به گزارش ایرنا، آذربایجان‌شرقی به رغم شناخته شدن به عنوان یک استان صنعتی در نیم قرن اخیر، در حوزه شرکت های دانش بنیان و فناور تا چند سال قبل، عملکرد موفقی نداشت و رتبه آن در جدول رده بندی استان های کشور متناسب با ظرفیت های آن نبود، اما با اولویت دادن دولت تدبیر و امید به این حوزه حساس، این خطه نیز در چهار سال اخیر گام های مهمی در این زمینه برداشته است.
در شرایطی که مجموع شرکت های استارتاپی و فناور آذربایجان شرقی تا چهار سال قبل به کمتر از ۳۰۰ مورد می رسید، این رقم هم اکنون افزون بر ۶۰۰ مورد است که ظرفیت بزرگی برای تحقق شعار سال از طریق تسریع روند رشد حوزه صنعت و تجارت و افزایش صادرات محصولات فناور و دانش بنیان محسوب می شود.
بررسی آمار و اطلاعات منتشر شده توسط پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی، حاکی است که سه درصد شرکت های دانش بنیان کشور در این استان مستقرند و شمار آنها از ۹۲ شرکت در سال ۱۳۹۷ شمسی به بیش از ۱۶۰ شرکت در زمان حاضر افزایش یافته است؛ به عبارت دیگر، آمار شرکت های دانش بنیان این خطه در مدت یاد شده رشد بیش از ۶۰ درصدی را تجربه کرده است.
البته حوزه دانش بنیان و فناور آذربایجان شرقی تا رسیدن به نقطه مطلوب با چالش های مهمی دست به گریبان است و کارشناسان محلی معتقدند هنوز زیرساخت‌های فیزیکی و فرهنگی مورد نیاز فعالیت و توسعه شرکت‌های به حد کافی در این استان وجود ندارد که در این خصوص باید مسوولان استانی بیش از پیش تلاش و پیگیری های لازم را انجام دهند.
همچنین بهره‌مند نشدن از تسهیلات قانونی، عدم ورود بخش خصوصی به حوزه فناوری، شکل نگرفتن فضای نوآوری در استان و واگذار نشدن اراضی به شرکت‌های دانش بنیان از دیگر چالش های اصلی رشد قابل توجه شرکت های دانش بنیان در آذربایجان شرقی است.
سیر صعودی شاخص های دانش بنیان در آذربایجان شرقی
بررسی اطلاعات موجود نشان می دهد که رشد شاخص های مرتبط با فعالیت های دانش بنیان در آذربایجان شرقی در سه سال اخیر چشمگیر و قابل توجه بوده است به گونه ای که اعتبارات پارک علم و فناوری استان از ۴.۵ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۷ به بیش از ۱۵ میلیارد تومان در سال گذشته افزایش یافت و رتبه کشوری آن در سایه هم افزایی مدیریت این نهاد با شرکت های دانش بنیان مستقر در استان از بیست و پنجم به هشتم ارتقا یافت.
فناوران آذربایجان شرقی در سال های اخیر همچنین گام های بزرگی در راستای رفع نیاز داخل و تلاش برای افزایش صادرات محصولات خود برداشته و موفق شده اند طرح های بزرگی همچون تولید بزرگ ترین پمپ آب دو مکشه کشور را برای نخستین بار در شرکت قدیمی پمپیران به نام خود ثبت کنند؛ این پمپ که تاکنون بیش از ۳۰ عدد از آن تولید شده، قرار است در مگاپروژه های کشور برای انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به مناطق مرکزی و جنوب شرقی کشور استفاده شود.
شرکت های دانش بنیان آذربایجان شرقی که سال ۱۳۹۷ شمسی ۱۲۰ ایده و سال گذشته بیش از ۶۰۰ ایده نوآورانه را در پارک علم و فناوری استان به ثبت رسانده و تنها در سایه افتتاح «دپارتمان تجاری سازی و بازاریابی» در پارک، به سود حدود ۱۰ میلیارد تومانی دست یافته اند، طرح های انجام شده و در حال انجام بزرگی مانند بهره برداری از نخستین کارخانه تولید انبوه تیوب لیزری سیلد گاز کربنیک با سرمایه گذاری ۸۰ میلیارد تومانی بخش خصوصی را در کارنامه خود دارند.
بدون شک انجام اقداماتی از قبیل آغاز به کار نخستین کارگزار ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان، تاسیس هشت مرکز رشد و سه مرکز نوآوری و برنامه ریزی برای راه اندازی مراکز رشد تخصصی با سرمایه گذاری واحدهای تولیدی- صنعتی آذربایجان شرقی در برون داد مثبت و چشمگیر حوزه دانش بنیان و فناور استان در سال های اخیر موثر بوده است.
در این میان نباید از این نکته نیز غافل شد که تاسیس نخستین «صندوق پژوهش و فناوری» استان با همکاری منطقه آزاد ارس و اختصاص اعتبار یک میلیارد تومانی آن به شرکت های فناور در کنار گشایش خط اعتبار بیش از ۱۰ میلیارد تومانی برای شرکت های دانش بنیان در رشد و تعالی جامعه فناوران آذربایجان شرقی تاثیر عمیقی داشته است.
ادامه روند رو به رشد شرکت های دانش بنیان و فناور آذربایجان شرقی در سال های پیش رو می تواند زمینه ساز افزایش تعداد شرکت های دانش بنیان استان و فراهم شدن زمینه اشتغالزایی بیشتر فعالان این حوزه باشد که اکنون تعدادشان به بیش از یک هزار و ۶۵۱ نفر می رسد و همه آنها فارغ التحصیلان و نخبگان دانشگاهی و مراکز علمی کشورمان هستند.
از سوی دیگر گردش مالی بیش از ۳۶۲ میلیارد تومانی شرکت های دانش بنیان و فناور آذربایجان شرقی در سال گذشته نشان می دهد که ظرفیت های این حوزه برای درآمدزایی و کمک به رونق اقتصاد دانش بنیان از طریق تقویت حضور در بازار داخلی و تلاش برای مانور بیشتر در بازارهای خارجی بالاست.
رونمایی از ۱۱ طرح فناورانه در آذربایجان شرقی
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در سفر بیست و ششم شهریور ماه گذشته خود به آذربایجان شرقی ۱۱ طرح فناورانه را رونمایی کرد که نخستین تلسکوپ آپوکروماتیک ساخت داخل با قطر ورودی نور ۶۰ میلی متر و فاصله کانونی ۱۷۰/۲۰۰ میلی متر برای رصد ماه و دیگر سیارات، نخستین ارز دیجیتالی مبتنی بر کاهش مصرف حامل های انرژی کشور با عنوان «اپلیکیشن سکه سبز»، «دستگاه پلاگین چند منظوره و تمام اتوماتیک خط کشی معابر و رنگ آمیزی هوشمند مدل» با کاربری خط کشی معابر و «سامانه جمع آوری و تفسیر داده ای منظم و نامنظم واحدهای تولیدی» از جمله آنها بود.
در آن سفر همچنین واحدهای تولید فناورانه «مخازن حمل و نگهداری مایعات فوق سرد» با ظرفیت تولید ۵۰ دستگاه در سال و اشتغالزایی برای ۳۰ نفر به وسعت یکهزار و ۱۰۰ مترمربع و «دستگاه های چندمنظوره و تمام اتوماتیک رنگ آمیزی و خط کشی هوشمند» با اشتغالزایی ۲۰ نفر، تولید سالانه ۴۰ دستگاهع و وسعت یکهزار و ۱۰۰ مترمربع، رونمایی و افتتاح شدند.
واحدهای فناورانه تولید «سیستم آسانسورهای مکانیزه نوین» با ظرفیت تولید ۱۱۵ دستگاه در سال با اشتغالزایی برای ۱۵ نفر و وسعت ۲ هزار مترمربع، «طراحی و ساخت سیستم های برودتی و ضدانفجار صنعتی» با ظرفیت تولید سالانه یکهزار و ۶۰۰ دستگاه، اشتغالزایی برای ۱۱ نفر با ۹۸۵ متر مربع وسعت و «تولید اسانس های خوراکی و دارویی و بهداشتی از گیاهان و میوه ها» با ظرفیت ۴۰۰ تن در سال، اشتغالزایی ۱۵ نفر و و وسعت یکهزار و ۴۶۰ مترمربع نیز شهریور ماه پارسال رونمایی و افتتاح شدند.
واحدهای تولید «پیستون انواع موتورهای دریایی و موتورهای با آلیاژهای آلومینیومی پیشرفته» با ظرفیت تولید سالیانه ۶۰ هزار عدد و اشتغالزایی برای پنج نفر، «ساخت کوره های شمش آلیاژی با فناوری همگن سازی مغناطیسی» با اشتغالزایی ۱۵ نفری و «تولید و بهینه سازی مواد اولیه مورد استفاده در باطری های حرارتی» با گنجایش تولید سالیانه ۱۶ تن و اشتغالزایی برای ۱۵ نفر و «طراحی و ساخت قطعات یدکی ماشین آلات بسته بندی پترورشمی» با امکان تولید ۵۰۰ نوع محصول در سال و اشتغالزایی برای ۲۰ نفر نیز از دیگر طرح های مهم دانش بنیان آذربایجان شرقی بودند که در سفر شهریور ماه ستاری به تبریز رونمایی شدند.
تاسیس نخستین شرکت تولیدکننده «تیوب لیزر سیلد گاز کربنیک» کشور
فناوران آذربایجان شرقی پس از چند سال تلاش و فعالیت بی وقفه، موفق به تاسیس نخستین کارخانه تولیدکننده «تیوب لیزر سیلد گاز کربنیک» در کشور شدند که در سفر بیست و ششم شهریور ماه سال گذشته معاون علمی و فناوری رییس جمهوری به تبریز افتتاح شد.
اهمیت تاسیس و افتتاح این کارخانه زمانی دوچندان می شود که بدانیم انحصار و فناوری تولید این محصول پیش از این تنها در اختیار چهار کشور جهان، متشکل از آمریکا، آلمان، انگلیس و چین بوده و با این اتفاق، ایران نیز به جمع تولیدکنندگان «تیوب لیزر سیلد گاز کربنیک» پیوست.
پروژه خط تولید «تیوب لیزر سیلد گاز کربنیک» با سرمایه گذاری ۸۵ میلیارد تومانی توسط شرکت دانش بنیان «نوین اندیش سهند آرام»، مستقر در پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی، اجرا شده است.
این کارخانه با ۶ هزار مترمربع وسعت، اولین کارخانه تولید تیوب لیزر گازکربنیک در خاورمیانه است که در ابتدا ظرفیت تولید سالانه پنج هزار تیوب را دارد و این رقم در سال های بعد به ۱۵ هزار عدد در سال افزایش می یابد؛ تیوب لیزر در زمینه های مختلفی همچون دستگاه های برش، حکاکی روی فلز، چوب، چرم، لایه برداری در پزشکی و حتی در زمینه های نظامی کاربرد دارد.
موفقیت فناوران تبریز در ساخت بزرگ‌ترین پمپ آب دومکشه
بزرگ‌ترین پمپ آب ساخت داخل نیز شهریور ماه پارسال در حالی در شرکت پمپیران تبریز آزمایش و رونمایی شد که قرار است این محصوص فناورانه در صنایع جنوب شرق کشور مورد استفاده قرار گیرد.
توان این پمپ ۲ مکشه که توسط فناوران تبریزی طراحی و ساخته شده، انتقال ۲۸۰۰ مترمکعب آب در ساعت است و برای استفاده در طرح انتقال آب خلیج فارس به مناطق مرکزی ایران مورد استفاده قرار می گیرد.
در این پمپ که برای نخستین بار به دست متخصصان و مهندسان ایرانی ساخته شده است، دو لوله مکش همزمان وصل هستند و ۲۷۰۰ کیلووات توان مصرفی آن است.
در آیین تست و رنمایی بزرگ ترین پمپ آب ۲ مکشه ساخت داخل، اعلام شد که این محصول آماده تحویل برای استفاده در مگاپروژه های در حال اجرا در مناطق مرکزی و جنوب شرقی کشور است.
فناوران و مهندسان شرکت پمپیران در چند سال گذشته موفق به ساخت ۲۲ عدد از این پمپ شده اند که ارزش مشابه های خارجی هر یک از آنها به حدود یک میلیون دلار می رسد.
شرکت پمپیران به عنوان سازنده این پمپ همچنین تجهیزات پمپاژ مورد نیاز انتقال آب دریای عمان به سیستان و بلوچستان را در دست تولید دارد.
شرکت پمپیران با ۴۵ سال قدمت در زمینی به وسعت ۸.۷ هکتار و ۴۰۰ نفری نیروی انسانی متخصص در غرب تبریز، بزرگ ترین سازنده انواع پمپ در کشور محسوب می شود که محصولات آن علاوه بر تامین نیاز داخل به چندین کشور آسیایی و اروپایی نیز صادر می شود.