به گزارش روز جمعه خبرنگار سلامت ایرنا، از آخرین روزهای اسفند ۱۳۹۸ و تب و تاب ویروس جدیدی که همه جهان و ایران را آرام آرام به دغدغه و دردسر انداخته بود، حالا درست یک سال گذشته و این مسیر یک ساله آن‌قدر اتفاق در بطن خود داشته که می‌شود از زاویه دیدهای مختلف به آن پرداخت، اما تجربه‌های این یک سال هم قابل توجه است. این عدد ۶۰ هزار و ۳۶۵ که انگار شوخی یک ساله ویروس کرونا با ماست، یک عدد نیست. جان‌های زیادی است که در این یک سال از دست رفت و حالا فقط یادشان مانده و خاطره روزگارشان. آدم‌هایی که بین آنها خبرنگار و هنرمند و پزشک و پرستار و همه مشاغل بودند.
به هر حال سال سخت ۱۳۹۹ جان گرفت و یادها را پررنگ‌تر کرد. مفهوم فاصله گذاری که از ابتدا بسیاری با آن مشکل داشتند، تبدیل به یک اصل اساسی در ارتباطات اجتماعی و در نتیجه سلامت ماندن افراد شد. بسیاری این مفاهیم را جدی نگرفته و چاره‌ای جز تسلیم در برابر کووید ۱۹ نداشتند و برخی هم به همین واسطه جان باختند.
همچنان بهداشت حرف اول را می‌زند
آن‌چه در همه این یک سال حضور ویروس کرونا در کشور، میان همه متخصصان بهداشت و درمان به یک اندازه مورد قبول بود، رعایت بهداشت فردی و اجتماعی و فاصله گذاری است. نکاتی بهداشتی که از همان روزهای اول شروع این بیماری در جهان روی آنها اتفاق حاصل شد. هرچند استفاده همگانی از ماسک به مرور در کشورهای مختلف اجباری شد، اما همین نکته هم ناشی از نادانسته‌های فراوان بشر از کووید ۱۹ و قدرت سرایت پذیری آن بود.
بر اساس داده‌های مختلف مجامع علمی و بهداشتی جهانی، همچنان رعایت بهداشت و فاصله گذاری فیزیکی و استفاده از ماسک در مقابل ویروس کرونا، اساسی‌ترین راه حل تا زمان واکسیناسیون عمومی است.
واکسن‌های امیدبخش
ماجرای واکسن‌های کرونا هم داستان‌های خود را دارند. واکسن‌هایی که در کمتر از یک سال به مراحل تولید و تزریق رسیدند و راه چند ساله را یک ساله پیمودند. البته این واکسن‌ها امیدواری را به جوامع بشری برگرداند و توانست تا حدی مانع از سرایت ویروس کرونا در کشورها شود. واکسن‌هایی که بالاخره مسیر خود را به سمت ایران هم کج کردند و از روز ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ این فرآیند در کشور ما هم آغاز شد.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تا روز ۲۹ اسفند ۱۳۹۹ بیش از ۵۹۵ هزار دوز واکسن کرونا از مجموع واکسن‌های وارداتی در شبکه بهداشتی کشور توزیع شده است. از این میزان، تا آخرین روز سال ۱۳۹۹ تعداد ۱۲۴ هزار و ۱۹۳دوز واکسن کرونا تزریق شده است.
سرعت واکسیناسیون تا اردیبهشت بیشتر می‌شود
نکته‌ای که نباید از آن غافل شویم این است که تولید واکسن کرونا در جهان به مراتب کمتر از میزان مورد نیاز است. از طرفی ایران به واسطه مشکلات ناشی از تحریم‌ها ماه‌ها در کش و قوس واریز وجه برای سبد کوواکس و حتی خرید از سایر کشورها بود. به واسطه همین موارد بود که دست یاری به سمت صنعت دارو و واکسن سازی داخل هم دراز شد تا این فرآیند در کشور خودمان هم آغاز شود. حالا در آخرین روز ۱۳۹۹ واکسن‌های داخلی از جمله «کوو ایران برکت»، «رازی»، «پاستور»، «فخرا» به مراحل مناسبی رسیده‌اند و امیدواری‌ها این است که در اردیبهشت یا خرداد ۱۴۰۰ بتوان حداقل از یک یا دو مورد از این واکسن‌های داخلی برای واکسیناسیون کووید ۱۹ استفاده کرد.
کیانوش جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در این زمینه گفت: تا تکمیل واکسیناسیون فاز یک فاصله داریم و با وجود مشکلات ناشی از کندی تولید، کمبود مواد اولیه و جانبی تولید در سطح جهانی و عدم تناسب عرضه و تقاضای واکسن و تاخیر در ورود و برخی ملاحظات فنی که برنامه واکسیناسیون ملی را محدود به واکسن‌های خاص و مورد تایید می‌کند، سرعت واکسیناسیون در فروردین ماه و در گام بعد در اردیبهشت ماه سرعت بیشتری خواهد یافت.
جهانپور ادامه داد: تا زمانی که واکسیناسیون افراد مشمول فاز یک پایان نیابد، واکسیناسیون فاز ۲ آغاز نخواهد شد و مطابق پیش بینی‌های فعلی، تکمیل فاز یک و واکسیناسیون اغلب افراد مشمول فاز ۲ واکسیناسیون در فصل بهار آغاز خواهد شد.
سرعت بخشیدن به روند واکسیناسیون کرونا مورد انتظار همه است و این مسیر باید با قدرت ادامه پیدا کند. حالا اگر قرار است واکسن‌های بیشتری خریداری شود، باید این روند تسریع شود و زمان را بیش از این از دست نداد. مسابقه واکسیناسیون کووید ۱۹ میان همه کشورها ادامه دارد و کشور ما هم از این رقابت عقب نمانده، اما قدری همت مضاعف می‌تواند روند را تسریع کند.
معنی تازه به خدمات الکترونیک
نکته‌ای که در این مسیر یک ساله و تجربه‌های کسب شده جالب توجه است، این‌که کووید ۱۹ از ابتدا بر پایه نادانسته‌های بشر قدم به قدم پیش رفت و کسب و کارهای زیادی را از بین برد، اما در همین مسیر یک ساله آن‌قدر تجربه‌های تازه‌ای به جوامع بشری اضافه کرد که شاید بتوان مبدا برخی تحولات در سال‌های آینده را در همین نقطه و درد مشترک جست‌وجو کرد.
از طرفی مفهوم دورکاری در جهان به واسطه همین ویروس کرونا بازتعریف شد و برخی کسب و کارهای مجازی را رونق داد. خدمات الکترونیک در همین یک سال به اندازه چند سال شتاب گرفت و در حوزه سلامت پا به پای سایر حوزه‌ها و چه بسا سریع‌تر رشد کرد. جهان حالا به سرعت به سمت ارائه خدمات الکترونیک می‌رود و به خصوص در حوزه سلامت باید به این موضوع توجه ویژه داشت. مواردی مانند تله مدیسین (دورا پزشکی)، سفارش دارو از طریق داروخانه‌های اینترنتی و توزیع به وسیله پست از جمله این موارد است که هنوز در کشور ما روی کاغذ مانده و سرچشمه‌های اندکی از آن مشاهده می‌شود.
با این حال، اتفاقات مناسبی مانند نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک در همین سال ۱۳۹۹ آغاز شده و قرار است در سال ۱۴۰۰ به نقطه مطلوب‌تری برسد. اتفاقی که می‌تواند وسیله کهنه‌ای به نام دفترچه کاغذی بیمه را از نظام سلامت حذف کند و شاید این یکی را هم بتوان یکی از تجربه‌های کرونا دانست که سازمان‌های بیمه گر را مجبور به حرکت سریع‌تر در این مسیر کرد.
همه چیز از یاد آدم می‌رود، مگر یادش
این سال تجربه‌های زیادی باقی گذاشت. تجربه از دوری‌ها و فاصله‌ها که شاید تا پیش از آن نمی‌دانستیم اگر باشد، چه بلایی به سر سلامت روان ما خواهد آورد. نمی‌دانستیم این فاصله‌های فیزیکی که می‌تواند ما را از کووید ۱۹ در امان نگه دارد، چقدر از عمر مانده‌مان را به هدر می‌برد. ولی این را فهمیدیم که همین فاصله‌ها می‌تواند جان یک نفر بیشتر را نجات بدهد. همین رعایت بهداشت و فاصله گذاری است که می‌تواند آمار جان باختگان روزانه را منهای یک کند.
آن ۶۰ هزار و ۳۶۵ نفر که در این یک سال به علت کرونا جان باختند، یادشان همواره هست. خاطره خنده‌ها و اشک‌های آنها با بازماندگان خواهد بود، اما این تجربه‌ها به واسه این رفتگان را نباید فراموش کرد. این‌که در روزهای پایانی ۱۳۹۹ عزم سفر کنیم و با وجود باز بودن جاده‌ها راهی شهرهای دیگر باشیم، می‌تواند ۶۰ هزار و ۳۶۵ نفر را هم از ما بگیرد.
گزارش از: امیر پروسنان