به گزارش روز چهارشنبه ایرنا ، آنچه که طی سال گذشته بیشتر از همه بر مسئولیت‌ها و وظایف بهزیستی تاثیر گذاشت، ویروس کرونا بود و آنچه بهزیستی را در مقایسه با سایر نهادهای دیگر در دوران کرونا از آنها متمایز ساخت، اقشار سالمند، بیمار و آسیب‌پذیر تحت‌پوشش این سازمان بودند که بیش از سایر اقشار جامعه در معرض ابتلا به کرونا قرار داشتند.
نخستین بار در فروردین ماه ۹۹، وحید قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور به صورت رسمی از مثبت شدن تست کرونای ۲۷۶ سالمند خبر داد و تا اسفند متاسفانه از مجموع ۹۲۵ مرکز معلولان و سالمندان تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور، ۳۸۲ مرکز آلوده به ویروس کرونا شدند.
به گفته قبادی دانا، از ۱۴ هزار سالمندی که در مراکز شبانه‌روزی تحت نظارت نگهداری می‌شوند، ۳ هزار و ۱۷۶ نفر مبتلا به کرونا شدند و از این تعداد ۲ هزار و ۲۲۵ نفر بهبودی کامل یافتند و ۵۰۶ نفر تحت درمان هستند و ۳۷۵ نفر برغم همه اقدامات انجام شده، جان خود را از دست دادند.
وی افزود: در مجموع ۴۵۲ نفر در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی اعم از سالمندان، معلولان و فرزندان بی‌سرپرست و بدسرپرست طی یک‌سال گذشته به دلیل کرونا جان خود را از دست دادند؛ همچنین از ۳۰۵ مرکز سالمندان، ۱۷۱ مرکز به ویروس کرونا آلوده شد و حدود ۴۴ درصد مراکز نیز موارد ابتلا نداشتند.
ورود واکسن هرچند به تعداد کم، بارقه‌های امیدی را در دل ایرانیان پدید آورد و پنجشنبه هفتم اسفندماه سال ۱۳۹۹ نیز برای نخستین بار واکسیناسیون سالمندان در مرکز کهریزک با حضور سعید نمکی وزیر بهداشت و قبادی دانا رئیس بهزیستی انجام شد. در مرحله اول واکسیناسیون حدود یکهزار و ۴۰۰ نفر از مددجویان واکسیناسیون می‌شوند.
کرونا و توزیع تبلت بین دانش‌آموزان بهزیستی
شیوع کرونا تنها بر مراکز نگهداری بهزیستی تاثیر نداشت بلکه خانواده‌های تحت پوشش این سازمان را نیز با مشکلات اقتصادی زیادی روبرو کرد و از سوی دیگر با مجازی شدن برگزاری مدارس، بسیاری از این خانواده‌ها با مشکل تامین تبلت برای فرزندان خود مواجه شدند. از این رو در اسفندماه سال گذشته اعتبار ۲۴ میلیارد تومانی برای توزیع تبلت بین هشت هزار دانش‌آموز تحت پوشش این سازمان اختصاص یافت.
قبادی دانا رئیس بهزیستی درباره این اقدام با بیان اینکه کار توزیع تبلت و سیم کارت با همکاری بهزیستی بدون داشتن درآمد به عنوان سازمان دولتی، بنیاد مستضعفان به عنوان سازمان حاکمیتی، دیجی کالا و اپراتور رایتل انجام شد، افزود: مبلغ تبلت ها حدود سه میلیون تومان بوده و با ۲۴ میلیارد تومان اعتبار می‌توانستیم این کار را برای هشت هزار دانش‌آموز بین ۱۳ تا ۱۸ سال انجام دهیم.
کرونا و زنگ بی‌وقفه تلفن صدای مشاور بهزیستی
میزان تماس‌های زوجین مربوط به اختلافات خانوادگی در دوران قرنطینه و کرونا با صدای مشاور بهزیستی با شماره ۱۴۸۰ نشان داد آمارهای اختلافات بین زوجین، سه برابر افزایش یافت. شرایط خاص کرونا موجب شد تا روزانه چهار هزار تماس با صدای مشاور بهزیستی کشور از ساعت هشت صبح گرفته شود.
همچنین ۵۰ درصد تماس‌ها با ۱۴۸۰ خط مشاوره بهزیستی در سال ۹۹ مربوط به کرونا بود و مردم موارد مختلفی مانند ترس از مرگ را با مشاوران متخصص این خط درمیان گذاشتند.
در پی استقبال مردم از صدای مشاور بهزیستی و با توجه به وضعیت خاص کادر درمان و اضطراب آنان در مواجهه با سوگ افراد، بخشی از خدمات صدای مشاور بهزیستی با شماره ۱۴۸۰ به صورت تخصصی به کادر درمانی اختصاص یافت.
شاید از همین رو بود که سامانه خود ارزیابی وضعیت روانشناختی در بحران ویروس کرونا، به منظور غربالگری هوشمند افراد جامعه و پیشگیری از آسیب های روانی-اجتماعی ناشی از این بحران، از سوی بهزیستی طی سال گذشته راه‌اندازی شد.
بهزاد وحیدنیا مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی بهزیستی کشور درباره نگرانی‌های مردم در تماس با صدای مشاور بهزیستی می‌گوید: اغلب تماس گیرندگان نگران هستند که خود یا خانواده شان به کرونا مبتلا شوند؛ علاو بر این ترس از مرگ نیز از مواردی است که مطرح می شود.
وحیدنیا افزود: کنش های مربوط به سوگ، ناامیدی و افسردگی و اختلافات زناشویی از دیگر مواردی است که با سامانه ۱۴۸۰ درمیان گذاشته شد و اغلب تماس گیرندگان به آینده خوشبین نبودند.
وی خاطرنشان کرد: ۲۵ درصد تماس گیرندگان ها با صدای مشاور بهزیستی به شماره ۱۴۸۰، سابقه بیماری زمینه ای داشتند و ۸۳ درصد تماس گیرندگان یا خود یا خانواده شان جزو گروه های پرخطر از جمله گروه های دارای بیماری های زمینه‌ای و سالمندان بوده‌اند.
سرریز مشکلات معیشتی مردم در سال ۹۹ به اورژانس‌اجتماعی
وظیفه کارشناسان بهزیستی در سامانه تلفنی ۱۲۳، رسیدگی به اختلافات خانگی و آسیب های اجتماعی مانند همسر آزاری، کودک آزاری معلول آزاری، سالمند آزاری و گزارش های خودکشی است اما بیشترین تماس های ماه‌های ابتدایی سال ۹۹ مربوط به موضوعات معیشتی بود درحالیکه این موضوع تابحال در گزارش های اورژانس اجتماعی وجود نداشت و در سال ۹۹ به مجموعه گزارش های اورژانس اجتماعی اضافه شد.
مهدهای کودک؛ از تعطیلی تا واگذاری
مهدهای کودک همزمان با ماه‌های نخستین شیوع ویروس کرونا از نیمه اسفند سال ۹۹ تعطیل شد و تا مدت‌ها تعطیل ماند که این مساله موجب پیامدهای مختلف از ورشکستگی مهدها تا سرگردانی والدین شاغل شد. در پی به‌وجودآمدن مشکلات اقتصادی برای مهدهای کودک، قبادی دانا رییس سازمان بهزیستی کشور از بخشودگی کامل اجاره بهای ماه‌های اسفند سال ۹۸ و فروردین و اردیبهشت سال ۹۹ همه مستاجرین سازمان بهزیستی از سوی کمیته عالی واگذاری و نظارت بر ماده ۲۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت خبر داد.
پس از دوران کشاکش تعطیلی و بازگشایی مهدهای کودک، خردسالان و نوباوگان با روی جدیدی از آموزش در مهدهای کودک روبرو شدند، آموزش مجازی برای خردسالان هرچند که برای برخی خانواده‌ها بهتر از هیچ بود اما آنچنان که باید با استقبال والدین روبرو نشد چراکه دغدغه اصلی آنها به علت شاغل بودن، ابتدا نگهداری و سپس آموزش بود.
چندی بعد حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب روز سه شنبه ۱۱ شهریور در ارتباط تصویری با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزش و پرورش در سی و چهارمین اجلاس آموزش و پرورش به وضعیت مهد کودک ها و پیش دبستانی ها اشاره کردند و با اظهار تأسف از رها بودن مهدهای کودک به دلیل اختلافات برخی دستگاه‌های دولتی گفتند: بر اساس گزارش های رسیده وضعیت مهدهای کودک به‌هیچ‌وجه خوب نیست و نباید به مهدهای کودک، نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند.
در پی این فرمایشات، شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز بیست و پنجم آذر ماه در جلسه عصر سه شنبه به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور، واگذاری مسوولیت حوزه تعلیم و تربیت کودک و ساماندهی و مدیریت مهدکودک‌ها به وزارت آموزش و پرورش را تصویب کرد.
چند هفته بعد کارگروهی برای تعیین جزییات واگذاری مهدهای کودک به آموزش و پرورش تشکیل شد تا طی آن تغییر و تحول جزییات واگذاری مهدها مشخص شود.
حبیب‌الله مسعودی فرید معاون اجتماعی بهزیستی در این باره گفته بود که: مهدهایی که به آموزش و پرورش منتقل خواهند شد، غیردولتی هستند، بهزیستی نیز بر این مساله پافشاری داشت که متولی مهدها باید یکی باشد و متولی دوگانه، مدیریت و نظارت مهدها را با اشکال مواجه می کند.
بنا به اعلام بهزیستی، اکنون حدود هفت درصد از کودکان زیر ۶ سال در کشور در مهدهای کودک حضور دارند که این رقم حدود ۶۶۱ هزار کودک را بالغ می شود که در قالب ۵۶۰۰ مهدکودک شهری، هفت هزار و ۲۰۰ روستامهدها و حدود ۶۵۰۰ مهد در مناطق حاشیه شهرها حضور دارند و اکنون ۵۷ هزار مربی در مهدهای کودک مشغول فعالیت هستند.
بهزیستی و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان
شاید یکی از مهمترین اخبار بهزیستی در حوزه کودک در سال گذشته را بتوان ابلاغ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان برشمرد که اجرای این قانون حدود اختیارات و مسئولیتهای بهزیستی را ارتقا داد. روز یکشنبه هجدهم خرداد ماه، لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در جلسه شورای نگهبان بررسی و عدم مغایر با موازین شرع و قانون اساسی تشخیص داده شد. شنبه بیست و چهارم خردادماه سال ۹۹، روحانی رئیس جمهور قانون حمایت از اطفال و نوجوانان را برای اجرا به قوه قضائیه، وزارت دادگستری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی کشور را برای اجرا ابلاغ کرد.
لایحه حمایت از اطفال و کودکان سال ۸۸ با پیشنهاد قوه قضاییه به دولت دهم کلید خورد و در سال ۹۹ پس از ۱۱ سال پس از فراز و فرودهای بسیار به سرانجام رسید. قانونی که بسیاری از کارشناسان معتقدند می تواند خلاءهای موجود در حمایت از کودکان و نوجوانان را تا حد زیادی پرکند.
گزارش برای اعلام وضعیت مخاطره آمیز، حضور در دادگاه، دعوت از والدین و سرپرستان مرتبط با طفل برای بررسی، مراجعه به محل سکونت ، اشتغال و تحصیل طفل،اتخاذ تدابیر در وضعیت خطرناک برای طفل جهت رفع خطر ،کاهش آسیب یا دور کردن از محیط ، و سپس اطلاع به دادستان تا ۱۲ساعت،ورود به محل زندگی با مجوز قضایی، سپردن کودکان به بهزیستی یا شخص مطمئن با دستور قضایی، معرفی خاطی به دادگاه،کارشناس تشخیص غبطه و مصلحت طفل با دستور قضایی اظهار نظر به قاضی برای صدور قرار تعلیق تعقیب ، تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات، ناظر اجرای دستورات قضایی در خصوص طفل در نهادها و خانواده ها نیز از جمله وظایف فردی مددکاران در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان است.
مستمری و کمک‌هزینه معیشتی بهزیستی در سال ۹۹
یک میلیون و ۶۰۰ هزار معلول تحت پوشش بهزیستی هستند و حدود ۲۴۰ هزار زن سرپرست خانوار نیز تحت پوشش این سازمان قرار گرفته‌اند و از این میان، بیش از یک میلیون خانوار از بهزیستی مستمری می‌گیرند. در بهمن ماه سال گذشته نیز قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور از تخصیص اعتبار ۸۷ میلیارد ریالی بنیاد مستضعفان به عنوان کمک هزینه معیشتی مددجویان مستمری‌بگیر خبر داد و گفت: این مبلغ برای خانواده‌های مددجوی مستمری بگیر شهرستان‌های آبادان، خرمشهر و بندرماهشهر به تعداد ۱۶ هزار خانوار است.
آغاز به‌کار ۲۴ مرکز جامع درمان و بازتوانی معتادان در سال ۹۹
سال گذشته در بهمن‌ماه همزمان ۲۴ مرکز جامع درمان و بازتوانی معتادان در آستانه یوم‌الله دهه فجر در سراسر کشور افتتاح شد. محور کار این مراکز، سم زدایی و درمان طبابتی برای افرادی است که در این مراکز اقامت دارند. این افراد که مشکل اعتیاد دارند به صورت تمایلی به این مراکز مراجعه کرده اند.تفاوت های این مراکز با سایر مراکز در این است که در این مراکز برای هر فرد نسخه جداگانه تهیه می شود و در واقع مدیریت و درمان یک فرد به صورت کاملا اختصاصی است. تیم درمانی متشکل از پزشک، روان شناس، مددکار و خانواده او خواهد بود و البته بسته به شرایطی که فرد دارد انتخاب درمانی برای او صورت می گیرد.
اقدامات بهزیستی در سال ۹۹ برای معتادان
سازمان بهزیستی کشور در اقدامی حمایتی معتادان متجاهری که از قبل از بهمن ماه سال ۹۸ در مراکز ماده ۱۶ بهزیستی اقامت داشتند و قانونا باید ترخیص می شدند، با جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر اجازه داد که مدت بیشتری و حداکثر برای مدت ۶ ماه بازهم در مراکز بمانند. مراکز ماده ۱۶، مراکز ترک اعتیاد اجباری برای نگهداری و ارائه خدمات به معتادان بی خانمانی است که به طور علنی در خیابان ها به مصرف مواد می پردازند.
پرداخت یارانه مراکز توانبخشی تحت پوشش بهزیستی با تعرفه جدید در سال ۹۹
یارانه مراکز نگهداری سالمندان، معلولین و بیماران روانی مزمن و مراکز توانبخشی روزانه افراد دارای معلولیت در دی ماه سال ۱۳۹۹ با تعرفه مصوب جدید هیئت وزیران پرداخت شد. در دی ماه سال گذشته ۳۹ هزار نفر در مراکز شبانه‌روزی معلولین، سالمندان و بیماران روانی مزمن تحت پوشش دریافت یارانه ماهانه بهزیستی بودند.
در این مراکز به ازای هر نفر ۶۴۰ هزار تومان به مراکز اختصاص داده می‌شد که پس از گذشت دو سال (امروز) در دی ماه ۹۹ این جمعیت تحت پوشش و کسانی که یارانه می‌گیرند به ۴۷ هزار نفر افزایش یافت و مبلغ پرداختی به صورت الکترونیکی بر روی کارت بانکی خیریه‌هایی که معلولین و سالمندان را در مراکز نگهداری می‌کنند، واریز می‌شود و این مبلغ از ۶۴۰ هزار تومان به یک میلیون و ۱۱۰ هزار تومان برای هر نفر در هر ماه رسیده و این مبلغ برای معلولین و سالمندان و بیماران روانی مزمن که سرپرست موثر ندارند یک میلیون و ۳۳۵ هزار تومان شده است.
یارانه معلولان نیز که در مراکز توانبخشی روزانه تحت حمایت هستند و فعالیت‌های توانبخشی برای آنها انجام می‌گیرد که تعداد افراد مشمول دریافت یارانه در دی ماه ۹۷، ۳۸ هزار نفر بودند که در سال ۹۹ به ۴۸ هزار نفر رسید و ۳۴۵ هزار تومان یارانه در دی ماه ۹۷ پرداخت می‌شد که در سال ۹۹ به ۷۵۳ هزار تومان رسید و روی کارت بانکی مراکز توانبخشی روزانه شارژ شد البته هزینه تمام شده مراکز توانبخشی شبانه و روزانه بیش از این مقدار هست و مجبور هستند که بخش دیگر هزینه‌ها را از خانواده‌های افراد دارای معلولیت دریافت کنند یا از خیرین دیگر تامین کنند.
پرداخت کمک هزینه تحصیلی تشویقی به دانشجویان دولتی تحت پوشش بهزیستی
رئیس سازمان بهزیستی کشور از پرداخت کمک هزینه تحصیلی تشویقی به ۲۱۰۰ دانشجوی تحت پوشش بهزیستی مشغول تحصیل در دانشگاه‌های دولتی طی سال ۹۹ خبر داد. در راستای حمایت و توانمندسازی از مددجویان سازمان بهزیستی کشور شهریه دانشجویان تحت پوشش که در دانشگاه‌های غیردولتی تحصیل می‌کنند، از سوی سازمان بهزیستی کشور پرداخت شد و همچنین کمک هزینه تحصیلی تشویقی که از دو سال گذشته برای این افراد درنظر گرفته شده برای دانشجویان دولتی تحت پوشش واریز شد.
۲۱۰۰ دانشجوی تحت پوشش بهزیستی در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند؛ کمک هزینه تحصیلی تشویقی هر ترم برای دانشجویان مقطع فوق دیپلم ۴۰۰ هزار تومان، مقطع لیسانس ۶۰۰ هزار تومان، مقطع فوق لیسانس یک میلیون تومان و دکتری دو میلیون تومان در نظر گرفته شده که روی کارت دانشجویان شارژ شد.
شناسایی کودکان کار از روی عنبیه در طرح ساماندهی
کودکان کار و خیابان یکی از موضوعاتی بوده که بهزیستی همواره در اجرای طرح‌های ساماندهی آنان به نوعی دخیل بوده است اما در سال ۹۹، رویکرد بهزیستی برای ساماندهی کودکان تغییر اساسی داشت. در طرح اخیر ساماندهی کودکان کار و خیابان که بعد از شیوع کرونا عملیاتی شد و سازمان بهزیستی در حال اجرای آن است بیش از ۵۰۰ نفر از کودکان کار و خیابان، بدون حاشیه و آسیب، ساماندهی شدند.
تفاوتی که طرح کنونی ساماندهی کودکان کار و خیابان با قبلی دارد این است که کودکان کار از روی عنبیه در این طرح شناسایی شده و از این طریق یک کد منحصربه‌فرد برای آنان ایجاد می‌شود. با شناسایی کودکان کار از روی عنبیه در طرح ساماندهی، از تکرار کار آنها و اینکه به خانواده‌ها سپرده شوند و دوباره سر چهارراه‌ها حاضر شوند، پرهیز شده است.
به گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور ۸۴ درصد این کودکان تبعه ایران نیستند و افغان هستند. این افراد به روش‌های مختلف سرچهارراه‌ها حاضر شده‌اند که ۲۳ درصد این کودکان کسانی بودند که در اثر بیماری یکی از اعضای خانواده مجبور به این کار شده اند.
قبادی دانا افزود: مددکاران بهزیستی به محل زندگی این کودکان رفته‌اند و تقریبا از این افراد، ۱۰۰ نفر کودکانی هستند که سرپرست موثری ندارند و بی‌سرپرست و بدسرپرست و تبعه غیرایرانی هستند که در مراکز شبه‌خانواده با کمک خیرین افغانستانی و معتمدین آنها در حال ساماندهی آنها هستیم.
وی اضافه کرد: از جهت حمایت برای خانواده‌های کودکانی که غیرسازمان یافته، غیرباندی و غیرقاچاق هستند، تلاش شده ساماندهی مناسبی صورت گیرد. تقریبا از بین این ۵۰۰ کودک، فقط چهار مورد تکراری بودند و باعث می‌شود ساماندهی مناسبی برای آنها صورت بگیرد. البته این کار با همکاری بخش‌های مختلف یعنی قضات در دادستانی، دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری تهران و اداره اتباع وزارت کشور صورت گرفته است و تلاش شده براساس سن و جنسیت این کودکان و اینکه همراه با مادر هستند یا نه یا والدین موثر دارند یا خیر، برای آنان مسیر متفاوتی در الگوریتم ساماندهی کودکان کار و خیابان، پیش‌بینی شود.
۲۰ میلیون تومان کمک بلاعوض برای تعمیر و نوسازی منازل مددجویان
هر سال بالغ بر ۲۵۰ مخاطره طبیعی در ایران رخ می‌دهد و سالانه ۱.۵ میلیون ایرانی تحت تاثیر بلایای طبیعی قرار می‌گیرند که سیل و زلزله از مهمترین آنها به شمار می‌روند. متاسفانه سال گذشته نیز همانند سال‌های دیگر بلایای طبیعی، زندگی بسیاری از مردم کشور از جمله مددجویان بهزیستی را تحت تاثیر قرار داد. زلزله‌ای به بزرگی ۵.۶ ریشتر ساعت ۲۲ و پنج دقیقه و ۳۴ ثانیه چهارشنبه شب ۲۹ بهمن ماه ۱۳۹۹ شهر سی سخت مرکز شهرستان دنا را لرزاند و می‌توان گفت منازل حدود یک هزار و ۵۰۰ خانوار از مددجویان بهزیستی در این زلزله از صفر تا صد درصد تخریب شد. بهزیستی نیز مبلغ ۲۰ میلیون تومان کمک بلاعوض برای تعمیر و نوسازی منازل آسیب دیده مددجویان از زلزله و مبلغ ۵۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان کمک هزینه معیشیتی برای خانواده های تحت پوشش درگیر زلزله پرداخت کرد.
آغاز به‌کار ۲ هزار و ۴۰۰ مرکز خدمات بهزیستی موسوم به مراکز مثبت زندگی در سال ۹۹
در سال ۹۹ برای نخستین بار ۲ هزار و ۴۰۰ مرکز خدمات بهزیستی موسوم به مراکز مثبت زندگی آغاز به‌کار کردند. صدور مجوز برای تاسیس مراکز خدمات بهزیستی (مثبت زندگی) به استناد بند ۴ ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و بخشنامه شماره ۱۲۹۳۰۶/۹۸/۹۰۰ در نخستین روز دی ماه سال ۱۳۹۸، ایجاد این مراکز از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ در دستور کار این سازمان قرار گرفت و فراخوان ثبت تقاضای صدور مجوز نیز از ۲۲ اردیبهشت ماه سال گذشته آغاز شد.
خدمات ۲۲ گانه‌ای در مراکز مثبت زندگی از جمله تشکیل پرونده، پاسخگویی به مراجعان، نیازسنجی‌های محلی، شناسایی داوطلبان و خیرین، آگاه‌سازی معلولان و آموزش های مهارت زندگی و غربالگری ارائه می‌شود.
توزیع عادلانه خدمات از نکات مثبت مراکز «مثبت زندگی» هستند و از سوی دیگر این مراکز، خدمت‌رسانی مبتنی بر جامعه موسوم به «سی.بی.آر»(CBR) را در اقصی نقاط کشور تسهیل می‌کند. پیش از این خدمات مبتنی بر جامعه برای مددجویان روستایی انجام می‌شود اما با راه‌اندازی این مراکز، خدمت‌رسانی در اقصی نقاط کشور و در مناطق کم‌برخوردار و حاشیه شهرها نیز تسهیل می‌شود. این مراکز شبکه گسترده خدماتی در کشور را برای بهزیستی ایجاد می‌کند بطوری که در شهرها و روستاها به شکل منطقه‌بندی شده، در کوتاه‌ترین زمان و نزدیک‌ترین مکان به محل زندگی مددجویان و افراد دارای معلولیت خدمات در دسترس است و در بستر فناوری اطلاعات IT درخواست‌ها ثبت و ارجاع می‌شوند.
مسکن مددجویان بهزیستی در سال ۹۹
سازمان بهزیستی کشور در سال ۹۹، ۲۳۸۱ واحد مسکونی به معلولان و مددجویان واگذار کرد که مبلغ ریالی مجموع واحدهای مسکونی این طرح، ۵۹۰ میلیارد بوده که ۱۰۵ میلیارد آن از کمک‌های بلاعوض تامین شده است. وحید قبادی دانا افزود: از دو هزار و ۳۸۱ واحد مسکونی واگذار شده به افراد دارای معلولیت و مددجویان، ۷۲۵ واحد مسکونی برای خانواده‌های دارای دو معلول و بیشتر و هزار و ۶۵۶ واحد مسکونی برای سایر اقشار جامعه هدف سازمان بهزیستی اعم از خانواده های دارای معلول و زنان سرپرست خانوار است. مبلغ ریالی مجموع واحدهای مسکونی این طرح ۵۹۰ میلیارد بوده که ۱۰۵ میلیارد آن از کمک‌های بلاعوض، ۵۰ میلیارد از وام قرض الحسنه، ۱۲ میلیارد از محل معافیت هزینه پروانه آب و ساختمان است و بقیه از سوی مردم تامین شده است.
همچنین از ابتدای تاسیس بهزیستی ۱۳۶ هزار واحد مسکونی تسهیل گیری واگذار شده که ۱۰۰ هزار واحد آن از ابتدای دولت یازدهم بود و طی دو سال اخیر نیز ۳۵ هزار واحد مسکونی به جامعه هدف بهزیستی واگذار شد.
طرح واگذاری واحدهای مسکونی به خانواده‌های دارای دو معلول نیز در سال ۹۴ آغاز شد که در آن زمان ۱۴ هزار خانوار احصا شد؛ تا سال گذشته ۱۰ هزار واحد مسکونی از آن واگذار شد و بقیه در دست احداث است.
سه برابرشدن حق پرستاری معلولان ضایعه‌نخاعی در سال ۹۹
در سال ۹۹، حق پرستاری معلولان ضایعه نخاعی سه‌برابر شد و هم اکنون برای هر نفر ۶۱۰ هزار تومان حق پرستاری پرداخت می‌شود. در ۲ سال قبل از ۹۹، حق پرستاری برای معلولان ضایعه نخاعی هرماه ۲۰۰ هزار تومان بود. تعداد معلولان ضایعه نخاعی دریافت کننده حق پرستاری هم ۲ سال قبل ۲۱ هزار نفر بود که اکنون به ۲۷ هزار نفر رسید.
قانون حمایت از افراد دارای معلولیت در سالی که گذشت
قانون حمایت از حقوق افراد دارای در اسفند سال ۹۶ مصوب و اردیبهشت سال ۹۷ ابلاغ شد، این قانون به مسائلی مانند مناسب سازی، دسترس پذیری و تردد و تحرک، خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، امور ورزشی، فرهنگی، هنری و آموزشی، کارآفرینی و اشتغال، مسکن، فرهنگ سازی و ارتقای آگاهی های عمومی، حمایت های قضایی و تسهیلات مالیاتی، معیشت و حمایت های اداری و استخدامی و برنامه ریزی، نظارت و منابع مالی می پردازد.
در سال های ۹۸ و ۹۹ به ترتیب ۱۱۰۰ و ۱۳۰۰ میلیارد تومان بودجه برای اجرای قانون مربوط به افراد دارای معلولیت اختصاص یافت. در آذرماه ۹۹ در راستای اجرای قانون حمایت از افراد دارای معلولیت و برای اجرای ماده ۲۷ این قانون و با حمایت سازمان برنامه و بودجه مبلغ ۷۱ میلیارد تومان جهت اجرای بخشی از این قانون اختصاص پیدا کرد.
آغاز به کار دبیرخانه کمیته نظارت بر اجرای قانون حمایت از معلولان
در سال ۹۹، دبیرخانه کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از افراد دارای معلولیت آغاز به‌کار کرد. وحید قبادی دانا رئیس بهزیستی درباره این کمیته گفت: اجرای قانون حمایت از افراد دارای معلولیت، مستلزم ایجاد کارگروهی مرجع برای پیگیری، نظارت و دریافت شکایات است تا اقدام موثر به الزام اشخاص حقیقی و حقوقی دستگاه‌ها را از عدم اجرای قانون داشته باشد.
پرداخت کمک‌هزینه معیشت به معلولان شدید
کمک هزینه معیشت به معلولان شدید و خیلی شدید ۱۸ ساله بدون شغل در راستای اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از افراد دارای معلولیت در بهمن‌ماه سال گذشته انجام شد و مبلغ ۴۸۰ هزار تومان برای این افراد که در دهک درآمدی یک تا سه قرار دارند، واریز شد. در مجموع برای ۱۴۷ هزار و ۲۲۷ خانوار، مبلغ ۷۶۰ میلیارد ریال به ازای هر معلول ۴۸۰ هزار تومان بر روی کارت بانکی آنها واریز شد. البته برای اجرای کامل ماده ۲۷ قانون حمایت از افراد دارای معلولیت ۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز بوده که حدود سه برابر بودجه کل بهزیستی است در حالیکه در بودجه سال جاری مبلغ ۲۹۱ میلیارد تومان برای اجرای این ماده قانون درنظر گرفته شده بود که علاوه بر مبلغ مستمری در چهار نوبت هر سه ماه یکبار این مبلغ واریز شده است.
افزایش سرسام‌آور قیمت وسایل توانبخشی در سال ۹۹
متاسفانه افراد دارای معلولیت از نظر تامین وسایل توانبخشی در سال گذشته، سال سختی را سپری کردند چراکه هزینه تامین وسایل توانبخشی، نجومی و تا ۱۰ برابر بیشتر شد به طور مثال ویلچر که تا چند سال پیش چهار میلیون بود به مبلغی بین ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان رسید. هزینه وسایل کمک توانبخشی مانند پروتز و سمعک چند برابر شد. متاسفانه این مساله باعث افزایش تعداد موارد سرقت وسایل توانبخشی در جامعه نیز شد. یکی دیگر از شکایات معلولان در حوزه وسایل توانبخشی مربوط به پشت نوبت ماندن دریافت کمک وسایل توانبخشی و دریافت وسایل کم‌کیفیت از بهزیستی بود.
افزایش چندبرابری قیمت مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده نیز مشکلاتی را برای افراد دارای معلولیت به ویژه افراد دارای آسیب نخاعی ایجاد کرد چراکه به طور مثال افراد دارای آسیب نخاعی فقط برای اجابت مزاج روزانه و تامین هزینه وسایلی مانند زیرانداز و سوند حداقل ۱۰۰ هزار تومان مجبورند خرج کنند.
هرچند که سالانه ۸۶ هزار دستگاه وسیله کمک توانبخشی به معلولان ارائه می شود اما نیاز به این تجهیزات حدودا دو برابر است و گرانی و تحریم واردات این تجهیزات را سخت کرده است.
راه‌اندازی سامانه فرزندخواندگی در سال ۹۹
سامانه فرزندخواندگی به آدرس http://adoption.behzisti.net در اردیبهشت سال ۹۹ راه‌اندازی شد و بسیاری از مشکلات بوروکراسی در فرآیند فرزندخواندگی را برطرف کرد زیرا با اجرای این سامانه فرآیند ثبت درخواست، رسیدگی، ارجاع، معرفی کودک و پیگیری های متقاضیان به شکل الکترونیکی انجام می شود. همچنین از مزایای این سامانه می توان به این نکته اشاره کرد که همه افراد متقاضی سرپرستی کودکان چه در داخل کشور و چه در خارج می توانند از طریق این سامانه، همه فرآیندها را از مرحله ثبت نام تا پایان به صورت الکترونیکی دنبال کنند.
متقاضیان فرزندخواندگی می توانند با مراجعه به سامانه فرزندخواندگی بهزیستی، درخواست خود را مطرح کنند. زن و شوهر بدون فرزند و زن و شوهر دارای فرزند می توانند متقاضی سرپرستی از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور باشند اما دختران و زنان بدون شوهر نیز براساس قانون جدید فرزندخواندگی از سال ۹۸ نیز می توانند متقاضی فرزندخواندگی باشند.
۲۶ هزار فرزند بی سرپرست تحت حمایت های بهزیستی قرار دارند که از این تعداد ۱۰ هزار کودک در مراکز زیرپوشش و ۱۶ هزار نفر هم از حمایت خانواده های جایگزین برخوردار هستند.
تشکیل پرونده الکترونیک مددکاری اجتماعی برای مستمری بگیران بهزیستی، اقدامات پیشگیرانه از کرونا در مراکز بهزیستی، تلاش برای حمایت از مهدهای کودک در دوران کرونا، غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخواران، اجرای برنامه‌های توانمندسازی برای زنان سرپرست خانوار و تدوین برنامه حمایت از زندگی مستقل فرزندان بالای ۱۸ سال بهزیستی از دیگر برنامه‌های بهزیستی در سال ۹۹ به شمار می‌رود.
گزارش از سادات حسینی خواه