به گزارش ایرنا، جشن بهاری و عید نوروز سنت مشترک جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای حوزه تمدنی و فرهنگی ایران از جمله پاکستان، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه و برخی دیگر از کشورهای آسیای میانه و قفقاز است.
مجمع عمومی سازمان ملل روز اول فروردین (۲۱ ماه مارس) را به عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشه ایرانی به رسمیت شناخته و آن را در تقویم خود جای داده است.
نمایش آداب و فرهنگ ایرانی به صورت برگزاری نمایشگاه ها و جشن‌های مختلف در مراکز فرهنگی بویژه دانشگاه ها در پاکستان و کشورهایی که با زبان فارسی آشنایی دارند با استقبال پر شوری از سوی دانشجویان و مردم مسلمان این کشورها همراه می‌شود.
جشن‌های نوروزی و مراسم آغاز فصل بهار در پاکستان در مناطق ایالات بلوچستان (شهرهای کویته، جعفرآباد، مکران، گوادر)، ایالت گلگیت – بلتستان (شهرهای گلگیت، اسکردو، هنزه، استور، چیترال) ، ایالت خیبرپختونخوا (شهرهای پیشاور، سوات، بنو و برخی از مناطق قبایلی) و شهرهای مختلف ایالت پنجاب در شرق این کشور برگزار می‌شود.
حکایت نوروز در ایرانِ کوچک
از رسوم سنتی عید نوروز در پاکستان بویژه در ایالت گلگیت-بلتستان در شمال این کشور معروف به «ایرانِ کوچک»؛ می‌توان به هدیه دادن تخم مرغ‌های رنگی به یکدیگر، رفت و آمد به منازل اقوام و بازی و تماشای بازی چوگان اشاره کرد.
شهر رویایی «اِسکردو» در شمال پاکستان که بی‌شک میعادگاه تمامی کوهنوردان حرفه‌ای جهان است، شهرتی فراوان دارد. مردم ساده و بی‌پیرایه این شهر قرابتی فراوان با انقلاب اسلامی ایران دارند و بی‌دلیل نیست که این شهر را "ایران کوچک" می‌نامند.
عید نوروز و ایام فرا رسیدن فصل بهار در ایالات بلوچستان و پنجاب نیز با حضور مردم در دامن سبز طبیعت، اجرای برنامه‌های سنتی از جمله پریدن از روی آتش به معنای اینکه باعث پاک شدن گناهان می‌شود، جشن گرفته می‌شود.
هرچند از سال گذشته شیوع ویروس کرونا در برخی شهرهای ایالت پنجاب باعث شده تا جشنواره‌های مردمی به مناسبت فصل بهار و نوروز لغو شود اما این وضعیت در شمال پاکستان متفاوت است و با توجه به کنترل وضعیت کرونا در مناطق گلگیت بلتستان و منطقه کشمیر (تحت کنترل دولت اسلام‌آباد) جشن‌های نوروز عالم افروز با حضور علاقه مندان برگزار می‌شود.
جامعه زرتشتیان و جمعیت زیادی از پناهندگان افغانستان که در مناطق مختلف پاکستان سکونت دارند نیز عید نوروز را با دید و بازدیدهای خانوادگی و حضور در پارک‌ها جشن می‌گیرند.
بر اساس سرشماری سال ۱۳۷۷ شمسی (۱۹۹۸ میلادی)، مذهب زرتشتی در پاکستان با جمعیتی حدود ۲۰ هزار نفر به عنوان کم جمعیت‌ترین گروه اقلیتی این کشور به شمار می‌رود.
بَسَنت، سنت بهاری در پاکستان
هر ساله با فرا رسیدن فصل بهار، مردم کشورهای آسیای جنوبی و شبه‌قاره از جمله هند و پاکستان مراسمی با عنوان "بسنت" برگزار می‌کنند و این روز را با هوا کردن بادبادکهای رنگارنگ جشن می‌گیرند.
بسنت به زبان "سانسکریت" به معنای بهار است و مردم این روز را با پوشیدن لباس نو، بادبادک بازی و نواختن موسیقی جشن می‌گیرند.
در پاکستان فرهنگ برپایی جشن بسنت از قدیم یعنی زمانی که این کشور از هند جدا نشده بود رواج داشت و این جشن در شهر "لاهور" به عنوان قلب فرهنگی پاکستان و مرکز ایالت پنجاب با شکوه خاصی برگزار می‌شود.
بادبادک بازی جشن بسنت در شهر لاهور شهرت فراوانی دارد. لاهور در حال حاضر با جمعیتی نزدیک به ۱۲ میلیون نفر به عنوان بزرگ‌ترین برگزارکننده جشن "بسنت" در جهان معروف شده است. برنامه "بسنت" از غروب آغاز می‌شود و همه مردم از کوچک و بزرگ، پیر و جوان و زن و مرد بر روی پشت بام‌ها رفته و بادبادک هوا می‌کنند.
این در حالی است که مردم سراسر پاکستان برای برگزاری جشن بسنت و تماشای مهارت بادبادک بازهای این شهر به لاهور سفر می‌کنند.
برخی افراد این شهر مهارت خاصی در ساخت بادبادک و نخ مخصوص آن دارند و در ایام جشن بسنت بادبادکهای خود را به قیمت خوبی می فروشند.
مراسم «پرچم گشایی» امام علی (ع) در نوروز پاکستان
منطقه‌ای شیعه نشین در مرز شمال غربی پاکستان با افغانستان است که سال نو شمسی را با مراسمی تحت عنوان برافراشتن پرچمی به یاد امام علی (ع) (جشن پرچم گشایی) با ذوق و شوق برگزار می‌کنند.
پاراچنار منطقه شیعه نشین با جمعیت حدود 700 هزار نفر در مرز شمال غرب پاکستان با افغانستان واقع شده است و مراسم‌های مختلفی مانند محرم، صفر، اعیاد اسلامی و نوروز را مانند مردم ایران برگزار می‌کنند.
مردم پاراچنار جشن نوروز را با ذوق و شوق در قدمگاهی منسوب به حضرت علی (ع) در روستای «زیران» همه ساله برگزار می‌کنند.
در این روستان مراسمی با عنوان پرچم گشایی اجرا می‌شود که به واسته آن مردم پاراچنار پرچمی را با یاد امام علی(ع) برافراشته می‌کنند و پس از گذشت 40 روز از سال نو این پرچم را پایین می‌آورند.
شیعیان پاراچنار نوروز را با یاد امام علی (ع) متبرک می‌کنند و پرچم او در این روز در قدمگاه امام علی (ع) افراشته می‌شود.
آنها در نوروز به زیارت قدمگاه امام علی (ع) مشرف می‌شوند و به یکدیگر سال نو را تبریک می‌گویند.
خوانندگان در قدمگاه امام علی (ع) در روستای زیران مدح‌هایی در مورد امام می‌خوانند و مردم نیز با ذوق و شوق آن را گوش می‌دهند.
برنامه‌های نمایندگی‌های فرهنگی ایران در پاکستان
همزمان با فرارسیدن سال نو و فصل بهار، خانه‌های فرهنگ کشورمان در شهرهای پاکستان نیز با مشارکت نهادهای فرهنگی و هنری این کشور اقدام به برگزاری برنامه‌های مختلف با هدف تبیین مشترکات تاریخی، فرهنگی و تمدن میان دو کشور می‌کنند.
در شهر پیشاور مرکز ایالت خیبرپختونخوا در شمال غرب پاکستان، نمایشگاه مجازی ۳بعدی به مناسبت سال نو ۱۴۰۰ توسط خانه فرهنگ ایران برگزار شد.
مسوولان نمایندگی‌های فرهنگی ایران در شهرهای راولپندی، اسلام‌آباد، کویته، کراچی و مولتان نیز به مناسبت رویداد باستانی نوروز برنامه‌هایی را براساس تمهیدات بهداشتی تدارک خواهند دید.
در مجموع پاکستان به عنوان همسایه ایران جنوب غربی و کشوری مسلمان به حساب می‌آید که با توجه به تاثیرات فرهنگ ایرانی که بر روی فرهنگ، زبان؛ آداب و سنن پاکستان گذاشته شده؛ مشترکات فراوانی بین دو کشور وجود دارد که یکی از آنها جشن نوروز است.
هر ساله، با فرا رسیدن ماه (فوریه و مارس) همزمان با نزدیک شدن فصل بهار، در کشورهای آسیای جنوبی بویژه هند و پاکستان، مراسمی تحت عنوان جشن بهاران (بَسَنت) برگزار می‌شود که این روز را با هوا کردن بادبادکهای گوناگون جشن می‌گیرند.
این جشن در سراسر پاکستان برگزار می‌شود و تقریبا همه در آن شرکت می‌کنند و از نمایش‌های حیوانات گرفته تا بازی‌های سنتی، قومی و بین المللی مانند کشتی، دو و میدانی، هاکی، فوتبال، تنیس و همچنین اسب سواری و اسب دوانی و مهمتر از همه نیزه بازی و کبدی و غیره اجرا می‌شود.
از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان، می‌توان به خانه تکانی یا به عبارتی پاکیزه کردن خانه، پوشیدن لباس نو، تهیه و پخت انواع شیرینی‌ها از قبیل (لدو، گلاب جامن، رس گهوله، کیک، برفی، شکرپاره، کرم رول، سوهان حلوا) همچنین پختن غذاهای معروف این ایام اشاره کرد.
در نواحی گلگیت و بلتستان در شمال پاکستان برگزاری جشن نوروز همراه با اجرای برنامه‌های آتش بازی و تیراندازی و چوگان می‌باشد.
شیعیان پاکستانی نیز عمدتا در ایالت پنجاب بویژه شهر لاهور مرکز این ایالت جشن‌های نوروز را مانند ایران برگزار می‌کنند.
شیعیان پاکستانی این ایام را منتسب به حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام می‌دانند که در حقیقت همان جشن غدیر خم است و بطور معمول در ۲۱ مارس (اول فروردین) برگزار می‌شود.
آنها معتقدند روزی که پیامبر گرامی اسلامی حضرت محمد (ص) در یک اجتماع ۱۲۴ هزار نفری از اصحاب خودشان، به حکم پروردگار، حدیث معروف غدیر را خواندند و حضرت امیر را به جانشینی خود معرفی کردند، مصادف با روز ۲۱ مارس همزمان با ۱۸ ذی الحجه و مصادف با اول بهار بوده است. لذا در این ایام شادی کرده و لباس نو می‌پوشند.
ایرانیان مقیم پاکستان نیز در اولین روز بهار پس از تحویل سال نو در مراکز دیپلماتیک کشورمان در شهرهای ˈاسلام‌آباد، راولپندی، پیشاور، لاهور، کویته، کراچی و حیدرآبادˈ براساس پروتکل‌های بهداشتی مراسم عید نوروز و تحویل سال نو را با برپایی جشنهایی برگزار می‌کنند.
هر ساله در زمان تحویل سال نو؛ مجتمع آموزشی امام حسین (ع) در مجتمع مسکونی سفارت کشورمان در شهر اسلام‌آباد نیز میزبان برگزاری جشن باشکوهی با حضور ایرانیان مقیم است.
در این مراسم که همه ساله در شهر اسلام‌آباد برگزار می‌شود؛ سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان، کارکنان سفارت، روسای نهادهای ایرانی و کادر آموزشی مجتمع امام حسین علیه السلام اسلام‌آباد بهمراه خانواده‌ای آنان حضور داشته و گروههای قرآنی، فرهنگی و موسیقی نیز برنامه های متنوعی در این خصوص برگزار می‌کنند.