به گزارش ایرنا، به دلیل شناسایی نخستین بیماران مبتلا به ویروس کرونا در چین، روابط سیاسی این کشور در سال ۱۳۹۹ بیش از گذشته در سطح بین المللی دچار تنش شد اما این ابرقدرت اگرچه از نظر اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا متزلزل شد ولی سریعتر از اکثر کشورهای جهان بهبود یافت و رشد اقتصادی خود را بدست اورد.
لغو قرنطینه ووهان
ویروس کرونا اگرچه اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی در چین شناسایی شد اما ووهان و استان هوبی به عنوان منشا و کانون اولیه شیوع این ویروس که در ابتدای سال ۲۰۲۰ قرنطینه شده بود سرانجام بعد از دو ماه در ابتدای فروردین سال ۱۳۹۹ از قرنطینه خارج شدند.
باز شدن تردد و آمد و رفت در این شهر ۹ میلیون نفری، بار دیگر امید را در میان مردم این شهر و همچنان سراسر جهان زنده کرد که ویروس کرونا شکست پذیر است و با همدلی و همراهی مردم می توان بر آن غلبه کرد.
شهر ووهان اوایل بهمن سال ۱۳۹۹ قرنطینه کامل شد تمام خیابان ها خلوت و خدمات حمل و نقل عمومی از جمله تردد قطارهای شهری، اتوبوس و تاکسی ممنوع شد خانواده ها هم محدود به خانه های خود بودند تنها فروشگاه های مواد غذایی و داروخانه ها باز بودند.
شیوع ویروس کرونا معروف به «کووید ۱۹» برای نخستین بار اواسط ماه دسامبر ۲۰۱۹ (۲۴ آذر ۱۳۸۹) در شهر «ووهان» واقع در مرکز چین گزارش شد. ابتدا از این بیماری به عنوان ذات الریه نام برده می شد اما کمیسیون ملی بهداشت چین بعد از انجام یک سری تحقیقات، در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۹ (۹ دی ماه ۹۸) به صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد.
شمار مبتلایان به ویروس کرونا تا کنون در سراسر جهان به حدود ۱۲۰ میلیون نفر رسیده است که از این تعداد افزون بر دو میلیون و ۶۶۰ هزار تن جان باخته اند.
ممنوعیت سفر به چین
با شیوع همه گیری ویروس کرونا در سراسر جهان، چین در اواخر ماه مارس ۲۰۲۰ (فروردین ۱۳۹۹) به عنوان اقدامی موقت در پاسخ به اپیدمی ویروس کرونا، ورود خارجی ها حتی خارجی های دارای ویزای معتبر چینی و مجوزهای اقامت را به حالت تعلیق درآورد این ممنوعیت سفر به چین ۸ ماه طول کشید.
به دنبال کنترل ویروس کرونا در چین، وزارت خارجه این کشور اوایل مهر سال ۱۳۹۹ اعلام کرد خارجی هایی که اجازه اقامت معتبر در چین دارند می توانند بدون نیاز به درخواست مجدد ویزا از ۲۸ سپتامبر (۷ مهر) وارد این کشور شوند.
با این حال هم اکنون کنون نیز خارجی ها و حتی چینی هایی که به این کشور سفر می کنند باید به مدت ۱۴ روز در قرنطینه شوند.
تحولات هنگ گنگ
تظاهرات هنگ کنگی ها که از سال ۲۰۱۹ آغاز شد و به تظاهرات علیه لایحه استرداد ۲۰۱۹ هنگ کنگ نیز شناخته می‌شود، تا سال ۲۰۲۰ میلادی نیز ادامه داشت. این تظاهرات ها مجموعه تظاهراتی علیه لایحه استرداد مظنونان و متهمان به چین در هنگ کنگ و سایر شهرهای سراسر جهان بود.
این لایحه در فوریه ۲۰۱۹ مطرح شد و بر اساس آن به مقامات محلی اجازه می‌داد تا افراد تحت تعقیب را به مناطقی که هنگ کنگ با آنها توافق‌نامه استرداد ندارد، از جمله سرزمین اصلی چین و تایوان، استرداد کنند.
این لایحه سرانجام در خرداد سال ۱۳۹۹ با نام «قانون امنیتی جدید هنگ کنگ» تصویب شد و نخستین گروه از قانون شکنان اواخر تیر ماه همان سال بازداشت شدند.
تصویب این لایحه باعث اعمال تحریم های شدیدی از سوی آمریکا علیه چین شد اما پکن در واکنش، این تحریم را اقدامی راهزنانه معرفی کرد انگلیس نیز اعلام کرد به هنگ کنگی ها اجازه اقامت و سفر به بریتانیا را می دهد موضوعی که با واکنش شدید پکن مواجه شد.
سین کیانگ
یکی دیگر از موارد تنش زا در روابط چین و کشورهای خارجی در سال گذشته، بحث استان مسلمان نشین سینکیانگ بود کشورهای غربی به ویژه آمریکا همواره از چین انتقاد می کردند که حقوق مسلمانان سین کیانگ را به رسمیت نمی شناسد و آنها را به اردوگاه های کار اجباری می فرستد موضوعی که پکن نیز همواره آن را رد می کرد.
در سال گذشته نیز سازمان‌های مدافع حقوق بشر، دولت چین را به استفاده از خشونت و سختگیری علیه مسلمانان اویغور در سین کیانگ متهم می‌کردند اما دولت چین این اتهامات را رد کرده و می‌گوید تنها کسانی را مجازات می‌کند که علیه امنیت کشور اقدام کرده باشند.
کشورهای غربی، همچنین دولت چین را به راه اندازی اردوگاه‌های کار اجباری برای مسلمانان متهم می کردند اما چین می‌گوید «مراکز بازآموزی عقیدتی» بخشی از تلاش‌های دولت برای مبارزه با تروریسم و افراط گرایی در سین کیانگ است و هرگونه کار اجباری در این اردوگاه‌ها را تکذیب می‌کند.
پکن به منظور شفاف سازی و مقابله با ادعاهای دولت‌های غربی هرساله در چندین نوبت اقدام به اعزام روزنامه نگاران و دیپلمات‌های مقیم چین به این مناطق می‌کند تا از نزدیک در جریان خدمات دهی دولت به اویغورها قرار بگیرند.
انتخابات آمریکا
اگرچه تصور می شد چین بعد از دوران پر تنش ۴ ساله ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، بتواند رابطه بهتری با واشنگتن برقرار کند، اما شواهد حاکی است روابط دو کشور هنوز تغییری نکرده است و آینده ای برای بهبود روابط دو کشور هم قابل تصور نیست.
چین در کنار روسیه از معدود کشورهایی بود که در برابر نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا و پیروزی بایدن احتیاط به خرج داد و جزو آخرین کشورهایی بود که پیروزی وی را تبریک گفت.
از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ در آمریکا، تنش میان دو کشور به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت، «جنگ تجاری»، «حمایت واشنگتن از جدایی‌طلبان هنگ‌کنگ و تایوان»، «انتقاد از اردوگاه های مسلمان اویغور در سین کیانگ» و «اتهام واشنگتن به چین در مورد شیوع ویروس کرونا» از جمله عوامل تاثیر گذار در تقویت این تنش ها بود.
هرچند هنوز زود است و نباید قضاوت کرد، اما سیاست های یکی دو ماه اول دولت بایدن در برابر چین نشان می دهد که امیدی به بهبود روابط واشنگتن و پکن نیست و سیاست های آمریکا ممکن است در برابر چین مانند دوره قبل پر تنش باشد.
بازیابی رشد اقتصادی چین
علی رغم چالش های جدی و پیچیده ناشی از بیماری همه گیر کرونا، چین در سال گذشته موفق شد رشد اقتصادی خود را به نرخ قبل از همه گیری برگرداند و به عنوان تنها اقتصاد بزرگ در جهان رشدی مثبت را تجربه کند.
گزارش ها حاکی است تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال قبل با ۲.۳ درصد افزایش از ۱۰۰ تریلیون یوان ( ۱۵.۴۵ تریلیون دلار) فراتر رفت. بر این اساس، تولید ناخالص داخلی کشاورزی ۳.۰ درصد؛ صنایع ۲.۶ و صنعت خدماتی هم ۲.۱ درصد افزایش یافته است.
افزایش رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۰ در حالی است که تولید ناخالص داخلی این کشور در سه ماهه اول سال قبل ۶.۸ درصد کاهش داشت ولی در سه ماهه دوم ۳.۲ درصد رشد را تجربه کرد. پس از آن در سه ماهه سوم هم رشد ۴.۹ درصدی را تضمین کرد و روند صعودی را در سه ماهه چهارم با رشد ۶.۵ درصدی ادامه داد.
بر اساس این آمار، در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۱ میلیون و ۸۶۰ هزار فرصت شغلی در مناطق شهری ایجاد شد و در پایان این سال، نرخ بیکاری در مناطق شهری سراسر کشور به ۵.۲ درصد کاهش یافت.
حمایت از برجام
چین به عنوان یکی از کشورهای عضو برجام در سال گذشته نیز از این قرارداد بین المللی حمایت کرد و از مسئولان قدیم و جدید کاخ سفید در واشنگتن خواست به برجام برگردند.
چین همیشه به دنبال فرصت بوده است تا ضمن اعلام پایبندی خود به برجام از آمریکا و کشورهای اروپایی بخواهد ضمن اجرای تعهدات خود در قالب برجام، از آمریکا نیز بخواهند به این توافق بین المللی برگردد.
پکن حتی در زمان ادعای بازگرداندن تحریم های ایران در شورای امنیت از طریق مکانیسم ماشه در دولت ترامپ که با واکنش منفی جامعه جهانی نیز مواجه شد، با این اقدام واشنگتن مخالفت کرد و آن را غیرقانونی دانست و گفت که به این تحریم ها پایبند نیست.
چین همان زمان گفت که ایالات متحده با خروج یکجانبه از این توافق در سال ۲۰۱۸، صلاحیت خود را در رابطه با هرگونه اقدام در توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران، از دست داده است.
چین از جمله کشورهایی بود که ضمن درخواست از جو بایدن و دولت جدید آمریکا برای پیوستن مجدد به برجام، از این کشور خواست تحریم ها را به عنوان تنها راه حل مساله هسته ای ایران لغو کند.
چین همچنین به عنوان یک عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد، از آمریکا و متحدانش خواست در کمترین زمان ممکن به میز مذاکره با ایران برگردند. «وانگ ون بین» سخنگوی وزارت امور خارجه چین همچنین همه طرف‌ها را به حفظ آرامش و خویشتنداری دعوت کرد و از آنها خواست از دست زدن به اقداماتی که ممکن است اوضاع را بدتر کند، خودداری کنند.
کشف واکسن کرونا
چین اگرچه خیلی پیشتر از آمریکا و کشورهای اروپایی فاز مطالعاتی واکسن های ضد کرونا خود را آغاز کرد اما این شرکت هایی اروپایی و امریکایی در کنار روسیه بودند که واکسن های خود را وارد بازار کردند با این حال پکن نیز از این قافله جا نماند و توانست همپای این کشورها، واکسن های خود را روانه بازار کند و حتی به دنبال دیپلماسی واکسن هم هست.
طبق اعلام وزارت خارجه چین، پکن در حال اهدای واکسن کرونا ساخت این کشور به ۵۳ کشور در حال توسعه است و ۲۲ کشور نیز درخواست خرید واکسن چینی داده اند.
چین تا کنون محموله های اهدایی را به ۱۸ کشور جهان ارسال کرده است و گام بعدی خود را هم ارسال این واکسن ها به ۳۵ کشور دیگر عنوان کرده است غیر از ارسال محموله های اهدایی به ۵۳ کشور به صورت مستقیم، مقامات چین همچنین اعلام کرده اند که ۱۰ میلیون دوز واکسن کرونا را در اختیار «کوواکس» (برنامه تسهیل دسترسی عادلانه جهانی به واکسن کرونا) قرار می دهند.
بر اساس داده هایی که هنوز تکمیل نشده اند، تاکنون بیش از ۴۰ کشور نیاز خود برای واردات واکسن های کرونای تولید چین را اعلام کرده اند که از این میان ۲۲ کشور به صورت رسمی درخواست خرید داده اند رهبران کشورهای اندونزی، ترکیه، امارات، اردن و ... نیز در واکسیناسیون با واکسن های ضد کرونای تولید چین پیشگام بوده اند.
مقامات چین اعلام کردند این کشور در حال انجام آزمایش های بالینی بر روی ۱۸ واکسن کرونا است که ۷ مورد آنها وارد آزمایش‌های مرحله سوم شده اند. از این میان سه واکسن سینواک، سینوفارم و کانسینو هم در چین مجوز تزریق گرفته اند. سینوفارم اولین واکسن چین بود که اواخر سال ۲۰۲۰ مجوز استفاده اضطراری دریافت کرد.
دعوا بر سر منشا کرونا
یکی دیگر از موضوعات مهم در ارتباط با چین، دعوای این کشور با برخی از کشورهای دیگر از جمله آمریکا بر سر منشا ویروس کرونا بود، ترامپ رییس جمهوری پیشین آمریکا، بارها و بارها در سخنرانی های خود از ویروس کرونا به نام ویروس چینی نام می برد.
با این حال چین هم اعلام کرد اگرچه نخستین بیمار مبتلا به ویروس کرونا در شهر ووهان این کشور شناسایی شده است اما این دلیل نمی شود که چین منشا اولیه ویروس کرونا باشد.
دعوای چین و آمریکا بر سر منشا ویروس کرونا همچنان ادامه دارد گروه اعزامی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت به ووهان هم نتوانست تکلیف این مساله را به صورت قطعی روشن کند و اتهامات علیه چین همچنان از سوی آمریکا تکرار می شود.