انسان ها در طول تاریخ شاهد پاندمی های مختلفی از جمله آبله، سل، ایدز، وبا، طاعون و آنفلوآنزا بوده اند. پاندمی کووید - ۱۹ آخرین پاندمی در دنیا نیست اما یکی از مهمترین پاندمی هایی است که کل جامعه جهانی را درگیر و با پیامدهای مختلف و نوپدید مواجه کرده است.
احسان مصطفوی، اپیدمیولوژیست روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا اظهار داشت: هرچند تعداد مرگ روزانه و تعداد بستری در بخش های عادی و بخش های مراقبت های ویژه هنوز بالا به نظر می رسد و همچنان نیاز به تمهیدات خاص هم توسط مقامات ذیربط و هم همراهی بیشتر مردم برای رعایت پروتکل های بهداشتی دارد، اما باید بپذیریم وضعیت کشور در چند ماه اخیر در مقایسه با هشت ماه اول اپیدمی وضعیت تثبیت شده تر و قابل تحمل تری دارد.
عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران ادامه داد: با توجه به اینکه به نظر می رسد تغییر خاصی در رفتار مردم در چند ماه اخیر انجام نشده است احتمالا زمینه انتقال ویروس در کشور محدود شده که دلیل آن نیاز به بررسی های دقیق دارد، دانستن دلیل این موضوع می تواند در برنامه ریزی های آینده کشور بسیار مهم باشد.
وی اظهار امیدواری کرد که با افزایش برنامه واکسیناسیون در کشور و ادامه رعایت پروتکل های بهداشتی بتوانیم این ویروس را مهار کنیم تا مردم بتوانند به زندگی عادی خود بازگردند.
کرونا هنوز تمام نشده است
وی بر لزوم رعایت پروتکل های بهداشتی تاکید کرد و گفت: مردم باید بدانند که هنوز کرونا تمام نشده و این ویروس همچنان درحال گردش در کشور است، این بیماری همچنان یکی از مهمترین تهدیدهای بیماری های عفونی در ایران و جهان محسوب می شود و باید آن را همچنان جدی بگیریم.
این اپیدمیولوژیست به روند بیماری در کشور اشاره کرد و افزود: خوزستان در حال حاضر استانی است که به شدت درگیر بیماری کرونا شده و به عبارتی این استان وارد پیک سوم خود شده است.
مصطفوی افزود: در بررسی روند نمودار سایر استان های کشور به نظر می رسد که به جز خوزستان سایر استان ها به یک ثبات نسبی رسیدند و اپیدمی های کوچک جغرافیایی با طول مدت کم در آن استان ها شکل گرفته است.
از سفرهای نوروزی غیرضروری پرهیز شود
وی به مردم توصیه کرد که در صورت امکان از سفرهای نوروزی غیرضروری پرهیز کنند و در صورتی که تصمیمی برای این کار دارند، تا حد امکان توصیه های بهداشتی را که توسط مقامات و دست اندرکاران ارایه می شود، به دقت رعایت کنند.
مصطفوی افزود: افرادی که در بیش از یک سال گذشته دستورالعمل های بهداشتی را به صورت دقیق رعایت کردند و مخصوصا افراد مسن و دارای بیماری زمینه ای قطعا آسیب پذیرتر از سایر افراد هستند و سفر می تواند شرایط ابتلای آنان را فراهم کند.
وی با اشاره به اینکه این افراد از جمله گروه های بسیار آسیب پذیر هستند، گفت: در مسافرت، بستری برای انتقال بیماری به این افراد فراهم می شود و با ادامه این روند می توان انتظار سرانجامی تلخ برای این افراد را داشت. قسمتی از افزایش موارد بستری و مرگ متعاقب سفرها برای افرادی است که تاکنون خود را ایزوله و محدود کرده اند.
مصطفوی افزود: در روزهای آینده با سفرهای نوروزی مواجه خواهیم شد که به نظر می رسد با ارایه آموزش های لازم به مردم و رعایت اصول بهداشتی توسط آنان، می شود سفرها را کم خطرتر کرد.
کشور ۳ پیک کرونا را پشت سر گذاشت
عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران ادامه داد: ایران بیش از یک سال است که درگیر بیماری کرونا شده و در طول این مدت درگیر سه پیک اپیدمی بوده است.
وی ادامه داد: ما در ماه های اول بروز بیماری با محدودیت های جدی در ظرفیت تست های تشخیصی کرونا در کشور مواجه بودیم، هم تعداد تست روزانه ای که در کشور انجام می شد و هم تعداد آزمایشگاه هایی که امکان این کار را داشتند، محدود بودند.
مصطفوی ادامه داد: با تلاش محققان و پژوهشگران به تدریج این محدودیت ها برطرف شده و شاهد افزایش تست های تشخیصی و دسترسی بیشتر به تجهیزات مورد نیاز هستیم و محققان ما در پروژه ای بزرگ در تلاش هستند تا به واکسن کرونا هم دست یابند.
وی بیان داشت: پیک اول اپیدمی کرونا در کشور تقریبا از نیمه اسفند ماه سال گذشته آغاز شد و در نیمه فروردین ماه امسال با حدود سه هزار و ۵۰۰ بستری قطعی به اوج خود رسیده است.
این اپیدمیولوژیست افزود: به دلیل محدودیت تست های تشخیصی، تعداد موارد بستری بستری و بیماران قطعی بیشتر از آنچه چیزی بود که ما ظرفیت شناسایی آن را در کشور داشتیم.
رییس مرکز تحقیقات بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران گفت: در پیک اول اپیدمی کرونا، استان های شمالی و مرکزی کشور مانند استان های مازندران، گیلان و گلستان، تهران، قم، سمنان، اصفهان و مرکزی درگیر این بیماری شدند.
وی ادامه داد: بعد از یک ثبات نسبی که تقریبا در اردیبهشت ماه کشور فراهم شد، مجددا روند صعودی موارد بیماری در قالب پیک دوم از اوایل خرداد ماه شروع شد و در اوایل مرداد ماه با حدود ۲ هزار بستری قطعی روزانه به اوج خود رسید، به عبارتی کشور درگیر پیک دوم بیماری کرونا شد.
مصطفوی اظهار داشت: استان هایی که در پیک اول کمتر درگیر بیماری شده بودند مانند استان جنوبی و برخی از استان های شرقی و غربی کشور در این پیک درگیر بیماری کرونا شدند.
وی بیان داشت: با نزولی شدن پیک دوم که تا اواخر مرداد ماه آغاز شد، مجددا به شکلی کشور از نیمه دوم شهریور ماه درگیر پیک سومی شد که هم از نظر تعداد بستری در اوج و هم از نظر مدت زمان پیک، خیلی سنگین تر از پیک های اول و دوم این بیماری بود.
این اپیدمیولوژیست ادامه داد: در پیک سوم اکثر استان ها درگیر بیماری شدند و اوج این پیک در اواسط آبان ماه بود و مجددا به تعداد بستری روزانه حدود سه هزار و ۵۰۰ نفر رسیدیم.
وی بیان داشت: موارد بستری از نیمه آبان ماه روند کاهشی پیدا کرد و تقریبا در سه ماه اخیر (از اوایل دی ماه تا امروز) تعداد موارد بستری قطعی شناسایی شده در کشور روزانه به کمتر از هزار نفر رسیده است.
به ثبات نسبی در مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا رسیده ایم
وی با اشاره به اینکه تقریبا از اوایل دی ماه در کشور به یک ثابت نسبی در مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا رسیدیم، اظهار داشت: تعداد مرگ روزانه در این مدت معمولا به تعداد کمتر از ۱۰۰ نفر رسیده است.
مصطفوی افزود: تعداد مرگ قطعی روزانه ناشی از کرونا در کشور در پیک اول به ۱۵۰ نفر رسید و در اوج پیک دوم این تعداد به حدود ۲۰۰ نفر و در پیک سوم هم به حدود ۵۰۰ مورد مرگ روزانه رسیده است که سبب نگرانی های جدی شده بود.
وی ادامه داد: تعداد مرگ روزانه در ماه های اخیر به کمتر از ۱۰۰ نفر رسید، هرچند این تعداد هم خیلی زیاد است و باید باز هم تعداد مرگ روزانه کاهش پیدا کرد.
قسمتی از افزایش بیماران سرپایی به دلیل افزایش تست تشخیصی کرونا
وی ادامه داد: هرچند موارد سرپایی در کشور روندی صعودی را از اوایل دی ماه تا به امروز طی می کند و در روزهای اخیر تعداد موارد سرپایی به بیش از هشت هزار نفر هم رسید اما به نظر می رسد بخشی از این روند صعودی متاثر از افزایش ظرفیت تست تشخیصی در کشور باشد.
مصطفوی افزود: ظرفیت تشخیصی تست در کشور از حدود ۱۰ هزار مورد در روز در اواسط فروردین به بیش از ۶۰ هزار مورد تست در روزهای اخیر رسیده و این موضوع همچنان روند صعودی دارد.
این اپیدمیولوژیست بیان داشت: با افزایش ظرفیت تست تشخیصی، فرصت برای نظام بهداشتی و درمانی کشور فراهم می شود که بتوانند مبتلایان را زودتر شناسایی کنند تا درمان های حمایتی بهتری روی آنان انجام شود و سرانجام بیماران کمتری بستری و در نهایت شاهد مرگ کمتر بیماران در کشور باشیم.
درصد مثبت بودن آزمایشات ملکولی به حدود ۱۰ درصد رسید
رییس مرکز تحقیقات بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران گفت: در حال حاضر درصد مثبت بودن آزمایشات ملکولی به حدود ۱۰ درصد رسیده است؛ به این معنی که از هر ۱۰ نفر یک نفر مثبت اعلام می شود و این موضوع گویای این است که بیماری روند با ثباتی را طی می کند.
وی با اشاره به اینکه درصد مثبت شدن آزمایشات ملکولی در کشور یکی دیگر از شاخص های مهم است، گفت: تقریبا در نیمه فروردین ماه که کشور درگیر پیک اول اپیدمی بود درصد مثبت شدن تست ملکولی تست پی سی آر در کشور حدود ۲۰ درصد بود یعنی از هر پنج فرد مشکوک به کرونا که اقدام به آزمایش کرونا می کردنند یک مورد آنان مثبت می شد.
عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران افزود: این عدد در پیک سوم اپیدمی کرونا به حدود ۳۵ درصد رسید، به عبارتی از هر سه نفر یک نفر مثبت اعلام می شدند.
تعداد بیماران بستری در بخش‌های مراقبت ویژه به بیش از ۵ هزار نفر رسیده بود
وی به تعداد بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه در طول دوران بیماری کرونا در کشور اشاره کرد و گفت: تعداد موارد بستری در این بخش در پیک سوم اپیدمی به بیش از ۵ هزار نفر رسیده بود که عدد قابل توجه ای بود.
مصطفوی ادامه داد: این عدد در روزهای اخیر کاهش یافته و به ۳ هزار و ۸۰۰ مورد در بخش های مراقبت های ویژه رسیده است.