محسن شریفی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درباره آخرین اقدامات وزارت علوم برای تامین هزینه چاپ مقالات در نشریات علمی چند نکته را توضیح داد: نزدیک به ۲ هزار نشریه علمی در دانشگاه های وزارتخانه های علوم و بهداشت همچنین حوزه علمیه داریم که هزار و ۳۷۰ مورد از این تعداد مربوط به کمیسیون نشریات وزارت علوم است و بخش عمده ای از مقالات کشور در این مجلات منتشر می شود.
وی با تاکید بر اینکه نشریات علمی باید ساماندهی شوند تا در حوزه علم و دانش کشور و در سطح داخل و بین الملل نمود پیدا کنند، ادامه داد: اقداماتی برای ساماندهی نشریات علمی از جمله راه اندازی نظام جدید نشریات علمی در سال ۹۸، انجام گرفت؛ همچنین به جای صدور مجوز علمی پژوهشی، تغییر نظام به سمت ارزیابی نظارت بر اساس شاخصه های داخلی و بین المللی، ایجاد شد.
شناسنامه‌دار کردن مقالات
مدیرکل دفتر برنامه ریزی و سیاست گذاری امور پژوهشی وزارت علوم درباره دومین اقدام برای ساماندهی نشریات علمی به شناسنامه دار کردن مقالات اشاره کرد و گفت: از اواخر سال گذشته برای مقالاتی که در نشریات علمی داخلی منتشر می شوند، کد شناسه دیجیتال در زمان انتشار اختصاص می یابد. مزیت این کد، شناسنامه دار کردن مقالات منتشر شده در نشریات علمی است و با ثبت آن در بستر اینترنت، هویت کامل مقاله، شناسایی می شود. این کد از تخلف، تکرار و موازی کاری جلوگیری می کند و مالکیت معنوی را تحقق می بخشد.
شریفی، سومین اقدام را اقتصاد نشریات اعلام کرد و افزود: تاکنون هیچ الگویی برای دریافت یا پرداخت هزینه چاپ مقاله در این هزار و ۳۷۰ نشریه علمی تعریف نشده بود؛ بنابراین نشریات به سلیقه خود عمل می کردند. البته در برخی موارد، نشریات از نویسندگان هزینه ای دریافت نمی کردند یا در صورت دریافت هزینه، این مبالغ با سلیقه نشریات مطابقت داشت و از اصول خاصی پیروی نمی کرد.
وی با بیان اینکه گزارش های دریافتی حاکی از نامتعارف بودن هزینه چاپ مقالات بود، تاکید کرد: این مبالغ با الگوهای جهانی و عرف ملی همخوانی ندارند و گزارش های دریافت شده، وزارت علوم را بر آن داشت تا آیین نامه جدیدی برای نظام دار کردن هزینه چاپ مقالات در نشریات علمی داخلی تهیه شود.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی و سیاست گذاری امور پژوهشی وزارت علوم ادامه داد: پیش نویس آیین نامه تهیه شده است و مبالغ بعد از ابلاغ آن، مشخص می شود، اما نشریات علمی باید بر اساس آیین نامه یادشده نسبت به دریافت هزینه چاپ اقدام کنند. نشریاتی که قصد دارند از نظام دسترسی آزاد پیروی کنند، برابر این آیین نامه از موسسه ای که نویسندگان در آن خدمت می کنند و مقاله با آدرس آن موسسه است، هزینه مربوط به مقاله را دریافت کنند.
به گفته این مسوول وزارت علوم، نشریاتی که دسترسی آزاد ندارند، این حق و امکان را ندارند هزینه ای از نویسنده و موسسه مربوطه دریافت کنند، بلکه باید هزینه های خود را نه از نویسندگان بلکه از طریق فروش مقاله به دست بیاورند.
برخورد با نشریات متخلف
شریفی در خصوص برخورد با نشریاتی که از این آیین نامه تبعیت نمی کنند، گفت: اگر نشریات اصول آیین نامه را رعایت نکنند و بالای سقف تعیین شده نسبت به دریافت هزینه ها اقدام کنند، علاوه بر ابطال اعتبارشان، از فهرست نشریات وزارت علوم کنار گذاشته می شوند و پیگیری های لازم از مراجع ذی صلاح صورت می گیرد. همچنین به دانشگاه یا انجمن مربوطه هم تذکرهای لازم داده می شود.