علی تجویدی خالق آهنگهای ماندگار و اصیل و نوازندهای صاحب سبک ایرانی در ۱۵ آبان ۱۲۸۹ خورشیدی متولد شد. او اصالتش به اصفهان بازمیگشت. تجویدی آموختن موسیقی را از کودکی نزد پدرش هادی خان تجویدی که او نیز هنرمند بود، آغاز کرد.
هادی تجویدی هم نقاش بود و هم به نواختن ساز میپرداخت. وی در نقاشی از شاگردان کمالالملک و در موسیقی از شاگردان مستعد درویش خان بود. برادران علی تجویدی با نامهای محمد و علیاکبر هم از نقاشان مشهور ایران بودند.
تجویدی و آموختن موسیقی نزد اساتید بزرگ
علی تجویدی نوازندگی را با ساز فلوت آغاز کرد. او فلوت را نزد اساتیدی چون ظهیرالدینی یاد گرفت و در ۱۶ سالگی به آموختن ویولن در کلاسهای استاد سپهری پرداخت. تجویدی برای آموختن کامل ساز ویولن برای مدت زمان ۲ سال نزد حسین یاحقی آموزش دید و پس از آن برای ۸ سال در کلاسهای ابوالحسن صبا علاوه بر ویولن به فراگیری ساز سه تار مشغول شد. تجویدی یکی از شاگردان سرشناس صبا بود و در غیبت وی کلاس او را اداره میکرد. او برای آموزش تکمیلی ساز ویولن و تکنیکهای آن و همچنین آشنایی بیشتر با موسیقی غرب به توصیه ابوالحسن صبا برای چند سال نیز نزد ملیک آبراهیمیان و بابگن تامبرازیان به آموختن موسیقی پرداخت.
پس از آن با راهنمایی صبا، به محفل هنری محمد ایرانی مجرد راه یافت و با بسیاری از هنرمندان سرشناس آشنا شد و از هنرمندانی نظیر محمد ایرانی مجرد، اسماعیل قهرمانی، سید حسین طاهرزاده و رکنالدین مختاری که به آن محفل رفتوآمد داشتند، بهره برد.
علی تجویدی نوازندهای صاحب سبک
علی تجویدی را میتوان نوازندهای صاحب سبک دانست. بسیاری نوازندگی تجویدی را منحصر بفرد میدانند. آرشه قدرتمند و تکنیکهای خاص او در استفاده از ظرایف موجود در موسیقی کلاسیک مثل پوزیسیونهای بالا تا نزدیک خرک و آرشه پرانیهای عجیب او بسیار تحسین برانگیز و زیبا بود. تجویدی فقط نوازنده خوبی نبود، بلکه استعداد و نبوغ او در آهنگسازی هم قابل ستایش بود چراکه بیشتر آهنگهای به جا مانده از او که در همکاری با خوانندگان مشهور ایرانی ساخته است به آثار ماندگاری در موسیقی ایران تبدیل شده و در طول زمان درخشش و تاثیرگذاری خود را از دست ندادهاند.
علی تجویدی به ویژه در همکاری با رحیم معینی کرمانشاهی شاعر و ترانهسرای فقید ایرانی طی سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ خورشیدی توانست آثار ماندگاری را در موسیقی معاصر ایران به ثبت برساند.
علی تجویدی و درخشش در رادیو
تجویدی در فروردین ۱۳۲۹ خورشیدی با معرفی ابوالحسن صبا پا به رادیو گذاشت و در مدت زمان کوتاهی در کنار پرویز یاحقی و اسدالله ملک، به یکی از نوازندگان مطرح سلو در رادیو تبدیل شد.
ورود تجویدی به برنامه گلها در رادیو؛ برنامهای که در ۱۳۳۴ خورشیدی به وسیله داوود پیرنیا راهاندازی شد اما نقطه عطف فعالیت هنری تجویدی در رادیو بود و او را به یکی از رکوردداران ساخت آهنگ در رادیو تبدیل کرد. بدین گونه او یکی از سه رکوردار سازنده آهنگ در برنامه گلها شد. این برنامه از شماره ۱۰۰ به بعد با ویولن علی تجویدی و تار شاپور رحیمی شروع شد.
تجویدی در همین سالها برای ترانههای مشهوری چون یادکودکی، آشفتهحالی، آتش کاروان، رفتم که رفتم و دیدی که رسوا شد دلم به آهنگسازی پرداخت که حاصل این تلاش، ساخت نواهای ماندگاری در موسیقی معاصر ایران است.
علی تجویدی و فعالیت کمرنگ در سالهای پس از انقلاب
علی تجویدی پس از انقلاب ۱۳۵۷، فعالیت قابل توجهی در حوزه موسیقی نداشت. او در سالهای پایانی عمر، بسیار کم کارشده بود و تنها کاری مشترک با علیاصغر شاهزیدی و تصنیفی با صدای محمدرضا شجریان به مناسبت آغاز به کار ارکستر ملی ایران اجرا کرد، آلبوم «یاد استاد» در بهار سال ۱۳۷۷ با صدای علیرضا افتخاری و آثاری از علی تجویدی منتشر شد. او همچنین، منتخب چهارمین همایش چهرههای ماندگار در سال ۱۳۸۳ بود.
درگذشت
علی تجویدی آهنگساز و نوازنده نامی ویولن، پس از تحمل بیش از ۴ سال بیماری طاقتفرسای سرطان، اسفند ۱۳۸۴ در ۸۶ سالگی درگذشت.
پیکر استاد تجویدی از مقابل تالار وحدت با حضور گسترده مردم تشییع شد و سپس این هنرمند نامی در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.