخاب کاندیدای واحد دچار مشکل است و تعدد کاندیداها بین آنها شدت دارد، اما اصلاح‌طلبان از جهت انسجام تا حد زیادی وضع بهتری دارند و در واقع چالش اصلی ما انگیزه پایین در عامه مردم در مشارکت انتخاباتی است.
* تعامل دولت و مجلس بسته به پیروزی جناح‌های سیاسی، وضعیت متفاوتی خواهد داشت. اگر پیروز انتخابات ریاست جمهوری اصلاح‌طلب یا اعتدالی باشد، با مجلس چالش خواهد داشت.
چرا کاندیداتوری ظریف برای اصلاح‌طلبان بهتر است؟
شاخص های تحلیل رسول منتجب نیا در گفت و گو با خبرگزاری ایسنا از شرایط محمدجواد ظریف برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری بدین شرح است:
* ظریف بین اکثریت مردم موقعیت ممتازی دارد و برای خود محبوبیت و مقبولیت ایجاد کرده است. وی فردی مودب، با فرهنگ، دیپلمات کارکشته، دلسوز و مورد اعتماد است.
* ظریف فردی دیپلمات است که می تواند دیپلماسی کشور را به پیش ببرد. ممکن است افراد دیگری تجربه اجرایی بیشتری نسبت به ظریف داشته باشند، اما جاذبه ظریف را ندارند.
* اصلاح طلبان و اصولگرایان سراغ کسانی بروند که توان اداره کشور را داشته باشند. اینکه نظامیان از گزینه نظامی حمایت کنند یا من روحانی از گزینه معمم حمایت کنم، درست نیست، زیرا صنفی گرایی مشکلی را حل نمی کند.
عدم مشارکت در انتخابات به معنای نه گفتن به همه است
حسین کمالی نایب‌رییس جبهه اصلاحات ایران و چهره سیاسی اصلاح‌طلب در گفت وگو با روزنامه اعتماد اظهار داشت:
* با ردصلاحیت و دخالت غیرقانونی مانع حضور احزاب و جریان‌های مختلف نشوند.
* ردصلاحیت‌ها یا به عبارت دیگر حذف افراد از صحنه رقابت سیاسی در انتخابات باید بر اساس رای و قضاوت دادگاه صالح باشد و غیر از این نباید عامل گزینش به میان بیاید و افراد را دست‌چین کند.
* یک جمعی از اصلاح‌طلبان تحت عنوان «جبهه اصلاحات ایران» گرد هم جمع شده و میثاق و منشور و تعهدی را امضا کرده‌اند که بر اساس آن در این رقابت سیاسی وارد میدان شوند و همه از کاندیدای واحدی حمایت کنند.
* به اندازه کافی هم از اصولگرایان و هم اصلاح‌طلبان و هم به طورکلی از مجموعه کسانی که مدیریت کشور را در اختیار دارند، دلخور هستند.
* مردم ریشه مسائل و مشکلات را تشخیص می‌دهند اما باید گفت و البته تاکید کردکه اگر مردم در انتخابات شرکت نکنند و رای ندهند به معنای این نیست که فقط به اصلاح‌طلبان نه گفته‌اند؛ حال آنکه درکمال تعجب برخی سعی می‌کنند این مفهوم را تبلیغ کنند.
سید حسن خمینی تمایلی به حضور در انتخابات ۱۴۰۰ ندارد
سایت خبری- تحلیلی راهبرد معاصر در گفت وگو با غلامعلی رجایی فعال سیاسی اصلاح طلب، آورده است:
* آقای سید حسن برنامه ای برای وارد شدن به میدان انتخابات ندارد که بخواهیم در این خصوص صحبت کنیم.
* ایشان مهره سوخته نمی شود. چرا باید یادگار امام مهره سوخته شود.
* نظرسنجی ها گویاست که شور انتخاباتی بسیار پایین است و قاعدتاً باید وضعیت معیشتی مردم بهتر شود و امید مردم به آینده به لحاظ اقتصادی بیشتر شود.
* در اصلاح طلبان یک گرایش مشخص بود که سمت کاندیدای اجاره ای نمی روند اما اگر واقعیت صحنه چیز دیگری باشد احتمالاً نیاز به تجدیدنظر باشد. باید منتظر خبر از نهاد اجماع ساز بود.
کاندیداتوری سید حسن خمینی خواب را از چشم برخی گرفته است
جواد امام فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت و گو با خبرگزاری برنا در رابطه با حواشی اخیر احتمال حضور لاریجانی در اردوگاه اصلاح طلبی گفت:
* به نظر می رسد طرح کاندیداتوری لاریجانی توسط جبهه اصلاحات رفتارهای رقیب باشد و بخاطر تخریب اصلاح طلبان مطرح می شود.
* ما امروز نمی توانیم در مورد اشخاص اظهارنظر کنیم و شاید هنوز اشخاصی باشند که بخواهند به طور مستقل وارد میدان شوند.
* مطرح شدن اسم حسن خمینی خواب را از چشمان بعضی افراد گرفته است.
* به این بهانه امام را می زنند چون زندگی سید حسن خمینی نه در قم و نه در تهران، اشرافی نیست. او در تهران در محل زندگی امام زندگی می کند.
* برخی از دوستان می گویند اگر نظامیان استعفا بدهند، خلاف قانون نیست.
* سید حسن قصد ورود به انتخابات را ندارد و آنچه تا امروز مطرح شده خواسته گروه های علاقمند به امام و بیت و شخص سید حسن بود.
* قرار است اتفاقی متفاوت از اسفند ۹۸ رخ می دهد و سلایق و افکار مختلفی در انتخابات حضور و رای بدهند.
رسانه های اصولگرا
روحانی به‌دنبال حربه نخ‌نما شده دو قطبی‌سازی در انتخابات ۱۴۰۰ است
حجت الاسلام علیرضا سلیمی عضو هیات رییسه مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، گفت:
* دولت روحانی جز برجام هیچ دستاورد دیگری ندارد و آقای روحانی در سال ۹۲ با دوگانه مذاکره و تحریم پیروز شد و به دنبال ایجاد فضای سال ۹۲ در انتخابات ۱۴۰۰ است اما این حربه آقای روحانی نخ نما شده است.
* بازگشت به برجام برای ما موضوعیت ندارد. انگیزه آقای روحانی از طرح این مسئله چیست؟
* برای بازگشت به تعهدات به‌صورت کل در برابر کل و یا جزء در برابر جزء آماده‌ایم این شما هستید که می‌توانید مسیر درست و صحیح را انتخاب کنید.
انتخابات ریاست‌جمهوری و تشدید دشمنی با احیاگر مضمون بعثت
روزنامه وطن امروز با درج یادداشتی به قلم روح‌الله اژدری، نوشت:
* یکی از این مقاطع، انتخابات در جمهوری اسلامی ایران است که مظهر مردم‌سالاری دینی است و سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را به رخ می‌کشد.
* راهبرد پیشنهادی دوم مقام معظم رهبری تواصی به صبر و استقامت در مقابل دشمنی‌ها، سختی‌ها و مشقت‌های راه حق است.
* تواصی به حق یعنی بصیرت‌افزایی و آگاه کردن مردم به تأثیر نقش‌آفرینی آنها در انتخابات و انتخاب درست از یک طرف و دمیدن روح امیدواری و استقامت در مردم و تلاش برای همگرایی و وحدت کلمه، وظیفه خواص و رسانه‌ها، بویژه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است.
* در این مقطع حساس که اقتصاد کشور نیازمند یک تدبیر نجات‌بخش است، در عرصه حضور نیابد و موجب تفرقه‌آفرینی نشود.
جایی ندیدم که ظریف بگوید اصلاح طلبم
مهم ترین مولفه های علی صوفی فعال اصلاح طلب در خصوص انتخابات ریاست جمهوری در گفت وگو با روزنامه صبح نو عبارت است:
* رسانه‌های نزدیک به اردوگاه اصلاحات، به مرور آرایش نامزدهای بالقوه خود برای انتخابات آتی را مشخص می‌کنند.
* وضعیت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در حال حاضر، نسبت به بقیه نامزدهای اصلاح‌طلب برای پوشیدن ردای نامزدی جریان اصلاحات در خرداد ۱۴۰۰ بهتر به نظر می‌رسد.
* من جایی ندیدم که آقای ظریف گفته باشد من اصلاح‌طلبم؛ بنابراین شرط اول را ندارد.
* در جریان اصلاحات کسی نیست که بخواهد در مقابل ایشان و عملکرد ایشان موضع منفی داشته باشد. با این حال، شرط اول ما این است که آقای ظریف صراحتا بگوید من اصلاح‌طلبم.
تحرکات زیر پوستی لاریجانی
خبرگزاری مهر در گزارشی آورده است:
* لاریجانی اینقدر ناشی نیست که الان این موضوع را بگوید، چون در صحبت‌هایش اشراف به مکان و زمان دارد.
* جامعه روحانیت مبارز، تمایل به نامزدی علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس در انتخابات پیش رو دارد و در صدد است تا سایر اصولگرایان را نیز با نظر خود همگام کند.
* آدرس دیگر جهت احتمال نقش آفرینی «لاریجانی» در عرصه انتخابات به موضع‌گیری جواد لاریجانی برادر بزرگ‌تر وی برمی‌گردد.
* نمی‌توان با قاطعیت «علی اردشیر لاریجانی» را از سبد گزینه‌های احتمالی ریاست جمهوری بیرون گذاشت، به دلیل آنکه چه او بخواهد و چه نخواهد بخشی از جریان‌های سیاسی تمایل به کاندیداتوری وی دارند.
* او در حاشیه، برنامه‌های خود را جهت حضور در میدان رقابت نفس‌گیر در خرداد سال آینده آماده و در زمان معین روزه سیاسی اش را افطار می‌کند.