مهاباد- ایرنا- رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوکان گفت: همزمان با افتتاح موزه مفاخر در ۲۸ اردیبهشت امسال، تعدادی از آجرهای تپه باستانی قلایچی که سال گذشته از سوئیس به کشور بازگردانده شده‌ بودند، در خاستگاه اصلی خود به مدت یک ماه به نمایش در می‌آیند.

"شورش محمدپور"روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ۴۹ قطعه آجر تپه باستانی قلایچی این شهرستان که دی سال گذشته  با تلاش مسوولان دستگاه دیپلماسی و مسوولان وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از اروپا به ایران بازگردانده شد، با افتتاح موزه مفاخر مهمان خاستگاه اصلی خود در بوکان خواهد شود.

وی با اشاره به اینکه تصاویر نقش بسته روی آجرهای اساطیری به شکل پرنده بالدار با سر انسان، بدن بز با سر انسان و دیگر اشکال دیده می‌شود، اضافه کرد: هم اینک این تعداد از آجرهای لعابدار در موزه ملی در تهران نگهداری می‌شوند.

وی اظهار داشت: این تعداد از آجرهای لعاب‌دار با قدمت ۲ هزار و ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به‌شکل غیرمجاز از کشور خارج شده بود که پس از پیگیری‌های چندساله معاونت میراث‌ فرهنگی، اداره‌کل حقوقی و امور بین‌الملل این وزارت‌خانه و دستگاه دیپلماسی کشور در اروپا به ایران بازگردانده شد.

محمدپور با بیان اینکه این آجرها در سال‌های اوایل انقلاب توسط فردی که در کشور سوئیس زندگی می‌کرد از کشور خارج شده بود، افزود: این مجموعه‌ نفیس از آجرهای لعاب‌دار تپه باستانی قلایچی بوکان متعلق به سده هفتم و هشتم پیش از میلاد است.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۱ پس از وصول خبری مبنی بر در اختیار داشتن تعداد ۴۹ قطعه آجر لعاب‌دار متعلق به تپه قلایچی بوکان توسط خانواده‌ای ایرانی ساکن سوئیس و تمایل آن‌ها برای فروش، معاونت میراث‌فرهنگی، اداره‌کل موزه‌ها و اداره‌کل حقوقی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نسبت به تشکیل پرونده استرداد آجرهای لعاب‌دار قلایچی توسط وزارتخانه تشکیل شد.

وی گفت: پس از تشکیل پرونده توسط مسوولان جمهوری اسلامی و با ادله کارشناسی و طرح دعوی در مراجع ذیصلاح بین‌المللی، سرانجام با همکاری دیپلماسی کشور در اروپا این مجموعه پس از سال‌ها پیگیری به کشور بازگردانده شد.

وی  با اشاره به اینکه موزه باستان‌شناسی بوکان نیز در حال ساخت است، بیان کرد: پس از تکمیل موزه، این اشیا به موزه این شهرستان که خاستگاه اصلی آن است بازگردانده خواهد شد.

تپه قلایچی بوکان دارای یک لایه فرهنگی مربوط به مانایی‌ها است و تاکنون سه ساختمان از این دوره حفاری شده است که ساختمان اول در مرکز تپه واقع شده و دارای اتاق‌های متعدد است که در کف و دیوار نقاشی‌های گیاهه هندسی و انسانی داشته است.

این ساختمان توسط کاوشگران عتیقه تخریب شده است و از ساختمان دوم بقایای سنگفرش هنوز باقی است.

این ساختمان دارای واحد های مستقل بوده و در سه لایه پی سنگی داشته است و دیوارها با سنگ بزرگ ساخته شده اند و سوراخ‌های دیوار با سنگ های کوچک و ملات گل پر شده است.

یکی از واحدهای این ساختمان تالاری ستوندار بوده که به دروازه ای با ۲ پله ختم می‌شود و بالای تپه یک ساختمان ستوندار دیگری قرار دارد که از نظر باستان شناسان معبد بوده است نشان دهنده احتمال وجود یک شهر بزرگ مانایی در این منطقه است.

تپه قلایچی مربوط به عصر آهن است و در شهرستان بوکان و در روستای قالایچی واقع شده است؛  این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۸۲۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

 حدود ۴۰۰ آجر لعابدار در این منطقه تاکنون کشف شده است که نشان از اهمیت بالای قلایچی و به احتمال زیاد این منطقه همان شهر "زیرتو" یا "ایزیرتو" پایتخت مانایی‌ها است.

بوکان در جنوب آذربایجان غربی واقع شده و دارای ۹۸ اثر ثبت شده ملی است.