«امیرعلی ابوالفتح» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره مذاکرات کمیسیون مشترک برجام و افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره رسیدن به توافق و بازگشت آمریکا به برجام گفت: براساس اطلاعات منتشر شده و مواضع اعلامی طرفین، هنوز تغییر خاصی در مورد برجام اتفاق نیفتاده است و همان شرایط سابق در مورد برجام وجود دارد.
وی اضافه کرد: فارغ از فضاسازی برخی رسانه‌ها و گمانه‌زنی‌های مطرح شده در مورد پدیدار شدن گشایش در بن‌بست روابط ایران و آمریکا، هنوز طرفین در جای قبلی خود قرار دارند. نه آمریکا حاضر به رفع کلی تحریم‌ها شده و نه ایران اقدامی برای بازگشت به تعهداتش براساس برجام انجام داده و از طرفی، توافق گام به گام و مذاکرات رو در رو نیز پذیرفته نشده است.
به گفته این کارشناس ارشد مسائل آمریکا، همچنان ایران می‌گوید آمریکا ابتدا باید تحریم‌های خود را علیه ایران لغو کند و از طرفی، آمریکایی‌ها می‌گویند ایران باید گام نخست را بردارد. اگر قرار باشد طرفین همچنان بر مواضع‌شان پافشاری کنند و کوتاه نیایند، بود یا نبود آمریکا در جلسه کمیسیون مشترک برجام فرقی نخواهد داشت.
دلیل اصرار آمریکا به انجام تعهدات از سوی ایران چیست؟
ابوالفتح در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا حاضر به لغو ۱۵۰۰ تحریم اعمال شده از سوی ترامپ هست؟گفت: آمریکایی‌ها مشکلی دارند که خودشان ایجاد کرده‌اند و ربطی هم به ایران ندارد. براساس قانون کنگره، لغو و تعلیق تحریم‌ها علیه ایران مشروط به آن است که آژانس با راستی‌آزمایی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، پایبندی تهران به برجام را اعلام کند و آنگاه رییس‌جمهور هر سه ماه یک بار، در نامه به کنگره این راستی‌آزمایی را مورد تایید قرار دهد تا بتواند تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کند.
وی با بیان اینکه اوباما براساس این قانون تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید می‌کرد، خاطرنشان کرد: ترامپ نیز دو بار براساس این قانون عمل کرد اما در دفعه سوم گفت که این کار را قبول ندارد و با خروج از برجام، تعلیق تحریم‌ها را تمدید نکرد و اقدام به اعمال تحریم‌های جدیدی علیه ایران کرد.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه اکنون هم بایدن برای رفع تحریم‌ها علیه ایران باید چنین اقدامی را انجام دهد، ابراز داشت: ایران از برخی تعهداتش در برجام را کاهش داده است و اگر هم بایدن بخواهد نمی‌تواند تحریم‌ها را لغو کند. اینکه آنها اصرار دارند ایران ابتدا به تعهداتش بازگردد نیز به همین دلیل است.
ایران برگ برنده‌های زیادی در دست دارد
ابوالفتح ادامه داد: چنین بحثی هم در ایران وجود دارد که می‌گوید آمریکا از برجام خارج شده و برای بازگشت به آن باید تحریم‌ها را لغو کند. رهبر انقلاب نیز بر رفع تحریم‌ها و انجام راستی‌آزمایی به عنوان شرط بازگشت کامل ایران به تعهداتش در برجام تاکید کرده و از آن، به عنوان حرف قطعی یاد شده است.
وی رسیدن به یک راه‌حل بینابینی را نیازمند رایزنی‌های فشرده و طولانی برشمرد و بیان کرد: ایران در حال نزدیک شدن و حرکت در مسیر «توازن وحشت» از طریق افزایش توان هسته‌ای‌اش است. اینکه مواضع مقامات آمریکایی تعدیل شده و شاهد تجدیدنظرهایی در مواضع آنها هستیم و دیگر از آن خط و نشان کشیدن‌های آشکار در زمان ترامپ فاصله گرفته شده نیز به همین خاطر است.
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا با بیان اینکه واشنگتن هرچه در چنته داشته را برای تهران رو کرده است، یادآور شد: کار دیگری باقی نمانده که آمریکایی‌ها نکرده باشند و چیزی ندارند که موجب وحشت ایران شود. به همین خاطر هم است که دولت بایدن می‌گوید سیاست فشار حداکثری علیه ایران شکست خورده است. این در حالی است ایران هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی برنامه‌های هسته‌ای، برگه‌های برنده زیادی در دست دارد.
ایران و آمریکا مایل به نابودی برجام نیستند
به گفته ابوالفتح، اینکه علی اکبر صالحی اعلام می‌کند ایران ۵۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد دارد یا اینکه غربی‌ها مدعی‌اند ایران مواد لازم برای ساخت حداقل سه بمب اتمی را دارد، نشان می‌دهد تهران از برگه‌های زیادی برای بازی کردن در برابر حریف خود برخوردار است.
وی افزود: اینکه طرفین چه زمانی به شرایط سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردند، به نظرم هنوز فرصت باقی است ولی سرعت ایران زیاد است و اقداماتش هم فقط هسته‌ای نیستند بلکه طیف متنوعی از اقدامات از جمله موشکی، منطقه‌ای، اقدامات اقتصادی برای کاهش تاثیر تحریم‌ها و... را شامل می‌شود.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که آیا دو ماه پیش رو، آخرین فرصت برای احیای برجام است؟ عنوان کرد: اگر ایران و آمریکا در دو ماهه پیش رو نتوانند به توافق برسند، شرایط سخت‌تر می‌شود اما این به معنای نابودی برجام نیست. هم ایران و هم طرف‌های مقابل از جمله آمریکا مایل نیستند که برجام به طور کامل از بین برود و حاضرند برجام حتی نیمه‌جان و بی‌رمق حفظ شود.
ابوالفتح با بیان اینکه اگر ایران و آمریکا برای احیای برجام در دو ماهه پیش رو به توافق هم نرسند، فرمول‌ها و راه‌حل‌های دیگری نیز برای تمدید توافق اخیر ایران و آژانس وجود دارد، گفت: من فکر نمی‌کنم ضرب‌الاجلی برای احیای برجام وجود داشته باشد. از خرداد به بعد شاید انجام مذاکرات سخت‌تر شود ولی به پایان نمی‌رسد و به نظرم، تا سالیان سال، دیپلماسی هسته‌ای ادامه خواهد داشت و دوره‌ای را نمی‌توان تصور کرد که بدون آن باشیم.