صنعت دفاعی ایران پیشران و موتور خودکفایی و خوداتکایی است. این صنعت در بخشهای مختلف توانسته از تهدید چهار دهه تحریم فرصت بسازد و و خود را به تسلیحات و تجهیزات بومی مجهز کند به طوری که امروز صنعت دفاعی بودمی یکی از مولفه های قدرتمند امنیت درونزای ایران محسوب شده و همین امنیت الگویی برای کشورهای مختلف به شمار می رود. تحریم‌های تسلیحاتی ایران پاییز امسال رفع شد و صنایع دفاعی ایران از آن تاریخ منعی در زمینه صادرات و واردات تجهیزات وتسلیحات ندارند. در این بین سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نقش برجسته ای در این زمینه داشته است.
ایران به واسطه مجاورت در دریا و داشتن مرزهای دریایی طولانی ناگزیر از پرداخت به توسعه دریا محور و امنیت دریایی است. این امر طبعا الزاماتی دارد و تهیه و تامین این الزامات بر عهده سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی وزارت دفاع تحت امر دریادار امیر رستگاری است. دریادار رستگاری در یکی از واپسین روزهای اسفندماه در ایرنا حضور یافت و با تشریح اقدامات و خدمات چند سال اخیر سازمان صنایع درایی وزارت دفاع اقدامات و برنامه‌های پیش روی این سازمان را هم تبیین و توضیح داد.
دریادار رستگاری در این گفت و گوی تفصیلی درباره ساخت ناوشکن‌ها، به روزرسانی تجهیزات و تسلیحات مورد استفاده در نیروهای مسلح، ساخت زیردریایی گفت. از اینکه معمولا در کشورهای مختلف اصولا ساخت کشتی و زیر درایی به صورت کنسرسیوم است امادر ایران همه این کارها به دست متخصصان داخلی انجام می شود و در سالهای اخیر و بعد از اینکه این کشورها تجهیزات مورد نیاز با به ایران ندادند این متخصصان توانستند با بهترین کیفیت این تجهیزات را بسازند. امیر رستگاری بر این باور است که صنایع دریایی در بخش نیروهای مسلح از ۷۰ درصد وابستگی به ۲۰ درصد رسیده است. بخش نخست این گفت و گو را می خوانید.
دریادار رستگاری درباره تأمین نیازهای نیروی دریایی سپاه، ارتش و دریابانی نیروی انتظامی و پروژه‌هایی که در دست دارند گفت: ماموریت و مسوولیت سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع، پشتیبانی و تامین نیازهای دفاعی دریایی نیروی راهبردی دریایی ارتش، سپاه و دریابانی نیروی انتظامی است. در این زمینه ما ده‌ها دفتر طراحی، مراکز مهندسی ساخت و توسعه فناوری و مجموعه کشتی‌سازی داریم و در هر چهار حوزه شناورهای سطحی، زیرسطحی، اثرسطحی و تندرو در حال طراحی و تولید انواع مختلف پلتفرم‌های دریایی هستیم.
رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع اضافه کرد: تولیدات ما در نیروی دریایی ارتش، سپاه و دریابانی نیروی انتظامی کاربرد دارد. برای مثال شناورهای تندرو مختص نیروی دریایی سپاه ساخته می‌شود چرا که تکیه این نیرو بر روی شناورهای تندرو است. علاوه بر این باتوجه به اینکه این شناورها قابلیت بسیار خوبی در دفاع ساحلی دارند، نیروی دریایی راهبردی ارتش هم از این قایق‌های تندرو استفاده می‌کند.
وزارت دفاع نماد اقتصاد مقاومتی است
وی اضافه کرد: دریابانی نیروی انتظامی هم برای حراست از آب‌های سرزمینی و جلوگیری از قاچاق به داخل کشور از قایق‌های تندرو استفاده می‌کند بنابراین پروژه‌های مشترک ما در ساخت قایق‌های تندرو و شناورهای جستجو و نجات است.
دریادار رستگاری درباره ساخت زیردریایی‌های سبک و سنگین برای نیروی دریایی به خصوص سپاه گفت: در حوزه زیردریا، تا به امروز نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران از انواع زیردریایی سبک و نیمه‌سنگین ساخت داخل و سنگین خارجی را استفاده می‌کرده و استفاده می‌کند و قرار است از سال ۱۴۰۰ پروژه ساخت زیردریایی‌های سبک و نیمه سنگین را برای نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آغاز کنیم و این نیرو در چند سال آینده دارای زیردریایی خواهد شد.
وی در ادامه با تاکید بر این که وزارت دفاع نماد اقتصاد مقاومتی است ادامه داد: امروز نه تنها سازمان صنایع دریایی بلکه همه سازمان‌های وزارت دفاع در فرآیند از خلق ایده تا تولید محصول از هیچ عنصر خارجی کمک نمی گیرند.
دریادار رستگاری با اشاره به ورود سازمان صنایع دریایی نیروهای مسلح به ساخت ناوشکن اظهار کرد: همانطور که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند، دریا یک فرصت برای کشور است و اگر کشورها در این زمینه غفلت کنند قطعاً بیگانگان از این فرصت استفاده می‌کنند. اگر تاریخ را مطالعه کنید زمانی که ما نسبت به دریا غفلت کردیم، پرتغالی‌ها و بعد انگلیسی‌ها به منطقه‌آمدند، سال‌ها جزیره هرمز ما در اشغال پرتغالی‌ها بود.
وی با بیان اینکه حفاظت از منافع کشورها در دریا نیازمند نیروی دریایی مقتدر است، گفت: بنابراین کشورها برای اینکه بتوانند از منافع خود در دریا حفاظت و حراست کرده و از آن بهره‌برداری کنند، نیاز به یک نیروی دریایی مقتدر دارند که هم آب‌های سرزمینی خود حراست کند و هم آب‌های فلات قاره را حفاظت کند و هم بتواند خطوط مواصلاتی را در دریا و اقیانوس‌ها حراست و حفاظت کنند.
دریادار رستگاری با اشاره به شرح وظایف نیروی دریایی ارتش و سپاه اضافه کرد: نیروی دریایی سپاه پاسداران در منطقه خلیج فارس تا تنگه هرمز و نیروی دریایی راهبردی ارتش هم از شرق تنگه هرمز تا دریای عمان و شمال اقیانوس هند تا مدار ۱۰ درجه مسئولیت حفاظت و حراست از منافع کشور را دارند و دریابانی نیرویی انتظامی هم حفاظت از آب‌های سرزمینی را برعهده دارد و وزارت دفاع مسئولیت تامین شناورهای این نیروها را بر عهده دارد.
ناوشکن دماوند
وی با اشاره به قابلیت‌ها و ظرفیت‌های ایران در ساخت انواع ناوشکن گفت: در حوزه ناوشکن‌ها پروژه ساخت ناوشکن‌های کلاس موج را داریم که تاکنون ناوشکن‌های جماران، دماوند، سهند ساخته شده و ناوشکن دنا در حال انجام تست‌های دریا و کنار اسکله است که در آینده بسیار نزدیک به نیروی راهبردی دریایی جمهوری اسلامی الحاق خواهد شد.
رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع اظهار کرد: بعد از الحاق ناوشکن دنا، بلافاصله ناوشکن جمهوری اسلامی تفتان را که از همین کلاس است، را آغاز خواهیم کرد.
دریادار رستگاری اضافه کرد: در کنار این‌ها ناوهای موشک‌انداز کلاس کمان را هم در دستور کار داریم که کاربرد وسیعی در رزم سطحی و شناورهای سطحی دارد و این ناو را برای خلیج فارس، شمال اقیانوس هند و هم برای دریای خزر طراحی و تولید می کنیم.
وی درباره حضور نیروی دریایی در دریای خزر توضیح داد: دریای خزر یک دریای بسته است و صرفاً می‌توان از دریای سیاه و شمال دریای مدیترانه و از خاک روسیه و از طریق یک رودخانه به آن راه پیدا کرد بنابراین حدود سال ۱۳۸۰ بود که از نیروی دریایی ارتش دعوت شد ناوگانی را به دریای خزر اعزام کند که به علتی کنسل شد. در آن مقطع فرمانده معظم کل قوا به وزارت دفاع و نیروی دریایی دستور دادند که در دریای خزر ناو و ناوشکن بسازید چرا که آن جا هم دریای ما است.
دریادار رستگاری افزود: هرچند دریای خزر دریای صلح و دوستی است و بین پنج کشور ارتباط بسیار خوبی وجود دارد ولی به هر صورت وقتی شما دریا داشته باشید باید نیروی دریایی هم داشته باشید چرا که یک وجه دیپلماسی، دیپلماسی دفاعی است و یک حوزه دیپلماسی دفاعی هم دریایی است چرا که با حضور ناوها در کشورهای مختلف و رساندن پیام صلح و دوستی و بردن دانشجویان به کشورهای مختلف، دیدن توانمندی‌ها و به اشتراک گذاشتن توانمندی‌های یکدیگر جزو دیپلماسی دفاعی دریایی محسوب می‌شود.
وی یادآورشد: بنابراین ما امروز نه تنها برای خلیج فارس و دریای عمان و شمال اقیانوس هند بلکه برای دریای خزر هم مجموعه کشتی‌سازی داریم و ناوشکن دماوند و ناو موشک انداز سپر، جوشن و پیکان الان در آن منطقه در حال گشت و کنترل خطوط مرزی کشورمان هستند.
ناو موشک انداز سپر
دریادار رستگاری درباره ساخت ناو و ناوشکن گفت: ناوشکن سازی یا بهتر بگویم شناورسازی در دنیا به صورت کنسرسیوم اقدام می‌شود. بدنه و سازه‌ها، سیستم رانش و موتور، سیستم موشکی، هدایت آتش، رادارها هرکدام در یک کشور ساخته می شود و همه تجهیزات در سازه‌ای که در کشور اولیه ساخته شده نصب و یکپارچه‌سازی می‌شود. اما ما افتخار داریم در جمهوری اسلامی ایران تمامی این مراحل را در داخل کشور انجام می‌دهیم.
ساخت گیربکس با ظرفیت ۱۰ هزار اسب بخار
رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع از طی شدن فرایند بلوغ در سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع گفت و افزود: ما در ناوشکن جماران سیستم رانش را از خارج خریدیم که البته بخشی از سیستم رانش را به ما دادند و بخشی را ندادند. وقتی رانش را ندادند ما این تهدید را به فرصت تبدیل کردیم و به دنبال ساخت رفتیم.
وی گفت: علاوه بر این گیربکس را به ما ندادند که باعث شد گیربکس بسازیم. شاید پروژه ما به این دلیل حدود یک سال عقب افتاد، ولی موفق شدیم ظرف یک سال گیربکس ۱۰ هزار اسب را در داخل کشور با همکاری یک شرکت گیربکس‌سازی دانش‌بنیان بسازیم. در واقع ما نیاز فنی را تعریف، و پارامترها را مشخص کردیم و با همکاری بخش خصوصی این کار را انجام دادیم بنابراین امروز ما به توانمندی گیربکس رسیدیم.
رستگاری تاکید کرد: امروز در سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در حوزه گیربکس کاملا به خودکفایی رسیدیم، یعنی از ۷۰ اسب تا ۱۰ هزار اسب بخار مورد نیاز خودمان در داخل کشور بومی شده است.
بومی‌سازی گیربکس زرهی برای تانک کرار
رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع از تولید و ساخت انواع گیربکس زرهی در سازمان متبوع خبر داد و گفت: گیربکس تانک کرار که ۵۵ تن وزن دارد را بومی سازی کردیم. حتی ما توانستیم این گیربکس را اتوماتیک کنیم چرا که یکی از معضلات راننده تانک عوض کردن دنده است. ما امروز گیربکس تانک را مانند خودروها اتوماتیک کنیم و فقط راننده تانک با استفاده از گاز و ترمز خیلی راحت می تواند کنترل تانک و میدان را داشته باشد.
وی یادآورشد: ما طرح‌های خود را در زمینه گیربکس اتوماتیک به خودروسازی کشور ارائه کردیم و گفتیم آمادگی طراحی و ساخت داریم که شرکت‌های داخلی خودروسازی هم استقبال کردند و نمونه‌هایی را از ما خواستند که برای آنها بسازیم.
دریادار رستگاری گفت: البته ما نمی‌خواهیم خط تولید گیربکس راه اندازی کنیم ما حاضریم کل دانش فناوری تولید گیربکس اتوماتیک را به شرکت‌های خودروسازی منتقل کنیم.
رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در بخش دیگری از این گفت و گو از داشتن رانش الکترونیکی در حوزه زیردریایی گفت و افزود: در زیر دریایی نمی‌توانیم از دیزل استفاده کنیم چراکه وقتی دیزل زیر آب برود، اکسیژن وجود ندارد و اکسیژن در داخل زیردریایی است.
وی در توضیح رانش الکترونیک زیر دریایی گفت: وقتی زیر دریایی در سطح آب هست، ژنراتور را روشن می‌کنیم نیروی برق تولیدی ژنراتور به باتری‌ها منتقل و در آنجا ذخیره می‌شود و این باتری‌ها برق را به یک الکتروموتور برقی انتقال می‌دهد که به پروانه وصل است و حرکت را ایجاد می کند.
دریادار رستگاری گفت: امروز الکتروموتوری که برای زیردریایی در توان مگابایت تولید می کنیم، را کوچک و مینی‌سایز کردیم و از این فناوری الکتروموتور دوچرخه و موتورسیکلت برقی ساختیم که در حال تولید است. علاوه بر این الکتروموتور کولر برقی هم ساختیم که برای کشور خیلی با ارزش است چرا که مصرف برق این الکتروموتورها ۳۰ درصد نسبت به الکتروموتورهای قبلی پایین‌تر است.
شکل گیری شبکه بزرگ خدمات پس از فروش در سازمان صنایع دریایی
این مقام نظامی ادامه داد: امروز یک شبکه بزرگ علمی- صنعتی و فناوری و دانش بنیان وزارت دفاع را پشتیبانی می‌کند و ما در این زمینه ایجاد زیرساخت نمی‌کنیم وقتی چنین توانی در داخل کشور وجود دارد از آن استفاده می کنیم.
دریادار رستگاری این رویکرد را رویکرد "نوآوری باز" عنوان کرد و گفت: وزارت دفاع سال‌هاست این رویکرد را که به معنای استفاده از بهترین‌های داخل کشوراست، دنبال می کند.
وی با تاکید بر اینکه ۸۰ درصد تجهیزات را در داخل کشور می سازیم افزود: امروز می‌توانم بگویم از وابستگی ۷۰ درصدی به خارج به ۲۰ درصد رسیدیم آن هم نیاز به ایجاد زیرساخت نداریم چرا که مقرون به صرفه نیست که بابت یک سری تجهیزات عمومی زیرساخت ایجاد کنیم.
وی با اشاره به شکل گیری شبکه‌ای از خدمات پس از فروش ایرانی در کشور گفت: یکی از مسائلی که در شناورسازی بخصوص برای بهره برداران حائز اهمیت است، خدمات پس از فروش است چرا که دریا یک محیط سخت است و میزان خوردگی و فرسودگی شناورها به شدت بالاست و برای همین شما نیازمند یک سیستم تعمیر و نگهداری قوی هستید.
دریادار رستگاری یادآورشد: قبل از پیروزی انقلاب هزاران مستشار در نیروی دریایی و نیروی هوایی وجود داشت که تجهیزات را تعمیر و نگهداری می‌کردند چون تجهیزات در حوزه هوایی و دریایی پیچیده است وقتی آنها از کشور رفتند مطمئن بودند که نیروی دریایی و هوایی ارتش ایران زمینگیر می شود و همین اطلاعات را به صدام دادند که به راحتی می‌تواند به ایران حمله کند.
چرا صدام نتوانست شش روزه تهران را فتح کند/ مشاوره غلط مستشاران غربی به صدام
این مقام نظامی کشورمان افزود: به زعم آنها جمهوری اسلامی ایران به لحاظ نظام سیاسی کشوری نوپا با سامانه دفاعی هم ریخته بود. تصورشان این بود که نیروی دریایی و نیروی هوایی ایران زمینگیر شده به دلیل اینکه خدمات پس از فروش ندارند بنابراین می‌توانید حمله کنید و همان هم شد که صدام گفت من سه روزه خوزستان و ۶ روزه تهران را می‌گیرم و در میدان آزادی سخنرانی می‌کنم که این اتفاق نیفتاد.
رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در بخش دیگری از این گفت و گو به نهضت قطعه‌سازی در سازمان متبوع خود اشاره کرد و گفت: چندماه قبل فرمانده معظم کل قوا خطاب به مسئولین و بخشهای غیرنظامی در حوزه قطعه‌سازی مطالبی را مطرح کردند که نیروهای مسلح ما به دلیل آن هشت سال تجربه دفاع مقدس و اقداماتی که در حوزه قطعه‌سازی انجام داده بودند، از پتانسیل و توان خوبی برخوردار هستند و اگر در صنایع غیرنظامی کشور مشکلی دارید، به آنها مراجعه کنید.
دریادار رستگاری گفت: بر اساس این فرمایش رهبری، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در نمایشگاهی آخرین دستاوردهای خود را در حوزه قطعه‌سازی در دو بخش نظامی و غیرنظامی راه اندازی کرد.
وی یادآور شد: خیلی از تجهیزات تولیدی وزارت دفاع کاربرد غیر نظامی هم دارد بنابراین در همین راستا از وزارتخانه‌های مختلف دعوت کردیم که از نزدیک از نمایشگاه بازدید کنند و در این نمایشگاه به آنها گفتیم که آمادگی کمک به شما را داریم.
پایان بخش اول