«بهروز الفت» در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به خروج آمریکا از معاهده برجام در سال ۹۷، اظهار داشت: پیش از این، واردات به ایران ۱۵ میلیارد دلار و صادرات به اروپا حدود ۲ میلیارد دلار بود اما در این مدت مجموع کل تجارت ایران با اروپا به حدود یک سوم کاهش پیدا کرده است.
وی افزود: در ارقام تجارت ایران با اروپا در ۱۱ ماهه امسال صادرات حدود ۵۰۰ میلیون دلار و واردات چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار را تجربه کرد که همین آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۳ درصد کاهش را نشان می دهد.
به گفته الفت، بعد از خروج آمریکا از برجام، تجارت ایران با اروپا با دو سوم کاهش روندی منفی را تجربه کرد.
وی با اشاره به تغییرات در ریاست جمهوری آمریکا طی ماه های گذشته، خاطرنشان کرد: زمانی بر سر کار آمدن رییس جمهور جدید آمریکا برای ایران معنا پیدا می کند که وضعیت تحریم ها مشخص شود زیرا در حال حاضر کشورهای مختلف فعالیت های اقتصادی و تجاری خود را تحت تاثیر ممنوعیت ها، محدود کرده اند.
الفت افزود: تا زمانی که سایه و ابر تحریم ها از سر ایران برداشته نشود حضور فرد جدیدی در دولت آمریکا تفاوتی را برای ما ایجاد نخواهد کرد.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در ماه های اخیر تنها سخن از برداشتن تحریم ها و بازگشت به برجام بوده است، تاکید کرد: آمار و اطلاعات دقیقی وجود ندارد که نشان دهنده ایجاد تغییرات باشد و از سوی دیگر هیچ ادعایی به مرحله اجرایی و عملیاتی نرسیده است.
وی با بیان اینکه تغییرات در ریاست جمهوری آمریکا تنها به لحاظ ایجاد فضای روانی بر تجارت ایران تاثیر مثبت گذاشته است، تصریح کرد: تا زمانی که نظام پولی جهان چراغ سبزی به بانک ها و بنگاه های اروپایی برای مبادلات تجاری با ایران نشان ندهد، احتمال اندکی برای افزایش داد و ستد اقتصادی با شرکت های اروپایی وجود دارد و افزایش تجارت با وعده هم امکان پذیر نمی شود.
الفت تاکید کرد: بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام تنها زمانی موثر خواهد بود که تحریم ها به طور کامل برداشته و تجارت جهان با ایران به سهولت انجام شود و هر کالایی از هر بندری با هر کشتی امکان جابه جایی داشته و مبادلات پولی نیز با هر بانکی قابل انجام باشد.
وی افزود: معنای بازگشت به برجام برای ایران به معنای برداشتن کامل تحریم ها است و بازگشت به برجام بدون مهیا شدن این شرایط اثر خاصی در بر نخواهد داشت.
نپذیرفتن FATF مبادلات تجاری ایران را با مشکل همراه می کند
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه FATF یک نظام بین المللی در حوزه روابط بانکی است، خاطرنشان کرد: چند کشور معاهده ای را در زمینه روابط مالی ایجاد کردند و جهان در حال حاضر در مدار و محور آن، روابط بانکی را تنظیم می کند که این روند فقط شامل کشورهای اروپایی نمی شود بلکه کل جهان را در بر می گیرد.
وی افزود: در همین راستا کشورهایی که ایران با آنها روابط تجاری دارند نیز هشدار داده اند که در صورت نپذیرفتن FATF از سوی ایران مبادلات بانکی و تجاری به سختی انجام خواهد شد.
الفت تصریح کرد: اصول و قواعد FATF در جهان پذیرفته و اجرایی شده است و در صورتی که ایران عضوی از آن نباشد از روابط تجاری بین المللی بیرون خواهد ماند.
به گفته وی، پذیرش FATF می تواند بر روابط تجاری بهبود ایجاد کند و این روند همراه با رفع تحریم ها می تواند اثر بسیار مثبتی بر تجارت ایران با کشورهای جهان داشته باشد.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه FATF مجموعی از موافقت نامه ها است، اظهار داشت: ایران دو سوم آن را پذیرفته اما بخشی از آن باقی مانده است که اجازه مبادلات بانکی را برای کشور محدود می کند.
وی تصریح کرد: رعایت اصول FATF به این معناست که مسائل و تبادلات مالی در نظامی شفاف و اصول حاکم انجام شود که این روند کلید ارتباط نظام بانکی کشورهای مختلف جهان است.
الفت با بیان اینکه این دستورالعمل از سوی جهان پذیرفته شده است، گفت: در صورتی که ایران از پذیرفتن FATF سر باز زند ارتباط خود را با شبکه مالی جهان دچار اختلال خواهد کرد.
به گفته وی، پذیرفتن FATF از سوی ایران بهانه محدود کردن یا قطع کردن روابط بانکی با ایران را از جهان می گیرد.
متغییر بودن ساختار تجاری ایران، تجارت را با مشکل مواجه می کند
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت همچنین در خصوص موانع تجارت ایران و اروپا، گفت: متغییر بودن ساختارهای تجاری ایران از مشکلاتی است که روابط تجاری با اروپا را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی افزود: تجارت و اقتصاد در اروپا مبتنی بر یک نظام مدرن مالی و پولی، دارای قاعده و ضوابط است و شرکت ها این اصول را به دلیل خسارت های سنگینی که در صورت عدم اجرا باید پرداخت کنند، رعایت می کنند.
وی تاکید کرد: تجارت در ایران به دلیل شرایط خاص تحریم ها به طور ویژه ای طراحی شده است زیرا به دلیل اینکه در طول سال های گذشته همواره در شرایط تحریم قرار داشتیم ارتباط و پیوند اقتصادی زیادی با جهان نداریم.
الفت تاکید کرد: ایران در دهه اخیر در تجارت و اقتصاد قائم به خود عمل و نیازها را از داخل کشور تامین کرده است به همین دلیل پیوند اقتصادی عمیقی با جهان ندارد و این در حالی است که اروپا پیوند و ارتباط جدی با نظام اقتصادی جهان دارد که این موضوع مهمترین مشکل تجارت ایران و اروپا محسوب می شود.
وی، مشکل دیگر تجارت ایران و اروپا را شناخت اندک دو طرف از بازار یکدیگر دانست و گفت: به دلیل تحریم ها و در یکسال اخیر شیوع ویروس کرونا در جهان شناخت مناسبی از ظرفیت و توانایی های تولیدی و خدماتی از جمله فعالیت های دانش بنیان ایران وجود ندارد و این موضوع موجب شده تا اروپا، ایران را تنها بازاری برای فروش محصولات خود بداند.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت خاطرنشان کرد: ایران می تواند برای کشورهای اروپایی نقش همکار و شریک تولیدی، تجاری و اقتصادی را بازی کند اما اروپا در این زمینه اطلاعات کافی ندارد تا از توانمندی جوانان، دانش و منابع ایران بهره مند شود.
وی با بیان اینکه ایران توانایی دارد تا بخشی از زنجیره تولید شرکت های اروپایی را برعهده بگیرد، اظهار داشت: شناخت نداشتن اروپا از توانمندی های ایران، ما را بازاری برای فروش کالا نشان می دهد و تحریم ها نیز مانعی برای فروش تکنولوژی، دانش و همکاری مشترک با اروپا شده است.
الفت با بیان اینکه عمده کالاهای وارداتی ایران از اروپا در تحریم ها اقلام اساسی از جمله نهاده های کشاورزی و دامی بود در حالی پیش از این کالاهای مبتنی بر تکنولوژی و صنعت مورد مبادله تجاری قرار می گرفتند.
وی افزود: صادرات فعلی ایران عمدتا کالاهایی از جمله پسته، زعفران، فرش و گبه بود که به صورت سنتی صادر می شد در حالی که پیش از اعمال تحریم ها محصولات پتروشیمی و چدن عمده صادرات ما را تشکیل می دادند اما در حال حاضر در لیست تحریم ها قرار دارند.
همایش ایران و اروپا فضای سرد تجارت دو طرف را از بین برد
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه همایش ایران و اروپا از مدت ها قبل با همکاری سازمان توسعه تجارت، اتحادیه اروپا و مرکز تجارت بین الملل برنامه ریزی شده بود، تصریح کرد: این همایش به عنوان نشستی برای تجارت ایران و اروپا طراحی شد و یک شرکت ایتالیایی برگزاری آن را برعهده گرفت.
وی با بیان اینکه بر اساس برنامه ریزی ها از اواخر تابستان ثبت نام در این همایش آغاز شد، افزود: حدود چهار هزار نفر برای شرکت در این همایش ثبت نام کردند که از این تعداد ۲ هزار و ۵۰۰ نفر ایرانی، ۸۰۰ نفر اروپایی و ۶۰۰ نفر خارج از کشورهای اتحادیه اروپا بودند.
الفت با بیان اینکه این همایش از بخش های مختلف تشکیل شده بود، تصریح کرد: ظرفیت سازی، آموزش و مشارکت در حوزه های مختلف از جمله فعالیت های این همایش بود، همچنین شبکه ای برای تجار تعریف شد تا شرکت ها بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
وی افزود: همچنین کنفرانسی سه روزه ای بر محور شناخت دو طرف از بازارهای یکدیگر برگزار شد که با سخنرانی مقامات رسمی آغاز به کار کرد و توانست جلسات خوبی را با حضور تجار و شرکت های تولیدی بر پا کند.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه این همایش به خوبی توانست فضای سرد تجاری میان دوطرف را بعد از تعطیل شدن شرکت های اروپایی در ایران با خروج آمریکا از برجام از بین ببرد، تاکید کرد: همایش ایران و اروپا تلنگری برای بازگشت بررسی روابط تجاری دو طرف در حوزه های مختلف از زبان بخش خصوصی بود و مقامات دولتی در آن کمترین نقش و تعداد را در این رویداد داشتند.
الفت با تاکید بر اینکه همایش تجاری ایران و اروپا موفق عمل کرد، اظهار داشت: تجاری که به دنبال توسعه فعالیت های خود بودند توانستند از این شرایط به نفع خود بهره ببرند.
چشم اندازی روشن برای ۱۴۰۰ در روابط ایران و اروپا دیده می شود
وی با بیان اینکه گسترش روابط تجاری ایران و اروپا در سال ۱۴۰۰ دو چشم انداز دارد، خاطرنشان کرد: نخست اگر تحریم ها لغو نشود، تغییری در وضعیت فعلی ایجاد نخواهد شد، بنابراین فعالیت در تجارت مبتنی بر پروژه های تعریف شده فعلی با اتحادیه اروپا در قالب یک بستر مشترک با مرکز تجارت بین الملل ادامه پیدا می کند.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در برنامه استراتژی ملی صادرات مسیرهای جدیدی برای توسعه فعالیت ها تدوین شده است، گفت: حدود ۳۵۰ برنامه اجرایی در بخش های مختلف از جمله گیاهان دارویی، قطعات خودرو، کنترل کیفیت، تکنولوژی و غذا پیش بینی شده است.
وی با بیان اینکه در زمینه کنترل کیفیت تجار ایرانی باید با استانداردهای بین المللی آشنایی بیشتری پیدا کنند، تصریح کرد: در حال حاضر بخش قابل توجهی از صادرات ایران به کشورهایی است که عمدتا نگاه کیفی و بهداشتی به محصولات ندارند و به همین دلیل صادرکنندگان باید در زمینه صادرات به کشورهای اروپایی آموزش دیده و تغییراتی را در سیستم کاری خود ایجاد کنند.
الفت با بیان اینکه در سال ۱۴۰۰ فعالیت هایی دو جانبه در زمینه آموزش، ظرفیت سازی و توسعه صادرات در کنار گسترش تجارت فعلی پیگیری می شود، خاطرنشان کرد: امید داریم در سال آینده با فرض بودن تحریم ها در همین حد و حتی بیشتر روابط تجاری و اقتصادی ایران و اروپا ادامه پیدا کند.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت، چشم انداز دوم در سال ۱۴۰۰ را لغو تحریم ها عنوان کرد و گفت: در این صورت مشکلی در گسترش روابط تجاری و اقتصادی نخواهد بود و بهره مندی از ظرفیت های حوزه های مختلف از جمله فولاد، پتروشیمی، فناوری اطلاعات و بخش های تخصصی دانش بنیان را در دستور کار قرار خواهیم داد.
وی با بیان اینکه لغو تحریم ها افزایش تجارت در کالا و خدمات را در پی خواهد داشت، تصریح کرد: این روند با بازتعریف روابط تجاری از سوی دو طرف امکان پذیر خواهد شد زیرا اگر نتوانیم با رفع تحریم پیوندهای جدی اقتصادی برقرار کنیم با هر مشکل و بهانه ای تجارت بار دیگر آسیب خواهد دید.
وی افزود: در دوران تحریم برخی شرکت های اروپایی به دلیل برقرار کردن پیوندهای اقتصادی محکم با بازار، صنعت و مشتری ها در ایران و منطقه به فعالیت خود ادامه و حتی تجارت خود را گسترش دادند.
الفت تاکید کرد: این به معناست که منافع دو طرف چنان در هم گره بخورد که دیگر نتوانند به بهانه های مختلف تجارت و فعالیت اقتصادی را رها کنند.
مدیر کل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت گفت: اگر شرایط به قبل از تحریم بازگردد و تجار و بانک ها فعالیت خود را بار دیگر به خوبی آغاز کنند در ۱۴۰۰، درصد قابل توجهی از تجارت پیشین بازخواهد گشت و حتی می توانیم در مسیر توسعه تجاری اقتصادی با اروپا گام برداریم.