هرمز یکی از زیباترین و خاص‌ترین جزیره‌ها در ایران، در دریای خلیج فارس و در نزدیکی بندرعباس بامعروفیت خاک سرخ ترکیبی از ۷۰ نوع خاک رنگی، ساحل خونی، دره مجسمه‌ها، قلعه بی نظیر پرتغالی‌ها، ساحل‌های شنی و مرجانی، رودخانه طلایی، جنگل حرا، دشت آهوان، دره سکوت اسمال بواسطه کرونا با محدویت مسافر مواجه بود.
یکی از کاربردهای خاک های رنگی جزیره هرمز، تهیه «فرش خاکی» است که هر ساله همزمان با روز ملی خلیج فارس از تنوع خاک ها همچون خاک سرمه، خاک قرمز، آهک، خاک سبز، لیمونت و غیره فرش تهیه می شد که نمادی از تمدن یک هزار ساله جزیره بوده و تاریخ آن را از دوران باستان تا به امروز حکایت می کند.
البته بدلیل ازبین رفتن بافت خاک های رنگی و به خطر افتادن طبیعت این ماده طبیعی چند سالی است که دیگر فرش خاکی تهیه نمی شود ولی درآن سالها با ساخت این فرش با گل واژه های رنگ طبیعت منظره طبیعی ودیدنی به ساحل هرمز می داد و گردشگران ایرانی وخارجی ازآن بازدید می کردند.
جزیره های متعددی در دنیا هست اما جزیره رنگین کمانی هرمز به خاطر خاک و سواحل رنگی و جاذبه های دیدنی اش در واقع یکی از منحصر به فردترین جزیره های دنیاست که چشم هر بیننده ای را به سوی خود خیره می کند.
زمانی که به جزیره هرمز سفر می کنید ابتدا خاک های رنگی و کوه های خوراکی که به رنگ قرمز، سفید و زرد دیده می شود، نظر شما را جلب می کند این طیف رنگی در جهان منحصر به فرد بوده و از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار است.
همچنین معدن خاک سرخ در این جزیره وجود دارد که از خاک آن در صنایع مختلف رنگ سازی، لوازم آرایشی، شیشه، سرامیک سازی، پودرهای میکرونیز صنعتی و تولید نوار کاست استفاده می شود.
«چندین سال است فعالیت معدن خاک سرخ در این جزیره که عده ای اقدام بی رویه به بهره برداری از خاک آن می کند نگرانی هایی را برای محیط زیست ایجاد کرده است که این سازمان درصدد حفاظت و توقف بهره برداری از این خاک های ارزشمند است.»
همچنین از خاک سرخ هرمز (که افراد محلی به آن گِلُک می گویند)، نوعی سس خوردنی خوشمزه به نام سوراغ (مخلوطی از ماهی ساردین و نارنج) تهیه می شود که در نان محلی (تموشی) کاربرد دارد و یکی از پرطرفدارترین خوردنی در استان هرمزگان و جنوب کشور است.
موقعیت مکانی جزیره هرمز
جزیره هرمز آخرین برآمدگی از رشته کوه های زاگرس در جنوب ایران است که در منابع تاریخی از آن با نام های آرمو، ارمز، تیروس، جرون، چارون، زرون، مغستان و هارموزیا یاد شده است.
این جزیره بیضی شکل به مساحت ۴۲ کیلومتر مربع و مختصات جغرافیایی ۲۷ درجه شمالی و۵۶ درجه شرقی در دهانه تنگه هرمز و در میان آب های خلیج فارس قرارگرفته که علاوه بر موقعیت بسیار مهم استراتژیک در طول تاریخ، با وجود کانی ها و سنگ های زیبا، لقب موزه زمین شناسی و بهشت زمین شناسان نام گرفته است.
هرمز پیش از این زیر نظر شهرستان قشم بود که با تصویب هیات وزیران بخش هرمز درپنجم اسفند ماه ۹۷ و ابلاغ آن در تاریخ هشتم اسفند ماه پارسال توسط معاون اول رییس جمهوری به شهرستان بندرعباس پیوست.
قلعه پرتغالی ها درتیررس دید بازدیدکنندگان
یکی دیگر از مکان های دیدنی های جزیره هرمز، قلعه پرتغالی هاست که در ضلع شمالی جزیره و در ساحل دریا قرار دارد که بیشتر به سمت بندرعباس و اقع شده ومحلی برای بازدید گردشگران شده است.
این قلعه آثاری به جا مانده از تسلط پرتغالی ها بر سواحل و جزایر خلیج فارس شامل برج، سربازخانه، مقر فرماندهی، کلیسا، آب انبار و زندان است که پس از ۱۱۵ سال به دستور شاه عباس صفوی از تصرف پرتغالی ها خارج شد.
«نقشه جزیره هرمز در سال ۱۷۵۰ میلادی توسط «جاکوب ون» طراح هلندی کشیده می شود. با وجود این که در آن دوران پرتغالی‌ها بر بیشتر مناطق خلیج فارس سلطه داشتند، نام خلیج فارس در نقشه دیده می‌شود.»
قلعه پرتغالی ها یاد آور اشغال استعمار پیر انگلیس است که بدست سردار امام قلی خان آزاد شد و امروز به عنوان نماد مبارزه با استکبار بوده که آثار وادوات باقی مانده دراین قلعه حکایت از مبارزه سخت با متجاوزان بوده است.
مردم انی جزیره درطول این سالها مرزداران واقعی برای کشور بوده و درطول دوران انقلاب ، هشت سال جنگ تحمیلی و جنگ خلیج فارس شهدای زیادی تقدیم کرده که همواره انتظار دارند این جزیره به نماد مقاومت باقی بماند .
برخی طرحهای گردشگری در هرمز با بافت سنتی و زیست بوم این جزیره لطمه زده و بارها مردم نارضایتی خود را ابرازداشته که تا حد زیادی جلو این اقدام گرفته ولی بازهم باید ازاین طبیعت خدا دادی بیشتر محافظت کرد.
دیگر جاذبه های دیدنی هرمز
سواحل رنگی، پرتگاه های صخره ای و سنگی بکر در کنار دریا، غارهای دریایی، حیاش وحش جانوری و دریایی مانند آهوان، لاک پشت ها و شقایق های دریایی، آبسنگ های مرجانی، گنبدهای رنگارنگ نمکی، پوشش گیاهی بومی و جنگل های مانگرو نمونه ای دیگر از شاهکار طبیعت در دل جزیره هرمز است.
قصر بی بی گل، قصر صورت، بازار زعفرانی، برج گِلُک و برج تیرانداز از دیگر جاذبه های دیدنی و گردشگری جزیره زیبای هرمز است که باید گردشگران داخلی و خارجی با چشمان خود این شگفتی ها را نظاره باشند.
یکی از اقدام نامناسب برخی گردشگران دراین سالها این بود که به هنگام بازگشت بخشی از خاک های رنگی با خود می آورند که این رویه ضربه به بافت زیست بوم منطقه می زد لذا این جزیره بیشتر برای دیدن جاذبه های دیدنی بوده است.
روی خوش توسعه به هرمز
ستاد اجرایی فرمان امام (ره) درسالهای اخیر کمکهای شایانی برای احیا زیست دراین جزیره شامل پرداخت تسهیلات برای اجرای طرحهای بوم گردی با بهره چهار درصدی، اجرای رینگ دور جزیره هرمز، وام بلاعوض برای مسکن مهر، تجهیز درمانگاه جزیره هرمز، ایجاد کارگاه قالی بافی، مشارکت با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان برای برپایی غرفه‌های صنایع دستی، همکاری با شهرداری جزیره هرمز برای سنگ‌فرش ساحل غربی این جزیره ، تعمیر خانه و سرویس بهداشتی، اختصاص آبشیرین کن جزیره هرمز، خریداری و تحویل وسایل ورزشی، پزشکی، آموزشی و اداری کرده است.
استاندار هرمزگان گفت: پس از بررسی وضعیت پروژه های در دست اجرای مسکن مهر و گردشگری هرمز، دستور تسریع در اجرای این پروژه ها و تعامل بیشتر دستگاه های مسوول در این حوزه ها صادر شد.
فریدون همتی با اشاره به برگزاری هشتمین جلسه ستاد راهبردی طرح پیشرفت، آبادانی و توسعه پایدار جزیره هرمز که با حضور مدیرعامل بنیاد برکت برگزار شد، اظهار داشت: در این نشست موانع پیش روی پروژه ۱۹۵ واحدی و ۲۰۰ واحدی مسکن مهر هرمز بررسی و کمیته ای به ریاست معاونت عمرانی استانداری تشکیل و پس از تصویب نظرهای دستگاه ها و نهادهای عضو این کمیته، فرآیند عملیاتی سازی این پروژه ها مشخص شد.
وی افزود: همچنین مشکلات مربوط به مجموعه ۱۰۰ واحدی و ۳۰ واحدی مسکن هرمز نیز مورد بررسی قرار گرفت و دستور لازم در خصوص تسریع در روند اجرای این پروژه ها صادر شد و معماری و نمای بیرونی مسکن مهر و مسکن ملی باید متناسب با ساختار جزیره هرمز طراحی شود.
همتی با اشاره به موضوع تامین مسکن جوانان جزیره هرمز، گفت: بر اساس تصمیم های اتخاذ شده در نشست مذکور، مصوب شد اقدامات لازم به منظور بهره مندی جوانان هرمزی از مسکن مناسب براساس ضوابط مسکن ملی انجام شود.
همتی خاطرنشان کرد: اجرای رینگ جزیره هرمز نیز در این جلسه مورد پایش و بررسی قرار گرفت که بر این اساس، عملیات اجرایی مرحله دوم پروژه با تأمین دو سوم اعتبارات از محل منابع استانی و یک سوم اعتبارات از سوی بنیاد برکت، به زودی آغاز می شود.
وی اظهار داشت: فاز نخست رینگ دور جزیره هرمز به طول ۱۰ کیلومتر شامل هفت متر عرض سواره رو ، ۱.۵متر عرض دوچرخه‌رو بتن رنگی و ۲.۵متر پیاده‌روی مفروش به کف‌پوش بتنی و سیستم روشنایی سراسر مسیر، به اتمام رسیده است.
همتی طرح توسعه شبکه آب هرمز را یکی دیگر از موضوع های مطرح شده در نشست توسعه جزیره هرمز عنوان کرد و گفت: تمام تعهدهای مربوط به تفاهم نامه انجام شده و مبلغ ۲۰ میلیارد ریال برای افزایش ظرفیت آب شیرین کن پرداخت شده است که تمام مخازن این طرح تا اسفندماه سال جاری آماده بهره برداری می شود.
وی با اشاره به بررسی پروژه پایانه گردشگری هرمز که طراحی آن در یک طبقه انجام و مستندات مربوط به انجام مناقصه آن تکمیل شده است، بیان داشت: شهرداری هرمز باید در سریع ترین زمان ممکن مناقصه آن را برگزار کند و بر اساس برآورد اولیه، هزینه ساخت و تجهیز این پایانه افزون بر ۱۵۰ میلیارد ریال است که مقرر شده با مشارکت بخش خصوصی اجرایی شود.
جزیره هرمز به دلیل برخورداری از سواحل صخره‌ای زیبا و وجود تنوع گسترده رنگی که زیبایی‌های بصری چشم نوازی را فراروی گردشگران قرار می‌دهد به جزیره رنگین کمانی خلیج فارس شهره است.
همچنین این جزیره که در ۹,۶ مایلی برابر (۱۸) کیلومتری بندرعباس واقع شده به دلیل مجاورت با تنگه هرمز از اهمیت استراتژیک و راهبردی ویژه‌ای برخوردار است.