معضل کمبود گوشت مرغ در حالی در بازار خراسان رضوی ادامه یافت که با تعطیلی کشتارگاهها در ایام تعطیلات رسمی نوروز، این معضل دوچندان شد و در آخرین روزهای سال و البته روزهای نخست سال جدید، گویی مرغ پر گشوده و از بازار مصرف پریده بود.
التهاب در بازار عرضه مواد پروتئینی خراسان رضوی که قطب تولید و صدور گوشت مرغ است در حالی ادامه یافت که تا قبل از تعطیلات رسمی نوروز امسال، روزانه افزون بر ۲۰۰ تن گوشت گرم مرغ از کشتارگاههای این استان خارج می‌شد و علت وضعیت جاری در قیمت و عرضه آن چنان معادله مجهولی بود که به جز برخی حدس و گمان ها از جمله "خروج مرغ از خراسان رضوی به دیگر استانهای کشور به خاطر بالاتر بودن قیمت" و یا "واقعی نبودن آمار تولید استان" پیرامون آن شنیده نمی‌شد.
باید توجه داشت که مرغ گوشتی در کنار محصولاتی همچون تخم مرغ و گوشت قرمز از مواد مهم غذایی و در ارتباط مستقیم با امنیت غذایی است که شاخصی مهم در توسعه پایدار نیز محسوب می‌شود و در صورت عدم مدیریت وضعیت موجود تولید، تامین و توزیع مرغ در بازار، سایر اقلام و کالاهای اساسی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
چالش تامین نهاده‌های دامی که چندی پیش موجب تاثیر منفی در تولید و قیمت‌گذاری گوشت مرغ شده بود با تامین ۱۰۰ درصدی نهاده های مورد نیاز این بخش از ابتدای آذرماه رفع شد و پس از حل این مشکل، خالی بودن بازار از مرغ گوشتی در شرایطی رقم می‌خورد که گوشت قطعه بندی شده مرغ به وفور و با قیمت‌های گزاف در بازار موجود است و تمامی رستورانها و هتلهای خراسان رضوی و مشهد انواع غذاهای آماده شده با گوشت مرغ را در منوی خود می‌گنجانند.
قیمت اغلب اقلام و کالاهای مصرفی در خراسان رضوی در حوزه کشاورزی و مواد پروتئینی به دلیل کنترل و مدیریت مطلوب همیشه کمتر از میانگین کشوری بوده است و همین امر بخصوص در زمینه اقلام پروتئینی مانند مرغ موجب شده تا برخی تولیدکنندگان با استفاده از امکانات تولید در خراسان رضوی، محصول نهایی خود را با هدف کسب سود بیشتر از استان خارج کنند.
ساماندهی و مدیریت این مساله به گفته معاون اقتصادی استاندار خراسان رضوی با برگزاری روز در میان جلسات ستاد تنظیم بازار حتی در ایام تعطیلات نوروزی در حال انجام است که البته تا کنون هم به نتیجه ای روشن و رضایتبخش منجر نشده است که نمود آن در بازار مرغ این استان قابل مشاهده است.
استان ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خراسان رضوی دارای هزار و ۴۰۰ واحد تولیدکننده مرغ گوشتی با ظرفیت تولید هر دوره ۲۶ میلیون قطعه است. روزانه ۴۲۰ تن گوشت مرغ در خراسان رضوی مصرف می‌شود.
تامین بخشی از مرغ مورد نیاز بازار خراسان رضوی در ایام تعطیل
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: با کشتار مرغ مورد نیاز بازار استان در روزهای تعطیل، تلاش شد شهروندان در ایام نوروز با مشکل تامین این فراورده پروتئینی مواجه نشوند.
مرتضی اشرفی افزود: در کنار توزیع مرغ منجمد، با همکاری چند کشتارگاه استان در روزهای گذشته، علیرغم تعطیلی این واحدها، کشتار مرغ گرم انجام و برای تامین نیاز بازار تلاش شد.
وی گفت: تنها در شب سوم فروردین ماه ۳۸۰ تن گوشت مرغ کشتار روز وارد بازار شده که ۲۰۰ تن از این میزان در کلانشهر مشهد توزیع شده است.
معاون استاندار خراسان رضوی با اشاره به تشدید نظارتها و جلوگیری از عرضه خارج از شبکه گوشت مرغ گفت: علاوه بر این، توزیع مرغ در سامانه "رصد" نیز انجام می‌شود و با توجه به آغاز به کار کلیه کشتارگاههای استان ظرف یکی دو روز آینده امیدواریم در روزهای آتی شاهد کاهش التهاب موجود در بازار این کالا باشیم.
اشرفی افزود: از اواسط اسفندماه گذشته روزانه ۱۳۰ تن مرغ منجمد در بازار مشهد توزیع شده است تا بخشی از نیاز شهروندان به این کالا را تامین کند.
وی با بیان اینکه بخشی از التهاب موجود در بازار مرغ گرم از بازار کشور به ما می‌رسد، گفت: در این رابطه تابعی از کشور هستیم اما سعی داریم مشکلات با مدیریت بیشتر و هدفمند به مراتب از کشور کمتر باشد.
این مسوول گفت: در این راستا کارگروه تنظیم بازار استان چابک شده است و مرتب تشکیل جلسه دارد و به همین دلیل مرخصی کلیه اعضای ستاد تنظیم بازار استان لغو شده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر قطعه‌بندی مرغ تنها بین ۲۵ تا ۳۰ درصد مجاز است، افزود: با همه تخلفات در زمینه توزیع مرغ به شدت برخورد می شود.
وی تاکید کرد: امیدواریم طی روزهای آینده با تدابیر و نظارتهای جدی و بیشتر شاهد کم شدن التهاب بازار باشیم.
تولید هست، کشتار هست، مرغ نیست
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز با بیان اینکه هیچ مشکلی در تامین و تولید مرغ در استان وجود ندارد و حتی کشتار مرغ نیز اگرچه در ایام تعطیلات نوروزی با کندی و کمتر، اما انجام می شود، گفت: برای هفته نخست فروردین امسال حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه مرغ آماده کشتار در استان داریم که اگر این تعداد را ضرب در ۲ کیلوگرم گوشت کنیم حدود چهار هزار و ۴۰۰ تن گوشت مرغ استان در این بازه تامین شده است.
محمدرضا اورانی بیان کرد: به این ترتیب روزانه ۵۸۰ تن کشتار در استان باید انجام شود و البته در ایام تعطیلی نوروز به مشکل تعطیلی کشتارگاهها هم برخورد کردیم.
وی با بیان اینکه هم اکنون در استان ۱۴ کشتارگاه داریم که طبق تقویم تعطیلی رسمی تا سوم نوروز باید تعطیل باشند اما با تعامل انجام شده، چهار کشتارگاه با لغو مرخصی ها و فراخوان نیروها پای کار آمدند تا بتوانیم حداقل بخشی از نیاز مصرف کننده را تامین کنیم.
وی افزود: علاوه بر آن ۲ کشتارگاه دیگر نیز به این شمار افزوده و در روزهای دوم و سوم فروردین، هر روز بیش از ۳۸۰ تن گوشت مرغ بازار استان تامین شد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در حال حاضر وضعیت جوجه‌ریزی در استان مطلوب است و مرغ زنده وجود دارد و کشتار هم غیر از روزهای تعطیل به طور معمول انجام می‌شود اما همچنان در توزیع بازار دچار مشکل هستیم که متولی این امر جهاد کشاورزی نیست.
وی اظهار کرد: در اسفندماه گذشته حدود هفت میلیون و ۳۶۰ هزار قطعه جوجه‌ریزی در استان انجام شده است.
وی با بیان اینکه در بهمن ماه نیز ۹ میلیون و ۱۴۹ هزار قطعه جوجه ریزی در استان ثبت شده است که گوشت مربوط به این دوره از ۱۵ اسفند وارد بازار شده است و تا ۱۵ فروردین ماه نیاز بازار را جواب می دهد.
اورانی افزود: جوجه اسفندماه نیز از ۱۵ فروردین تا ۱۵ اردیبهشت ماه وارد بازار می شود و در این زمینه مشکلی نداریم و عادی بودن شرایط جوجه‌ریزی نشان از عادی بودن روند تولید و تامین مرغ دارد.
این مسوول با بیان اینکه گوشت مرغ یک محصول جایگزین است که هم نقش خود را دارد و هم نقش جایگزین برای سایر اقلام از جمله گوشت قرمز را دارد، ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت حبوبات و بالا بودن همیشگی قیمت گوشت قرمز نسبت به گوشت مرغ، این محصول تنها گزینه انتخابی برخی خانوارهاست و لذا تامین آن باید به صورت عادی و روال طبیعی انجام شود.
وی با اشاره به اینکه واردات مرغ هم راهکار مناسبی برای حل مساله نیست، بیان کرد: سالانه بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ تن گوشت مرغ در کشور تولید می‌شود که با حجم ناچیز واردات نمی توان آن را جبران کرد بنابراین همچنان حمایت از تولیدکننده عامل مهمی در این زمینه است.
"کشتارکن"ها مقصر اصلی اما پنهان
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز پیش از این به خبرنگار ایرنا در مورد ضرورت مدیریت و کنترل عملکرد "کشتارکن‌ها" هشدار داده و اظهار کرده بود: ساماندهی و نظارت بر چرخه کشتار مرغ به منظور حل مشکل آن در بازار استان ضروری است.
مجید جعفری بیان کرد: کنترل و مدیریت فرایند تولید مرغ از ابتدا تا زمان رسیدن مرغ به کشتارگاه بر عهده سازمان جهاد کشاورزی است و از این مرحله به بعد با توجه به ورود به مرحله توزیع، مدیریت و کنترل بر عهده سازمان صنعت، معدن و تجارت استان است.
معاون جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: با توجه به اینکه مرغداران دارای امکانات حمل و نقل نیستند در مرحله انتقال مرغ به کشتارگاه افرادی با عنوان "کشتارکن"، که شبکه حمل و نقل مرغ را در اختیار دارند، وارد میدان شده و با خرید مرغ از مرغداری ها، آنرا به کشتارگاه انتقال می‌دهند.
وی ادامه داد: گاهی حتی با توجه به نیاز مرغدار، پیش خرید مرغ زنده توسط کشتارکن‌ها انجام می‌شود.
جعفری با بیان اینکه تامین و تولید مرغ زنده تا زمان رسیدن به کشتارگاه بر عهده جهاد کشاورزی و زیر نظارت ما انجام می‌شود، گفت: مرحله تحویل مرغ به کشتارکن‌ها و پس از کشتار نیازمند کنترل و نظارت است که باید از سوی متولی اصلی یعنی سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام شود و مشخص گردد مرغ کشتار روز توسط این افراد به کجا برده می‌شود و چرا به بازار انتقال نمی‌یابد؟
جعفری افزود: با تقویت این نظارتها تلاش می‌شود مرغ کشتار روز به بازار استان هدایت شده و از انتقال و فروش آن در بازارهای دیگر و به قیمتی بالاتر جلوگیری شود.
وی ادامه داد: علاوه بر این با رسیدن سن مرغ به مرحله کشتار، اخطار لازم به مرغداران برای هدایت طیور به کشتارگاه صادر می شود و به این ترتیب نگرانی بابت کشتار و توزیع در بازار نخواهیم داشت.
مرغ یخزده جایگزین مرغ گرم
در حالی که خراسان رضوی یکی از قطبهای تولید گوشت مرغ در کشور است و هر روز حتی مازاد بر نیاز خود را، که حدود ۴۰۰ تن مرغ است تولید و کشتار دارد، اما در ۲ تا سه هفته گذشته در شرایطی که التهاب بازار مرغ گرم و کمبود آن بالا گرفته بود و راهکار مناسبی هم برای رفع آن اعمال نشد، توزیع مرغ یخزده با هدف تنظیم بازار و البته بیشتر تامین نیاز در بازار این استان آغاز شد.
سخنگو و دبیر کارگروه تنظیم بازار خراسان رضوی در این رابطه گفت: کارگروه تنظیم بازار استان در نشست روز دوم خود توزیع ۲۰۰ تن گوشت مرغ منجمد را در استان برحسب نیاز هر شهرستان به تصویب رساند که توزیع این کالای اساسی از روز سوم فروردین ماه آغاز شد.
علی غفوری مقدم با تاکید بر فعالیت کشتارگاههای طیور در ایام نوروز ادامه داد: طی ۲ شب نخست فروردین ماه، فعالیت کشتارگاههای طیور کمتر شده است و برخی نیز تعطیل کردند که دلیل عمده تعطیلی آنها به سبب مسائل حمل و نقلی در جابه جایی مرغ و حضور نداشتن کامل کارگران بود.
سخنگوی کارگروه تنظیم بازار خراسان رضوی گفت: در نشست کارگروه تنظیم بازار استان مصوب شد که فعالیت کشتارگاههای طیور به وضعیت عادی بازگشته و توزیع گوشت گرم مرغ به صورت مستمر و مناسب انجام شود.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار کرد: با هدف تنظیم بازار، توزیع سهمیه ۸۰۰ تن گوشت منجمد مرغ با افزایش ۵۰۰ تن دیگر در بازار استان در حال انجام است.
علی غفوری مقدم افزود: روزانه ۵۰ تا ۷۰ تن مرغ منجمد در مشهد و از امروز در دیگر شهرستانهای خراسان شمالی توزیع می‌شود.