به گزارش ایرنا، طرح انتقال آب از خلیج فارس به مناطق خشک کشورمان یکی از ابرپروژه‌هایی است که که با مطرح شدن آن در چند سال گذشته و تلاش برای اجرای آن تا حد زیادی امید به بهبود وضعیت آبی نواحی خشک را در پی داشت.
بی‌تردید استفاده از این آب در بخش صنعت از یک سو به برداشت کمتر آب از منابع آب سطحی و زیر سطحی می‌انجامد و از سوی دیگر سبب افزایش تولید و بهبود فعالیت صنعتی خواهد شد.
آن طور که کارشناسان امر مطرح می‌کنند تخصیص آب خلیج فارس به نواحی صنعتی کشور سبب شکوفایی بیشتر آنان خواهد شد برای مثال استان صنعتی اصفهان که نقش بسزایی در تولید و تامین انواع محصولات، قطعات تجهیزات صنعت کشور ایفا می‌کند با استفاده از این آب جهت افزایش تولید خواهد توانست چرخ صنعت کشور را نیز بیش از گذشته به حرکت درآورد.
استان اصفهان با ۲۴ شهرستان و بیش از پنج میلیون نفر جمعیت، بیش از ۹ هزار واحد تولیدی کوچک و بزرگ با سرمایه ۲۲۱ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۲۶۳ هزار نفر، حدود ۸۴۰ معدن در حال بهره برداری با سرمایه گذاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال و حدود ۱۸۰ هزار واحد صنفی دارد.
نصف‌جهان و زاینده‌رود گرفتار کم آبی
کم‌آبی مناطق مرکزی ایران و خشکی زاینده‌رود به‌عنوان شاهرگ حیاتی این مناطق، یکی از اصلی‌ترین مشکلات امروز کشورمان است، زاینده‌رودی که قرن‌ها سرچشمه حیات و رشد در مرکز ایران زمین بوده، سال‌هاست بر اثر بی‌توجهی و دخالت بی‌حساب و کتاب در نظام طبیعت، گرفتار خشکی شده، جریان دوره‌ای، نه دائم این رودخانه مشکلات متعددی برای محیط زیست، پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری ، بخش کشاورزی و تامین آب آشامیدنی ایجاد کرده است.
نگاهی به خشکی‌های دوره‌ای رودخانه زاینده‌رود، کاهش تخصیص آب کشاورزی، فرونشست زمین، ریزگردها، مشکلات عدیده زیست محیطی بخصوص برای تالاب بین المللی گاوخونی و آمار و ارقام مربوط به بارندگی‌ها در حوضه آبریز زاینده‌رود بعنوان یکی از اصلی‌ترین منابع آب مرکزی ایران از یک سو و کاهش افزون بر ۵۰ درصدی بارش‌ها و کم شدن میزان ذخیره سد زاینده‌رود از سوی دیگر لزوم اجرای هرچه سریع‌تر پروژه‌های آبی در این خطه را گوشزد می‌کند.
طرح‌های بلند مدت و کوتاه مدت انتقال آب، حفظ منابع آبی و کاهش هدر رفت‌ها در سال‌های گذشته برای برون رفت از مشکلات این خطه در برنامه های متولیان امر قرار گرفت و در سطح ملی برای حیات بخشی به پیکره زاینده‌رود برنامه ریزی شد که البته هیچ یک تاکنون اثربخش نبوده است.
از جمله طرح‌هایی که قرار است بخشی از کمبود منابع آبی در استان اصفهان را رفع کند انتقال آب از خلیج فارس به این منطقه خواهد بود که البته اگرچه به گفته مسوولان تنها بخش صنعت از آن نفع خواهد برد اما باید به یاد داشته باشیم که این آب از مقدار برداشت ها از منابع آبی سطحی بویژه رودخانه زاینده‌رود و آب های زیرزمینی خواهد کاست و در کل به نفع این ناحیه کم آب خواهد بود.
طرح ملی انتقال آب از خلیج فارس دستاوردی بزرگ
طرح ملی انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی و شرق کشور، به گفته مسوولان دستاوردی بزرگ چهار دهه پس از انقلاب اسلامی است که به همت متخصصان داخلی و بخش خصوصی توانمند به سرانجام رسیده و فلات مرکزی و شرق کشور را متحول می‌کند.
با تکمیل سه خط پروژه مهم و ملی انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران، در مجموع ۵۵۰ میلیون مترمکعب آب شیرین از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران انتقال می‌یابد.
عملیات اجرایی جدی برای انتقال این آب در دولت یازدهم آغاز شد و در پی آن رییس جمهوری ۴۰۰ میلیون دلار تسهیلات از صندوق توسعه ملی برای این طرح اخذ کرد، به جز این تسهیلات که اقساط آن نیز پرداخت می‌شود، بقیه هزینه‌ها توسط شرکت‌های بزرگ معدنی کشور و بخش خصوصی تامین می‌شود.
پروژه انتقال آب از استان هرمزگان آغاز می‌شود و در مسیر کرمان و خراسان جنوبی به خراسان رضوی انتقال خواهد یافت و می‌تواند به توسعه صنایع گلخانه‌ای و واحدهای صنعتی و معدنی بزرگ این استان‌ها کمک کند.
قطعه نخست خط اول چندماه پیش توسط رییس جمهوری بطور کامل افتتاح شد و خط دوم نیز بزودی آغاز می‌شود که در این خط، آب از هرمزگان به کرمان و خراسان جنوبی و سرانجام خراسان رضوی (مشهد) می‌رود و آب به معادن سنگان می‌رسد.
دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در منطقه فلات مرکزی و استانهای مسیر خط انتقال (هرمزگان، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی) ، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین مناسب نفت و اشتغال‌زایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از قابلیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق فلات مرکزی و شرق کشور، از جمله دستاوردهای مهم این طرح به شمار می‌رود.
قرار است عملیات اجرایی طرح بزرگ انتقال آب به استان اصفهان، فردا یکشنبه با دستور ریاست جمهوری به‌صورت ویدئو کنفرانس آغاز شود و واحدهای بزرگ صنعتی استان از جمله ذوب‌آهن، فولاد مبارکه، پالایشگاه و همچنین اتاق بازرگانی، استانداری و شهرداری اصفهان در اجرای این طرح مشارکت دارند.
تخصیص ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب از خلیج فارس به اصفهان
بر اساس آمار و ارقامی که تاکنون منتشر شده با اجرای این طرح ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب به استان اصفهان تخصیص پیدا خواهد کرد، این مقدار آب مُختص صنایع استان خواهد بود و هیچ ارتباطی به آب آشامیدنی، کشاورزی و حق‌آبه‌های استان ندارد.
یازده مسیر مختلف برای انتقال آب در چارچوب این طرح توسط شرکت مشاور بررسی شده و در نهایت کوتاهترین و ارزانترین مسیری که نیاز به پمپاژ کمتری دارد و مشکلات زیست محیطی و اجتماعی پایین‌تری خواهد داشت، انتخاب شده و اقدامات لازم برای آغاز اجرای این طرح که از پیوست‌های زیست محیطی، اجتماعی و امنیتی برخوردار است، انجام گرفت.
این ابَرپروژه، با بهره مندی از توان متخصصان داخلی و همچنین ظرفیت های بخش خصوصی توانمند، در زمان تحریم به اجرا خواهد درآمد و این موضوع باعث شده تا از آن به عنوان یکی بزرگترین پروژه های بعد از انقلاب اسلامی نام برده شود.
آنطور که استاندار اصفهان مطرح کرد انتقال آب از خلیج فارس بعنوان قدمی بسیار مثبت و آرزوی دیرینه مردم اصفهان به شمار می‌رود که در آینده نزدیک محقق خواهد شد.
عباس رضایی گفت: همه کارهای لازم برای اجرای این طرح در زمینه تخصیص منابع بصورت قانونی و علمی و بر اساس پیوست‌های مختلف انجام شده است.
به گفته وی با اجرای این طرح ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب به استان اصفهان تخصیص پیدا خواهد کرد.
وی ادامه داد: یازده مسیر مختلف برای انتقال آب در چارچوب این طرح توسط شرکت مشاور بررسی شده و در نهایت کوتاهترین و ارزانترین مسیری که نیاز به پمپاژ کمتری دارد و از مشکلات زیست محیطی و اجتماعی پایین‌تری برخوردار است، انتخاب شده است.
رضایی خاطرنشان کرد: اقدامات لازم برای آغاز اجرای این طرح که از پیوست‌های زیست محیطی، اجتماعی و امنیتی برخوردار است، انجام شده است.
وی با تاکید براینکه اجرای این طرح مانع از پیگیری حق‌آبه کشاورزان و تخصیص آب از بهشت‌آباد نخواهد شد و مردم نباید به جوسازی‌ها در فضای مجازی توجهی داشته باشند، اظهار داشت: انتقال آب از خلیج فارس بعنوان قدمی بسیار مثبت و آرزوی دیرینه مردم اصفهان است که در آینده نزدیک محقق خواهد شد.
استاندار اصفهان گفت: همه کارهای لازم برای اجرای این طرح در زمینه تخصیص منابع بصورت قانونی و علمی و بر اساس پیوست‌های مختلف انجام شده است.
وی با بیان‌اینکه استان کم‌آب و بی‌آب اصفهان با مشکلات بسیاری در زمینه مصرف آب مواجه است، افزود: پیگیری لازم برای طرح انتقال آب از خلیج فارس در ۲۸ ماه گذشته انجام شده و با اجرای این طرح مشکل کمبود آب صنایع استان که تضمینی همیشگی برای تامین آب استان خواهد بود، برطرف می‌شود.
مجموعه‌های بزرگ صنعتی اصفهان حامی و منتفع از طرح انتقال آب
بنا به اظهارات مدیرعامل شرکت تامین آب اصفهان صُفه، متولی اجرا و پیگیری این طرح در اصفهان، مجتمع فولاد مبارکه در عملیات اجرایی طرح انتقال آب خلیج فارس به این منطقه، به عنوان مهمترین سهامدار سهم مهمی در پیشبرد این ابرپروژه دارد.
سید محمود حسینی اظهارداشت: شرکت تامین آب اصفهان صفه در دی ماه ۹۷ پس از هماهنگی با ایمیدرو و شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس به جنوب شرق کشور اعم از هرمزگان، گل گهر، مس سرچشمه و فولادچادرملو شکل گرفت.
وی افزود: در حال حاضر سهامداران عمده شرکت تامین آب اصفهان صفه شرکت فولاد مبارکه، پالایشگاه اصفهان، ذوب آهن، شهرداری اصفهان، اتاق بازرگانی و سازمان همیاری شهرداری‌های اصفهان هستند.
حسینی با اشاره به اساسنامه این شرکت تصریح کرد: اساسنامه شرکت تامین آب اصفهان صفه اجازه فعالیت های مختلف تامین آب صرفا با اهداف صنعتی و معدنی را از منابع درون سرزمینی و برون سرزمینی در دستور کار قرار داده است.
وی اضافه کرد: طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان در راستای تامین کمبود نیاز آبی صنعت استان خواهد بود و این انتقال آب در هفت مسیر توسط شرکت مشاوره ای «طوس آب» از ابعاد مختلف نظیر هزینه و قیمت تمام شده و زمان اجرا بررسی شد تا در نهایت مسیری که از نظر آبگیر و آب شیرین کن با شرکت خلیج فارس مشترک است، انتخاب شود.
مدیرعامل این شرکت با اشاره به اینکه ۳۸۰ کیلومتر از مسیر انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان با شرکت خلیج فارس مشترک است، گفت: در حال حاضر شرکت مهندسین مشاور یکم به عنوان مشاور و شرکت زاینداّب به عنوان مدیر طرح انتخاب شده اند و مشغول فعالیت هستند.
وی اضافه کرد: روز یکشنبه، ۲۴ اسفندماه، دوقسمت از خط اول از گل گهر تا مس سرچشمه و از مس سرچشمه به چادرملو اردکان توسط رئیس جمهور افتتاح و عملیات اجرایی انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان و خراسان رضوی هم آغاز می‌شود.
۵ سال زمان برای اتمام طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان
حسینی افزود: مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه از ابتدای کار همواره با راهبری و هدایت به عنوان رئیس هیئت مدیره از این پروژه حمایت کردند و انسجام بخشی ها به همت مدیریت شرکت فولاد مبارکه انجام شد.
وی تعریف بازه پنج ساله برای این ابرپروژه را معقولانه دانست و اظهارداشت: پروژه انتقال آب از خلیج فارس به استانهای کرمان و یزد پس از هفت سال به بهره برداری رسیده است و امیدواریم با اعمال مدیریت ارزش و زمان بتوانیم هزینه‌ها را کاهش دهیم و در صورت تامین به موقع کالا و سرمایه انتقال آب خلیج فارس به اصفهان حتی کمتر از پنج سال به بهره برداری برسد.
دراین ارتباط مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی مجتمع فولاد مبارکه اصفهان گفت: تمام صنایع استان اصفهان کمتر از پنج درصد آب از حوضه زاینده‌رود برداشت می کنند و سهم شرکت فولاد مبارکه کمتر از یک درصد است امتا با این حال پروژه انتقال آب خلیج فارس به اصفهان آب پایدار صنایع را برای تولید تضمین خواهد کرد.
آب پایدار نیازی اساسی در فرایند تولید فولاد
جواد نیلی افزود: یکی از نیازهای اساسی فرایند تولید فولاد، آب پایدار است و درحالی که در سال‌های اخیر نوسانات زیادی در بارش‌ها داشتیم و همین موضوع شرکت فولاد مبارکه را برآن داشت که در ابرپروژه طرح انتقال آب خلیج فارس به اصفهان مشارکت داشته باشد تا آب پایدار را از دریا تامین کند.
وی خاطرنشان کرد: عملیات انتقال آب خلیج فارس به اصفهان تنها با اهداف صنعتی و معدنی انجام می شود و سهم شرکت فولاد مبارکه در این طرح در میان سهامداران از همه بیشتر است.
مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: در حال حاضر سهامداران عمده شرکت تامین آب اصفهان صفه به عنوان مجری طرح انتقال آب خلیج فارس به این دیار، مجتمع فولاد مبارکه، پالایشگاه اصفهان، ذوب‌آهن، شهرداری، اتاق بازرگانی و سازمان همیاری شهرداری‌های اصفهان است.
وی اضافه کرد: ایجاد مسیر (کُریدور) برای عبور لوله‌های انتقال آب، زمان بر خواهد بود که خوشبختانه با احداث این مسیر در استانهای کرمان و یزد و سهیم شدن اصفهان هم در بخشی از این فرایند زمان ذخیره شد و اگر شرکا به تعهدات خود عمل کنند این ابرپروژه در کمتر از پنج سال به بهره برداری می‌رسد.
فولاد مبارکه، بزرگترین مجتمع صنعتی کشور و بزرگترین تولیدکننده فولاد تخت در خاورمیانه با سهم بیش از ۵۰ درصدی در تولید فولاد کشور دارای ارزش فعلی ۲۰۰ هزار میلیارد ریالی است.
شرکت فولاد مبارکه با داشتن حدود ۱۲ میلیون تُن ظرفیت آهن اسفنجی بزرگترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان محسوب می‌شود.
این مجموعه بزرگ صنعتی در ۷۵ کیلومتری جنوب غرب اصفهان، ۳۵ کیلومتر مربع وسعت و ۱۷ کیلومتر مربع سالن تولید دارد.
تاثیر غیر مستقیم طرح انتقال آب در کشاورزی اصفهان
بنا به گفته های رییس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، طرح انتقال آب خلیج فارس با هدف تامین آب پایدار صنایع است و امیدواریم با بهره برداری از این پروژه برداشت صنایع از حوضه زاینده رود به حداقل برسد و معادل این آب به بخش کشاورزی تخصیص یابد.
مهرداد مرادمند ادامه داد: اجرای این پروژه می تواند به منابع آبی پایدار صنایع بیانجامد و تاثیر غیر مستقیم بر بخش کشاورزی دارد.
وی تصریح کرد: طرح انتقال آب خلیج فارس به اصفهان صرفا با اهداف صنعتی و معدنی دنبال می شود و با تامین آب پایدار صنایع از این طرح می توان به بخشی از نیاز کشاورزی پاسخ داد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان افزود: از ابتدای سال زراعی جاری، هیچ مقدار آبی به بخش کشاورزی تخصیص پیدا نکرده است و امیدواریم با بارش‌های مطلوب پس از عید آب کشاورزی تامین شود.